بازار؛ گروه استانها: تب بالای بازار میوه به‌خصوص در تره‌بار و همچنین میوه‌های سردرختی و نوبرانه سبب شگفتی مردم شده است مردمی که عادت به نگاه کردن به برچسب‌های ۳۰ هزارتومانی، ۵۰ هزارتومانی و حتی ۱۰۰ هزارتومانی در میوه‌فروشی‌ها ندارند.
از سوی دیگر قدرت خرید مردم این روزها به نازل‌ترین میزان خودش طی یک دهه اخیر رسیده است و این امر سبب شده تا خیلی از مردم حتی رنگ این میوه‌ها را نبینند و امسال فقط به یادآوری مزه آن‌ها در سال‌های قبل بپردازند. برخی سرمازدگی و کاهش تولید، برخی دیگر رغبت باغداران به صادرات برخی عدم داشتن سیاست‌های درست قیمت‌گذاری و نظارت و تعدادی دیگر هم‌گرانی اقلام مانند کود، مزد کارگر، جعبه و ... را دلیل این گرانی می‌دانند اما برای مقابله با این تب بالا چقدر اراده و انگیزه وجود دارد؟
تب بالای میوه در سمنان
نوبرانه رسیدند میوه‌های سردرختی هم همین‌طور؛ باغ‌های زردآلو، آلو، هلو و ... این روزها در سطح استان سمنان در حال میوه دادن هستند هرچند سرمازدگی بهار ۹۹ بسیاری از محصولات را به‌خصوص در قطب میوه‌های باغی یعنی شاهرود از بین برد اما هنوز نیمه‌جانی در بازار میوه‌های استان وجود دارد.
سرمازدگی و کاهش تولید، واردات میوه از استان‌های دیگر، تورم، گرانی حمل‌ونقل و ... سبب شده تا این روزها مردم استان سمنان در مقابل درب میوه‌فروشی‌ها با چشمانی متعجب به قیمت‌ها نگاه کنند. زردآلو ۳۵ هزار تومان آن‌هم در مهد زردآلو که خودش بهترین تولیدکننده این اقلام در کشور است!
اختلاف پنج‌هزارتومانی یک کیلوگرم میوه بین دو خیابان اصلاً پدیده‌ای نیست که مردم استان سمنان با آن آشنا باشند اگر همین پنج سال چنین چیزی را برای یک شهروند استان تعریف می‌کردی قطعاً باور نمی‌کرد اما امروز شرایط به‌گونه‌ای رقم خورده که ناباوری‌ها هم باورکردنی شده‌اند. سه پلاستیک میوه ۱۰۰ هزار تومان! یک کیلوگرم زردآلو، یک و نیم کیلوگرم گوجه‌سبز و سه عدد ملون یا طالبی می‌شود بیش از مجموع یارانه یک ماه یک خانواده دو نفرِ. این شرایط حاکم بر بازار میوه و تره‌بار استان سمنان است.
نظارتی نیست
یکی از فروشندگان میوه و تره‌بار استان سمنان دراین‌باره به خبرنگار بازار، می‌گوید: متأسفانه هیچ نظارتی بر قیمت‌گذاری نیست باری که به میدان روز می‌آید از باغدار خریداری‌شده، دلالان بر روی آن سود می‌کشند حجره‌دار میدان بار دوباره بر روی آن سود می‌کشد من باید آن را بخرم کرایه بدهم و روی آن سود بکشم درنتیجه وقتی بار از باغ به دست مشتری می‌رسد بااینکه فاصله باغ تا بازار شاید ۱۰ کیلومتر هم نباشد سه برابر می‌شود.
محمدعلی بابیان اینکه باید قیمت‌گذاری واقعی و درستی باشد که من مغازه‌دار اگر گران بفروشم مرا جریمه کنند اینکه یک روز آلو در بازار ۱۲ هزار تومان است فردا ۱۳ هزار تومان پس‌فردا ۱۴ هزار تومان که نمی‌توان نظارت کرد. اصلاً خطی بین ارزان‌فروشی و گران‌فروشی وجود ندارد که بخواهیم آن را ملاک قیاس بگیریم.
