بازار؛ گروه استانها: اگر تا پنج سال پیش بنگاه‌های بسیاری از جوانان برای اشتغال به هر کاری تن می‌دادند و شرایط سخت کارگاه‌های تولیدی را برای یک‌لقمه‌نان به جان می‌خریدند اما این روزها ورق برگشته و باید گفت فرهنگ کار به‌طورکلی تغییر کرده است.
این روزها نسل جدید به هر کار سختی تن نمی‌دهد و کمتر کسی است که حاضر شود در مقابل یک دستگاه پرس ۱۰۰ تنی با صدایی دل‌خراش هشت ساعت از زندگی خود را برای دریافت ۶ میلیون تومان حقوق سپری کند.
تعدد و تکثر سایت‌های سرمایه‌گذاری ارز دیجیتال و کسب‌وکارهای اینترنتی و در ساده‌ترین روش فعالیت در قالب تاکسی اینترنتی از جمله رشته‌هایی است که نسل جوان ترجیح می‌دهد با دغدغه و سروصدای کمتری برای ارتزاق در آن فعالیت داشته باشد.
به گزارش خبرنگار بازار کمبود نیروی کار در حوزه صنایع از جمله مشکلاتی است که تاکنون بارها توسط بخش خصوصی گوشزد شده است اما هنوز اقدامی برای این مشکل انجام‌نشده است.
این در حالی است که رئیس انجمن مدیران صنایع خراسان رضوی پیش‌ازاین نسبت به اهمیت این موضوع هشدار داده و اظهار کرد: کمبود کارگر عارضه‌ای است که به تولید ضربه میزند.
رضا حمیدی در جلسه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی اعلام کرد: در شرایط فعلی کارخانه‌ها دنبال نیرو می‌گردند، اما نیروی کاری نیست. متأسفانه کارهای غیر مولد زیاد شده است و سود کارگر در این دسته کارها بیشتراست.
واقعیت‌های جامعه کارگری
کمبود نیروی کار و بی‌انگیزگی کارگران برای فعالیت در کارخانه‌ها موضوع جدید و البته عجیب‌وغریبی نیست و لذا سرپرست اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی نیز با تائید این موضوع و در نخستین نشست با خبرنگاران در سال ۱۴۰۲ اذعان کرد: حقوق حداقلی در کارخانه‌ها دلیل ترک کار و معضل کاری در استان است.
محمدامین بابایی بخشی از این نارسایی و کمبود نیروی کار را در نامتناسب بودن حقوق کارگران با هزینه زندگی دانسته و افزود: بخش عمده این چالش مربوط به آن واحد تولیدی است که حق‌وحقوقی به کارگر نمی‌دهد که زندگی‌اش تأمین شود و یک بخش دیگر این موضوع نیز مربوط به مسائل فرهنگی است.
وی بیان کرد: در حال حاضر نسلی وارد کارشده که از لحاظ فرهنگی و فضای ذهنی به دنبال مشاغلی راحت با درآمد بالا هستند و لذا حاضر نیستند در شرکت‌ها و کارخانه‌ها با حقوق حداقلی کار کنند.
سرپرست اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی در پاسخ به اینکه برای تأمین نیروی موردنیاز کارخانه‌ها چه باید کرد ادامه داد: به کارفرمایان پیشنهاد دادیم در صورت کمبود نیرو از ظرفیت نیروی کاری در حاشیه شهر استفاده کنند چون ماجمعیت یک‌میلیونی در حاشیه شهر مشهد داریم و این در حالی است که کل نیاز صنعت ما حدود ۱۰۰ هزار نفر بیشتر نیست لذا از جمعیت حاشیه شهر در این راستا می‌توان استفاده کرد.
در حال حاضر نسلی وارد کارشده که از لحاظ فرهنگی و فضای ذهنی به دنبال مشاغلی راحت با درآمد بالا هستند و لذا حاضر نیستند در شرکت‌ها و کارخانه‌ها با حقوق حداقلی کار کنند
وی البته از کارفرمایان نیز گلایه داشته و اظهار کرد: متأسفانه کارفرمایان هم حق‌وحقوق کارگر را به‌اندازه‌ای کفاف زندگی فرد را بدهد پرداخت نمی‌کنند.
