همکاری نفتی روسیه و عربستان تداوم می یابد؟ | چالشهای بودجه ای ریاض

بازار؛ گروه بین الملل: بازارهای جهانی نفت در روزهای اخیر به رشد مثبت بازگشته اند، زیرا سرمایه گذاران شاهد پایان محدودیت های چین ناشی از بحران کووید-۱۹ و گسترش مجدد اقتصادی چین هستند که باعث افزایش تقاضای انرژی می شود.

در ماه ژانویه، آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) افزایش تقاضای جهانی ۱.۹ میلیون بشکه در روز را برای سال پیش‌بینی کرد و آن را به رکورد ۱۰۱.۷ بشکه در روز رساند. بر اساس گزارش آژانس بین المللی انرژی، نیمی از رشد از عملکرد چین حاصل خواهد شد. با این وجود، پرسش‌هایی درباره اقتصاد جهانی احساسات سرمایه‌گذاران را در ماه‌های پس از تصمیم اکتبر اوپک پلاس برای کاهش تولید نفت به چالش کشید. رکود بازار به طور خلاصه علامت بحرانی ۸۰ دلار برای هر بشکه را قبل از بهبود نسبی آزمایش کرد.

با توجه به اینکه تقریباً نیمی از تولید ناخالص داخلی عربستان به بخش نفت وابسته است، رکود پایدار جهانی احتمالاً بودجه عربستان را به سمت بحرانی خواهد برد

اگر ترس از رکود جهانی تحقق یابد، تأثیر بالقوه آن بر سیاست ها و برنامه های خارجی و داخلی عربستان می تواند قابل توجه باشد. با توجه به اینکه تقریباً نیمی از تولید ناخالص داخلی عربستان به بخش نفت وابسته است، رکود پایدار جهانی احتمالاً بودجه عربستان را به سمت بحرانی خواهد برد. ولیعهد و حاکم واقعی پادشاهی یعنی «محمد بن سلمان»، با نیاز به اولویت دادن به هزینه های عربستان سعودی در زمینه دفاع و امنیت، توسعه اقتصادی و پروژه های برجسته مانند NEOM و LIV را نیز مورد توجه قرار داده است.

به همین ترتیب، یک رکود قابل توجه می تواند بر اولویت های سیاست خارجی عربستان تاثیر بگذارد. تنگ‌تر شدن بازار صادرات می‌تواند منافع اقتصادی عربستان و روسیه را به تضاد بکشاند و جنگ قیمت‌ها را که آخرین بار در بهار ۲۰۲۰ شاهد آن بودیم تجدید کند.

در آن زمان، سعودی‌ها توسعه گسترده تولید را آغاز کردند که ناشی از مقاومت روسیه در برابر کاهش تولید پیشنهادی و بیماری همه گیری کووید-۱۹ که منجر به کاهش ۶۵ درصدی قیمت نفت در سه ماهه شد.

اگرچه ابتکار عربستان سعودی (تقویت شده با پیشنهاد کاهش تولید توسط دولت ترامپ) در نهایت روس ها را مجبور به موافقت با کاهش تولید کرد، این درگیری هزینه هایی را به دولت عربستان تحمیل کرد که هزینه های سرمایه ای برنامه ریزی شده خود را به میزان یک سوم کاهش داد و کسری بودجه خود را افزایش داد.

از لحاظ داخلی فشار بر بودجه عربستان سعودی می تواند باعث عقب نشینی ابتکارات سیاست خارجی منطقه ای شود که به شدت حول محور دیپلماسی ریال ساخته شده اند

از ۶ تا ۹ درصد کاهش تقاضای جهانی انرژی ناشی از رکود می‌تواند بار دیگر عربستان و روسیه را وارد رقابت مستقیم کند، به‌ویژه اگر صادرات نفت روسیه که در مواجهه با تحریم‌های غرب به شدت کاهش می‌یابد، منجر به کاهش سهم بازار عربستان شود. سعودی‌ها به‌ویژه نسبت به تأثیرات تخفیف‌های روسیه بر بازارهای مهم آسیایی خود مانند چین، هند، ژاپن و کره جنوبی حساس خواهند بود.

