بازار؛ گروه استان ها: صنایع دستی استان کرمان از شهرتی جهانی برخوردارند و از دیرباز هنرمندان این عرصه با خلق آثاری بی نظیر نام کرمان را در زمینه صنایع دستی پررنگ و مانا کرده اند. با وجود اینکه بسیار از رشته های صنایع دستی این دیار در حال منسوخ شدن هستند اما همچنان قالیبافی، پته دوزی، گلیم بافی، چاقو سازی، شال بافی، حصیر بافی، قلمزنی مس، تراش سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی و... از جمله ۷۰ رشته صنایع دستی فعال استان کرمان هستند.
امکان ندارد گذر گردشگری به استان کرمان بیفتد و از باغ صنایع دستی نفیس و زیبای این دیار گلی نچیند؛ به گونه ای که صادرات چمدانی صنایع دستی کرمان در سال گذشته رشدی ۱۰۰ درصدی داشته است، این در حالیست که کارشناسان ارزش افزوده صنایع دستی را بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ درصد می دانند. صنایع دستی یکی از ظرفیت هایی است که اگر به درستی مورد توجه قرار گیرد می تواند نقش بسزایی در اقتصاد استان ایفا کند.
اما در این میان ارتباط تولیدکنندگان صنایع دستی با شبکه بانکی و نوع تسهیلاتی که در اختیار آنها قرار داده می شود بسیار اهمیت دارد. باور عمومی بر این است که بانک ها در این زمینه به اندازه کافی همکاری نمی کنند و بیشتر به فکر تامین منافع خودشان هستند و بر این اساس یا وام مناسب به افراد پرداخت نمی شود یا آنقدر تولیدکنندگان درگیر بروکراسی پیچیده اداری می شوند که گاهی عطای دریافت تسهیلات را به لقایش می بخشند.
چوب بی توجهی بر صنایع دستی کرمان
زهرا یکی افراد فعال در حوزه صنایع دستی است؛ او که از دو سال پیش فعالیت خود در این عرصه را آغاز کرده به بازار گفت: از زمان آغاز به کار تاکنون با مشکلات متعددی مواجه شده ام. با توجه به اینکه استاندارد خاصی برای صنایع دستی در نظر گرفته نشده است این تولیدات با هر قیمتی در بازار به فروش می رسند و این مساله کار را سخت کرده است.
وی ادامه داد: اخیرا تصمیم گرفتیم با هدف اشتغالزایی دامنه کار را گسترش دهیم اما این قبیل اقدامات نیاز به سرمایه بیشتر دارد، همین مساله مشکلاتی را ایجاد کرده است و متاسفانه در این مسیر هیچ بانک یا ارگانی از ما حمایت نمی کند.
این تولید کننده صنایع دستی گفت: بر اساس مجوزمان برای دریافت وام اقدام کردیم اما تمامی وام ها با درصد سود بالا است و برای تولیدکننده صرفه مالی ندارد چرا ما باید دستمزد کارگران، بیمه و مالیات را هم پرداخت کنیم.
وی بیان کرد: یکی دیگر از مشکلات برای دریافت وام، ضامن است؛ ما با وجود پی گیری های زیاد و داشتن مجوز موفق به دریافت وام مناسبی برای گسترش کارمان نشدیم.
در استان کرمان صنایع دستی متنوع و فراوانی وجود دارد و این در حالیست که برنامه ریزی خاصی برای معرفی آنها نشده است و اغلب مس، پته و قالی را جزو صنایع دستی این استان می دانند
مریم هم یکی دیگر از تولیدکنندگان صنایع دستی کرمان است که به بازار گفت: در استان کرمان صنایع دستی متنوع و فراوانی وجود دارد و این در حالیست که برنامه ریزی خاصی برای معرفی آنها نشده است و اغلب مس، پته و قالی را جزو صنایع دستی این استان می دانند.
