بازار، گروه استانها: انتشاراتی‌ها این روزها با مشکلات عدیده ای روبرو هستند. از یک سو و افزایش هزینه تولید کتاب و از سویی دیگر کاهش چشم‌گیر تقاضا نشر کتاب را بیش از هر زمان دیگری دشوار کرده است انتشارات این روزها در تامین هزینه‌های خودشان هم مشکل دارند در نتیجه به لحاظ اقتصادی دچار معضلات عدیده‌ای شده‌اند.
دولت‌ها در دو دهه اخیر سیاست واضح و مشخصی برای تقویت صنعت نشر در کشور نداشتند اما یک سیاست در بین تمام دولت‌ها به ویژه در ۲۰ سال اخیر یکسان بوده و آن هم تزریق مالی از طریق تسهیلات بانکی است که به عقیده کارشناسان نتوانسته آن طور که باید و شاید موانع تولید کتاب در کشور را برطرف کند.
تسهیلات همه چیز نیست
یک صاحب نظر مسائل اقتصادی در گفتگو با خبرنگار بازار، با اشاره به مشکلات اقتصادی پیش آمده برای انتشارت و اساساً اقتصاد حوزه نشر در استان سمنان و دیگر نقاط کشور، گفت: اقتصاد نشر مانند هر اقتصاد تولید محور دیگری دو روی سکه دارد که تولید، فقط یک روی آن است.
طبسی فعال بازار نشر: بسیاری از انتشارات هستند که حتی هزینه‌های جاری، دفتر، نیروی انسانی و نشر کتاب‌های خود را نیز نمی‌توانند تامین کنند
امیر رضا میرقاسمی با بیان اینکه تسهیلات بانکی فقط می‌تواند در زمینه تولید به یک مجموعه انتشارات کمک کند اما تا این مجموعه نتواند فروش خوبی داشته باشند تسهیلات بانکی فایده‌ای نخواهد داشت، ابراز کرد: به نظر می آید برای تقویت انتشارات باید اقدام جدی تری صورت داد.
وی افزود: به عبارت دیگر تسهیلات بانکی در بهترین حالت می تواند به یک انتشارات کمک کند تا تولید خود را به لحاظ کیفی و کمی توسعه بخشد اما مشکل نشر مانند دیگر بخش‌های تولیدی در «فروش و عرضه» است.
فروش مهمتر از وام
این کارشناس اقتصادی درباره اهمیت فروش در بازار امروز نشر و شباهت های آن با دیگر بخش های تولیدی، گفت: شما نمی توانید بدون فروش مناسب یک مجموعه تولیدی را مدیریت کنید چرا که هزینه های شما باید از طریق فروش و سود بازگردد.
میرقاسمی با بیان اینکه مجموعه های انتشاراتی امروز با کمبود متقاضی برای خرید روبرو هستند در نتیجه نمی توانند تراز مالی مناسبی را داشته باشند، افزود: ناترازی مالی مشکلی است که بسیاری انتشارات ما با آن روبرو هستند.
بسیاری از کارشناسان عقیده دارند که حمایت دولت ها از انتشارات در دو دهه اخیر تک جانبه بوده یعنی صرفاً به تحصیلات بانکی محدود شده است
وی بیان کرد: این موضوع سبب شده تا تسهیلات بانکی خودش به یک مشکل برای انتشارات تبدیل شود به عبارت دیگر تسهیلات بانکی انتشارات مشکل دار را به انتشارات مشکل دار بدهکار تبدیل می کند که بعضاً حتی به تعطیلی منجر خواهد شد.
مشکلات اقتصادی گریبان نشر را گرفت
یک فعال بازار نشر که به تازگی بعد از یک دهه از این صنعت خارج شده درباره تجربیات خود به خبرنگار بازار می‌گوید: انتشارات روز به روز با مشکلات عدیده اقتصادی بیشتری روبرو می‌شود تا جایی که بسیاری عطای کار را به لقایش بخشیده‌اند.
الهه طبسی با اشاره به موانع تولید در بخش انتشارات می‌گوید: بسیاری از انتشارات هستند که حتی هزینه‌های جاری، دفتر، نیروی انسانی و نشر کتاب‌های خود را نیز نمی‌توانند تامین کنند به خصوص این موضوع در استان ها بیشتر است.
وی افزود: این انتشارات در نتیجه مشکلات اقتصادی، یا با تعدیل نیرو یا با تعدیل تیراژ کتاب‌ها و یا با پدیده‌هایی مانند نشرهای تبلیغی روبرو شده اند در این شرایط تسهیلات بانکی می تواند بخشی از مشکل تامین هزینه‌ها را کاهش دهد اما به تنهایی کارساز نیست.
بسته های حمایتی
این صاحب نظر مسائل نشر بیان کرد: دولت باید بسته حمایتی و ترکیبی را در مقابل انتشارات قرار بدهد چرا که تسهیلات زمانی می تواند فایده داشته باشد که شما بازار فروش مناسبی نیز داشته باشید در نتیجه چرخه پول بهتر در انتشارات شما خواهد چرخید.
