مرجان شرف؛ بازار: اقتصاد دیجیتال سابقه زیادی در کشور ندارد اما با همین سابقه کم توانسته جای خود را در میان بزرگان این رشته باز کند آینده این رشته در ایران چه می تواند باشد؟ در این رابطه با فرزین فردیس عضو هیات نمایندگان و رئیس کمیسیون اقتصاد نوآوری و تحول دیجیتال اتاق بازرگانی تهران به گفتگو نشستیم.
* آینده اقتصاد دیجیتال را چگونه می بینید؟
اقتصاد دیجیتال می تواند آینده اقتصاد را در دنیا تامین کند سال ها گفته می شد قطب تامین انرژی در دنیا هستیم اما دو چیز این رتبه را از ما گرفته یک جایگزینی انرژی های تجدید پذیر و دوم عدم سرمایه گذاری به موقع در زیر ساخت ها. از اینرو باید از خود بپرسیم در آینده ما تامین کننده چه نیازی در دنیا خواهیم بود؟
اما جنبه اقتصادی این است که با ارزش ترین موضوع در یک کشور سرمایه انسانی است، بر سرمایه اقتصادی مانند گاز نمی توانیم حساب کنیم زیرا بنابر آنچه گفته شد سهمی در سبد انرژی دنیا نداریم.
اما ۷۰ درصد از بزرگترین شرکت های دنیا سهم بیشتری از نوع مالکیت فکری دارا هستند. شرکت هایی مانند اپل ، گوگل و... سرمایه انسانی بسیار ارزشمند دارند اما سرمایه گذاری روی فن آوری انجام می دهند.
در سمت شرق دنیا نیز همین اتفاق می افتد چین که ابرقدرت شرق شده است و کشورهایی مانند ژاپن را به عقب رانده، به شدت روی هوش مصنوعی سرمایه گذاری کرده به نحوی که از دیدگاه بسیاری از کارشناسان ساخته های کشور چین از امریکا هم پیشرفته تر هستند.
جایگاه ایران در زمینه فناوری
در جایگاه فناوری در بعضی از امور، ما می توانیم مزیت و در آینده حرفی داشته باشیم چرا که سهم منابع و انرژی های طبیعی، معادن و... هر روز کمتر می شود و سهم دانش بیشتر خواهد شد
فناوری ساحت زندگی ما را تغییر داده اما ساحت قوانین ملی ما هنوز تغییر پیدا نکرده است.
* کندی اینترنت به حوزه فناوری چه زیان‌هایی وارد می کند؟
طبق اعداد و ارقامی که اداره های رسمی آمار گیری ارائه کرده اند مانند اتاق تهران، اتاق ایران و سندیکاهای مختلف، فروش و درآمد اعضای اتحادیه های گوناگون تا ۹۰ درصد افت پیدا کرده است.
بخش اعظمی از این فروش در شبکه های اجتماعی و کانال ها انجام میشده که طبیعتا مختل شد و بخشی از آن هم تحت تاثیر عوامل بیرونی در جامعه که سبب بی میلی مردم نسبت به خرید شده، بوده است.
با قطعی برخی شبکه‌های اجتماعی پرطرفدار این سرمایه انسانی تحصیلکرده آماده را به‌جای تشویق و مولد بودن محکوم به مهاجرت می‌کنیم
اما با قطعی برخی شبکه‌های اجتماعی پرطرفدار، این سرمایه انسانی تحصیلکرده آماده را به جای تشویق و مولد بودن محکوم به مهاجرت می‌کنیم. نه فقط به کشورهای جهان اولی غربی مانند امریکا و کانادا و اروپا بلکه ترکیه و امارات، دبی و حتی ارمنستان.
چرا انرژی و سرمایه زیادمان را رایگان تقدیم بقیه می کنیم، جوانی که داخل ایران مانده باید قدرش را دانست و به او دلگرمی داد.
* آیا واکنش ها به این محدودیت‌ها درست است؟
نگاه نسل‌های متفاوت به آینده فرق می کند اما هنگام تحلیل همه پارادایم ها را با ذهنیت خود می نگریم . به عنوان مثال در دهه های گذشته ما دسترسی به اینترنت و تلفن هوشمند نداشتیم تا اینکه کم کم وارد سبک زندگی ما شد.
اما نسل حاضر از روز ابتدایی زندگی خود همانطور که به آب و غذا دسترسی دارد به تلفن هوشمند نیز دسترسی داشته است لذا دسترسی به اینترنت آزاد یک حق برای جوانان است و هنگامی که این حق را از آنها بگیریم طبیعتا در عرضه رسانه، دانشگاه، سوشیال مدیا یا ... واکنش نشان می دهند.
اما فقط بی ادبی ها را می بینیم و می گوییم چرا نسل جوان بی ادب شده است ما علت را ندیدیم و تنها معلول را مشاهده کرده ایم .
