در صنعت مبلمان هاب خاورمیانه شده ایم| صادرات ۱۰۰میلیون دلاری در ۹ماهه اول سال

بازار؛ گروه صنعت: صنعت چوب و مبلمان از جمله صنایع پویا و ثروت آفرینی است که گردش مالی بالایی نیز در سطح جهانی در این بخش رقم می خورد. به طوری که بر اساس آمارهای جهانی در سال ۲۰۲۱ کشور چین با ارزش صادرات تقریباً ۸۷ میلیارد دلار، صادر کننده اصلی مبلمان به سایر نقاط جهان بوده است و پس از آن نیز لهستان در رتبه دوم قرار دارد و در مدت نامبرده حدود ۱۵.۷۵ میلیارد دلار مبلمان به بازارهای جهانی صادر کرده است.

ایران نیز جزو کشورهای صاحب صنعت است که به گفته رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان مبلمان ایران، در بحث تولید با توجه به تغییر نرخ ارز و مشکلات در تأمین مواد اول اصولا به سختی و با استهلاک بالایی انجام می شود. به نحوی که به عنوان مثال در حوزه تامین چوب تولید کننده های ما بسیار مشکل دارند که اصولا ناشی از نوسان قیمتها است. در راستای بررسی آنچه در صنعت مبلمان کشور در جریان است خبرنگار بازار گفتگویی با «حسن احمدیان» رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان مبلمان ایران انجام داده است که در ادامه می خوانید.

*در حال حاضر در حوزه تولید و صادرات هر آنچه در این صنعت تولید می شود وضعیت تولید کننده ها به چه نحوی است؟

با توجه به تغییر نرخ ارز و مشکلات در تأمین مواد اولیه تولید به سختی و با استهلاک بالایی انجام می شود. با این وجود در مورد صادرات رشد داشته ایم و در ۹ماه اول سال بیش از ۱۰۰ میلیون دلار در حوزه صنعت مبلمان و چوب و مواد اولیه صادرات داریم. بازارهای صادراتی ما نیز اصولا کشورهای اطراف از جمله عراق، افغانستان، آذربایجان، تاجیکستان، عمان، قطر و غیره است. با این وجود در مسیر صادرات موانع بسیاری است که غالبا به مشکلات ارز و تحریم، مشکلات جابجایی پول، روابط بین کشورها، تغییر قیمت تعرفه ها و مواردی این چنینی مربوط می شود که همگی نوعی چالش و مانع برای صادرات محسوب می شود.

*پتانسیل های صادراتی صنعت مبلمان اصولا چگونه است و چقدر توانسته ایم از این ظرفیت ها استفاده کنیم؟

باز هم تاکید می کنم که اصولا وقتی بحث صادرات پیش می آید باید توجه داشته باشیم که صادرات تنها یک خرید و فروش نیست بلکه یک فرآیند است و برای این فرآیند باید بسترها آماده باشد، مسائل تجاری باید مهیا باشد، ارتباط بین دو کشور باید مناسب باشد، همچنین قوانین گمرکی بین دو کشور باید راحت و روان باشد و مسائل بین المللی نیز باید در نظر گرفته شود تا صادراتی رقم بخورد.

احمدیان، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان مبلمان ایران: در ۹ماهه سال ۱۴۰۱ بیش از۱۰۰ میلیون دلار صادرات در حوزه مبلمان، چوب و مواد اولیه داشته ایم که با فراهم شدن بسترها طی سالهای آینده می توان این میزان را به ۵۰۰ میلیون دلار برسانیم

با این وجود در کلیه این موارد ما مشکل داریم و به نوعی دور زدن تحریم و یکسری ارتباطات داخلی سختی زیادی را برای تولید کننده داخلی که در نهایت صادرات دارد به وجود می آورد. اصلی ترین این سختی ها هم می تواند بحث نرخ ارز باشد که نمی شود با برنامه ریزی پیگیری کرد و تعهدات ارزی را عملیاتی کرد. با این وجود آنچه مهم است این است که در صنایع کوچک و متوسط بعد از خودرو سازی بزرگترین ترنور مالی (گردش مالی) بالایی دارد. به این معنا که پتانسیل زیادی برای صادرات در این صنعت وجود دارد به طوری که با برنامه ریزی طی چند سال آینده می توان بالغ بر ۵۰۰ میلیون دلار صادرات انجام داد. البته به شرطی که توجه بیشتری شود و بسترها از جمله برگزار کردن نمایشگاه ها، برگزاری دوره های آموزشی برای تولید و صادرات، حمایت های دولت برای رفع موانع صادراتی کشورهای هدف و ایران و پیگیری تامین مواد اولیه توسط وزارت صمت، مهیا شود.