وی با انتقاد از معرفی ضعیف صنایع دستی استان کرمان اظهار کرد: این مساله باعث شده گردشگران خارجی هیچ اطلاعی از صنایع دستی استان نداشته باشند. همین مساله و نبود حمایت های کافی از فعالان این حوزه باعث شده صنایع دستی کرمان در خارج از استان با قیمت و کیفیت پایین عرضه شود.
دریافت تسهیلات دغدغه تولیدکنندگان صنایع دستی
سرپرست معاونت صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کرمان در گفت و گو با بازار با اشاره به سال جهش تولید اظهار کرد: در این سال باید رفع دغدغه های هنرمندان مورد توجه ویژه قرار گیرد؛ یکی از این دغدغه ها در خصوص دریافت تسهیلات است.
افراد می توانند تسهیلات مشاغل خانگی را با یک نفر ضامن دریافت کنند و سخت گیری ها در این زمینه نسبت به گذشته بسیار کمتر شده است
کاظم حسین زاده با اشاره به اینکه در برخی مواقع شرایط بانکی برای ارباب رجوع سخت است و باعث ایجاد یکسری مشکلات می شود، افزود: به هر حال بانک به فکر منافع خودش است و می خواهد که منابع مالی اش برگردد. برای تولیدکنندگان تسهیلات اشتغالزایی روستایی، عشایری و مشاغل خانگی را پیش بینی کرده ایم. با رایزنی های انجام شده و تصمیمات کارگروه اشتغال استان، معمولا افراد می توانند تسهیلات مشاغل خانگی را با معرفی یک نفر ضامن دریافت کنند و سخت گیری ها در این زمینه نسبت به گذشته بسیار کمتر شده است.
وی ادامه داد: بعد از ثبت نام افراد متقاضی دریافت تسهیلات مشاغل خانگی در سامانه مربوطه، پرونده آنها بررسی شده و افراد به اداره کار و سپس به بانک معرفی می شوند.
حسین زاده با اشاره به اینکه این تسهیلات قرض الحسنه بلند مدت با سود ۴ درصد است، افزود: در گذشته شرایط برای ضامن بسیار سخت تر بود به گونه ای که فرد باید حتما دو نفر ضامن کارمند به بانک معرفی می کرد اما اکنون با یک ضامن معتبر این تسهیلات به افراد پرداخت می شود.
جذب ۴ میلیارد تومانی تسهیلات در حوزه صنایع دستی
سرپرست معاونت صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان گفت: معاونت صنایع دستی این اداره کل طی سال های گذشته بیشترین جذب تسهیلات در حوزه مشاغل خانگی را داشته است حداقل در سال بالغ بر سه تا چهار میلیارد تومان در این زمینه تسهیلات جذب کرده ایم.
وی با اشاره به اینکه هر سال حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ نفر از افرادی معرفی شده از سوی معاونت صنایع دستی به اداره کار موفق به اخذ تسهیلات مشاغل خانگی می شوند، افزود: مبلغ تسهیلات مشاغل خانگی بستگی به رشته شغلی افراد دارد، مثلا این مبلغ برای پته دوزی از سه میلیون شروع شده و در برخی رشته ها تا ۳۰ میلیون تومان هم پرداخت تسهیلات داشته ایم.
حسین زاده محور تمامی برنامه های این معاونت در سال جاری را در زمینه جهش تولید دانست و بیان کرد: حدود ۷۰ هزار نفر هنرمند و صنعت گر صنایع دستی در بیش از ۷۰ رشته صنایع دستی کرمان فعالیت می کنند.
وی با اشاره به اینکه تولید صنایع دستی جزو تولیدات فرهنگی به شمار می آید، گفت: کمتر کالایی مانند صنایع دستی واجد ارزش های خاصی است، تولید صنایع دستی در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی در بُعد بین المللی دارای ارزش است. در بعد اجتماعی با کمترین سرمایه گذاری می توان با اشتغالزایی در زمینه صنایع دستی از بیکاری جلوگیری کنیم.