بابایی با بیان اینکه البته این موضوع بحث‌های چندوجهی است ادامه داد: نبود مهارت کار، فقر فرهنگی و هوش مالی برای هزینه کرد زندگی از جمله مشکلات کمبود نیروی کارگر است که باید در بحث آموزش قوی‌تر رفتار شود.
وی افزود: مسلماً رسانه در حوزه فرهنگ‌سازی و توانمندسازی نیروی کار کمک کند که در کنار این موضع افراد متخصص هم باید پای‌کار بیایند.
دستمزد کارگران کفاف اجاره را هم نمی‌دهد
حمید یکی از افرادی که پیش از این در یک کارخانه تولید سرامیک فعالیت داشته است به بازار می‌گوید: به ازای ۸ ساعت کار حدود شش میلیون تومان حقوق دریافت می‌کردم درحالی‌که همین مقدار را باید اجاره خانه می‌دادم.
وی بابیان اینکه چندان راضی به ترک کار از این کارخانه نبوده است اظهار می‌کند: بااین‌حال شرایط حقوق و اجاره خانه مرا وادار به ترک کار کرد.
وقتی از وی در خصوص کار جدید سال می‌کنیم پاسخ می‌دهد: در حال حاضر به کارهای خدماتی روی آوردم که سود بیشتر و زحمت کمتری را به دنبال دارد.
وی بابیان اینکه صبح‌ها به‌عنوان سرویس مدارس فعالیت داشته و ساعات میانی روز را بانظافت راه‌پله آپارتمان ها می‌گذراند اظهار می‌کند: برای شست و شوی یک سرویس راه‌پله ساختمان ۴ طبقه که کمتر از یک ساعت به طول می‌انجامد هزینه‌ای معادل ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان دریافت می‌کنم درحالی‌که به ازای ۸ ساعت کار در مقابل کوره تنها ۱۷۰ هزار تومان به من دستمزد داده می‌شد.
وی اذعان می‌کند در روزهای بیکاری با خودرو در تاکسی اینترنتی فعالیت داشته و ساکنان بسیاری از آپارتمان ها برای خریدهای روزانه و یا حمل و جابجایی خانواده و یا کالاهایشان از من کمک می‌کنند که روی‌هم‌رفته درآمد آن دو برابر کارخانه قبلی است.
تورم کارگران را فراری می‌دهد
دبیر اجرایی خانه کارگر خراسان رضوی نیز ریشه اصلی این مشکل را به حقوق و دستمزد ربط داده و به بازار می‌گوید: تورم و افزایش هزینه زندگی به طرق مختلف بر روی زندگی کارگران تأثیر گذاشته است که به‌تبع آن کارگاه‌های تولیدی و صنایع نیز از این تغییرات بی‌بهره نماندند.
سید حسین رسولی ابراز می‌کند: مشکل حال حاضر این است که برای محاسبه حقوق کارگران در انتهای هرسال تورم را محاسبه کرده و بر اساس آن حقوق سال بعد مصوب می‌شود ولی با توجه به اینکه تورم سال بعد افزایش پیدا می‌کند، گویا افزایش حقوقی صورت نگرفته است. زمانی حقوق افرایش یافته که بتواند بر تورم و سبد هزینه پیشی بگیرد.
وی ابراز می‌کند: در حال حاضر به دلیل افزایش سرسام‌آور هزینه‌های زندگی مانند اجاره بهاء شاهد این هستیم که بسیاری از کارگران ترجیح داده‌اند تا برای زندگی به روستاهای اطراف پناه ببرند و لذا همین موارد ر کمبود نیروی کار نیز تأثیرگذار است.
وی بابیان اینکه بخش اعظمی از جامعه کارگری در خراسان رضوی در حوزه کشاورزی فعال است لذا با توجه به شرایط کم‌آبی و خشک‌سالی در این حوزه نیز با چالش جدی بیکاری روبرو هستیم.
