به گزارش بازار، در حالی که این روزها موضوعات متعددی در خصوص چگونگی ارائه لایحه بودجه ۱۴۰۲، و نیز لایحه برنامه هفتم توسعه مطرح است، امروز نماینذگان در مسیر رفع ایرادات شورای نگهبان، شیوه های ارائه لاتیحه بودجه در دو مرحله را به تصویب رساندند.
نمایندگان مردم در مجلسدر واقع جهت تامین نظر شورای نگهبان با اصلاحات عبارتی ماده ۱۸۲ آیین نامه داخلی که درخصوص لایحه بودجه سالانه کشور است، موافقت کردند.
مجلسی ها با اصلاحات عبارتی با طرحی موافقت کردند که بر اساس آن لاایحه بودجه در دو مرحله به مجلس ارائه خواهد شد.
براساس ماده واحده این طرح، ماده ۱۸۲ قانون آیین نامه داخلی مجلس به شرح زیر اصلاح شد:
- ماده (۱۸۲) قانون آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی به شرح زیر اصلاح می‌شود و شماره تبصره‌های فعلی آن به (۴)، (۵) و (۶) تغییر می‌یابد و سه‌تبصره به عنوان تبصره‌های (۱)، (۲) و (۳) به ماده مزبور و ماده (۱۸۰) قانون، الحاق می‌شود:
بر اساس ماده ۱۸۲ مصوب نمایندگان، دولت موظف است لایحه بودجه سالانه کل کشور را در دو بخش به‌ترتیب زیر به مجلس تقدیم کند:
الف- ماده‌واحده مشتمل بر:
۱- احکام موردنیاز برای اجرای بودجه کل کشور
۲- سقف منابع بودجه عمومی دولت به تفکیک درآمدها و واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و مالی و اجزای اصلی آنها از جمله: مالیات و حقوق و عوارض گمرکی، درآمد ناشی از فروش کالا، خدمات و حقوق مالکانه، منابع حاصل از فروش نفت، گاز، میعانات گازی و فرآورده‌های نفتی و گازی، منابع حاصل از واگذاری سهام، سهم‌الشرکه و اموال دولت و واگذاری اوراق مالی اسلامی
۳- ترازهای عملیاتی، سرمایه‌ای و مالی بودجه عمومی دولت
۴- فروض برآورد منابع و مصارف بودجه
بر اساس این مصوبه دولت موظف است این بخش را حداکثر تا اول آبان هر سال به مجلس تقدیم کند. فقط احکامی قابل درج در ماده‌واحده است، که اثر مستقیم بر منابع یا مصارف بودجه دارد، یا برای تأمین مالی بخشی از وظایف قانونی دولت از جمله گسترش سرمایه‌گذاری، حمایت از اشتغال و ازدواج، ترویج فرزندآوری و تأمین مسکن نیازمندان از محلهایی غیر از بودجه عمومی دولت، در نظر گرفته شده‌باشد.
رسیدگی به کلیات ماده‌واحده در صحن مجلس مطابق بند «ج» ماده (۱۰۸) این قانون انجام می‌شود. در جلسه رسیدگی به کلیات، بعد از گزارش کمیسیون تلفیق، گزارش کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات در مورد کلیات به مدت ده‌دقیقه استماع می‌شود
همچنین هیأت‌رئیسه موظف است پس از وصول این بخش، بلافاصله آن را برای اطلاع نمایندگان در «سامانه قانونگذاری و نظارت مجلس»، بارگذاری و به کمیسیون تلفیق و سایر کمیسیون‌ها ارجاع نماید. کمیسیون تلفیق موظف است ظرف پنج‌روز گزارش خود را در مورد رد یا تأیید کلیات ماده‌واحده به هیأت‌رئیسه مجلس ارسال کند.
