تهمینه غمخوار؛ بازار: انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی ترکیه فردا یکشنبه برگزار خواهد شد. آن طور که شواهد و البته نظر سنجی ها نشان می دهد رقابتی بسیار نزدیک و تنگاتنگ میان اردوغان از حزب «عدالت و توسعه» و قلیچدار اوغلو رهبر اپوزیسیون ترکیه از حزب «جمهوری‌خواه خلق» وجود دارد. بیشتر ناظران سیاسی و تحلیلگران می‌گویند که انتخابات ریاست جمهور ترکیه به دور دوم کشیده خواهد شد، چرا که هیچ یک از آنها قادر به کسب ۵۰ درصد آرا در مرحله اول نیستند.
در میان رقابتهای موجود، ائتلاف اپوزیسیون ترکیه وعده داده که در صورت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری و قانونگذاری چهاردهم ماه جاری به شکلی محسوس از میراث به جا مانده از دو دهه حکمرانی رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری فعلی این کشور فاصله بگیرد. بر اساس نظر برخی از کارشناسان، اردوغان نیز در صورت پیروزی همگام با تغییرات اخیر در خاورمیانه و روند عادی سازی روابط کشورهای این منطقه، به سیاست عدم تنش با کشورهای مختلف روی خواهد آورد.
در همین راستا «ابراهیم فراهانی» در گفتگو به خبرنگار بازار گفت: شخصیت بزرگ و کاریزماتیک اردوغان در صد سال اخیر جمهوری ترکیه غیر قابل تکرار است؛ اردوغانی که یک دهه ترکیه قدرتمند را ساخت و در دهه دوم حکومت او مخالفان و همراهان را سرکوب و حذف کرد.
کارشناس مسائل ترکیه افزود: انتخابات سرنوشت ساز یکشنبه و نتایج آن چهره آتی مناطق درگیر خاورمیانه، قفقاز، آسیای مرکزی، بالکان، مدیترانه شرقی، شمال آفریقا را ترسیم می کند.
وی در رابطه با تاثیر این انتخابات در سطح داخلی گفت: در داخل ترکیه با کنار رفتن محرم اینچه (با افشای فیلم ها و عکس های خصوصی) و توئیت کنایه آمیز قلیچدار اوغلو ( رقیب اصلی) به روسیه، احتمال مشخص شدن نتایج در مرحله دوم کمرنگ شد.
فراهانی ادامه داد که دو انتخابات همزمان ریاست جمهوری ۵ ساله و انتخاب ۶٠٠ کرسی پارلمان، نگاه های تمامی رسانه و دولتمردان را در یک ماه اخیر به ترکیه جلب کرده است. تا سال ٢٠١٨ همه انتخابات را اردوغان به نفع خود تصاحب کرده بود، اما با سقوط ارزش لیر ( پاشنه آشیل اردوغان) بدنه اجتماعی و پایگاه رای اردوغان متزلزل شده است.
این کارشناس اضافه کرد: پیش بینی مشارکت بالای ٧٠ درصد در هر انتخاباتی، بحران ذاتی در قطبی شدن شدید جامعه را به همراه دارد که نتیجه آن عدم توانایی اقناع طرفداران قطب بازنده و تجربه سرکوب ساختاری یک دهه اخیر در سیستم پلیسی_امنیتی ترکیه است.
آمریکا با رقیب اردوغان بهتر به نتیجه می رسد، اما اردوغان هیچگاه در واقعیت امریکاستیز نبوده است
وی بیان کرد: در صورت پیروزی مخالفان، انتقال قدرت بعد دو دهه برای رهبر اقتدارگرا، سخت ترین کار ممکن است؛ در حالی که فرار سرمایه قبل از کرونا در ترکیه روندی صعودی داشته که در یک سال اخیر و بعد زلزله، سرمایه ها یا خارج شده و یا به طلا و ارزهای با ثبات تبدیل شده اند.
