صندوق اهرمی چیست و چگونه کار میکند؟

به گزارش بازار، صندوق اهرمی هم یکی از صندوق‌های جدید در بازار بورس ایران است. واحدهای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های اهرمی به دو نوع عادی و ممتاز تقسیم‌بندی می‌شوند. این صندوق‌ها می‌توانند هم سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز را راضی نگه دارند و هم گزینه‌ای جذاب برای سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر باشند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری یکی از بهترین ابزارهایِ سرمایه‌گذاری غیر مستقیم در بازار بورس هستند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر اساس نحوه معاملات و نوع دارایی، به گروه‌های مختلفی تقسیم‌بندی می‌شوند. افرادی که قصد سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها را دارند، بر اساس نوع استراتژی و ریسک‌پذیر بودن یا ریسک‌گریز بودنشان، صندوق مناسب خود را به راحتی شناسایی می‌کنند. صندوق اهرمی یکی از صندوق‌های جدید در بازار سرمایه ایران است که نظر بسیاری از سرمایه‌گذاران مشتاق در کشور را جلب کرده است. در ادامه این مقاله به سوال صندوق اهرمی چیست و واحد های آن چگونه است میپردازیم..

صندوق اهرمی چیست؟

همان‌طور که می‌دانید، اهرم یک وسیله برای افزایش نیرو است. ما با این کلمه در بسترهای مختلف سر و کار داشتیم و این بار قرار است کاربرد آن را در بازار بورس و در صندوق‌های سرمایه‌گذاری بررسی کنیم. به زبان ساده، سرمایه‌گذار به وسیله اهرم می‌تواند با مبلغ بیشتری از دارایی موجود خود در بازار بورس سرمایه‌گذاری کند. زمانی که وضعیت سوددهی بازار در حالت صعودی باشد، این قابلیت می‌تواند بازدهی سرمایه‌گذار را چندین برابر کند.
روش‌های مختلفی برای استفاده از اهرم در بازار بورس وجود دارد. ساده‌ترین روشی که شاید به ذهن همه برسد، دریافت وام یا اعتبار معاملاتی است. با این حال، شرایط دریافت وام و اعتبار برای همه فراهم نیست و مقدماتی لازم دارد. روش ساده‌تر، استفاده از صندوق‌های اهرمی است. صندوق‌های اهرمی، با ساز و کاری ویژه، سرمایه‌گذاران را از روش‌های دیگر بی‌نیاز می‌کنند. 
این صندوق‌ها تکنیک اهرم را به کار می‌برند و به این ترتیب، سرمایه‌گذاران فرصت کسب بازدهی را با مبلغی بیش از سرمایه اولیه خود خواهند داشت. 

آشنایی با واحدهای صندوق اهرمی

واحدهای صندوق‌های اهرمی در دو نوع عرضه می‌شود: کم‌ریسک که با نام واحدهای عادی یا عام و پرریسک که با نام واحدهای ممتاز شناخته می‌شود.
در مورد واحدهای کم‌ریسک، بازه‌ای برای کف و سقف سود وجود دارد (مثلا ۲۰ تا ۲۵ درصد). این بازه در امیدنامه صندوق ذکر می‌شود. نحوه خرید این صندوق‌ها نیز به شیوه صدور و ابطال است. به صورت کلی می‌توان گفت این واحدها عملکردی شبیه صندوق‌های درامد ثابت دارند و به سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز توصیه می‌شوند. 
نوع دوم واحدها، پرریسک هستند. این واحدها به صورت ETF یا قابل معامله در بورس عرضه می‌شوند 
واحد ممتاز عام: این واحدها برای سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر تعریف شده است و افراد می‌توانند این واحدها را به راحتی در بازار بورس، خرید و فروش کنند. به یاد داشته باشید که این واحدها حق رای در مدیریت صندوق را ندارند..
واحد ممتاز خاص: این واحدها مخصوص تاسیس کنندگان صندوق اهرمی است. این افراد در مجمع صندوق حق رای دارند. واحدهای ممتاز خاص دارای شرایط ویژه‌ای هستند در ضمن، این واحدها در صندوق‌های اهرمی سقف و کفی برای بازدهی و دریافت سود یا ضرر ندارند.
. واحدهای ممتاز در این صندوق‌ها به نوعی پشتیبان واحدهای عادی هستند و در زمان نزول بازار، سود واحدهای عادی، از محل واحدهای ممتاز پرداخت می‌شود و همین ویژگی، ریسک واحدهای ممتاز را بالا می‌برد. البته در بازار صعودی و زمانی که بازدهی صندوق بیش از سقف واحدهای عادی باشد، مازاد سودی که حاصل می‌شود در اختیار واحدهای ممتاز قرار می‌گیرد و این یعنی بازدهی چند برابری و اهرمی. 

