هیفاء پردل؛ بازار: بیش از ۱۰ سال است که مقام معظم رهبری شعار سال را بر اساس محورهای اقتصادی و خوداتکایی نامگذاری کرده‌اند و ایشان بر تکیه بر اقتصاد داخلی و خودکفایی در جامعه تأکید دارند و راه مقابله با تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی را بهره‌گیری از نیروهای داخلی و متخصص می‌دانند.
باید باور کنیم که در ایران ظرفیت‌های خوبی وجود دارد که اگر به درستی و با مدیریت مطلوب از آن بهره‌مند شویم می‌توانیم اقتصاد کشور را نجات و ارتقا دهیم که نمونه بارز آن همان شرکت‌های دانش بنیان هستند که با تکیه بر دانش و تخصصی که دارند در حوزه‌های مختلف می‌توانیم از توانایی‌های این شرکت‌ها بهره‌مند شویم و به دلیل اهمیت اقتصاد دانش بنیان مقام معظم رهبری سال گذشته را سال «تولید؛ دانش بنیان و اشتغال آفرین» نامگذاری کردند.
هرچند از سوی دستگاه‌های اجرایی برای بهره‌گیری از ظرفیت علمی دانش بنیان‌ها اقداماتی صورت گرفت اما با توجه به ظرفیت بالایی که این نوع شرکت‌ها دارند این اقدامات ناچیز است و در برخی موارد با مشکلاتی روبرو می‌شوند و برخی قوانین دست و پاگیر بانکی و برخی مشکلات می‌تواند مانعی برای ادامه فعالیت این نوع شرکت‌ها باشد.
قم رتبه هفتم تعداد شرکت‌های دانش بنیان را در کشور به خود اختصاص داده است و با توجه به این که سال ۱۴۰۲ از سوی مقام معظم رهبری به نام سال «مهار تورم و رشد تولید» نامیده شده است هرگونه حمایت از این نوع شرکت‌های می‌تواند در تحقق این شعار تأثیر مطلوبی داشته باشد لذا این شرکت‌ها که به عنوان موتور محرکه اقتصاد نامیده می‌شوند می‌توانند نسخه شفابخشی برای درمان اقتصاد بیمار کشور و همچنین استان قم باشند.
برای بررسی اهمیت شرکت‌های دانش بنیان و نقش مهم آنها در تحقق شعار سال با سید مهدی قریشی، معاون توسعه مدیریت و منابع استانداری قم گفت‌وگویی انجام دادیم که می‌خوانیم.
* سال گذشته از سوی مقام معظم رهبری سال تولید؛ دانش بنیان و اشتغال آفرین نامگذاری شد؛ آیا در قم توانسته‌ایم این شعار را محقق کنیم؟
طی یک دهه اخیر با توجه به ضروریات کشور مقام معظم رهبری نامگذاری سال‌ها را اولویت اقتصادی تشخیص دادند و بر این اساس هر ساله موضوعات اقتصادی در دستور کار کشور قرار گرفته است. در سال گذشته نیز با توجه به اینکه به عنوان تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین نامگذاری شد در استان قم ستادی با عنوان ستاد توسعه اقتصاد دانش بنیان به ریاست استاندار تشکیل شد.
مشکل فروش یکی از موانع رشد و توسعه شرکت‌های دانش بنیان است که این موضوع نیز علل مختلفی هم چون ضعف در بازاریابی، وجود محصولات مشابه خارجی با قیمت کم‌تردارد
تقریباً هر دو ماه یک جلسه برگزار شد و مسائل و مشکلات شرکت‌های دانش بنیان و همچنین هماهنگی لازم برای افزایش کمی و کیفی این شرکت‌ها پیگیری شده است.
طی سال گذشته ما شاهد افزایش ۳۱ درصدی شرکت‌های فناور عضو پارک علم و فناوری استان و همچنین افزایش ۲۱ درصدی شرکت‌های دانش بنیان در قم بودیم که با توجه به جایگاه هفتم استان قم در تعداد شرکت‌های دانش بنیان بین استان‌های کشور در ابتدای سال ۱۴۰۲ احتمالاً این رتبه نیز ارتقا پیدا کرده است.
* از دیدگاه شما مهم‌ترین مانع بر سر راه فعالیت شرکت‌های دانش بنیان چیست؟
هر چند برخی از شرکت‌های دانش بنیان به جهات مختلف از جمله خاص بودن محصولشان یا رفع نیازهای اساسی کشور و... توانسته‌اند بر مشکلات فائق آیند و موفقیت‌های خوبی حاصل نمایند، لیکن برخی از شرکت‌ها نیز درگیر مشکلاتی هستند که مانع از فعالیت و توسعه آنها می‌شود.
به عنوان مثال به رغم این که تسهیلات مالی در پوشش صندوق‌های مختلف یا تسهیلات بانکی برای شرکت‌های دانش بنیان پیش بینی شده ولی کماکان این گونه شرکت‌ها از کمبود منابع مالی رنج می‌برند و بدین گونه نمی‌توانند محصولشان را به طور گسترده تولید و عرضه نمایند.
هم چنین مشکل فروش یکی از موانع رشد و توسعه شرکت‌های دانش بنیان است که این موضوع نیز علل مختلفی هم چون ضعف در بازاریابی، وجود محصولات مشابه خارجی با قیمت کم‌تر، عدم همراهی مناسب برخی سازمان‌های دولتی در تأمین نیازهایشان از طریق شرکت‌های دانش بنیان و... دارد.
