بازار؛ گروه کشاورزی: طرح کشت فراسرزمینی بیش از یک دهه است در کشور مطرح است و کمابیش در این حوزه نیز اقداماتی انجام شده است به طوری که برخی کشت های فراسرزمینی در کشورهایی مانند ترکمنستان، اوکراین، روسیه و بعضی کشورهای آفریقایی طی سالهای اخیر صورت گرفته است.
غلات و دانه های روغنی؛ در اولویت کشت فراسرزمینی
اگرچه اجرای کشت فراسرزمینی مخالفان و موافقان خاص خود را دارد اما بر اساس این گزارش کشت فراسرزمینی غالبا با هدف استفاده از آب و زمین دیگر کشورها در راستای تامین بخشی از نیاز بازار و یا صادرات آن محصولات از همان کشور به دیگر کشورها انجام می گیرد. نکته جالب توجه اینکه در حالی که در حوزه باغبانی کشور در بیشتر محصولات فعلا شرایط خوبی داریم و در بحث نخیلات، پسته، سیب و مرکبات به صورت خاص به طور قطعی خیلی بیشتر از نیازمان تولید داریم اولویت اول در کشت فراسرزمینی باید در مورد غلات و دانه های روغنی باشد. با این وجود برخی کارشناسان معتقدند درست است که بازار محصولات باغی نیز معمولا با چالش مواجه هستند و تولیدات بیشتر می تواند بر بازار داخل تاثیر بگذارد اما در بحث کشت فراسرزمینی محصولات باغی با توجه به تامین بودن نیاز بازار داخل، می توان به عنوان یک فرصت خوب برای توسعه باغات و همچنین توسعه صادرات محصولات باغی نگاه کرد. با تمام این تفاسیر با توجه به مشکلاتی که کشورهای مختلف در تولید محصولات کشاورزی دارند بسیاری از کشورها اقدام به کشت فراسرزمینی می کنند که عمدتا به دلیل امتیازات و مزایایی است که چه کشور مبدا و کشور مقصد از اجرای چنین طرحی کسب می کنند.
در اختیار داشتن اراضی با وسعت بالا؛ از اصلی ترین مزایای اجرای کشت فراسرزمینی
در واقع از اصلی ترین دلایلی که اجرای کشت فراسرزمینی را هدایت می کند بحث بحران کم آبی در کشور است چون به گفته کارشناسان از نظر اراضی کشاورزی کشور دچار کمبود نیست. هرچند برخی می گویند اراضی کشاورزی کشور چندان غنی نیستند و این خود می تواند دلیل خوبی برای استفاده از اراضی دیگر کشورها برای کشت برخی محصولات کشاورزی باشد. از سوی دیگر یکی از اصلی ترین دلایلی که اصولا بر کشت فراسرزمینی تاکید می شود بحث مزایایی است که این اقدام دارد. به طوری که به گفته کارشناسان اصلی ترین مزیت این اقدام در اختیار داشتن زمین هایی با وسعت بالا است به خصوص اینکه در ایران چنین زمین هایی با چنین ویژگی هایی وجود ندارد. با این وجود اجرای کشت فراسرزمینی خود مستلزم فراهم سازی یکسری مقدمات و زیرساخت ها است به طوری که قاسم پیشه ور رئیس نظام صنفی کشاورزی کشور داشتن دانش و سرمایه کافی را پیش نیاز مهمی برای اجرای این طرح می داند.
فعالان بخش کشاورزی: از جمله مزایای کشت فراسرزمینی می توان به دسترسی به اراضی با وسعت بالا، استفاده از آب دیگر کشورها برای تولید محصولات کشاورزی و همچنین صادر کننده محصولات از کشور مبدا به دیگر کشورها و ارزآوری اشاره کرد
وی به بازار می گوید: نکته حائز اهمیت در مورد کشت فراسرزمینی این است که با استفاده از نیروی انسانی دیگر کشورها می توان برخی از محصولات تولیدی را در همان کشور فروخت و برخی دیگر را در بازار داخل عرضه کرد.
پیشه ور تاکید می کند: البته در مورد کشت فراسرزمینی چیزی که مهم است این است که غالبا توسط بخش خصوصی انجام می شود و دولت نیز قائدتا باید نقش تسهیلگر را ایفا کند.
محمد امین آسودار از دیگر موافقان توسعه کشت فراسرزمینی است و معتقد است نه تنها از این طریق می توان بخشی از محصولات مورد نیاز بازار داخل را از این طریق و با منابع آبی دیگر کشورها تامین کرد بلکه می توان در دیگر کشورها از این طریق برای نیروهای کار کشور به خصوص متخصصان اشتغالزایی کرد.
آسودار در گفتگو با بازار گفت: نکته قابل توجه در بحث اجرای کشت قراردادی این است که می توان برخی محصولاتی که در کشور تولید آن به میزان کافی صورت می گیرد را مستقیما از طریق همان کشور مبدا به دیگر کشورها ارسال کرد و برای کشور از این طریق نیز ارزآوری کرد.
به جای آباد کردن اراضی کشاورزی دیگر کشورها از طریق کشت فراسرزمینی می توان اراضی کشور را احیا کرد
از سوی دیگر بر اساس این گزارش در حالی که برخی نسبت به کشت فراسرزمینی نگاه خوبی ندارند و معتقدند این اقدام به معنای آباد کردن باغات و مزارع دیگر کشور و رهاسازی آن بعد از چند سال است، اما برخی فعالان در این حوزه می گویند: موضوع مهم در مورد کشت فراسرزمینی این است که شخص یا مجموعه ای که اقدام به کشت فراسرزمینی می کند باید حتما قراردادی به اصطلاح همه جانبه و با بیشترین مزایا با کشور طرف قرارداد ببندد. در حقیقت در این حوزه باید تمام جوانب حقوقی این اقدام در نظر گرفته شود تا فرد یا مجموعه مورد نظر در نهایت متضرر نشود به خصوص اینکه قوانین کشورهای مختلف متفاوت است و لذا نیاز است که با اطلاع و آگاهی کامل نسبت به قوانین کشور مورد نظر اقدام به این کار کرد. با این وجود باز هم بسیاری نسبت به کشت قراردادی مخالفت دارند و معتقدند این کار نوعی مستاجری است و بعد از پایان قرارداد باید اراضی کشاورزی آباد شده را رها کرد و برگشت. این در حالی است که بسیاری اراضی کشاورزی در کشور داریم که می توانیم آنها را به کشت محصولات کشاورزی کم آب بر بدهیم و با سرمایه گذاری، استفاده از تجهیزات روز و مکانیزه و همچنین به کار گیری دانش روز آنها را آباد کرد.
علیرضا الوندی فعال بخش نیز جزو مخالفان این طرح است و پیش از این در گفتگو با بازار اذعان داشت که معتقد است کشت فراسرزمینی در واقع نوعی خیانت به کشور است. آن هم به این دلیل که وقتی می شود اراضی کشور را احیا کرد چرا روی اراضی دیگر کشورها وقت بگذاریم؟ به عبارت بهتر کشت فراسرزمینی به نوعی فرصت سوزی است برای کشور و کشورهای مقصد حتی وقتی اراضی توسط کشاورزان ما احیا می شود بعد از مدتی ارتباط را با ما قطع می کنند و اراضی را خودشان به دست می گیرند یا حتی به کشورهای دیگر می دهند. بنابراین این بزرگترین خطایی است که سیاست گذاران انجام می دهند.
نظر شما