پتانسیل هیدروژن سبز در شمال آفریقا؛ فرصتی که نباید نادیده گرفته شود

بازار؛ گروه بین الملل: شوک های انرژی در سال ۲۰۲۲، جستجوی اروپا برای تامین گاز طبیعی جایگزین را تسریع کرد و اتکای خود را از عرضه خط لوله روسیه به واردات گاز طبیعی مایع (LNG) از شرکای خارج از کشور تغییر داد.

سرمایه‌گذاری‌های گازی جدید در خاورمیانه و شمال آفریقا همچنان در حال رشد هستند، اما تمرکز توسعه انرژی منطقه حول بحران انرژی اروپا می‌تواند نابرابری‌های انرژی موجود را تشدید کند زیرا تأسیسات تولید گاز به دارایی‌های معلق تبدیل می شوند، زیرا اروپا از واردات سوخت فسیلی دور می‌شود.

اروپا و شمال آفریقا به جای تمرکز بر تامین ظرفیت گاز طبیعی برای پاسخگویی به افزایش تقاضای کوتاه مدت، باید تلاش کنند پتانسیل انرژی سبز منطقه را به عنوان محرک توسعه داخلی و یک کالای صادراتی قدرتمند برای خریداران اروپایی در جستجوی کربن کم، توسعه دهند.

منطقه شمال آفریقا می‌تواند با سرمایه‌گذاری بر بخش‌های وسیعی از زمین‌های خالی از سکنه، بهره گیری از نور خورشید، ظرفیت باد دریایی و شبکه‌های خط لوله موجود، به بزرگترین تولیدکننده هیدروژن سبز در جهان تبدیل شود

با حمایت از سرمایه‌گذاری اروپا، منطقه شمال آفریقا می‌تواند با سرمایه‌گذاری بر بخش‌های وسیعی از زمین‌های خالی از سکنه، بهره گیری از نور خورشید، ظرفیت باد دریایی و شبکه‌های خط لوله موجود، به بزرگترین تولیدکننده هیدروژن سبز در جهان تبدیل شود. در ماه اکتبر، مراکش میزبان معاون اجرایی کمیسیون اروپا برای انعقاد قرارداد سبز اروپا بود. تفاهم نامه مراکش قبل از توافق نامه ای بود که در ماه نوامبر بین اتحادیه اروپا و مصر برای ایجاد مشارکت استراتژیک در زمینه هیدروژن سبز امضا شد.

توسعه زیرساخت‌های هیدروژنی در مقیاس بزرگ پرهزینه خواهد بود و با طیف وسیعی از چالش‌ها - به ویژه کمبود آب منطقه‌ای - همراه خواهد بود، اما سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت با استفاده از منابع موجود می‌تواند به تولید انرژی پاک و توسعه صنعتی برای کشورهای تولیدکننده هیدروژن کمک کند و همچنین درآمدهای صادراتی را برای دهه‌های آینده ایجاد کند. در حال حاضر، کشورهای آفریقایی منابعی را برای سرمایه گذاری در فناوری های مورد نیاز سازماندهی می کنند. اتحاد هیدروژن سبز آفریقا - متشکل از مراکش، موریتانی، نامیبیا، مصر، آفریقای جنوبی و کنیا - در ماه مه راه اندازی شد و این اتحاد امیدوار است عضویت خود را در این قاره گسترش دهد.

مراکش به عنوان یک رهبر منطقه ای در اقتصاد هیدروژن سبز جایگاه خوبی دارد و در کنار ایالات متحده، عربستان سعودی، استرالیا و شیلی به عنوان پنج کشوری که بیشترین احتمال را برای تولید هیدروژن سبز رقابتی دارند، قرار دارد

در میان اعضای این ائتلاف، مراکش به عنوان یک رهبر منطقه ای در اقتصاد هیدروژن سبز جایگاه خوبی دارد و در کنار ایالات متحده، عربستان سعودی، استرالیا و شیلی به عنوان پنج کشوری که بیشترین احتمال را برای تولید هیدروژن سبز رقابتی دارند، قرار دارد. در سال ۲۰۱۹، وزارت انرژی مراکش کمیسیون ملی هیدروژن را تأسیس کرد که نقشه راه هیدروژن را با هدف بسیج سرمایه گذاری ۱۰ میلیارد دلاری برای تولید هیدروژن سبز مصرف داخلی و صادرات منتشر کرد.

مراکش برای سازگاری با افزایش تولید هیدروژن سبز و حمایت از سایر اهداف خالص صفر، درصدد افزایش سهم انرژی های تجدیدپذیر در تولید برق به ۵۲ درصد تا سال ۲۰۳۰، ۷۰ درصد تا سال ۲۰۴۰ و ۸۰ درصد تا سال ۲۰۵۰ است. وزارت نیرو پیش بینی می کند که ۱۴ گیگاوات انرژی تجدیدپذیر اضافی تا سال ۲۰۲۷ به شبکه اضافه خواهد شد که عمدتاً از منابع خورشیدی و بادی است، اگرچه علاقه به انرژی هسته ای افزایش یافته است.