میزان بازدهی صندوق‌های اهرمی

با این تفاسیر شاید این سوال مهم برای شما هم پیش بیاید که بازدهی صندوق‌های اهرمی در بازار بورس ایران به چه شکل است؟ همان‌طور که در بخش قبل اشاره کردیم، واحدهای عادی در صندوق اهرمی دارای کف و سقف سود هستند. به عنوان مثال، کف سود این واحدها در صندوق اهرمی می‌تواند ۲۰ و سقف آن ۲۵ درصد باشد. اگر بازدهی کف این صندوق ۱۷ درصد شد، سهام‌داران واحدهای عادی در این صندوق، ۲۰ درصد سود (کف بازدهی) دریافت می‌کنند. در این شرایط اختلاف بازدهی این واحدها (۳ درصد) از طریق بازدهی واحدهای ممتاز پرداخت می‌شود.
از طرف دیگر، کف و سقفی برای واحدهای ممتاز در صندوق اهرمی تعریف نشده است. به عنوان مثال، اگر سود این واحدها در صندوق ۴۰ درصد باشد، به همین میزان سود به سهامداران واریز خواهد شد. 

مزایای صندوق‌های اهرمی در بازار بورس

صندوق‌های اهرمی در بازار بورس ایران نسبت به سایر صندوق‌ها مزیرت‌هایی دارند که به عنوان نمونه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱-    افزایش بازدهی سرمایه‌گذاران

همان‌طور که تا این قسمت از مقاله مطالعه کردید، امکان بازدهی چند برابری در صندوق‌های اهرمی نسبت به سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازار بورس ایران وجود دارد. 

۲-    پوشش سهامداران ریسک‌گریز و ریسک‌پذیر

صندوق‌های اهرمی می توانند به صورت همزمان رضایت سهام‌داران ریسک‌گریز و ریسک‌پذیر را جلب کنند. به عبارتی، این صندوق‌ها باعث افزایش و جذب سرمایه در بازار بورس می‌شوند.

کارکرد صندوق‌های اهرمی در بازار سرمایه

رکن سرمایه‌گذاری در صندوق‌های اهرمی مانند سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه است. دقت داشته باشید که این صندوق‌ها دو تفاوت عمده با سایر صندوق‌ها دارند. اول این که در صندوق‌های اهرمی ضامن نقدشوندگی و بازارگردان تعریف نشده است و عرضه و تقاضا، وضعیت صندوق را در بازار مشخص می‌کند. دوم این که کارکرد واحدهای صندوق با هم متفاوت است و می‌توان برای مدیریت ریسک، ترکیب سبد دارایی را با واحدهای مختلف یک صندوق اهرمی تدوین کرد. 

کلام آخر

صندوق‌های سرمایه‌گذاری یکی از ابزارهای جذاب سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار بورس هستند. این صندوق‌ها بر اساس روش معاملات و نوع دارایی‌شان، به گروه‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. صندوق اهرمی هم یکی از صندوق‌های جدید در بازار بورس ایران است. واحدهای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های اهرمی به دو نوع عادی و ممتاز تقسیم‌بندی می‌شوند. این صندوق‌ها می‌توانند هم سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز را راضی نگه دارند و هم گزینه‌ای جذاب برای سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر باشند.