البته در سال ۱۴۰۱ با تصویب قانون جهش تولید دانش بنیان و همچنین آیین نامه‌های حمایتی برای این گونه شرکت‌ها گام‌های مؤثری در راستای توسعه شرکت‌های دانش بنیان برداشته شد که بخشی از اثرات آن را در همان سال مشاهده کردیم و احتمالاً امسال و سال‌های آتی بیشتر شاهد این قضیه خواهیم بود.
* قم چه جایگاهی در حوزه دانش بنیان‌ها دارد و این شرکت‌ها آیا بر حسب نیاز بازار فعالیت دارند؟
در جلسات ستاد اقتصاد دانش بنیان استان مسائل و نیازهای شرکت‌های دانش بنیان بررسی و حتی در برخی جلسات با حضور مدیران این شرکت‌ها و دعوت از مدیران دستگاه‌های اجرایی به تک تک مسائل آنها پرداخته شده و تصمیم‌گیری‌های لازم برای رفع این مشکلات انجام شده است.
برخی از شرکت‌ها برای دریافت تسهیلات، وثایق مورد نظر بانک‌ها را ندارند بانک‌ها نیز طبق ضوابط ملزم به دریافت تضامین کافی هستند
البته برخی از مشکلات شرکت‌های دانش بنیان که در داخل استان قابل رفع است انجام شده لیکن برخی از مسائل آنها نیازمند تصمیم‌گیری در سطح ملی یا حتی اصلاح قوانین و مقررات است که پیگیری‌های لازم در این خصوص با انجام مکاتبات یا جلسات حضوری با مقامات ملی پیگیری شده است.
به عنوان مثال برخی از شرکت‌ها برای دریافت تسهیلات، وثایق مورد نظر بانک‌ها را ندارند بانک‌ها نیز طبق ضوابط ملزم به دریافت تضامین کافی هستند و درخواست شرکت‌های دانش بنیان این است که همان دانش یا اختراع یا محصولی که دارند به عنوان تضمین مورد قبول قرار گیرد ولی این موضوع در ضوابط بانکی مورد پذیرش نیست که امیدواریم با پیگیری‌هایی که خواهد شد بسیاری از این مشکلات که راهکارهایی هم دارد مرتفع شود.
* چه میزان از شرکت‌ها توانستند محصولات خود را در عمل به بازار عرضه و یا به عبارتی تجاری سازی کنند؟
در استان قم شرکت‌های دانش بنیانی داریم که در عرصه ملی فعالیت دارند و محصول یا خدمت خود را عرضه کرده‌اند مثلاً یکی از سکوهای فعال مربوط به شبکه‌های اجتماعی اصلی کشور برای استان قم است و یا یکی از بازارگاه‌های مجازی اجتماعی معروف کشور نیز در پارک علم و فناوری قم مستقر است. در حوزه محصولات دانش بنیان پزشکی، کشاورزی، فناوری اطلاعات و... نیز شرکت‌های فعالی در استان قم داریم که معمولاً در نمایشگاه‌ها یا رویدادهای فناورانه استانی و کشوری شرکت‌های دانش بنیان قم حضور پررنگی دارند.
* امسال از سوی مقام معظم رهبری به نام سال «مهار تورم؛ و رشد تولید» نامگذاری شده است به نظر شما شرکت‌های دانش بنیان چه نقشی در تحقق این شعار می‌توانند داشته باشند؟
با توجه به اینکه رشد تولید در مهار تورم بسیار تأثیرگذار است لذا از اهمیت بسزایی دارد و وقتی صحبت از رشد تولید می‌شود بدین معناست که باید در حوزه تولید اقدامات مؤثری انجام شود مثلاً تکنولوژی تولید در بسیاری از حوزه‌ها نیازمند به اصلاح بازنگری است که شرکت‌های دانش بنیان در این زمینه نقش اصلی را می‌توانند ایفا کنند.
یکی از سکوهای فعال مربوط به شبکه‌های اجتماعی اصلی کشور برای استان قم است و یا یکی از بازارگاه‌های مجازی اجتماعی معروف کشور نیز در پارک علم و فناوری قم مستقر است
با افزایش بهره‌وری و استفاده درست از منابع می‌توانیم شاهد رشد تولید باشیم که برای استفاده بهینه از منابع، شرکت‌های دانش بنیان حضور مؤثری خواهند داشت ضمن اینکه با ایده‌های خلاقانه و نوآوری می‌توان محصولات یا خدمات جدید عرضه کرد که اینجا هم شرکت‌های دانش بنیان خود را نشان خواهند داد.
از ابتدای سال و با بازگشایی ادارات جلسات مختلفی به ریاست استاندار برای تعیین نقش و وظایف دستگاه‌های اجرایی برای تحقق شعار سال برگزار شد که این جلسات به صورت تخصصی و در حوزه‌های مختلف با حضور مدیران کل دستگاه‌های اجرایی برگزار شده‌اند و همه دستگاه‌ها ملزم شدند تا برنامه‌ها و فعالیت‌های خود را برای این موضوع تدوین و ارائه کنند.
البته با دستور استاندار قم ستاد توسعه اقتصاد دانش بنیان در راستای شعار امسال نیز به فعالیت خود با قوت ادامه خواهد داد و امیدواریم در پایان سال با همت همه دستگاه‌های اجرایی مدیران و کارکنان دولت شاهد رشد تولید و مهار تورم بوده و گامی بلند در شکوفایی و تقویت اقتصاد ملی برداریم.
نظر شما