* دلیل مشکلات و اتهاماتی که به شرکت‌های دانش بنیان اخیرا وارد شده چه بوده؟
با مشکلاتی نظیر مداخلات دولت، تصمیم های سیاستمداران و... مواجه هستند در این چند ماهه برخی از شرکت های دانش بنیان را متهم کردند، نکته اول اینکه آیا اگر دستور دادستانی علیه خودمان وجود داشته باشد ما می توانیم بگوییم که داده ها را تحویل نمی دهیم؟
این یک سوال جدی است این شرکت ها در چارچوب قوانین کشور فعالیت می کنند گرچه قوانین حریم شخصی در کشورمان ضعیف است اما بالاخره قانون کشورمان تاکنون این بوده است .
نکته دوم اینکه آیا فقط استارتاپ ها بوده اند؟ یا این انتقال داده در حجم زیاد انجام می شود اما بی صدا؟ نهاد های ناشناس یک (API) تحویل مراجع داده اند به معنای اینکه توسط یک درگاه تمام تراکنش ها، تصمیم گیری ها اطلاعات، فروش ها و... دائم مانیتور می شود.
اما کسی سراغ آنها نرفته باید این نکته را مد نظر قرار دهیم که حتا اگر استارت اپ ها هم این اطلاعات را نمی دادند آن نهاد بالاتر نظارتی می توانست آنها را ردیابی نماید و دسترسی داشته باشد.
* چرا؟
برای جوان ایرانی در عرصه اقتصاد ما هیچگاه الگو نداشته ایم ، اقتصاد دیجیتال در کشور رشد مثبت داشته و ما از این نظر می توانیم پیشرفت کنیم و از صنعت دیجیتال است که می توانیم این الگو را پیدا کنیم
این روزنه ای است برای بدخواهان خارجی تا به ما ضربه بزنند، حسادت، انحصار طلبی و تند روی هم کار بدخواهان داخلی است.
در حالی که همین پلتفرم ها توانستند تا حدی عدالت توزیع را در سراسر کشور حتا روستاها نیز گسترش دهند هستند کسانی که هنوز در محل زندگی خود دسترسی به اینترنت ندارند اما خود را به نزدیکترین شهر می رسانند و از آنجا محصول خود را به واسطه همین پلتفرم ها به دست مشتریان خود رسانده و دوباره به محل زندگی خود برمی گردند.
*با وجود اینکه می دانیم کندی اینترنت ضرر به اقتصاد کشور می رساند، اما چرا نگاه ها بسیار متفاوت و متعارض است؟
در شرایط امروزه کشور کندی اینترنت یک راهکار عادی به منظور حل تمام معضلات محسوب می شود، این مساله چند جنبه مختلف دارد یکی اینکه چرا در این حوزه، نسبت به سایر حوزه ها مانند سلامت یا حمل و نقل تصمیم های امنیتی براحتی گرفته می شود؛
در دیگر حوزه ها بحران در سطح جامعه با تصمیمات قواعد فنی، اجرایی و قانونی گرفته می شود اما در بخش دیجیتال رفتارهای امنیتی ظهور می کند.
* چرا این اتفاق می افتد؟
ما از یاد برده ایم که وزارت خانه (ICT) فناوری اطلاعات یک وزارتخانه توسعه‌ای در کشور است در هر حکمرانی در دنیا یک تقسیم کاری و همچنین بخش امنیت وجود دارد برخی بزرگتر و برخی کوچکتر، برخی مانند کشورمان چند نهاد امنیتی دارند و برخی تعدد کمتر.
طبیعتا انتظار از نهاد های امنیتی این است که سخنشان نیز امنیتی باشد و در تصمیم گیری ها مهم ترین تصمیم نیز امنیتی باشد و اگر این کار را خوب انجام ندهند اتفاقا مورد بازخواست قرار می گیرند.
اما برخی از وزارت خانه های دیگر نقش توسعه‌ای دارند یعنی باید کارکرد تسهیل‌گر داشته و به رفع موانع کنند کمک به رشد اقتصادی کرده و باعث بهتر شدن حال و وضع فعالان اقتصادی باشند تا در آن حوزه اتفاق های خوبی بیفتد.
مرز بین نگاه امنیتی و اقتصادی را نمی توانیم نگه داریم نگاه امنیتی در طولانی مدت به فضای اقتصادی ضرر میزند هنگامی که صداهای مختلف شنیده شود تصمیمات پخته تر خواهد شد.
کیفیت و پهنای باند به صورت ۲۴ ساعته مانیتورینگ می شود
این محدودیت ها، عوارض و خسارت ها مستقیما متوجه مردم و فعالان اقتصادی می شود از آنطرف این ها باعث سیکلی معیوب می شود که در نتیجه آن مردم نارضایتی خود را نشان می دهند.
جلسات مختلفی با دولتمردان و رئیس جمهور گذاشتیم تا سقف و کف شاغلان شبکه های اجتماعی، آمار بیکار شدگان و تاثیر کندی اینترنت را اعلام کنیم، و با اعلام اینکه هر روز که می گذرد این مقدار خسارت بیشتر می شود راه حلی برای این مشکل پیدا شود؛ امید داریم که این تصمیمات موقتی دائمی نشود و در مسند های توسعه ای افراد توسعه مند منصوب شوند.
نظر شما