بازار؛ گروه استانها: پیشینه تولید گل محمدی در ایران به دو هزار و ۵۰۰ سال پیش می‌رسد همان دورانی که ایرانیان نخستین بار روش تقطیر گل محمدی را کشف کردند.
این گیاه خوش رنگ و خوش بو در بزرگترین برندهای عطر سازی دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد و از طرفی هم گل خشک شده، گلاب، اسانس و سایر فراورده‌های این گیاه به صورت روزانه در زندگی ایرانیان مصرف می‌شود.
در واقع می‌توان گفت گل محمدی به عنوان یک گیاه راهبردی در زمینه حمایت از اقتصاد روستاییان و اشتغالزایی جوانان می‌تواند جایگاه خاصی در استان همدان از نظر کشت و صنایع تبدیلی به خود اختصاص دهد.
تولیدات گل محمدی و گیاهان دارویی استان همدان ۱۱ هزار و ۷۰۰ تن است
مدیر صنایع تبدیلی جهاد کشاورزی استان همدان در گفت‌وگو با خبرنگار بازار با اشاره به اینکه کل تولیدات گل محمدی و گیاهان دارویی استان همدان ۱۱ هزار و ۷۰۰ تن است، اظهار کرد: گیاهان دارویی تولید شده در استان همدان از نظر مرغوبیت جز سه استان برتر کشور هستند.
حسن محمدی با اشاره به وجود پنج واحد فرآوری گیاهان دارویی در استان همدان افزود: این پنج واحد یک هزار و ۵۰۰ تن ظرفیت دارند و برای ۱۰ تا ۱۱ هزار تن ظرفیت تولید صنایع تبدیلی در حوزه گیاهان دارویی وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه ۱۰۷ میلیارد دلار تجارت گیاهان دارویی در جهان است، افزود: از ۱۰۷ میلیارد دلار تجارت گیاهان دارویی فقط ۵۰۰ میلیون دلار سهم ایران است و در صورت اینکه ارز آوری زعفران را کم کنیم به مبلغ به ۱۰۰ میلیون دلار می‌رسد.
مدیر صنایع تبدیلی جهاد کشاورزی استان همدان با بیان اینکه ۸۵ تا ۹۰ درصد گیاهان دارویی تولید شده در کشور مصرف داخلی دارند، اضافه کرد: در زمینه صادرات و فرآوری گیاهان دارویی باید اقدامات بیشتری انجام شود.
وی با بیان اینکه ایران بعد از بلغارستان و ترکیه، مقام سوم جهان را در تولید گیاهان دارویی دارد، افزود: یکی از واحدهای تولید و صنایع تبدیلی گل محمدی در استان همدان در شهرستان بهار قرار دارد و برای ۵۰ نفر به صورت مستقیم اشتغال ایجاد کرده است.
ایجاد زنجیره تولید گل محمدی از کشت تا صنعت
محمدی با بیان اینکه در واحد صنایع تبدیلی آقای صالحی در شهرستان بهار ۲۷ هکتار گل محمدی کشت می‌شود و خط فرآوری و تولید عرقیات گیاهی آن را ایجاد کرده است، بیان کرد: این واحد یک زنجیره تولید گل محمدی از کشت تا صنعت را دارد و در آینده می‌تواند وارد بازار صادرات شود.
مدیر صنایع تبدیلی جهاد کشاورزی استان همدان با بیان اینکه ایران به خصوص استان همدان باید در زمینه اسانس گیری گل محمدی فعال شوند، افزود: پیش بینی شده تا سال ۲۰۲۵ تجارت عرقیات گیاهی در جهان به ۴۵۰ میلیارد دلار برسد.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان بهار نیز در گفت‌وگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه شهرستان بهار قطب تولید برخی محصولات کشاورزی در استان و کشور است، اظهار کرد: با توجه به پتانسیل‌ها، توانمندی فنی و وجود کشاورزان با تجربه و توان مالی، شهرستان بهار یکی از شهرستان‌های موفق کشور است.
