انتشار روبل دیجیتال تا دو ماه آینده| آیا ارزش پول ملی روسیه افزایش خواهد یافت؟

بازار؛ گروه بین الملل: نشریه خبری کومرسانت روز ۱۰ ژانویه به نقل از مقام های ارشد روسیه اعلام کرد که بانک مرکزی این کشور در حال کار بر روی راه اندازی سیستم تسویه حساب های مالی فرامرزی از طریق روبل دیجیتال است.

گفته می شود بانک مرکزی روسیه در تلاش است تا طی سه ماهه نخست سال جاری میلادی، نسبت به راه اندازی این سامانه جدید اقدام نماید و در این راستا، دو طرح را نیز پیشنهاد داده است. در طرح نخست، شرکای تجاری خارجی روسیه از طریق قراردادهای دوجانبه نسبت به استفاده از سامانه تسویه حساب های فرامرزی با روسیه از طریق روبل دیجیتال اقدام کرده و بر اساس مقررات مورد توافق در قرارداد، نسبت به پرداخت و دریافت ثمن معاملات با مسکو، عمل خواهند کرد.

اما در طرح دوم، قرار است یک پلتفرم شبیه به هاب مالی تشکیل شده که در آن، کشورهای مختلف با استفاده از پروتکل ها و مقررات بین المللی، تسویه حساب های مالی خود را با استفاده از روبل روسیه، هم با این کشور و هم با دیگر کشورهای عضو هاب مذکور انجام خواهند داد.

«رومن پوخوروف» رئیس اتحادیه ابتکارات مالی روسیه (AFI) نیز طی سخنانی در خصوص طرح های پیشنهادی از سوی بانک مرکزی کشورش اظهار نظر کرده و گفت: مدل نخست ارائه شده از حیث اجرا ساده تر و در عین حال، برای تجارت دوجانبه میان کشورها کم اثر تر است. اما طرح های دیگری نیز وجود دارند که پیشرفته تر بوده و از آنها برای تجارت دوجانبه با کشورهای مختلف به ویژه چین که از آمادگی زیرساختی و سیاسی لازم برخودار هستند، استفاده خواهد شد.

گفتنی است، بر اساس گزارش های منتشر شده در سپتامبر سال ۲۰۲۲، روسیه قرار بود طی سال جاری، برای تسویه حساب های دوجانبه با چین از روبل دیجیتال استفاده نماید.

تلاش روسیه برای دسترسی ساده تر به منابع مالی حاصل از فروش نفت

به نظر می رسد عمده تلاش های دولت روسیه بر اساس اظهارات مقامات ارشد این کشور، معطوف به تسویه حساب های ساده تر و بدون اتکا به سیستم مالی متداول بانکی بوده و در حال حاضر، برنامه مشخصی برای توسعه استفاده از روبل دیجیتال در محدوده فراتر از مقیاس یاد شده ندارد.

به همین دلیل، «الکسی ویلوکوف» رئیس اتحادیه بانک های روسیه اخیرا با اظهار نظر در خصوص راه اندازی روبل دیجیتال و استفاده از آن در معاملات بین المللی تاکید کرد که معرفی و آغاز استفاده از روبل دیجیتال شرایط سیاسی روسیه را در سطح جهان تغییر نداده و بهبود نخواهد بخشید. این دست اقدامات تنها برای بهبود شرایط همکاری با کشورهای دوست همچون چین اتخاذ شده که اراده سیاسی و زیرساخت فنی لازم برای استفاده از آن را در اختیار دارند.

روسیه در حال حاضر، بزرگترین تامین کننده نفت چین محسوب شده و این در حالیست که برای دریافت مبالغ حاصل از فروش نفت و دیگر منابع خود به چین با مشکل جدی مواجه است. از سوی دیگر، چین نیز با امضای دو قرارداد بزرگ و استراتژیک با شرکت های بریتیش پترولیوم انگلیس و آرامکو عربستان، در حال فاصله گرفتن از وابستگی به نفت روسیه و متنوع ساختن سبد نفتی خود است؛ اقدامی که ناشی از نیاز شرکت های چینی به حفظ بازار اروپا و آمریکا و ایجاد رونق مجدد در بازار داخلی خود از طریق توسعه روابط تجاری با غرب است.

لذا، بخشی از عجله روسیه برای راه اندازی هر چه سریعتر روبل دیجیتال و انجام تراکنش های مالی از این طریق، جلب رضایت چین و دسترسی ساده تر به منابع مالی خود در این کشور است.

تاثیر انتشار روبل دیجیتال بر ارزش پول ملی روسیه

اینکه آیا انتشار روبل دیجیتال بر ارزش پول ملی روسیه تا چه حد مثبت خواهد بود را تنها زمان می تواند تعیین کند. اما در شرایط فعلی و در صورت راه اندازی سامانه تسویه حساب های مشترک با چین از طریق این نوع روبل، می توان به افزایش تقاضا برای ارز ملی روسیه دستکم از سوی چین، امیدوار بود؛ موضوعی که اساسا باید منجر به افزایش ارزش روبل شود.

اما باید توجه داشت که تمامی این محاسبات روی کاغذ بوده و در مقام عمل، به ویژه با توجه به پیچیدگی های موجود حاکم بر فضای اقتصاد بین الملل، باید دید چنین پروژه ای تا چه میزان تقاضا برای روبل را بالا خواهد برد.

همانطور که ویلوکوف نیز به درستی اشاره کرده، راه اندازی روبل دیجیتال و سامانه های تراکنشی مرتبط با آن تنها برای توسعه روابط تجاری دوجانبه میان روسیه و شرکای این کشور به ویژه چین است. از این سخنان چنین بر می آید که خود دولت روسیه نیز توقعی بیش از این از روبل دیجیتال نداشته و اینطور نیست که اهداف کلان یا تحول اقتصادی بزرگی در پس آن نهفته باشد.

لذا مقایسه سامانه های مورد تراکنش روبل دیجیتال با سیستم های جهانی انتقلات مالی بانکی همچون سوئیفت، چندان عاقلانه به نظر نمی رسد. نتیجه امر اینکه تقاضا برای روبل روسیه در مقیاس جهانی و از سوی دیگر اقتصادهای بزرگ جهان همچون آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان وجود نخواهد داشت.

توجه داشته باشیم که تعداد کشورهای متقاضی برای همکاری اقتصادی با یک کشور و پول ملی آن، به هیچ عنوان ابزار مناسبی برای سنجش افزایش یا کاهش تاثیرگذاری بر ارزش پول های ملی نیست؛ بلکه این حجم تجاری کشورها با یکدیگر است که ارزش پول ملی آنها را در سطح جهانی مشخص می نماید.

به عنوان مثال، همکاری اقتصادی و حجم تجاری روسیه با آلمان به هیچ عنوان با چندین کشور آفریقایی قابل قیاس نبوده و ارزش افزوده ای برای روبل به همراه نخواهد داشت؛ چراکه اساسا حجم مبادلات تجاری با کشوری صنعتی همچون آلمان با چندین کشور در حال توسعه یا زیر خط توسعه آفریقایی قابل قیاس نیست.