بدمان نمی‌آید هلو را سه هزار تومان بخریم ولی وقتی در میدان بار بعضاً تا هشت هزار تومان برایمان برگ خرید می‌کنند ما مجبور هستیم آن را ۱۱ هزار تومان بفروشیم یا نه؟
دیگر فروشنده میوه نیز بابیان اینکه ما مغازه‌دار آن‌هم دوست داریم تا میوه را ارزان بخریم تا ارزان بفروشیم و مشتری بیشتری داشته باشیم، می‌گوید: ما که بدمان نمی‌آید هلو را سه هزار تومان بخریم ولی وقتی در میدان بار بعضاً تا هشت هزار تومان برایمان برگ خرید می‌کنند ما مجبور هستیم آن را ۱۱ هزار تومان بفروشیم یا نه؟ من هم اجاره مغازه‌دارم، قبوض دارم، بدهی دارم و من هم زندگی می‌کنم.
درحالی‌که واقعیت جامعه چیز دیگری است بررسی‌های خبرنگار بازار نشان می‌دهد که زردآلو در استان سمنان از کیلوگرمی ۲۷ تا ۵۵ هزار تومان در حال فروش است یا قیمت توت‌فرنگی جعبه‌ای از شش تا ۱۲ هزار تومان در تغییر است، درست است که کیفیت در قیمت تأثیر دارد اما تفاوت ۱۰۰ درصدی و حتی بعضاً ۲۰۰ درصد یک کالا بین دو خیابان به نظر نمی‌رسد ارتباطی باکیفیت داشته باشد.
مردم کمک کنند
مهدی یحیایی معاون نظارت و حمایت از حقوق مصرف‌کننده صمت سمنان از بازرسی و نظارت بر بازار استان خبر داد و به خبرنگار بازار، گفت: بازرسی‌های اصناف، صمت و ... انجام می‌شود اما نیاز است تا مردم هم به ما در برخورد با متخلفان کمک کنند لذا سامانه ۱۲۴ در اختیار مردم است تا بتوانیم در بحث مقابله با تخلفات در سطح استان عملکرد بهتری داشته باشیم.
یک کارشناس اقتصادی نیز در گفتگو با خبرنگار بازار، با اشاره به اینکه سازوکار قیمت‌گذاری به‌خصوص در میوه و تره‌بار نامناسب است، می‌گوید: عوامل زیادی در چند نرخی بودن و یا گرانی میوه و تره‌بار مؤثر است که ازجمله آن‌ها می‌توان به سرمازدگی بهار ۹۹ در باغات شاهرود و میامی و بخشی از دامغان و مهدی‌شهر اشاره کرد که سبب شد تا محصول نایاب و قیمت افزایش یابد.
علیرضا صالحیان می‌افزاید: مشکل اینجاست که وقتی زردآلو کم می‌شود اگر باغدار در کنار آن محصول هلو نیز کاشته است می‌خواهد تا قیمت ضرر زردآلو را با هلو جبران کند یا برای دلالان میوه نیز به همین شکل ضرر کمبود زردآلو را با افزایش قیمت هلو و آلو و ... جبران می‌کنند که این به گرانی همه محصولات میوه و تره‌بار به‌خصوص سردرختی‌ها کمک می‌کند.
میوه گران در مشهد
در مشهد و استان خراسان رضوی نیز چنین است قیمت میوه و صیفی‌جات در طی دو ماه اخیر باوجوداینکه بسیاری از شهروندان در خانه قرنطینه بودند و تقاضای آن‌چنانی در بازار وجود نداشت اما با نوسان و افزایش قیمت بسیاری همراه بود.
علی گنابادی یکی از فروشندگان بار در این میدان به بازار می‌گوید: یکی از دلایل افزایش قیمت میوه دلالان هستند زیرا از زمان بارگیری محصول در باغ‌ها تا رسیدن به میدان ضابطه‌ای برای نرخ‌گذاری وجود ندارد.
قیمت میوه در میدان‌بار بر اساس یک سود قانونی عرضه می‌شود و میوه‌فروشی‌ها نیز درصد مشخصی را اجازه دارند تا بر روی محصول منظور کنند
وی بیان می‌کند قیمت میوه در میدان‌بار بر اساس یک سود قانونی عرضه می‌شود و میوه‌فروشی‌ها نیز درصد مشخصی را اجازه دارند تا بر روی محصول منظور کنند لذا این پروسه قابل‌کنترل است اما میوه به دلیل اینکه توسط دلالان در باغات خریداری‌شده و پایه‌گذاری قیمت آن گران است لذا باقیمت بیشتری نیز به دست مصرف‌کننده می‌رسد.