از لحاظ داخلی فشار بر بودجه عربستان سعودی می تواند باعث عقب نشینی ابتکارات سیاست خارجی منطقه ای شود که به شدت حول محور دیپلماسی ریال ساخته شده اند. «محمد الجدان»، وزیر دارایی عربستان سعودی در سخنان خود در اجلاس جهانی اقتصاد در داووس، بر تغییر رویکرد ریاض تاکید کرد.

هدف فوری اصلاح سیاست عربستان می‌تواند مصر باشد که تاکنون در برابر خواسته‌های جامعه بین‌المللی برای انجام اصلاحات گسترده از جمله پذیرش شروط تحمیل‌شده توسط صندوق بین‌المللی پول در ازای وام ۳ میلیارد دلاری که در دسامبر تصویب شد، مقاومت کرده است

الجدان به حضار گفت که عربستان سعودی به طور مستقیم کمک‌ های بلاعوض و سپرده‌ها را بدون هیچ گونه محدودیتی اعطا می‌کرد. ما در حال تغییر این رویکرد هستیم. از این پس، سعودی‌ها انتظار دارند که دولت‌های دریافت‌کننده کمک،اصلاحات اقتصادی را انجام دهند سعودی‌ها می‌خواهند کمک کنند، اما ما از شما می‌خواهیم که نقش خود را انجام دهید.

هدف فوری اصلاح سیاست عربستان می‌تواند مصر باشد که تاکنون در برابر خواسته‌های جامعه بین‌المللی برای انجام اصلاحات گسترده از جمله پذیرش شروط تحمیل‌شده توسط صندوق بین‌المللی پول در ازای وام ۳ میلیارد دلاری که در دسامبر تصویب شد، مقاومت کرده است.

یکی دیگر از اهداف بالقوه تغییر سیاست های عربستان، پاکستان است. اگرچه سعودی‌ها اخیراً در تلاش‌های بین‌المللی برای کمک به پاکستان برای تثبیت اقتصاد تحت محاصره‌اش، شرکت کردند.

پاکستانی‌ها درگیر مذاکرات دشواری با صندوق بین‌المللی پول هستند که خواستار اصلاحات اقتصادی گسترده در ازای ادامه حمایت‌های بودجه‌ای است. موضع سخت‌تر سعودی‌ها ممکن است دولت پاکستان را مجبور به پذیرش اقداماتی کند که تاکنون در برابر آن مقاومت کرده است.

ریاض از سپرده هنگفت خود در پاکستان نیز به عنوان اهرم فشار علیه اسلام آباد استفاده می کند و اسلام آباد را تهدید به خارج کردن آن سپرده ها در مواقع نارضایتی از سیاستهای اسلام آباد می کند

بر این اساس احتمال فشار بر اسلام آباد برای دنبال کردن سیاستهایی که مد نظر ریاض در خصوص ایران و افغانستان است محتمل است. ریاض همواره از ابزارهای فشار خود بر اسلام آباد در تنظیم روابط منطقه ای به ویژه در مواجهه با ایران سود برده است.

ریاض از سپرده هنگفت خود در پاکستان نیز به عنوان اهرم فشار علیه اسلام آباد استفاده می کند و اسلام آباد را تهدید به خارج کردن آن سپرده ها در مواقع نارضایتی از سیاستهای اسلام آباد می کند.

همین موضوعات باعث شده که روسای جمهور پاکستان روابط ویژه را عربستان را مدنظر داشته باشند و معمولا اولین سفرهای خارجی خود را به بازدید از این کشور اختصاص می دهند تا دل ریاض را به دست آورند. حتی روسای جمهوری چون عمران خان که نزدیکی بیشتری به ایران داشتند معمولا از سوی ارتش که نزدیکی به ریاض دارد مورد فشار و هجمه قرار می گیرند و با اعمال فشار ریاض در روابط با ایران نمی توانند از تمام ظرفیتها بهره مند شوند.

بنابراین در حالی که تغییر سیاست‌ های کمک‌های خارجی عربستان ممکن است برای دریافت‌کنندگان سنتی هنگفت آن دردناک باشد، تأثیر کلی منطقه‌ ای محدودیت بودجه‌ ای آن ممکن است مثبت باشد زیرا سعودی‌ ها را وادار می‌کند تا با سایر کمک‌کنندگان بین‌المللی هماهنگی نزدیک‌ تری داشته باشند.