عبد الحسین اکبری به پتانسیل‌های شهرستان بهار در زمینه‌های مختلف از جمله آبیاری تحت فشار، کشت محصولات زراعی گندم و جو، واحدهای تولید مرغ و گوشت قرمز اشاره کرد و ادامه داد: یکی از ظرفیت‌های ایجاد شده در شهرستان بهار ایجاد گلستان گل محمدی است.
در شهرستان بهار ۷۷ واحد صنعتی فرآوری در بخش‌های مختلف از جمله گلاب گیری فعالیت دارند که ۲۲۳ هزار تن محصول فرآوری شده تولید می‌کنند
وی با بیان اینکه گل محمدی به دو بخش باغبانی و فرآوری تقسیم می‌شود، افزود: در شهرستان بهار ۷۷ واحد صنعتی فرآوری در بخش‌های مختلف از جمله گلاب گیری فعالیت دارند که ۲۲۳ هزار تن محصول فرآوری شده تولید می‌کنند.
اکبری با بیان اینکه در شهرستان بهار در یکی از باغات ۲۷ هکتار باغ گل محمدی کشت شده که از این میزان ۱۷ هکتار به بهره‌برداری رسیده و گل آن برداشت می‌شود، تاکید کرد: با توجه به جایگاه ویژه گل محمدی یکی از سیاست‌های وزارت کشاورزی و جهاد کشاورزی استان همدان توسعه کشت گیاهان کم آب بر مانند گل محمدی، زعفران، کلزا است.
وی با اشاره به اینکه ۳۵ هکتار باغ گل محمدی در شهرستان بهار ایجاد شده که ۲۷ هکتار آن مربوط به باغ گل محمدی آقای صالحی پیمان است، عنوان کرد: از هر هکتار باغات گل محمدی با عمر حدود ۳ تا ۴ سال حدود ۲ تا ۳ تن گل محمدی برداشت می‌شود.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان بهار با بیان اینکه باید از منابع آب‌های زیر زمینی بهره برداری درست انجام شود، ادامه داد: در باغات گل محمدی از آبیاری قطره‌ای استفاده می‌شود.
وی با بیان اینکه گلبرگ، غنچه خشک شده، اسانس و گلاب از جمله محصولات گل محمدی است، افزود: از اسانس گل محمدی برای عطر سازی، آرایشی و بهداشتی و صنایع غذایی استفاده می‌شود.
استان همدان بهترین شرایط را برای رشد گل محمدی با اسانس و عطر بسیار مطلوب دارد
اکبری با تاکید بر اینکه از محصولات گل محمدی در صنایع مختلف می‌توان استفاده کرد و باید کشت آن بیشتر توسعه پیدا کند، ادامه داد: استان همدان و شهرستان بهار در منطقه کوهستانی قرار دارد و ارتفاع استان همدان از سطح دریا ۱۶۰۰ متر است، در نتیجه استان همدان بهترین شرایط را برای رشد گل محمدی با اسانس و عطر بسیار مطلوب دارد.
وی با اشاره به اینکه زمان برداشت گل محمدی اوایل خرداد است، یادآور شد: گل محمدی ۲۰ تا ۳۰ روز زمان برداشت دارد و بهترین زمان برداشت آن قبل از طول آفتاب است.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان بهار با تاکید بر حساس بودن زمان برداشت گل محمدی افزود: گل محمدی باز شده در مدت زمان حداکثر ۲۴ ساعت باید برداشت شود در غیر این صورت عطر خوبی نخواهد داشت.
کشت ۲۰۰ تا ۳۰۰ هکتار گل محمدی در شهرستان بهار هدف گذاری شده است
وی با بیان اینکه کشت ۲۰۰ تا ۳۰۰ هکتار گل محمدی در شهرستان بهار هدف گذاری شده است، افزود: امیدواریم به قطب تولید گل محمدی تبدیل شویم.
