بازار گروه استانها؛ فرآوری کمک می‌کند تا یک محصول یا کالای تولیدی به یک فرآورده با ارزش افزوده بیشتر تبدیل شود. به عبارت دیگر فرآوری به تولید کننده کمک می کند تا بتواند سود بیشتری را از نسبت به فروش محصول خام دریافت کند این امر می‌تواند به توسعه کسب و کارها به ویژه در روستا ها کمک شایانی کند.
فقدان نگاه ویژه به فرآوری سبب شده تا این بخش به یک حلقه مفقوده در اقتصاد کشاورزی و روستایی استان سمنان تبدیل شود یکی از مهمترین نکاتی که می تواند در اصلاح نگاه ما به فرآوری مورد توجه قرار گیرد این است که فرآوری صرفاً برای تولیدات محصولات کشاورزی برای مثال تهیه رب گوجه فرنگی نیست بلکه ما در تمام ارکان چهارگانه توسعه اقتصادی استان سمنان شامل صنعت کشاورزی معدن و حتی گردشگری می توانیم فرآوری تولیدات و خدمات را با هدف ارتقای ارزش افزوده و در نهایت سود بیشتر داشته باشیم.
حتی گردشگری را هم می‌توان فرآوری کرد
محسن شریفی کارشناس حوزه گردشگری و اقتصاد روستایی استان سمنان در گفتگو با خبرنگار بازار معتقد است: حتی گردشگری ما در استان سمنان می‌تواند مورد فرآوری قرار بگیرد به عبارت دیگر تهیه بسته های گردشگری تدوین مسیرهای گردشگری ارزان پسا کرونا برای خانواده ها که عمدتاً دچار مسائل اقتصاد شده و گردشگری را در اولویت های اصلی خود نمی‌بینند در زمره فرآوری‌ها به شمار می‌آید.
شریفی بیان کرد: برای مثال می‌توان مسیر گردشگری اکوتون ابر و زیست کره توران را با یک ضلع دیگر مثلاً گردشگری عرفانی در بسطام و تلفیق و آن را به یک مسیر گردشگری ارزان قیمت تبدیل کرد این تبدیل یا فرآوری می تواند به افزایش متقاضی و در نهایت سود بیشتر حوزه گردشگری منجر شود.
کارشناس حوزه گردشگری: حتی گردشگری را هم می‌توان با هدف افزایش ارزش افزوده فرآوری کرد
وی افزود: برای نمونه در این مسیر می‌توان برنامه ریزی برای اسکان یک خانواده تهرانی در بوم‌گردی میامی، تناول غذای محلی در بیارجمند، اقامت و گردشگری در جنگل ابر را لحاظ کرد که به نوعی فرآوری محصول کلان تر به نام گردشگری محسوب می شود.
افزایش ارزش افزوده
همان‌طور که بیان شد حتی گردشگری را هم می‌توان با هدف افزایش ارزش افزوده فرآوری کرد اما بیشتر فناوری در زمینه تولیدات محصولات صنعتی و معدنی و همچنین کشاورزی به کار می‌رود یا به عبارت دیگر بیشتر مرسوم است. کارشناس اقتصادی در گفتگو با بازار می‌گوید: ما اگر بتوانیم فرآوری را در حوزه کشاورزی به خصوص روستایی و عشایری داشته باشیم قطعاً می‌توانیم به توسعه اقتصادی روستاهای استان سمنان و همچنین اشتغال جوانان کمک شایانی کنیم.
فرهاد علیمحمدی که مقاله‌ای با عنوان فرآوری از خانه تا کارخانه را نیز نگارش کرده و مورد توجه قرار گرفته، می افزاید: در این بستر ما دولت می‌بایست نقش تسهیلگری داشته باشند به عبارت دیگر اعطای مجوزها برای کسب و کار روستایی، اعطای پروانه‌های مجاز بهداشتی، آسان گرفتن برای واحدهای تولیدی، اعطای تسهیلات بانکی، ایجاد بازارچه‌های محلی و ... می‌تواند کمک کند تا شاهد توسعه واحدهای فرآوری بین روستاییان و عشایر باشیم.
علیمحمدی کارشناس اقتصادی: باید بپذیریم که بخش مهمی از تولیدات استان سمنان امروز خام‌فروشی می‌شود
وی می افزاید: یکی از مهمترین مشکلات که امروز روستاها و عشایر استان سمنان به خصوص در سنگسر و مناطقی مانند چاشم و شهمیرزاد و ...با آن روبرو هستند «سیب سلامت» است مجوز بهداشتی که کار را برای فرآوری محصولات لبنی و عرضه آن در بازارهای مهم مانند پایتخت دشوار می‌کند.
