بازار؛ گروه آب و انرژی: نگرانی ها نسبت به آینده پارس جنوبی که بسیاری آن را شاهرگ حیاتی کشور می دانند، هر روز بیشتر می شود و آینده گازی کشور را در حالت اوژانسی قرار داده است. میدان گازی که گفته می شود حدود ۷۰ درصد گاز کشور و نیمی از برق کشور را تامین می کند، بر اساس پیش بینی های صورت گرفته از سال ۱۴۰۴ بخش زیادی از ظرفیت خود را از دست خواهد داد.
سیدهاشم اورعی، رئیس اتحادیه انجمن‌های انرژی ایران در نشستی خبری با اشاره به افت فشار در میدان گازی پارس جنوبی، می گوید : فشار چاه‌ها در این میدان در ۲۰ سال اخیر از ۵۲۰۰ PSI به ۳۵۰۰ PSI رسیده و ما نشسته‌ایم و نظاره‌گر این افت فشار هستیم.
به گفته این کارشناس حوزه انرژی، با ادامه این روند، پیش‌بینی شده از سال ۱۴۰۴، به علت افت فشار میدان، هر سال به اندازه یک فاز پارس جنوبی از میزان تولید کاسته شود.
بزرگ شدن بحران ناترازی گازی در ایران
او با بیان اینکه «شاهد روند روبه‌رشد بحران ناترازی گاز هستیم و سال به سال به میزان ناترازی افزوده می‌شود»، گفت: ناترازی و کمبود گاز یک وضعیت اورژانسی است اما متأسفانه، مسئولین امر متوجه این وضعیت و شدت بحران نیستند، چرا که عملکردها نشانی از عزم جدی برای رفع چالش های پیش‌رو ندارد.
اورعی با اشاره به قطعی های گاز در زمستان سال گذشته، ادامه داد: در سال ۱۴۰۱ همه کشور با کمبود گاز مواجه بود، اما با جایگزینی سوخت مایع در نیروگاه‌ها و صنایع، تلاش شد تا بخش خانگی به مشکل نخورد؛ اما با این وجود در شهرستان تربت جام، با ۲۴ ساعت یخ‌زدگی در این شهرستان و قطع گاز مواجه شدیم.
وی ادامه داد: در اوج نیاز به گاز در زمستان سال گذشته، تولید گاز از پارس جنوبی حدود ۷۰۰ میلیون مترمکعب بود و در واقع از حدود یک میلیارد مترمکعب تولید گاز غنی کشور در هر روز در اوج نیاز مصرف، ۷۰۰ میلیون مترمکعب از پارس جنوبی برداشت می‌شد؛ این رقم نشان‌دهنده نقش بسیار مهم این میدان مشترک به لحاظ اقتصادی، اجتماعی و حتی امنیتی است.
طرح هایی که روی کاغذ باقی ماند
اورعی با تأکید بر ضرورت حفظ و نگهداشت تولید فعلی گفت: در کنار طرح مهم فشارافزایی پارس جنوبی که باید اجرا شود، در دولت سیزدهم، حفاری ۳۵ حلقه چاه جدید به منظور حفظ نگهداشت تولید در دستور کار قرار گرفت، اما متأسفانه این طرح مهم روی کاغذ مانده و هنوز با گذشت نیمی از عمر دولت، اجرایی نشده است.
وی ادامه داد: همین امروز برای حفاری چاه‌های جدید به منظور حفظ و نگهداشت تولید، دیر شده و برای اینکار و همینطور فشارافزایی میدان، داریم زمان را از دست می‌دهیم.
رئیس اتحادیه انجمن‌های انرژی ایران با بیان اینکه «افت تولید پارس جنوبی نیازمند تصمیم عاجل و اساسی است»، گفت: افت فشار به معنای افت تولید است و افت تولید در پارس جنوبی، به معنای کاهش تولید گاز در میدانی است که ۷۰درصد تولید گاز کشور به آن وابسته است.
وابستگی به گاز اشتباه راهبردی دولت ها
اما در شرایطی سیاست گذاری های اشتباه آینده پارس جنوبی را تهدید می کند که خبری از تنوع بخشی در سبد انرژی های کشور نیست.
رییس دانشکده برق صنعتی شریف می گوید: اینکه تمام تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد گذاشته ایم و به‌گونه‌ای عمل کرده‌ایم که ۷۵درصد تأمین انرژی کشور وابسته به گاز باشد، اشتباهی راهبردی بوده و باید یک سبد انرژی متنوع ایجاد می‌کردیم.
وی افزود: در شرایط عادی، ۹۲درصد تولید برق کشور با مصرف گاز طبیعی صورت می گیرد؛ یعنی با نقش‌آفرینی حداکثری نیروگاه های حرارتی در تأمین برق، تشدید ناترازی و کمبود گاز، فطق در بخش گاز خود را نشان نمی دهد، بلکه در آینده در تأمین برق کشور نیز به مشکل می‌خوریم.
تحریم ها هم برداشته شود، مشکل ناترازی حل نمی شود
بسیاری از مسئولین مشکلات ناترازی امروز را به تحریم ها گره می زنند. اما رییس اتحادیه انجمن‌های انرژی ایران نظری متفاوت داشته و مهم ترین عامل ناترازی انرژی مدیریت ناکارآمد می داند.