طبسی گفت: برای مثال دولت می‌تواند یک بسته ترکیبی شامل یارانه کاغذ تسهیلات بانکی امکان برگزاری دوره ای نمایشگاه‌های کتاب، اعطای غرفه های رایگان به انتشارات با همراهی شهرداری ها در سطح شهرها در نظر گرفتن سهمیه برای انتشارات در چاپخانه های دولتی و ... به صنعت نشر کشور کمک کند.
بسیاری از کارشناسان عقیده دارند که حمایت دولت ها از انتشارات در دو دهه اخیر تک جانبه بوده یعنی صرفاً به تحصیلات بانکی محدود شده است در حالی که این فقط بخشی از مشکلات یک انتشارات را شامل می شود.
ازار فروش کتاب کاهش پیدا کرده است
یک کتابفروش نیز در گفتگو با خبرنگار بازار، ضمن اشاره به کاهش تقاضای خرید کتاب می گوید: به وضوح مشتریان ما نسبت به یک دهه اخیر کاهش چشم گیری پیدا کرده و این مرتبط با شاهرود و سمنان نیست بلکه در تمام کشور این مورد رخ داده است.
رضوانی کتاب فروش: در ماه پنج الی هشت کتاب غیر درسی در کتابفروشی های سطح شهر فروخته می‌شود
حسین رضوانی با بیان اینکه زمانی از کتاب های انتشارات مختلف برای ما محصولاتی می آمد تا بتوانیم آن را بفروشیم اما مدت ها است که دیگر انتشارات محدود به چند نشر خاص شده است، بیان کرد: تیراژ کتاب‌ها بسیار کاهش پیدا کرده تا جایی که از هر کتاب دو جلدی برای ما ارسال می شود و البته همان هم نزدیک به یکسال در قفسه ها باقی می ماند.
وی افزود: شاید بتوان به طور میانگین گفت در ماه پنج الی هشت کتاب غیر درسی در کتابفروشی های سطح شهر فروخته می‌شود و این آمار خوش‌بینانه است لذا نه تنها اقتصاد نشر بلکه اقتصاد کتابفروشی ها نیز دچار مشکل شده است لذا به نظر می رسد اگر انتشارات بتوانند بفروشند، نیمی از مشکلات شان حل می شود.
هزینه بالای چاپ
این کتابفروش می گوید: یکی از مهمترین دلایل کاهش فروش کتاب هزینه انتشار بالای آن است هرچند اگر در قیاس با دیگر محصولات مثلاً گوشت بخواهیم قیمت کتاب را در پنج سال اخیر مقایسه کنیم خواهیم دید که کتاب رشد فراوانی به لحاظ قیمتی نداشته است.
رضوانی با بیان اینکه کتاب های زیر ۱۰۰ هزار تومان کمتر در فروشگاه ها پیدا می شود، تاکید کرد: همین میزان هم هزینه های سنگین برای خانواده ها به شمار می‌آید لذا باید بپذیریم که امروز اولویت ها هم عوض شده است.
زمانی که مشتری مناسب برای یک انتشارات پیدا شود ناخودآگاه هزینه‌های آن هم تامین می گردد
وی افزود: موضوع دیگر این است که امروز اولویت های خانواده ها تغییر پیدا کرده و کتاب شاید در ۲۰ اولویت اول هم به نسبت خوراک پوشاک، حمل و نقل، مسکن، تحصیل و درمان و غیره نباشد و این متاسفانه تاثیر منفی خود را بر جای گذاشته است.
مشکل بازار نشر
در نهایت باید گفت مشکلات انتشارات در صورتی می تواند حل شود که به آن نگاه چند بعدی داشته باشیم طی دو دهه اخیر دولت ها در قبال تولید در همه مقاطع تنها یک سیاست واحد و آن هم تزریق مالی از طریق تسهیلات بانکی را در دستور کار خود قرار دادند. سیاستی که باعث شده تولیدکنندگان به تولیدکنندگان بدهکار به بانک تبدیل شوند و لذا مشکل همچنان پابرجا است
از یک سو می توان با بسته های حمایتی به کمک انتشارات آمد تا حداقل قیمت کتاب از این بیشتر نشود و از سوی دیگر می بایست شرایطی را فراهم کرد تا تقاضا برای خرید کتاب تقویت شود چرا که وقتی کتاب از یک انتشاراتی به خوبی خریداری شود چرخه و تراز مالی در آن انتشارات به درستی برقرار می شود.
زمانی که مشتری مناسب برای یک انتشارات پیدا شود ناخودآگاه هزینه‌های آن هم تامین می گردد حال باید دید دولت سیزدهم در ادامه طول عمر خود چه سیاستی را در قبال حمایت از اقتصاد نشر اتخاذ می‌کند.
نظر شما