زردآلو ۲۷ هزار تومان
رئیس اتحادیه میوه تره‌بار مشهد با اشاره به اینکه میوه‌ها در سطح بازار عمده‌فروشی برحسب عرضه و تقاضا قیمت‌گذاری می‌شود و قیمت ندارد اظهار داشت: هرچند ما نرخ مصوب ۳۵ درصدی افزایش قیمت تمام‌شده از کشاورز راداریم که در برگ خرید لحاظ می‌شود.
مصدق در مورد مراکز تولید میوه‌های نوبرانه مانند زردآلو و گوجه‌سبز عنوان کرد: در حال حاضر زردآلو از طرف کاشان و گوجه‌سبز از سمت تهران، شهریار، کرج و از داخل استان نیز از شهرستان کاشمر به مشهد آورده می‌شود.
وی قیمت بهترین زردآلو در بازار میوه و تره‌بار را حول‌وحوش ۲۷ هزار تومان دانست و یادآور شد: پس از یک دوره افزایش قیمت سیب‌زمینی، پیاز و گوجه‌فرنگی که اقلام پرمصرف مردم هستند بازار به ثبات رسیده و در میدان بار گوجه‌فرنگی از کیلویی ۱۵۰۰ تا دو هزار تومان و سیب‌زمینی پیاز از کیلویی ۲۵۰۰ تا ۳۵۰۰ تومان معامله می‌شود.
رئیس اتحادیه میوه تره‌بار مشهد افزود: شیوع ویروس کرولا، بالغ‌بر ۳۰ درصد و حتی بیشتر تأثیر منفی بر بازار میوه و تره‌بار داشته است. پیش از شیوع ویروس، ما با رستوران‌ها، تالارها، شیرینی فروشی‌ها، هتل‌ها که میزبان زائران بودند و حتی ادارات کار می‌کردیم و میوه و اقلام موردنیاز برای جلسات و مراسم مختلف آن‌ها را تأمین می‌کردیم که متأسفانه به دلیل شیوع این ویروس، تمامی برنامه‌ها و جلسات به علت فاصله‌گذاری اجتماعی لغو شد و در سه ماه اخیر برگزار نشده است.
ضرورت تعدیل قمیت در گلستان
تب قیمت میوه‌های تابستانه هم مثل تب هوای این روزهای گلستان بالا کشیده است؛ مردم قدرت خرید ندارند و مسئولان می‌گویند فصل نوبرانه بگذرد قیمت‌ها تعدیل پیدا می‌کند. یک شهروند گرگانی دراین‌باره به خبرنگار بازار با اظهار اینکه این روزها به دلیل شیوع کرونا، کم رونق شدن خیلی از کسب‌وکارها و تورم فزاینده، قدرت خرید مردم به‌شدت کاهش‌یافته است، افزود: قیمت انواع میوه در بازار استان دو ماهی است سربه فلک کشیده است و با این افزایش قیمت، میوه از سبد خرید خانوار خارج‌شده است.
علی محمدخانی ادامه داد: روز گذشته قیمت هر کیلوگرم آلو ۱۷ هزار تومان، زردآلو ۳۷ هزار تومان، سیب‌درختی ۱۵ هزار تومان و توت‌فرنگی ۱۲ هزار تومان بود؛ این قیمت‌ها مربوط به مغازه‌های بازارچه نعل‌بندان است؛ قیمت بسیاری از میوه‌ها در مغازه‌های مسیر شالی‌کوبی و نهارخوران بیش از این قیمت‌هاست.
افزایش قیمت نوبرانه ها
معاون مدیریت باغبانی سازمان جهاد کشاورزی گلستان نیز افزایش قیمت میوه در بازار را ناشی از خلأ زمانی موجود بین میوه‌های زمستانه و تابستانه می‌داند و در این خصوص به خبرنگار بازار گفت: این مقطع زمانی، عرضه میوه‌های زمستانی مانند پرتقال، سیب و نارنگی کم شده و میوه‌های تابستانه هنوز نرسیده است.