سخت‌گیری‌ها ادامه دارد
این کارشناس همچنین ادامه می دهد: سخت‌گیری در مجوزها سبب شده تا بسیاری از تولید کنندگان محصولات شان را به صورت خام یا فله‌ای بفروشند و در نتیجه سود کمتر عاید آنها شود حال آنکه بازار بسیار خوبی برای محصولات تولیدی روستاها چه در داخل و چه در خارج از استان وجود دارد.
این اتفاق در بخش معدن نیز رخ می‌داد هرچند تعداد واحدهای فرآوری معدنی در استان سمنان در دولت سیزدهم سه الی چهار برابر شده اما کماکان میزان این واحدها اندک است بیش از ۶۰۰ معدن فعال را در برابر ۱۳ واحد فرآوری داریم که بسیار رقم ناچیزی است.
فرصت‌هایی که از دست می‌رود
یک صاحب نظر بازار روستایی در استان سمنان نیز به خبرنگار بازار، می گوید: باید بپذیریم که بخش مهمی از تولیدات استان سمنان امروز خام‌فروشی می‌شود در حالی که فرآوری ساده می‌تواند با آنها ارزش افزوده فراوانی ببخشد.
محمد علی صحرایی بیان می کند: یکی از مهمترین مصداق های این موضوع فلفل فرومد است محصول فلفل تولیدی این منطقه برابر پژوهش‌های انجام شده بهترین کیفیت را حتی در برابر ادویه کشور هندوستان دارد اما همیشه در فصل برداشت فلفل قرمز افرادی از پاکستان و هندوستان به منطقه سفر می کنند و با ترفند هایی که مردم بومی را راضی به فروش فله‌ای محصول فلفل شان می‌کنند در نتیجه سود آن را غیر ایرانی می‌برند.
وی که از نزدیک این روند را در فرومد مورد بررسی قرار داده می‌گوید: یکی از روش‌های کار دلالان این است که از یک ماه قبل برداشت محصول فلفل در فرومد، محصول بی کیفیتی را در منطقه عرضه می کند آن هم به قیمت بسیار ناچیز تا بازار قیمت گذاری فلفل را در دست بگیرند این افراد یک ماه پس از این اقدام، به سراغ کشاورزان فرومدی رفته و برای مثال اعلام می‌کند که قیمت بازار فلفل ۳۵ هزار تومان در هر کیلوگرم (فلفل تازه) است در حالی که شاید رقم واقعی دو برابر این میزان باشد.
حبوبات کالپوش فلفل فرومد
این کنشگر مسائل اقتصاد روستایی می افزاید: از سوی دیگر این فلفل قرمز فرومد می‌تواند خشک و آسیاب شود تا به جای ۳۵ هزار تومان، کیلوگرمی ۳۵۰ هزار تومان فروخته شود و از آنجا که هر یک کیلوگرم فلفل یک کیلو گرم پودر فلفل می دهد می توان سود سرشاری را از یک فرآوری ساده که همان خشک کردن و آسیاب کردن است به دست آورد اما به راحتی نسود نصیب دندان آن را بیگانه می شود.
صحرایی در ادامه می گوید: دیگر مثال این موضوع حبوبات کالپوش است کافی است یک کارخانه بسته بندی برای فروشگاه‌های زنجیره ای در استان سمنان ایجاد شود تا مردم این منطقه به جای خام‌فروشی محصول تولیدی خودشان در این شرایط سخت کشاورزی و اقتصادی بتوانند محصول بسته بندی را به فروشگاه ها بفروشند تا سود بیشتری نصیب آنها شود.
چرا فرآوری مغفول است ؟
به سراغ یک کارشناس اقتصادی می رویم تا ببینیم چرا این فرآوری ها مغفول مانده‌اند. حسن همتیان در گفتگو با خبرنگار بازار می‌گوید: مهمترین موضوعی که در زمینه فرآوری باید به آن توجه داشت توسعه فرهنگ فرآوری و نهادینه کردن آن در کسب و کار استان سمنان است.