*آیا چالش هایی که تا پیش از این در تامین چوب به عنوان ماده اولیه صنعت مبلمان داشته اید را توانسته اید رفع کنید یا خیر؟

کماکان مشکلات در این حوزه هست؛ یعنی چه در تامین چوب و چه در تامین MDF مشکل داریم و قیمت ها دائما بالا و پایین می شود و همچنین اختلاف قیمت یا نگرانی از ممنوعیت واردات و غیره مشکل زا است. به خصوص اینکه طی چند ماه اخیر به سختی ارزهای تخصیصی را عملیاتی می کنند که به موقع جنس وارد کشور شود. با این وجود با ارتباط خوبی که بین تشکل‌ ها و مدیران وزارت صمت وجود دارد در مسیر حل این مسائل هستیم.

*در حال حاضر چند درصد از چوب مورد نیاز صنعت از داخل تامین می شود و چند درصد وارداتی است؟

پیچیده تر از این است که بتوان درصد اعلام کرد چون هم تنوع چوب وجود دارد و هم تنوع صفحات سلولزی. با این وجود بخش قابل توجهی از چوب هایی که قرار است روی آن عملیات منبت انجام شود در داخل و با قیمت های بسیار بالا وجود دارد و بخشی نیز وارداتی است. در مورد برخی خُرده چوب هایی که به عنوان تامین نئوپان و MDF استفاده می شود بخشی وارداتی و بخشی نیز داخلی است. در بحث صفحات سلولزی بین ۵۰ تا ۶۰ درصد از خارج تامین می شود و الباقی وارداتی است لذا آمار دقیق نمی توان گفت.

در صنعت مبلمان تا یک دهه قبل بیش از ۵۰۰ میلیون دلار واردات محصول نهایی داشتیم و الان نه تنها واردات به صفر رسیده بلکه بیش از ۱۰۰ میلیون دلار نیز صادرات این محصولات را داریم

با این وجود ما معتقدیم که در کل همه این مسائلی که تولید کننده با آنها درگیر است را باید مدیریت کرد که هم نیاز داخل ۱۰۰ درصد تامین می شود و هم محصولات صادراتی تولید می کنیم. همانطور که می دانید تا یک دهه قبل ما بالغ بر ۵۰۰ میلیون دلار واردات محصول نهایی داشتیم اما الان نزدیک به صفر شده است و از آن طرف بیش از ۱۰۰ میلیون دلار صادرات داریم. بنابراین اگر با همین ریل گذاری پیش برویم صنعت مبلمان هم در اشتغالزایی می توان موفق باشد و هم صادرات توسعه یابد.

*اینکه روی توسعه زراعت چوب از سوی سازمان های مربوطه از جمله وزارت جهاد کشاورزی تاکید می شود از نظر شما چقدر می تواند برای صنعت مبلمان کمک کننده باشد؟

همانطور که پیش از این گفتم ما سه بخش داریم؛ تامین مواد اولیه و یراق آلات و ماشین آلات، بخش تولید که محصول نهایی است، بخش توزیع که نیاز داخل را با فروشگاه های داخلی تامین می کند و بعد هم در صادرات خارج از کشور است. در بخش اول که مربوط به تامین است و نیاز به مواد اولیه سلولزی خود چوب و MDF داریم قائدتا وقتی میخواهیم به خودکفایی برسیم، وضعیت خرابی که در جنگلهای کشور وجود دارد و مشکل آبی که داریم باید مدیریت شود. به این معنا که با توجه به ویژگی ایران و موقعیت دریای خزر نسبت به روسیه و آستاراخان و امثالهم این قابلیت را داریم که بخش قابل توجهی از نیاز چوبی کشور را از این مناطق تامین کنیم. از سوی دیگر می توان بخشی از چوب مصرفی را از طریق زراعت های منطقی در مکان هایی که به آب نزدیک هستند یا وضعیت بحران آب ایران را تشدید نمی کند انجام می شود. اما اگر به جنگلها لطمه وارد کنیم قائدتا آسیب می بینیم و کار منطقی نیست لذا بحث زراعت چوب باید کاملا مدیریت شده انجام شود. به عبارت دیگر بخشی از نیاز صنعت مبلمان از طریق زراعت چوب در داخل و بخشی از طریق واردات باید تامین شود و در این مسیر نیاز به حمایت دولت است که خدشه ای به تولید و همچنین صادرات محصولات نهایی کشور نگردد.