آژانس انرژی خورشیدی مراکش با پروژه چند مرحله ای نور خورشیدی، پروژه ای عظیم که انتظار می رود تا سال ۲۰۳۰ ۲.۶ میلیارد دلار سرمایه گذاری کند، تلاش های کشور را برای گسترش ظرفیت انرژی خورشیدی داخلی رهبری می کند. سایت های انرژی خورشیدی متمرکز چندگانه نور (CSP) مراکش که دارای بالاترین سطح تابش خورشیدی در جهان است، شامل بزرگترین نیروگاه انرژی خورشیدی بوده که در حال حاضر در حال فعالیت است و روزانه ۵۰۰ مگاوات (MW) برق تولید می کند و قرار است اواخر امسال توسعه یابد. فاز چهارم پروژه های نور هم اکنون در دست توسعه است و پیش بینی می شود پس از تکمیل، روزانه ۹۵۰ مگاوات برق تولید کند.

با ادامه گسترش شبکه های انرژی، شمال آفریقا باید تمرکز خود را بر هیدروژن سبز به عنوان محرک صنعت، حمل و نقل و توسعه زیرساخت ها آغاز کند

در حالی که سرمایه گذاری اولیه در انرژی های تجدیدپذیر، مراکش را در کانون توجه توسعه هیدروژن سبز شمال آفریقا قرار داده است، سایر بازیگران منطقه ای پتانسیل مشابهی دارند.

الجزایر دارای بزرگترین پتانسیل انرژی بادی در این قاره است که روزانه تقریباً ۷۷۰۰ گیگاوات انرژی در صورت توسعه کامل تولید می کند. پروژه‌های جدید انرژی‌های تجدیدپذیر در منطقه باید در درجه اول بر دسترسی به برق و سوخت‌های غیر زیست توده برای کل جمعیت تمرکز کنند. خوشبختانه، شبکه های برق شمال آفریقا نسبتاً توسعه یافته است، به طوری که ۹۷.۶ درصد از جمعیت به برق دسترسی دارند و گسترش اخیر شبکه در جوامع روستایی، دسترسی به انرژی را از سال ۲۰۰۰ به شدت گسترش داده است.

با ادامه گسترش شبکه های انرژی، شمال آفریقا باید تمرکز خود را بر هیدروژن سبز به عنوان محرک صنعت، حمل و نقل و توسعه زیرساخت ها آغاز کند. در حال حاضر، شمال آفریقا یک بلوک قدرتمند صادرکننده آمونیاک و کودهای شیمیایی است و از هیدروژن سبز برای دور شدن از فرآیند سرمایه‌گذاری و تولید گازهای گلخانه‌ای هابر-بوش که از متان یا زغال سنگ به عنوان مواد اولیه برای تولید آمونیاک استفاده می‌کند - به سمت آمونیاک سبز می‌تواند حمایت کند.

پتانسیل صادراتی منطقه و ظرفیت ذخیره سازی انرژی هیدروژن سبز برای حمل و نقل قوی است، به ویژه با کاهش هزینه های تولید و شمال آفریقا را به مکانی مناسب برای خودروهای متوسط و سبک برای خودروسازانی مانند فولکس واگن، هیوندای و تویوتا تبدیل می کند که در حال حاضر دارای قابلیت تولید در منطقه هستند.

اجرای زودهنگام ترکیب هیدروژن می تواند کشورهای شمال آفریقا را به رهبران جهانی در حمل و نقل هیدروژن تبدیل کند

با توسعه موارد استفاده داخلی برای هیدروژن سبز و جذب سرمایه گذاری، توجه باید به ایجاد زیرساخت های مورد نیاز برای انتقال هیدروژن در سراسر قاره و خارج از کشور معطوف شود. زیرساخت خط لوله طراحی شده برای گاز طبیعی و گاز مایع (LPG) در سراسر منطقه با چندین خط جدید در حال توسعه از جمله خط لوله ترانس صحرا که بیش از ۴۰۰۰ کیلومتر را به نیجریه و الجزایر متصل می کند، وجود دارد. اجرای زودهنگام ترکیب هیدروژن می تواند کشورهای شمال آفریقا را به رهبران جهانی در حمل و نقل هیدروژن تبدیل کند و اجازه دهد تا در چارچوب های نظارتی به سمت جلو حرکت کنند.

حمایت از توسعه هیدروژن سبز در شمال آفریقا از طریق سرمایه گذاری هدفمند در انرژی های تجدیدپذیر و پروژه های زیرساختی برای هر دو طرف دریای مدیترانه سود متقابل خواهد داشت. به رسمیت شناختن پتانسیل منحصر به فرد منطقه برای توسعه هیدروژن سبز، کشورهای آفریقای شمالی را تشویق می کند تا یک مسیر عملی توسعه پایدار را دنبال کنند و گزینه های جدید واردات انرژی را در اختیار اروپا قرار دهند که با اهداف کاهش انتشار گازهای گلخانه ای هماهنگی بهتری داشته باشد.

پس از COP۲۷ در مصر، آینده هیدروژنی شمال آفریقا باید توسط سرمایه بین المللی تشویق و حمایت شود. هیدروژن به عنوان منبع نوظهور تولید سوخت و برق پایدار - با پتانسیل تقاضای جهانی زیاد و موارد استفاده نهایی - می تواند به عنوان یک کاتالیزور توسعه در شمال آفریقا عمل کند، فرصتی که نباید نادیده گرفته شود.