قیمت میوه در گلستان خیلی به میوه وارداتی وابسته نیست، لذا اختلاف قیمت میوه در گلستان بیشتر تحت تأثیر خرید نقد یا نسیه و کیفیت محصول در کنار انصاف فروشنده است
نوید رضا فراهانی افزود: این خلأ زمانی موجود باعث افزایش قیمت‌ها شده است؛ معمولاً از اردیبهشت تا اواسط خرداد شرایط بازار میوه گلستان این‌گونه است. هم‌اکنون فصل میوه نوبرانه است؛ قیمت‌ها شکسته می‌شود؛ هنوز میوه‌ها فصل خیلی وارد بازار نشده است.
معاون مدیریت باغبانی سازمان جهاد کشاورزی گلستان با این توضیح که فقط بخشی از آلو، آلوچه و هلوی ۶۰ روزه استان به برداشت نوبرانه رسیده است، اضافه کرد: قیمت میوه استان خیلی به میوه وارداتی وابسته نیست، لذا اختلاف قیمت میوه در گلستان بیشتر تحت تأثیر خرید نقد یا نسیه و کیفیت محصول در کنار انصاف فروشنده است.
کیفیت ها فرق می کنند
روایت نائب رئیس اتحادیه میوه و تره‌بار استان از قیمت‌گذاری میوه در بازار استان قابل‌تأمل است. فرامرز ابوجعفری به خبرنگار بازار اظهار کرد: کیفیت، نوع میوه و نحوه بسته‌بندی قیمت میوه را در میدان‌ها میوه و تره‌بار تعیین می‌کند، اختلاف قیمت میوه در میدان‌ها سراسر کشور با۵۰۰ تا هزار تومان اختلاف تقریباً یکسان است.
وی با اشاره به اینکه این اختلاف قیمت ۵۰۰ تا هزارتومانی هم به دلیل کرایه حمل است، توضیح داد: از اول فروردین ۱۳۹۶بر اساس‌نامه ابلاغی سازمان جهاد و صنعت، معدن و تجارت، عرضه میوه‌های خارجی به‌غیراز آناناس، انبه، موز و نارگیل ممنوع و قاچاق است؛ میوه‌های خارجی مانند سیب ترش به قیمت هر کیلوگرم ۱۵۰ هزار تومان، انگور ۱۲۰ هزارتومانی و گلابی شیلی ۱۳۰ هزارتومانی که به‌طور قاچاق وارد بازار شده‌اند در سبد خانوار گلستانی‌ها وجود ندارند.
نائب رئیس اتحادیه میوه و تره‌بار استان گلستان تصریح کرد: عمده مشکل ما عرضه میوه و تره‌بار در خواربارفروشی‌ها است؛ الآن تقریباً در همه مغازه‌های خواربارفروشی، میوه و تره‌بار عرضه می‌شود؛ آن‌ها پیاز را کیلویی دو هزار تومان می‌خرند و هشت هزار تومان می‌فروشند.
ابوجعفری بابیان اینکه هم‌اکنون ۳۰۰ واحد میوه و تره‌بار مجوز دارند، گفت: تعداد سوپرمارکت‌های مجوز دار دو هزار و ۲۰۰ واحد است و برآورد ما این است حدود هزار و ۵۰۰ تا دو هزار واحد غیرقانونی هم در استان فعال هستند؛ نظارت بر قیمت میوه در این واحدها چگونه است اصلاً نظارتی وجود دارد؟
عدم تناسب قیمت ها با درامد مردم
در اراک نیز قیمت برخی از میوه‌های فصل در حالی رو به افزایش است، که فعالان بازار، سرمای هوا و دیر رسیدن برخی از میوه‌ها و نیز صادرات را از عوامل مهم این افزایش قیمت می‌دانند. به عقیده بسیاری از کارشناسان افزایش قیمت بسیاری از کالاها و اجناس تناسبی با درصد افزایش حقوق ندارد، یکی از این کالاها که افزایش قیمت سالانه را داشته، میوه است. که افزایش قیمت‌های عجیب‌وغریب را تجربه می‌کنند.