*در بحث تولید و عرضه مبلمان از نظر کیفیت و کمیت چه جایگاهی در خاورمیانه داریم؟

بر اساس تحقیقات میدانی که برای پیدا کردن کشورهای هدف انجام داده ایم در خاورمیانه و کشورهای اطراف بالغ بر ۴۰۰ میلیون نفر مصرف کننده است که در این میان به شکل جدی به جز ایران کسی تولید مبلمان ندارد. لذا ایران تبدیل به هاب در این منطقه شده است. به علاوه اینکه صنعت مبلمان پتانسیل بالایی دارد که باید از این ظرفیت به درستی استفاده شود. در واقع طبق آمار وزارت صمت در بخش صنعتی بیش از ۸ درصد اشتغال در صنعت مبلمان وجود دارد و بیش از ۸ میلیارد دلار گردش مالی در این صنعت وجود دارد. به همین دلیل شاهد هستیم که در بخش دستگاه های مربوط به این حوزه بسیار به روز شده ایم و توسعه داشته ایم و همچنین از نظر مدل و تولید داخل بسیار رشد کرده ایم و جای رشد بیشتر هم داریم. مساله مهم اینجا است که باید از این پتانسیل در راستای تامین داخل و پوشش دادن نیاز کشورهای اطراف به عنوان یک قطب اصلی استفاده کنیم.

*در برخی صنایع کوچک و متوسط از جمله ادوات و تجهیزات کشاورزی شاهد خروج سرمایه تولید کننده های بخش از کشور هستیم. آیا در صنعت مبلمان هم این اتفاق رخ داده است یا خیر؟

متاسفانه در کل کشور به دلیل اینکه استهلاک تولید وجود دارد و سرمایه گذاری به سختی انجام می شود افرادی که خسته می شوند یا امیدشان کمرنگ می شود سرمایه خود را به دیگر کشورها انتقال می دهند. اگرچه ما معتقدیم باید حس میهن پرستی را داشته باشیم و همه تلاش خود را در راستای حمایت از تولید داخل و صادرات را داشته باشیم. بنابراین حتی اگر توسعه ای در کار است برای خارج از کشور با رویکرد ارتباط و جهانی شدن و صادرات باشد. با این وجود با نابسامانی که در ارز و تامین مواد اولیه و غیره است برخی تولید کننده ها اقدام به خارج کردن سرمایه خود می کنند لذا باید به این امر به صورت جدی توجه شود چون اینها سرمایه ملی است که خارج می گردد.

*با این تفاسیر برای سال آینده چه چشم اندازی در حوزه صنعت مبلمان می توان متصور بود؟

به نظر بنده اگر حمایت ها باشد و هماهنگی بین تشکل ها و وزارتخانه های مربوطه وجود داشته باشد می توان گفت به سرعت جزو صنایع ثروت آفرین با ارزش افزوده بالا و اشتغالزا خواهیم بود. به عبارت دیگر وضعیت صنعت مبلمان در سال ۱۴۰۲ به این بر می گردد که چقدر بسترها مهیا باشد؛ یعنی درست است که می گوییم پتانسیل وجود دارد اما برای اینکه این پتانسیل عملیاتی شود امکاناتی باید فراهم شود که خارج از خود صنعت است و برمیگردد به تفکر حکمرانی، حمایت دولت و برنامه ریزی هایی که برای این بخش انجام می شود. بنابراین در سال آینده اگر درست تصمیم گیری نشود می تواند از وضعیت فعلی افول کنیم و اگر درست پیش برود این صنعت چند برابر می تواند بیشتر رشد کند.