بازار؛ گروه صنعت: این روزها روند تغییر نرخ ارز به قدری سریع پیش می رود که هیچ کسی نمی داند باید برای حفظ ارزش دارایی خود چه اقدامی انجام دهند؟ یک زمانی شاید این امکان وجود داشت که با خرید مسکن، خودرو، طلا و سایر کالاهای سرمایه ای ارزش دارایی خود را حفظ می کردند اما گویی این گزینه هم دیگر وجود ندارد.
معضلی که نه تنها بر زندگی مردم عادی اثر گذاشته بلکه همچون چوبی لای چرخ صنعت باعث حرکت کند آن شده است؛ اتفاقی که باعث شده تولیدکنندگان نتوانند حتی برنامه کوتاه مدتی را برای خود متصور شوند و هر روز از پهنای بازاری که با سال ها تلاش و مشقت برای خود فراهم کرده بودند کاسته شود. در این رابطه آرمان خالقی عضو هیئت مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت ایران در خصوص شرایط دشواری که تولیدکنندگان داخلی تحمل می کنند در گفت و گو با بازار توضیح می دهد:
* روند صعودی نرخ ارز نه تنها کند نشده بلکه بر اساس مشاهدات و اخباری که پیروی آن ها منتشر می شود به نظر می رسد سریع تر هم شده است؛ این اتفاق چه تاثیری بر روی فعالیت صنعت گران دارد؟ آن ها چطور از پس گرانی ارز و بی ثباتی آن بر می آیند؟
در مورد موضوع ارز و بی ثباتی نرخ ارز، مساله ای که ایجاد می کند این است که هیچ فعال اقتصادی نمی تواند برای بحث های پیش بینی شده و برنامه ریزی های بلند مدت خود هدف گذاری دقیقی داشته باشد. برنامه ریزی هایی که باید بر اساس آن بتواند تجهیزات و مواد اولیه مورد نیاز خود را تهیه کند، عملیات تولید را انجام دهد و به تعهدات خود عمل کند.
ادامه سیر صعودی نرخ ارز منجر به این شده که تولیدکنندگان نتوانند برای آینده فعالیت های خود چشم اندازی متصور شوند
بنابراین این تغییرات نرخ ارز منجر به تغییر تمام قیمت ها در سطوح مختلف می شود. بخشی از تمام آنچه یک تولید کننده نیاز دارد به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به نوسانات نرخ ارز بر می گردد. بنابراین این تغییرات پیوسته و شدید تمام محاسبات اقتصادی را بهم می زند.
* این روزها از بعضی از مسئولان شنیده ایم که می گویند «بگذارید نرخ ارز بالا برود و خود از بازار ایران خط بخورد» چقدر چنین صحبت هایی واقع بینانه هست؟ آیا می توان گفت بدون نرخ ارز هم صنایع کشور می توانند فعالیت خود را ادامه دهند؟
اگر صنعت گران فقط نیاز ریالی داشته باشند به طور قطع نیازهای آن ها به نقدینگی افزایش می یابد و همواره باید به دنبال افزایش سرمایه در گردش خود باشند. بنابراین چه با ارز و چه بدون آن این موضوع مشکل ساز است.
همچنین از سویی دیگر هم توان مردم و قدرت خرید مصرف کننده با مشکلاتی که پیش می آید و با افزایش نرخ ارز و با سقوط ریال کشور ادامه دارد کاهش می یابد و نمی توانند نیازهای شان را برطرف کنند. بنابراین تولید کننده هم در اینجا بازار خود را از دست می دهد و بازار تولیدکننده کوچک تر می شود؛ همه این ها اثرات مستقیم و غیر مستقیم نرخ ارز بر بازار تولیدات کشور است.
* پیش بینی های خوبی از سوی برخی از تحلیل گران اقتصادی در مورد روند نرخ ارز شنیده نمی شود؛ به نظرتان در آینده باید منتظر چه نرخ ارزی باشیم؟ همچنین بفرمایید ادامه بیشتر این روند چه تاثیری بر روی کار تولیدکنندگان دارد؟
در مورد پیش بینی هایی که برای نرخ ارز در آینده می شود باید بگویم که یک زمانی حتی در خواب هم نمی دیدیم نرخ ارز از ۵۰ هزار تومان رد شود.
یک زمانی دلار ۵۰ هزار تومانی خنده دار و دور از انتظار بود اما با ادامه این روند هر نرخی برای آن قابل تصور است
البته حتی دوره ای که خیلی دور هم نیست اگر می گفتند هر دلار هزار تومان می خندیدیم اما اگر با این روال ادامه یابد می توان گفت هر عددی برای نرخ ارز محتمل است.
* چاره چیست؟ مسئولان باید چه مسیری را در پیش بگیرند که نگرفتند؟ چه پیشنهادی برای کشیدن افسار نرخ ارز در این شرایط دارید؟
فقط در این صورت می توان امید داشت که وضعیت ارز بهبود یابد که سیاست هایمان سیاست های پیش گیرانه، دقیق و مدبرانه ای باشد در غیر این صورت با رها کردن اقتصاد کلان و عدم تبعیت از اصول اصلی اقتصاد رقابتی، اقتصاد بازار و دستوری شدن اقتصاد، ما را دچار این می کند که بیشتر شاهد سقوط ارزش ریال باشیم.
* با این تفاسیر یکی از ارکان اصلی کاهش ارزش پول ملی را ادامه سیاست های دستوری اقتصادی می دانید که از سوی دولت اعمال می شود؟
بله، یکی از موجبات اصلی سقوط ریال همین دستوری بودن اقتصاد است اما فقط به همین یک مورد محدود نمی شود.
عدم شفافیت در اقتصاد، رانت زایی در اقتصاد، مداخله دولت در اقتصاد و عدم ارتباط با بازار بین الملل از علل اصلی سقوط ارزش پول ملی ایران است
بلکه عدم شفافیت در اقتصاد، رانت زایی در اقتصاد، مداخله دولت در اقتصاد و عدم ارتباط با بازار بین الملل از علل اصلی سقوط ارزش پول ملی ایران است. به بیان کلی تر می توان گفت اگر خودمان را در گل خانه ای محبوس کنیم، نمی توانیم رشد کنیم.
نظر شما