کارشناس مسائل ترکیه در ادامه در خصوص تاثیر این انتخابات در سطح خارجی یعنی منطقه ای و بین المللی گفت: تفاوت دیدگاهی در اروپا و آمریکا وجود دارد؛ در حالی که یکی دلایل تفاوت، ارزش ها است. اردوغان بارها اروپا را تهدید کرده و در یک دهه اخیر منافع امنیتی اروپا یعنی ثبات امنیت داخل اروپا، مناطق استراتژیک مدیترانه شرقی و خاورمیانه را به چالش کشیده است. آمریکا با رقیب اردوغان بهتر به نتیجه می رسد، اما اردوغان هیچگاه در واقعیت امریکاستیز نبوده است.
وی افزود: پوتین با اردوغان، دارای منافع مشترک فراوان است، در حالی که برای چین ثبات منطقه ای و امنیت انرژی و بازار مصرف، اهمیت بیشتری دارد. عربستان نیز با رفتن اردوغان، سوت پایان بازی رقابت با اخوان المسلمین را می کشد و قطر کوچک توان استقامت در ادامه راه را ندارد. از طرفی، عربستان در جهان اسلام سنی، پیشتاز می شود و می ماند. همچنین، رقابت شکستن سنت های عربستان با امارات همچنان کوچک و ارائه الگوی جدید برای جهان اسلام را پی‌ریزی می کند.
اگر اردوغان در انتخابات شکست بخورد و انتقال قدرت با هزینه پایین انجام شود، سه قدرت بزرگ منطقه یعنی ایران، عربستان و ترکیه می توانند با همکاری استراتژیک، منافع یکدیگر را تامین و تضمین نمایند
ابراهیم فراهانی ادامه داد: ایران نیز مانند چهاردهه اخیر، سیاست خارجی پارادوکسیکال(بی ثبات_متصلب) را ادامه می دهد. در اتاق های فکر ایران، سفید کردن ترکیه در دو دهه اخیر همچنان ادامه دارد؛ بدون درک این مسئله که اردوغان بعد از ٢٠١١، تمامی منافع ایران را تهدید کرده و حامی گروه های تکفیری بود و هست. حتی در دو سال اخیر ترکیه انتقام شکست سیاست خارجی در سوریه و عراق را در منطقه قفقاز با آذربایجان کوچک از ایران گرفته است.
وی گفت: اتاقهای فکر ایران چنان در بولتن ها، عربستان را سیاه و ترکیه را سفید کرده اند که با پنبه سر بریدن ترکیه را مشاهده نکرده و در ازای آن با عربستان به رویایی پرداخته اند.
فراهانی تصریح کرد: اگر اردوغان در انتخابات شکست بخورد و انتقال قدرت با هزینه پایین انجام شود، سه قدرت بزرگ منطقه یعنی ایران، عربستان و ترکیه می توانند با همکاری استراتژیک، منافع یکدیگر را تامین و تضمین نمایند.
می توان امیدوار بود با نزدیکی ایران و عربستان، دولت آینده ترکیه به پیمان همکاری منطقه ای بپیوندد
این کارشناس افزود: در طول یک دهه اخیر به جای رقابت و ترسیم منافع مشترک_متضاد، دور باطل حذف و فرسایش یکدیگر مشاهده شده است. بر همین اساس، می توان امیدوار بود با نزدیکی ایران و عربستان، دولت آینده ترکیه به پیمان همکاری منطقه ای بپیوندد.
وی در پایان گفت: در صورت شکست اردوغان، ایران فرصت سر و سامان دادن به منطقه قفقاز و آسیای میانه را در نبود اردوغان را دارد، در حالی که اوکراین نیز به باتلاقی برای پوتین تبدیل می شود. بر همین اساس، یکشنبه سرنوشت ساز و دوشنبه هراسناک پیش روی مردم ترکیه و همسایگان است که به مانند شب کودتای ٢٠١۶، خواب به چشم ناظران نمی آید.
نظر شما