بازار، گروه استانها: جایگاه نوروز در اقتصاد استان سمنان به واسطه بافت کشاورزی صنعتی و کارگری جایگاهی بسیار حائز اهمیت است. این استان با خطی فرضی از پنج دهه قبل به دو بخش شرق کشاورزی و غرب به صنعتی تقسیم بندی شده است در نتیجه اقتصاد این استان هم با توجه به همین خط فرضی دارای مزیت ها و همچنین فرصت های متفاوت و البته متعددی است.
ایامی مانند بهار و نوروز یا ابتدای ماه مهر، در این بین به عنوان نقاط عطفی در اقتصاد استان سمنان به شمار می آیند و به خصوص در شرق استان سمنان که بیشتر کشاورزی محور است این موضوع واضح تر دیده می شود.
در میزگردی با حضور سید رضا طباطبایی کارشناس اقتصادی و همچنین امیر مرتضایی نژاد دانش آموخته علم اقتصاد به بررسی تاثیر نوروز در اقتصاد استان سمنان و رفتارهای اقتصادی مردم این استان می پردازیم.
تصویری از اقتصادی استان سمنان
طباطبایی: پیش از هر چیز باید ابتدا تصویری از اقتصاد استان سمنان ارائه کنیم شرق استان سمنان غالباً حول محور کشاورزی معدن و گردشگری می چرخد در نتیجه مناسبت هایی مانند و نوروز و فرا رسیدن بهار خواه ناخواه تاثیر به سزایی بر کنش های اقتصادی مردم این منطقه خواهد داشت.
مردم شرق استان سمنان در دو مقطع پول برداشت میکند و در دو مقطع خرج میکند
همان طور که از بافت کشاورزی هر منطقه به انتظار می رود محصولات کشاورزی در دو مقطع برداشت می شود نخست بهار و ابتدای تابستان و دوم پاییز در نتیجه این دو تاریخ یا به‌عبارت دیگر تیر، مرداد، مهر و آبان بیشترین کسب درآمد از طریق کشاورزی در شرق استان سمنان تحقق می یابد اما مردم این منطقه در دو مقطع بیشترین میزان خرید را دارند یکی ابتدای بهار و دیگری ابتدای پاییز با فرارسیدن فصل بازگشایی مدارس؛
همانطور که می بینیم اقلیم فصل ها و همچنین شرایط کشاورزی و محصولات آن تاثیر مستقیمی بر اقتصاد شهر استان سمنان خواهد داشت اقتصادی که بر پایه کشاورزی و مشاغل مرتبط به آن پایه گذاری شده است.
مقاطعی که مردم درآمد دارند
مرتضایی نژاد: تا این جا بیان شد که مردم شرق استان سمنان در دو مقطع پول برداشت میکند و در دو مقطع خرج میکند و همانطور که کارشناس دیگر اشاره کردند، به درستی این تصویری از اقتصاد شرق استان سمنان به حساب می آید اما من می خواهم این را بگویم که در غرب صنعتی شرایط قدری تفاوت دارد چراکه بافت غرب به استان بیشتر کارمندی کارگری و صنعتی است.
یعنی کسانی که در تمام ۱۲ ماه سال درآمد دارد و تقریباً در تمام ۱۲ ماه سال نیز آن را خرج میکند و تنها در برخی مقاطع مانند ابتدای بهار و ابتدای پاییز مخارج خانوار در استان سمنان قدری افزایش پیدا خواهد کرد.
آنطور هم نیست که بگوییم تمام درآمد قشر کارگر در غرب استان سمنان به بازار های بومی سرازیر می‌شود
از سوی دیگر باید این موضوع را نیز در غرب مد نظر داشت که کارگران عمدتاً مهاجر ۱۲ ماه سال از کارفرمایان سمنانی حقوق می گیرند و آن را در موطن خودشان مثلاً استان مازندران یا تهران خرج می کنند.
درآمد اقشار مختلف در غرب استان سمنان
پس در نتیجه آن طور هم نیست که بگوییم تمام درآمد قشر کارگر در غرب استان سمنان به بازار های بومی سرازیر می‌شود و بسیاری از کسبه و اصناف سمنان و گرمسار مثلاً در ایام نوروز یا مهرماه مملو از مشتری هستند موضوعی که البته در شرق کمتر دیده می شود.
