به گزارش بازار، مرکز پژوهش‌های مجلس، در گزارشی عملکرد هزینه‌های سرمایه‌ای شرکت‌های دولتی را مورد بررسی قرار داد و با اعلام اینکه این شرکت‌ها در دو سال گذشته عملکرد قابل قبول‌تری نسبت به قبل داشته اند، میزان عملکرد این شرکت‌ها را در مجموع حدود ۷۷ درصد برآورد کرد.
بر اساس این گزارش، در بخش احکام مربوط به شرکت‌های دولتی، لایحه بودجه ۱۴۰۲ حاوی برخی نکات مثبت است از جمله آنکه برخی از احکام غیراصولی که موجب اخلال در فعالیت اقتصادی شرکت‌های دولتی می‌شد در لایحه حذف شده و برخی دیگر از احکام غیرضرور که برخی از آن‌ها فاقد عملکرد بودند و برخی نیز مستلزم تکرار نبودند، از لایحه حذف شده‌اند.
همچنین در بخش منابع و مصارف، درآمدها و هزینه‌های شرکت‌های دولتی هر یک در حدود ۴۵ درصد رشد داشته‌اند که با توجه به نرخ تورم و رشد نرخ ارز، رشد غیرعادی محسوب نمی‌شود. ضمن آنکه هزینه‌های سرمایه‌ای شرکت‌های دولتی نیز به میزان ۲۰ درصد رشد نشان می‌دهد.
با این وجود، از نظر کارشناسان این مرکز، لایحه بودجه مانند سال‌های قبل، سازوکاری برای تحقق رشد سرمایه‌گذاری شرکت‌های دولتی پیش‌بینی نکرده و تنها برآورد هزینه‌های سرمایه‌ای رشد داشته است.
شرکت‌های زیانده دولتی کدامند؟
یکی از موضوعات جنجالی مربوط به شرکت‌های زیانده و سودده دولتی است؛ مرور آمار و ارقام در این گزارش نشان می‌دهد که در سال آینده پنج شرکت و بانک دولتی بیشترین زیان مالی را تجربه خواهند کرد که به ترتیب شامل بانک سپه، سازمان صدا و سیما، شرکت راه آهن، بانک مسکن، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان است. مجموع زیان آن‌ها نیز ۱۹۵ هزار و ۹۷۷ میلیارد ریال خواهد بود.
البته موضوع زیانده بودن برخی شرکت‌های دولتی موضوع جدیدی نیست و نگاهی به عملکرد شرکت‌ها و بانک‌های دولتی در بازه زمانی ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰ نشان می‌دهد که در این دوره نیز به ترتیب بانک سپه، شرکت مادر تخصصی تولید نیروی برق حرارتی، توانیر، بانک ملی، صدا و سیما، شرکت سهامی برق منطقه‌ای تهران، شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران، هواپیمایی جمهوری اسلامی و شرکت سهامی پتروپارس زیانده شناسایی شده اند.
شرکت‌های سودده کدامند؟
نگاهی به عملکرد و بودجه شرکت‌های دولتی نشان می‌دهد که بخشی از این شرکت‌ها نه تنها زیانده نیستند بلکه سودآوری خوبی داشته و با سرمایه گذاری‌های جدید از محل منابع خود، به تحقق برنامه‌های اقتصادی دولت کمک کرده اند.
بر اساس گزارش مرکز پژوهشها، هفت شرکت دولتی دارای بیشترین درآمد که عمدتا منابع خود را از فروش کالا و خدمات به دست می‌آورند، شامل پالایش نفت آبادان، شرکت ملی نفت، شرکت ملی گاز، پالایش نفت اراک، بازرگانی دولتی ایران، بانک سپه و بانک ملی است.
اما پردرآمدترین شرکت الزاما به معنی سودآوری این شرکت نیست، زیرا بررسی‌ها نشان می‌دهد که این شرکت‌ها که بیشترین درآمد را داشته اند، در زمینه هزینه نیز بیشترین هزینه‌ها را متحمل شده اند. به طوری که شرکت‌های ملی گاز ایران، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی، پالایش نفت امام خمینی، بانک مرکزی، ملی نفت، پالایش نفت آبادان، ملی صنایع پتروشیمی، سازمان بنادر و دریانوردی و تهیه و تولید مواد معدنی سودآورین شرکت‌های دولتی ایران هستند.
تخلف شرکت‌های دولتی از اجرای احکام انضباطی
بخش نهایی گزارش مرکز پژوهشها به عملکرد شرکت‌های دولتی در اجرای احکام انضباطی و سایر احکامی که به منظور ساماندهی شرکت‌های دولتی در لایحه بودجه درج می‌شود، پرداخته است که بررسی‌ها نشان می‌دهد که این شرکت‌ها در اجرای احکام بودجه ۱۴۰۰ موفق عمل نکرده اند.
نظر شما