مشکل امروز ما ناشی از کمبود دانش فنی و یا ناشی از تحریم نیست، یعنی اگر همین امروز تمامی تحریم‌ها برداشته شود، باز هم به خاطر اشتباهات مدیریتی و رویکردهای اشتباه، مشکلات رفع نخواهد شد
او در توضیح ادعای خود گفت: مشکل امروز ما ناشی از کمبود دانش فنی و یا ناشی از تحریم نیست، اگرچه این عوامل تأثیر گذارند اما مشکل اصلی، بحث مدیریت است؛ یعنی اگر همین امروز تمامی تحریم‌ها برداشته شود، باز هم به خاطر اشتباهات مدیریتی و رویکردهای اشتباه، مشکلات رفع نخواهد شد؛ پس باید ابتدا قبول کرد که راه را اشتباه رفته‌ایم و بعد، به فکر حل مسائل بود.
او دنبال راهکارهای کوتاه مدت گشتن را یکی از اشتباهات مدیریتی در ایران اعلام کرد و با تاکید بر استفاده از ظرفیت بخش خصوصی، گفت: دولت نمی تواند مشکلات را خود رفع و رجوع کند، اگر کار را به بخش خصوصی واقعی واگذار کند و از ظرفیت بخش خصوصی به درستی استفاده کند، بسیاری از پروژه‌ها انجام خواهد شد، اما اگر بخواهد منتظر بماند تا بودجه‌ای تأمین شود و بعد کاری را شروع کند، زمان را از دست می‌دهیم.
وی افزود: اینکه وزیر نفت بگوید من نیاز به ۸۰ میلیارد دلار سرمایه دارم تا کارهای لازم را در بخش گاز و دیگر بخش ها انجام دهد، نشان دهنده همین نگاه دولتی است؛ درحالی که وزیر نباید منتظر تأمین مالی بماند، خود باید به دنبال تأمین منابع را راه های مختلف باشد.
رئیس اتحادیه انجمن‌های انرژی ایران با انتقاد از نگاه کوتاه مدت و به دنبال راهکارهای کوتاه مدت در دولت های مختلف، گفت: در ۲۰ سال گذشته، همواره کارها از دولتی به دولت دیگر موکول شده و امروز با انباشت مشکلات در بخش انرژی به ویژه در گاز مواجه‌ایم و اگر امروز هم اقدام عاجل و اساسی نکنیم، وضعیت فردا و سال‌های بعد، تشدید بحران است.
او همچنین این نکته را هم گفت که مدیران ما متخصص خرج توزیع ثروت هستند نه خلق و تولید ثروت.
رشد ۱۲ درصدی مصرف گاز بدون رشد GDP
اورعی در بخش دیگری از سخنان خود وضعیت روبه رشد مصرف انرژی در کشور را مورد اشاره قرار داد و افزود:سالانه به طور متوسط حدود ۱۰ تا ۱۲ درصد به تقاضای مصرف گاز کشور افزوده می‌شود اما رشد GDP در سال های اخیر تقریبا صفر بوده، یعنی رشد مصرف به رشد اقتصادی منجر نشده است؛ یعنی در جای درست مصرف نکرده‌ایم.
وی ادامه داد: ما نیازمند توسعه اقتصادی با نگاه به بخش صنعت هستیم و توسعه صنعتی هم نیازمند تأمین انرژی است، اگر شاهد کاهش تولید گاز و تشدید ناترازی باشیم، کشور از توسعه بازمی‌ماند.
به علت مفت نگه داشتن قیمت انرژی، الان دهک دهم که پردرآمدترین دهک کشور است، ۳۰ تا ۳۲ برابر دهک اول از یارانه انرژی بهره‌مند است
رئیس اتحادیه انجمن‌های انرژی ایران خاطرنشان کرد: ما بدون تأمین نیاز انرژی، نیاز آتی توسعه‌ای را نمی‌توانیم تأمین کنیم و بدون توسعه صنعتی، به رشد اقتصادی نمی‌رسیم و در صورت عدم اصلاح روند موجود، در چشم به هم زدنی به پایان برنامه هفتم می‌رسیم بدون آنکه اهداف محقق شده باشد.
وی افزود: یکی از مشکلات که از ساختارسازی غلط در بخش انرژی ناشی می‌شود این است که به علت مفت نگه داشتن قیمت انرژی، الان دهک دهم که پردرآمدترین دهک کشور است، ۳۰ تا ۳۲ برابر دهک اول از یارانه انرژی بهره‌مند است. این آمارها نشان می دهد که ارزان بودن انرژی در ایران مصداق بارز بی عدالتی اجتماعی است.
اورعی همچنین در بخش دیگری از سخنان خود با تاکید بر واقعی کردن قیمت انرژی در ایران، گفت: انرژی همانند یک هندوانه یک کالای اقتصادی است. اما متاسفانه دولت ها برای خرید محبوبیت همواره از این کالا هزینه می کنند و حاضر نیستند که زیر بار واقعی کردن قیمت ها بروند.
او با بیان اینکه در هیچ جای دنیا وزارت نفت و نیرو مسئول توزیع یارانه یا حمایت از اقشار کم درآمد جامعه نیستند، اظهار داشت: برخلاف آنچه نشان داده می شود، مردم هیچ تقصیری در مصرف بالای انرژی ندارند، چرا که اگر مردم امروز انرژی را به درستی مصرف نمی کنند، دلیلش سیاست گذاری های دولت است که تفکر جامعه را شکل داده است.
رییس دانشکده برق دانشگاه شریف با تاکید بر اینکه باید واقعیت حاکم بر حوزه انرژی به مردم بگوییم، افزود: مسئولین وزارت نیرو مدعی اند که تا پایان برنامه هفتم توسعه ناترازی برق به صفر می رسد. برای رسیدن به این هدف دست کم ۳۵ هزار مگاوات به ظرفیت تولید برق کشور افزوده شود. برای درک بزرگی این عدد باید بدانید این ظرفیت تقریبا معادل نیمی از ظرفیت تولید برق کشور است. رسیدن به چنین هدفی غیر ممکن است.
نظر شما