یکی از بارفروشان میدان تره‌بار اراک علت افزایش قیمت سیب و پرتقال را کاهش ذخیره این محصولات در انبارها و نیز تداوم تقاضای خریداران دانست و به خبرنگار بازار گفت: البته در مورد سیب زمزمه‌هایی از صادرات این محصول به کشورهای همسایه ازجمله عراق و افغانستان شنیده می‌شد، که گویی جلوی صادرات را گرفتند و اکنون بازار کمی آرام‌گرفته است.
ولی که خود را « فدوی» معرفی کرد، در مورد قیمت بالای میوه‌های فصل نیز گفت: امسال هوا دیرتر گرم شد و قطعاً با هوای سرد نیز نباید انتظار رسیدن میوه را داشت، در آینده شاهد کاهش بیشتر قیمت محصولاتی مانند گوجه‌سبز خواهیم بود، اما به‌طور مثال زردآلو می‌بایست، طی هفته آینده به دست آید، اما بررسی‌های ما و سؤال‌هایی که از باغبان‌ها کردیم، نشان از تعویق حداقل ۱۰ روزه رسیدن و عرضه زردآلو خواهیم بود، خوب همین امر نیز زمان « نوبر» را معوق کرده و درمجموع شاهد قیمت‌های بالاتر خواهیم بود.
گرانی تقصیر کروناست
این فعال بازار میوه ادامه داد: البته همچنان در محصولاتی مانند «چغاله بادام» و سیب قرمز نسبت به سال گذشته کاهش قیمت داریم و مثلاً در مورد قیمت هندوانه ثبات را در بازار شاهد هستیم، همیشه نباید نیمه‌خالی لیوان را دید، درحالی‌که اُجرت کارگر در مزارع و باغ‌ها افزایش چشمگیری داشته، آب کشاورزی گران شده، سوخت و هزینه جابجایی و دلار و ارز گران شده است، میوه‌های بسیاری باقیمت‌های ثابت نسبت به سال گذشته و یا حتی بعضاً پایین‌تر عرضه می‌شود.
وی گفت: البته با شیوع ویروس کرونا و افزایش تقاضای مردم برای خرید مواد دارای ویتامین «ث» افزایش قیمت کیوی، پرتقال، لیموشیرین و لیموترش و نیز محصولاتی مانند زنجبیل طبیعی و منطق بازار است، زمانی که تقاضا بر عرضه پیشی بگیرد، قیمت‌ها افزایشی خواهد بود.
افزایش قمیت نداشتیم!
سرپرست سازمان صنعت، معدن و تجارت مرکزی اما گرانی میوه در این استان را قبول ندارد و در توضیح این مطلب به خبرنگار بازار گفت: مشکل خاصی که بگوییم فقط برای قیمت میوه در استان مرکزی است، نداریم، قیمت‌ها در سطح کشور تقریبا یکی است و استان مرکزی در بحث توزیع و رصد قیمت میوه در سطح کشور هم در شب عید و هم در ماه های اخیر عملکرد قابل قبولی داشته است.
جواد حسنی گفت: ما تنها استانی بودیم، که در شب عید تمام میوه مورد نیاز را ذخیره کردیم و با کمبودی مواجه نشدیم و همه میوه ها را نیز در شبکه توزیع به مردم عرضه کردیم و افزایش قیمتی در این مورد نداشتیم.
وی با بیان این که در ماه مبارک رمضان نیز قیمت کالاهای اساسی کنترل شد، گفت: در حال حاضر نیز نه در زمینه میوه و نه در زمینه کالاهای اساسی کمبودی نداریم و طبیعی است، که میوه ای که ابتدا به بازار می آید، برای چند روز قیمتی بیش از حد متعارف داشته و نوبرانه باشد، این قیمت نه به دلیل دلالی و شبکه واسط و به دلیل خرید بالاتر از باغدار و کشاورز است.
ماه رمضان و تورم آن، سرمازدگی و کاهش تولید، صادرات، عدم نظارت و ده ها دلیل دیگر برای گرانی میوه و تره بار هیچ کدام دلیل نمی‌شوند که میوه تولیدی یک شهرستان در همان منطقه کیلویی ۲۵ هزار تومان به دست مصرف کننده برسد لذا این نشان می‌دهد که گویا اراده‌ای برای مقابله با این قیمت‌ها نیست.
نظر شما