بازار؛ گروه بین الملل: حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران در سفر اخیر خود به عمان از دریافت ایده‌هایی درباره احیای برجام خبر داد و از نقش سازنده و نیات صادقانه سلطان عمان در این خصوص تشکر کرد. جزئیاتی از این پیشنهادات منتشر نشده است. از سوی دیگر سلطان عمان قرار است سفری به ایران داشته باشد.
همچنین رسانه های غربی از پیشنهاد امریکا در خصوص توافق موقت خبر داده بودند که ایران هر گونه توافق موقت درباره مذاکرات احیای برجام را رد کرد.
همچنین در جدیدترین تحول، آژانس بین المللی انرژی اتمی دوربینهای جدید که در سفر رافائل گروسی مورد تفاهم ایران و آژانس قرار گرفته بود را در سایتهای هسته ای ایران نصب کرده است.
در خصوص این سفر و تفاهم حاصل شده میان ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور نادر انتصار رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلاباما آمریکا انجام داده که در ادامه آمده است.
*حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران در سفر اخیر خود به عمان از دریافت برنامه هایی برای احیای برجام خبر داد. از سوی دیگر قرار است سلطان عمان به ایران سفر کند. به نظر می رسد سفر سلطان عمان به ایران می تواند زمینه را برای آغاز مذاکرات هسته ای فراهم کند. ارزیابی شما چیست؟
عمان به عنوان یک واسطه بین ایران و ایالات متحده در تعدادی از موضوعات از جمله برجام نقش کلیدی ایفا کرده است. گاهی تلاش‌های عمان به ثمر نشسته است و در برخی مواقع نتایج قابل انتظاری را به دنبال نداشته است. شکاف بین ایران و غرب، به ویژه ایالات متحده، در برخی از موضوعات کلیدی همچنان گسترده است. عمان می تواند به مؤثرترین شکل ممکن پیشنهادات خوب خود را ارائه دهد، اما تصمیمات نهایی باید توسط دو طرف گرفته شود. در غیاب اطلاعات موثق در مورد معاملات پشت پرده، ارزیابی اثربخشی آخرین میانجیگری عمان در تلاش برای احیای برجام دشوار است.
*جزئیات طرحی که عمان به امیرعبداللهیان اطلاع داده منتشر نشده است. اما پیش از آن اعلام شده بود که آمریکا خواهان توافق موقت است که ایران آن را رد کرد. به نظر می رسد طرح مسقط مربوط به این پیشنهاد باشد. ارزیابی شما چیست؟
به احتمال زیاد همین مورد است. دولت بایدن همیشه علاقه مند به توافق موقت و عدم بازگشت به برجام اولیه بوده است. از نظر سیاسی، بایدن در موقعیتی نیست که بتواند تعهدات برجامی واشنگتن را بدون پرداخت هزینه داخلی سنگین اجرا کند، به ویژه با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال 2024. بنابراین، وضعیت مذاکرات برجام ضعیف باقی خواهد ماند.
* اخیراً اعلام شد که کشورهای اروپایی با برخی از اعضای غیردائم شورای امنیت سازمان ملل متحد به منظور بررسی فعال شدن سازوکار اسنپبک علیه ایران جلسه داشته اند. به نظر شما این موضوع بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد یا خیر؟
ایران با موافقت با مکانیسم ماشه، چاله‌ای را برای خود حفر کرد که در صورتی که سایر طرف‌های برجام تصمیم به فعال‌سازی این سازوکار بگیرند، خارج شدن از آن بسیار دشوار خواهد بود. اگر کشورهای اروپایی تصمیم به فعال‌سازی مکانیسم ماشه بگیرند، به احتمال زیاد امیدی به احیای برجام همانطور که در سال 2015 تدوین شد، از بین می‌رود. با این حال، من فکر نمی کنم آنها بدون چراغ سبز واشنگتن این کار را انجام دهند.
*برخی از تحریم های مربوط به برنامه موشکی و پهپادی ایران (بر اساس بندهای غروب آفتاب) در اکتبر امسال برداشته می شود. این موضوع تا چه اندازه می تواند طرف مقابل برجام را به آغاز گفت و گو ترغیب کند؟
البته، انقضای آتی بندهای غروب آفتاب در هر گونه تصمیمات مرتبط با برجام از سوی غرب نقش خواهد داشت. با این حال، من فکر نمی‌کنم که این عامل تعیین‌کننده برای وادار کردن غرب به بازگشت به برجام و شروع اجرای تعهدات خود باشد.
* با توجه به تحولات اخیر، آغاز مذاکرات را تا چه حد محتمل می دانید؟
باز هم همانطور که قبلاً گفتم، در غیاب اطلاعات موثق، به سختی می توان باور کرد که یک پیشرفت در مذاکرات هسته ای قریب الوقوع است.
نظر شما