همتیان کارشناس اقتصادی: بعضاً متاسفانه تولیدکنندگان هم کم‌کم به این باور رسیدند که فرآوری جایگاهی در دایره لغات کسب و کار استان سمنان ندارد
همتیان با بیان اینکه متاسفانه به دلیل طولانی شدن سِیر خام فروشی در این استان کسب و کارهای خودشان هم به این نتیجه رسیدند که راهکاری به جز فروش فله‌ای محصولات یا همان خام‌فروشی وجود ندارد، ابراز کرد: این در صورتی مطرح می شود که واقعیت اینطور نیست برای مثال استان سمنان بزرگترین تولید کننده گچ کشور است از این محصول می‌توان گچ های پیش ساخته، تزیینات منزل، ستون های آماده گچی، گچ های مورد نیاز ساختمانی در انواع مختلف، گچ رنگی، گچ مورد نیاز پزشکی، گچ های مورد نیاز تخته های سیاه و همچنین فرآورده های تحصیلی و ده ها محصول دیگر را تولید کرد که به جز یک مورد در استان سمنان واحد فرآوری دیگری وجود ندارد.
وی افزود: بعضاً متاسفانه تولیدکنندگان هم کم‌کم به این باور رسیدند که فرآوری جایگاهی در دایره لغات کسب و کار استان سمنان ندارد در این مسیر اما دولت می‌تواند با تسهیل گری و همچنین ایجاد زیرساخت‌های توسعه فناوری به تغییر این نوع نگرش کمک کند.
نیاز به تجربه‌های موفق داریم
این کارشناس معتقد است: اجرای چند مورد موفق از توسعه فناوری می‌تواند بسیار موثر باشد در استان سمنان کافی است که یک یا چند کسب و کار در زمینه فرآوری محصولات مثلاً کشاورزی موفقیت‌های چشم گیری داشته باشد بلافاصله می توان شاهد توسعه فناوری در دیگر واحدها و محصولات هم بود.
همتیان افزود: از طرف دیگر یک نگرش اشتباه دوم نیز در استان سمنان وجود دارد و آن اینکه فرآوری حتماً نیازمند یک کارخانه صنعتی با میلیاردها تومان هزینه است در صورتی که یک کسب و کار خانگی که از زردآلو، مربا و مارمالاد یا انواع دسر را تهیه می‌کند خود یک واحد فرآوری به شمار می آید و در نتیجه نباید از فرآوری محصولات یک غول چند میلیارد تومانی ساخت بلکه باید با تسهیل گری شرایط را برای توسعه واحدهای فرآوری در استان سمنان فراهم ساخت.
نگاه‌ها عوض شده است
استاندار سمنان اما ضمن اذعان به خام فروشی عقیده دارد که رویه در استان عوض شده و بسیاری واحدهای فرآوری مورد حمایت قرار می‌گیرند همچنین تسهیلات خوبی در این زمینه پرداخت می شود. سید محمدرضا هاشمی در این باره می گوید: استان سمنان یک استان معدنی است اما به دلیل عدم ارتباط واحدهای صنعتی و معدنی با شرکتهای دانش بنیان ، محصولات استخراج شده ، خام فروشی می شد.
هاشمی با بیان اینکه سهم استان سمنان در تبصره ۱۸ بالغ بر ۶۰۰ میلیارد تومان بود که با تلاش های انجام شده این عدد به ۸۶۶ میلیارد تومان معادل ۱۲۸ درصد افزایش یافته و پرداخت شد که بر اساس آن ۸۰ واحد ۱۰۰ درصد راکد احیا و موجب اشتغال دو هزار نفر شده است، ابراز می کند: استان سمنان در پرداخت تسهیلات بانکی با پرداخت ۲۰ درصد کل اعتبارات تسهیلاتی ، استان دوم کشور است.
استاندار سمنان: فرآوری به کسب و کارها امکان توسعه اقتصادی و همچنین ارتقای ارزش افزوده می‌دهد
وی با بیان اینکه خام فروشی تولیدات برخی معادن استان، ایرادی بزرگ محسوب می شود که باید هر چه سریع تر برطرف شود، می گوید: جذب سرمایه گذار خارجی، یکی از راهکارهای توسعه و رشد استان است و لذا با توجه به ظرفیت های استان باید تلاش شود تا با انجام اقدامات عملی در سال ۱۴۰۲ شاهد تحولی در این خصوص باشیم.
به گزارش بازار، فرآوری به کسب و کارها امکان توسعه اقتصادی و همچنین ارتقای ارزش افزوده می‌دهد که در سال‌های اخیر در استان سمنان مغفول باقی مانده و نیازمند تغییر نگرش و تسهیلگری شرایط در این استان هستیم تا بتوانیم سامان بهتری به کسب و کارها به خصوص در زمینه روستایی کشاورزی و عشایری همچنین معدن ببخشیم.
نظر شما