رسیدگی به کلیات ماده‌واحده در صحن مجلس مطابق بند «ج» ماده (۱۰۸) این قانون انجام می‌شود. در جلسه رسیدگی به کلیات، بعد از گزارش کمیسیون تلفیق، گزارش کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات در مورد کلیات به مدت ده‌دقیقه استماع می‌شود. چنانچه در این مرحله، کلیات ماده‌واحده به‌تصویب مجلس نرسد، دولت موظف است ظرف هفت‌روز، ماده‌واحده را با اصلاحات، مجدداً به مجلس تقدیم کند. در این صورت کمیسیون تلفیق دو روز فرصت دارد تا گزارش جدید رسیدگی به کلیات را به مجلس گزارش نماید. در صورتی که کلیات ماده‌واحده به‌تصویب مجلس برسد، به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود. نمایندگان از زمان تصویب کلیات، پنج روز فرصت دارند پیشنهادهای خود را در سامانه ثبت نمایند.
پس از آن هر کمیسیون موظف است ضمن اطلاع‌رسانی به نمایندگان پیشنهاددهنده حداکثر ظرف پنج روز(بدون احتساب تعطیلات رسمی) به پیشنهادهای نمایندگان رسیدگی و گزارش کمیسیون مربوط را به کمیسیون تلفیق ارسال کند. کمیسیون تلفیق موظف است حداکثر ظرف ده روز (بدون احتساب تعطیلات رسمی) به پیشنهادهای واصله از کمیسیون‌ها رسیدگی و گزارش آن را، در سامانه بارگذاری نماید.
پس از بارگذاری گزارش کمیسیون تلفیق، کمیسیون‌ها و نمایندگان می‌توانند ظرف سه روز پیشنهادهای خود را در مورد گزارش کمیسیون تلفیق ثبت کنند. در زمان مطرح‌شدن گزارش کمیسیون تلفیق در صحن علنی، ابتداء پیشنهادهای کمیسیون‌ها و سپس پیشنهادهای نمایندگان مورد رسیدگی قرار می‌گیرد و در مورد آن رأی‌گیری می‌شود. همچنین در کمیسیون تلفیق و در صحن، ابتداء به پیشنهادهای مربوط به منابع و سپس به سایر پیشنهادها رسیدگی می‌شود.
مهلت مجلس برای رسیدگی به بخش اول، از زمان وصول حداکثر دوماه است. پس از اتمام رسیدگی بخش اول لایحه بودجه، مصوبه مجلس به شورای نگهبان ارسال و پس از تایید آن شورا به دولت ابلاغ می شود.
بخش دوم لایحه بودجه
بخش دوم لایحه بودجه به جداول تفصیلی مشتمل بر ارقام بودجه مربوط می ش. ئ کخ بر اساس آن دولت موظف است حداکثر ۱۰ روز از زمان ابلاغ قانون بخش اول بودجه، با رعایت احکام و سقفهای مصوب موضوع بند «الف» این ماده، جداول تفصیلی بودجه را به همراه نسخه الکترونیکی دارای قابلیت خوانش رایانه‌ای به‌گونه‌ای که ارقام تشکیل‌دهنده و محاسبات مربوط به هر ردیف قابل مشاهده و پیگیری باشد، به مجلس ارسال کند. سنجه‌های ارزیابی برنامه‌های وزارتخانه‌ها و سایر دستگاههای اصلی که فهرست آن توسط دولت احصاء و به تصویب هیأت وزیران می رسد و در لایحه بودجه نیز ذکر می شود، باید ضمیمه جداول تفصیلی باشد.
هیأت‌رئیسه موظف است بلافاصله پس از وصول این بخش، آن را برای اطلاع نمایندگان در سامانه، بارگذاری و بخشهای مربوط به هر کمیسیون را ارجاع نماید. نمایندگان پنج‌روز فرصت دارند تا پیشنهادهای خود را در رابطه با جداول در سامانه ثبت کنند. پیشنهادهای نمایندگان در کمیسیون‌ها، کمیسیون تلفیق و صحن مجلس با اولویت رسیدگی به جداول مربوط به منابع بودجه عمومی دولت و منابع و مصارف وزارتخانه‌ها و سایر دستگاههای سیاستگذار، به‌تفکیک برنامه‌های عملیاتی آنها مورد رسیدگی قرار می‌گیرد.