در حال حاضر به دلیل افزایش سرسام‌آور هزینه‌های زندگی مانند اجاره بهاء شاهد این هستیم که بسیاری از کارگران ترجیح داده‌اند تا برای زندگی به روستاهای اطراف پناه ببرند و لذا همین موارد ر کمبود نیروی کار نیز تأثیرگذار است
دبیر اجرایی خانه کارگر خراسان رضوی ادامه می‌دهد: اگر نگاهی به مشکلات ریزودرشت کارخانه‌ها واحدهای صنعتی بیندازیم متوجه می‌شویم که هزینه تولید این روزها بسیار افزایش‌یافته است.
وی ابراز می‌کند: افزایش هزینه‌هایی مانند حمل نقل، دستمزدها و هم‌چنین مواد اولیه موجب می‌شود تا درنهایت محصول تولید برای کارخانه‌دار گران تمام شود و از طرف دیگر دولت برای رشد و مهار تورم قیمت‌های دستوری را به کارخانه‌ها تحمیل می‌کند.
دست تولیدکننده کوتاه است
رسولی اذعان می‌کند: درنتیجه هنگامی‌که تولید مقرون‌به‌صرفه نباشد کارخانه‌دارها نیز دست به تعدیل نیرو و یا کاهش ساعات اضافه‌کار و سایر مزایا می‌زنند که این موضوع خود به بی‌انگیزگی کارگران برای ادامه کار دامن میزند.
دبیر اجرایی خانه کارگر خراسان رضوی اظهار می‌کند: متأسفانه تورم و گرانی چنان بر جامعه و معیشت کارگران سایه انداخته است که سال گذشته باوجود افزایش ۵۷ درصدی حقوق کارگران اما وضعیت به‌گونه‌ای بود که طبقه کارگر و طبقه متوسط فقیرتر شدند.
دبیر اجرایی خانه کارگر خراسان رضوی با اشاره به سبد غذایی کارگران اذعان می‌کند: کارگران درصورتی‌که مواد غذایی کافی را دریافت نکنند، نمی‌توانند کار کنند. کارگر اگر نتواند در محیط کار انرژی لازم را داشته باشد، نمی‌تواند به‌خوبی کار کند لذا باید برای مشکلات کارگران فکری اساسی شود.
کارگران درصورتی‌که مواد غذایی کافی را دریافت نکنند، نمی‌توانند کار کنند. کارگر اگر نتواند در محیط کار انرژی لازم را داشته باشد، نمی‌تواند به‌خوبی کار کند لذا باید برای مشکلات کارگران فکری اساسی شود
وی یادآور می‌شود: کشور اگر تولید نداشته باشد، سر پا نخواهد بود لذا تا زمانی که این موارد به‌صورت سلسله مراتبی حل نشود، اگر حقوق کارگر را هم ۱۰۰ درصد افزایش دهند ولی نتوانند تورم را کنترل کنند، مشکل کارگران حل نخواهد شد.
وی با تأکید بر این موضوع که شورای عالی کار باید برای این مسائل بر اساس قانون تشکیل‌شده و نسبت به تورم و سبد هزینه حقوق کارگران را مشخص کند می‌گوید: باید هر سه ماه یک‌بار در حقوق کارگان با توجه به تورم تجدیدنظر شود. هم‌اکنون خط فقر روزبه‌روز بیشتر می‌شود و حداقل معیشت خط فقر را پوشش نمی‌دهد زیرا ثبات وجود ندارد.
رسولی بابیان اینکه حاشیه سود فعالیت در مشاغل کاذب و غیرتوحیدی، بیشتر از فعالیت در کارخانه‌هاست و همین مسئله موجب شده است نیروهای کار تمایلی به فعالیت در کارخانه‌ها نداشته باشند عنوان می‌کند: اگر بتوانیم تورم را مهار کنیم، موجب می‌شود سودآوری بازارهای کاذب کمتر شود و از طرفی قدرت خرید کارگرانی که در واحدهای تولیدی کار می‌کنند، افزایش یابد. این موضوع می‌تواند موجب افزایش انگیزه برای فعالیت و کار کردن در کارخانه‌ها شود.
نظر شما