اکبری با تاکید بر اینکه از نظر صنایع تبدیلی گل محمدی مشکلی وجود ندارد و ظرفیت فرآوری حتی ۵۰۰ هکتار گل محمدی وجود دارد، افزود: در راستای توسعه گشت گیاهان کم آب بر مانند گل محمدی یارانه و تا سقف ۴۰ میلیون تومان تسهیلات بانکی ارزان قیمت می‌دهیم و تا توسعه گیاهان کم آب بر رونق گیرد.
وی یادآور شد: در شهرستان بهار ارقام گل محمدی کشت شده فعلاً وجود ندارد و هنوز تنوع ارقام انجام نشده و یک رقم گل محمدی تولید می‌شود.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان بهار در ادامه به توسعه کشت زعفران در شهرستان بهار نیز اشاره کرد و با بیان اینکه استان همدان خواستگاه زعفران است، افزود: باید به سمت توسعه کشت‌های کم آب بر حرکت کنیم.
گلاب خریداری شده از بازار فقط ۱۲ درصد اسانس دارد و بقیه آن آب است
مشاور فنی صنایع تبدیلی گلاب گیری صالحی نیز در گفتگو با خبرنگار بازار با اشاره به اینکه گلاب خریداری شده از بازار فقط ۱۲ درصد اسانس دارد و بقیه آن آب است، اظهار کرد: فرآوری گلاب در محیط آبی انجام می‌شود.
رضا قابشی با بیان اینکه در تانک‌های مخصوص گلاب گیری برای هر یک کیلو گل محمدی ۳ لیتر آب ریخته و بعد عملیات تقطیر انجام می‌شود، افزود: در تانک‌های گلاب گیری آب همراه گلاب و اسانس شروع به تبخیر می‌شود.
وی بابیان اینکه بهترین گلاب حداکثر ۳۰ درصد اسانس دارد و بقیه آن آب است، افزود: گلاب در دمای ۶۵ تا ۷۰ درجه پاستوریزه می‌شود.
مشاور فنی صنایع تبدیلی گلاب گیری صالحی با بیان اینکه گلاب تعاریف مختلفی دارد، افزود: گلاب سنگین، گلاب دو آتشه، گلاب سبک و بن گل انواع تعارف گلاب محسوب می‌شوند.
برای تولید گلاب سنگین در ازای هر یک کیلو گل یک کیلو آب در تانکر تقطیر ریخته می‌شود
وی با بیان اینکه برای تولید گلاب سنگین در ازای هر یک کیلو گل یک کیلو آب در تانکر تقطیر ریخته می‌شود، بیان کرد: برای تولید گلاب دو آتشه یک بار اسانس گلاب گرفته می‌شود و بعد دوباره به جای آب از اسانس گلاب برای گلاب گیری مجدد استفاده می‌شود.
قابشی با اشاره به اینکه در گلاب سبک نسبت گل محمدی به آب فرق می‌کند و به ازای هر یک کیلو گل محمدی می‌توان دو یا سه و حتی چهار کیلو آب ریخت، ادامه داد: در گلاب بن گل نیز از تفاله گل دوباره گلاب گیری انجام می‌شود.
وی با بیان اینکه گاهی اسانس تولید شده از گل محمدی به جای ۳۰ درصد به ۲۶ تا ۲۷ درصد می‌رسد، افزود: برای داشتن اسانس گل محمدی باید تا قبل از ۱۰ صبح برداشت شود.
مشاور فنی صنایع تبدیلی گلاب گیری صالحی با اشاره به اینکه هرچه سرعت برداشت گل بیشتر باشد، درصد گلاب بالاتر می‌رود، افزود: از هر یک کیلو گل محمدی ۴.۵ تا پنج گرم اسانس گرفته می‌شود و یک کیلو اسانس خالص گل محمدی ۴۰ تا ۵۰ میلیون تومان قیمت دارد.
آنچه مسلم است با توسعه کشت گیاهان دارویی همانند گل محمدی علاوه بر استفاده بهینه از آب، می‌توان برای روستاییان و جوانان علاقمند به حوزه کشاورزی اشتغالزایی کرد و با صادرات محصول فرآوری شده موجب ورود ارز به کشور شد.
نظر شما