این بخش منحصراً مشتمل بر ارقام و اعداد جداول است و هیچ حکمی در این مرحله قابل بررسی و تصویب نیست و پیشنهادها نیز نباید مغایر قوانین جاری و مصوبه بخش اول باشد. ترتیب و زمان‌بندی رسیدگی به پیشنهادهای نمایندگان در کمیسیون‌ها، کمیسیون تلفیق و صحن مجلس، مشابه ترتیب و زمان‌بندی مذکور در بند «الف» این ماده است.
جلسات کمیسیون تلفیق در محل صحن علنی مجلس تشکیلمی‌شود و مشروح مذاکرات جلسات علنی آن کمیسیون انتشار می‌یابد. نمایندگانی که عضو کمیسیون تلفیق نیستند می‌توانند بدون حق رأی در مذاکرات کمیسیون تلفیق شرکت کنند و به‌عنوان موافق یا مخالفِ پیشنهادهایی که مطرح می‌شود، اظهارنظر نمایند
کمیسیون تلفیق، فراگیرتر و ویژه تر
نمایندگان در مصوبه امروز خود، کمیسیون تلفیق را فراگیرتر و نسبت به قبل، ویژه تر در تدارک بودجه دیدند. بر این اساس، چنانچه در هنگام رسیدگی به گزارش کمیسیون تلفیق درباره جزئیات ماده واحده یا جداول تفصیلی بودجه، مصوبه کمیسیون تلفیق در صحن مجلس رأی نیاورد، کمیسیون مزبور موظف است حداکثر ظرف سه روز(بدون احتساب تعطیلات رسمی) گزارش جدید خود را به مجلس ارائه کند. در این مرحله نمایندگان یک روز فرصت دارند تا پیشنهادهای خود را در مورد تغییرات کمیسیون تلفیق ثبت نمایند.
بر اساس تبصره این ماده، اعضای کمیسیون تلفیق نمی‌توانند در جریان رسیدگی پیشنهاد جدید مطرح کنند. در صورت ضرورت، هیأت‌رئیسه کمیسیون تلفیق می‌تواند کارگروههایی را برای بررسی موضوعات معین تشکیل دهد. پیشنهاد آن کارگروهها برای بررسی به کمیسیون تلفیق ارائه می‌شود.
تبصره ۲ نیز می گوید: جلسات کمیسیون تلفیق در محل صحن علنی مجلس تشکیلمی‌شود و مشروح‌مذاکرات جلسات علنی آن کمیسیون انتشار می‌یابد. نمایندگانی که عضو کمیسیون تلفیق نیستند می‌توانند بدون حق رأی در مذاکرات کمیسیون تلفیق شرکت کنند و به‌عنوان موافق یا مخالفِ پیشنهادهایی که مطرح می‌شود، اظهارنظر نمایند.
روند بررسی بودجه سال بعد
با مصوبه امروز مجلس به نظر می رسد روند بررسی بودجه سال بعد هم به صورت دو مرحله ای خواهد بود.
دو روز پیش حمیدرضا حاجی‌بابایی رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار بازار گفته بود: قرار است دولت لایحه بودجه را به زودی مجلس ارائه کند.
وی با بیان اینکه دولت احتمالا لایحه بودجه سال آینده را این هفته به مجلس ارسال کند، خاطرنشان کرد: امسال تصویب بودجه دو مرحله‌ای خواهد بود. یعنی ابتدا کلیات و احکام را مصوب می‌کنیم و برای دولت می‌فرستیم تا دولت بر اساس آن جداول بودجه را به مجلس بفرستد.
رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس اضافه کرد: دولت یک ماه فرصت می‌خواهد تا برنامه توسعه را آماده کند.
به گفته وی در دو روز پیش، احتمالا دیگر شاهد بودجه چند دوازدهم نباشیم.
حال با مصوبه امروز مجلس، این احتمال وجود دارد، که همین مصوبه با تامین نظر شورای نگهبان، روند اصلی تهیه و تصویب بودجه سال ۱۴۰۲ نیز باشد.
نظر شما