از سوی دیگر در مقاطعی مانند نوروز و تابستان غرب صنعتی بخشی از جمعیت کارگر خود را خارج از استان و در شهرهای خودشان می بیند و اصطلاحاً غرب استان قدری خلوت می شود و این قطعاً بر اقتصاد بومی نیز تاثیر دارد.
تفاوت های شرق و غرب در هزینه کرد و درآمد
طباطبایی: در کنار این پدیده که کاملاً درست است باید این موضوع را هم به یاد داشت که مردم شرق استان برداشت بهاره خود را در پاییز و برداشت پاییز خود را در بهار خرج میکند پس در نتیجه اقتصاد نوروزی شهرستان سمنان بسیار به شرایط اقتصاد کشاورزی آن سال بستگی دارد اما تنها منبع درآمد و مردم استان سمنان کشاورزی و صنعت نیست بلکه در دو دهه اخیر گردشگری یکی از از قطب های اصلی اقتصاد استان محسوب می شود.
نباید فراموش کرد که استان سمنان سال گذشته میزبان ۱۸ میلیون زائر رضوی بوده است است همچنین میزان ماندگاری مسافران آنطور که مسئولان می‌گویند از چهار ساعت به بیش از ۱۲ ساعت افزایش پیدا کرده است.
اقتصاد مبتنی بر گردشگری
مرتضایی نژاد: کاملاً با این بحث موافق هستم و البته آمار اشغال تخت های گردشگری و بوم گردی هم تا حدی آن را تایید می کند. از این منظر هم باید تاکید داشت که نوروز نقش بسیار اساسی در اقتصاد غرب و شرق استان سمنان نقش ایفا می کند.
از سوی دیگر نباید فراموش کرد که در سال ۹۸ استان سمنان دارای ۴۰ واحد بوم گردی بود در حالی که امسال این میزان به ۱۲۰ واحد افزایش پیدا کرده است آنطور که آمارها نشان می‌دهد همه آنها نیز در طول نوروز مملو و مسافر بودند.
نوروز همان طور که منبع بزرگی برای درآمد مردم استان سمنان محسوب می شود به همان نسبت هم منشاء بزرگ هزینه‌کرد است
این یعنی اقتصاد گردشگری استان سمنان بسیار به نوروز وابستگی پیدا کرده است همچنین در آخرین سال منتهی به کرونا بازارچه های صنایع دستی فقط در شهرستان شاهرود ۱۲ میلیارد تومان محصول فروخته شد که با احتساب شرایط اقتصادی چیزی در حدود ۵۰ میلیارد تومان امسال ارزش داره این نشان می‌دهد که کم‌کم گردشگری به فرآیند درآمدزا و اشتغال آفرین استان سمنان هم بدل شده است.
نکته آخر اینکه اقتصاد گردشگری به روستاهای استان سمنان هم راه پیدا کرده و در نتیجه سیر درآمد و هزینه که عمدتاً در غرب استان پیرامون شهرها می گشت حالا به روستاها هم راه پیدا کرده است و همچنین در شرق توانسته درآمد خوبی را نصیب روستاییان کنند و این دیگر تاثیر نوروز بر اقتصاد استان سمنان است.
هزینه کرد مردم استان سمنان
طباطبایی: نوروز همان طور که منبع بزرگی برای درآمد مردم استان سمنان محسوب می شود به همان نسبت هم منشاء بزرگ هزینه‌کرد است چرا که مردم به هر حال در آستانه سال نو باید نیازهای خودشان را هم برطرف کنند.
از سوی دیگر باید گفت طی سال های اخیر خشکسالی آثار مخربی بر کشاورزی استان سمنان وارد آورده و در نتیجه این فرضیه که امکان دارد در سال‌های آینده گردشگری و معدن کم کم جایگزین کشاورزی در شرق استان سمنان شوند وجود خواهد داشت مگر اینکه مسئولان فکری به حال وضعیت کنونی کشاورزان و دامداران استان سمنان کنند تا با برنامه‌ریزی بهتر شاهد ارتقاء وضعیت اقتصادی باشیم
نظر شما