ارزش افزوده ۱۰۰۰ درصدی صنایع دستی
حسین زاده بیان کرد: در بعد اقتصادی هم با کمترین میزان سرمایه گذاری می توان بیشترین ارزش افزوده را ایجاد کرد و تولیدات صنایع دستی دارای ارزش افزوده بالایی هستند و هیچ صنعت دیگری در این زمینه مانند صنایع دستی نیست؛ در خصوص صنایع دستی بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ درصد ارزش افزوده را شاهد هستیم.
وی گفت: بازار مناسب صنایع دستی معمولا بازار شب عید و اسفند ماه است که امسال به دلیل کرونا آسیب زیادی به این حوزه وارد شد ان شاالله در دوران پسا کرونا بتوانیم با مدیریت این مساله، شرایطی را فراهم کنیم که بازار صنایع دستی مجددا رونق پیدا کند.
حسین زاده بیان کرد: در سال گذشته حدود دو میلیون و ۲۰۰ هزار دلار گردش مالی در حوزه صادرات چمدانی صنایع دستی بود به این معنا که با رشد گردشگری در سال ۹۸ میزان صادرات چمدانی نسبت به سال ۹۷ حدود ۱۰۰ درصد رشد پیدا کرده است.
وی گفت: گردش مالی در حوزه صنایع دستی در رشته پته دوزی، گلیم شریکی پیچ، سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی و حصیر بافی سالانه نزدیک به ۹۰ تا ۱۰۰ میلیارد تومان برآورد می شود.
حسین زاده در خصوص بیمه هنرمندان حوزه صنایع دستی هم گفت: دو نوع بیمه «تامین اجتماعی» که از سال ۸۸ آغاز شده و «بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر» در حوزه صنایع دستی داریم. در هر دو زمینه افراد معرفی می شوند و می توانند از مزایای این بیمه ها بهره مند شوند البته شرایط بیمه تامین اجتماعی کمی سخت است.
خون در رگ های صنایع دستی منسوخ شده جاری می شود
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کرمان هم به بازار گفت: شناسایی و ساماندهی هنرمندان حوزه صنایع دستی استان کرمان در حال انجام است و البته برون سپاری برخی فعالیت های مربوط به این حوزه به بخش خصوصی در دستور کار قرار دارد.
فریدون فعالی عنوان کرد: حمایت از فعالان این حوزه نباید فقط در حرف باشد و باید عملی شود. نیاز است دولت و بخش خصوصی حمایت جدی از تولیدکنندگان صنایع دستی داشته باشد. حمایت ها باید به صورت یکسان از تولیدکنندگان صنایع دستی در سراسر استان کرمان انجام شود.
وی دلیل منسوخ شدن برخی رشته های صنایع دستی را کاربردی نبودن آنها دانست و گفت: برای احیای این رشته ها فرهنگ استفاده از این قبیل صنایع دستی بین مردم نهادینه شود برای احیای رشته های منسوخ شده برنامه هایی را در دستور کار داریم.
فعالی با اشاره به اهمیت فروش و بازاریابی محصولات صنایع دستی گفت: برای این منظور باید بازارچه دائمی صنایع دستی راه اندازی و صنایع دستی کرمان به گردشگران معرفی شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کرمان بیان کرد: پرداخت تسهیلات با بهره مناسب، تجهیز کارگاه های تولیدی، ایجاد بازارچه دائمی صنایع دستی، بازاریابی محصولات صنایع دستی از جمله اقداماتی است که به منظور حمایت از هنرمندان و صنعتگران صنایع دستی در دست انجام است.
صنایع دستی یکی از سودآورترین حوزه های کاری است و برنامه ریزی خاص و دقیق در این زمینه می تواند فعالان این عرصه را به سربازان میدان جهش تولید تبدیل کند تا از این طریق گامی موثر در راستای تقویت اقتصاد استان برداشته شود.
نظر شما