تهمینه غمخوار؛ بازار: محمد شیاع السودانی نخست وزیر عراق پس از سفر به اردن و کویت، ایران را به عنوان سومین مقصد سفرهای خارجی خود انتخاب کرد و در روز سه شنبه برای دیدار با مقامات ایرانی به تهران سفر کرد. وی در این سفر با مقامات ارشد جمهوری اسلامی ایران به ویژه رهبر معظم انقلاب و رئیس جمهوری ایران دیدار و در یک نشست خبری مشترک شرکت کرد.
در نشست خبری مشترک که در روز اول سفر السودانی برگزار شد، رئیس جمهور ایران گفت: روابط ما با کشور عراق روابط معمولی نیست روابط ما ریشه در اعتقادات و باورهای دو ملت دارد و این ریشه بسیار عمیقی است که دو ملت را و دو دولت را در کنار یکدیگر قرار داده است.
نخست وزیر عراق نیز اظهار داشت: امنیت دو کشور واحد و تکمیل کننده همدیگر و جدایی ناپذیر است و بخشی از امنیت منطقه است ضمن اینکه دولت عراق ملتزم است که قانون اساسی را اجرا کند و اجازه نمی‌دهد که از خاک عراق برای آسیب رساندن به هر طرفی استفاده شود؛ سیاست حکومت عراق است که این کشور نقطه شروعی برای آسیب رساندن به کشورهای منطقه نباشد.
اولین سفر السودانی به یک کشور غیر عربی از زمان تصدی پست نخست‌وزیری، به دلیل شرایط ویژه ماه‌های گذشته در عراق از یک‌سو و مناسبات راهبردی دو کشور ایران و عراق از سوی دیگر، از جهات متعددی حائز اهمیت بوده و اتفاق بزرگی در روابط طرفین محسوب می‌شود و به همین دلیل این سفر مورد توجه خاص رسانه‌ها قرار گرفته است.
در همین راستا خبرنگار بازار گفتگویی با «سیدرضا صدرالحسینی » کارشناس مسائل بین الملل در رابطه با اهداف این سفر انجام داده که در ادامه می خوانیم.
* با توجه به تحولات اخیر عراق، از دیدگاه شما سفر نخست وزیر جدید عراق به ایران چه دستاوردهایی در توسعه تجارت دو جانبه خواهد داشت؟
قطعا سفر نخست وزیر عراق به جمهوری اسلامی ایران می تواند در جهت توسعه تجارت و روابط اقتصادی میان دو کشور ایران و عراق و تعمیق این روابط بسیار موثر باشد، چرا که عراق در شرایطی به سر می برد که درآمد نفتی قابل توجهی دارد اما نیازمندی های مردم این کشور روز به روز در حال افزایش است.
شیاع السودانی ضمن اینکه سعی می کند تا مراودات بین المللی خود را با همه کشورها به ویژه کشورهای همسایه حفظ کند، درصدد است تا با جمهوری اسلامی ایران، روابط خاصی را برقرار نماید
از طرفی، جمهوری اسلامی هم با وجود تحریم های چند لایه از این توانایی برخوردار است تا به تولید کالا، ارائه خدمات فنی_مهندسی و گشودن راههای تجاری برای عراق و همچنین کمک به توسعه این کشور بپردازد، زیرا با توجه به ۱۴۰۰ کیلومتر مرز مشترک، به نظر می رسد که عراق، جمهوری اسلامی و یافته های علمی و تجربی آن در حوزه مسائل اقتصادی را به عنوان یکی از مهمترین شریک و متحد خود در نظر گرفته است.
در سفرهای گذشته مقامات عراقی، توافقنامه هایی امضا شد که بخشی از آنها به مرحله اجرا نرسید. بر همین اساس، شیاع السودانی ضمن اینکه سعی می کند تا مراودات بین المللی خود را با همه کشورها به ویژه کشورهای همسایه حفظ کند، درصدد است تا با جمهوری اسلامی ایران، روابط خاصی را برقرار نماید. در همین راستا، روابط دو کشور می تواند در حوزه بنادر، تجارت دوجانبه و ارتباطات ریلی به گونه ای موثر و استراتژیک پیش رود.
* باتوجه به اینکه مقامات دو کشور در دیدارهای دیپلماتیک خواستار تقویت مناسبات اقتصادی بوده‌اند، پیش بینی شما از روند همکاریهای اقتصادی و تجاری بین دو کشور در دولت السودانی چیست؟
آقای السودانی نیز مانند دولتهای گذشته نگاهی ویژه به جمهوری اسلامی دارد در حالی که بر اساس توانمندی های قابل توجهی ایران و نیاز عراق، امکان مراودات دوجانبه زیاد است. ما در دوران قبل از کرونا رقمی نزدیک به ۱۴ میلیارد دلار را برای حجم تجارت فی مابین مشاهده کردیم و در دوران کرونا مانند تمام دنیا این میزان دچار افت شد. اما، در حال حاضر سطح تجاری فی مابین به حدود ۱۲.۵ میلیارد دلار رسیده است.
قطعا این موضوع در حوزه همکاری های تجاری باید افزایش پیدا کند. پیش بینی دو کشور برای دو سال آینده رقمی بالاتر از ۱۶ میلیارد دلار در نظر گرفته شده که منطقی به نظر می رسد و امکانپذیر است، زیرا با توجه به تولیدات فراوان ایران و توانمندی های فنی و مهندسی به ویژه در حوزه راه اندازی نیروگاههای کوچک و متوسط و حوزه مسائل پالایشگاهی، و همچنین مسیرهای ترانزیتی و گذرگاههای قابل توجه، ما می توانیم با رشد صادرات خود و تامین نیازهای عراق، چشم انداز خوب و مثبتی را مشاهده کنیم.
* از آنجاییکه راه آهن شلمچه_بصره برای دو کشور ایران و عراق اهمیت دارد. در حال حاضر در چه مرحله ای قرار دارد و روند کار این خط آهن در دولت جدید عراق چگونه خواهد بود؟
خط آهن شلمچه_بصره با توجه به اراده جمهوری اسلامی در این کار در حال حاضر به صفر مرزی رسیده است. باید توجه داشته باشیم که زحمات بسیار زیادی کشیده شد تا مین روبی صورت گرفت زیرا فشردگی مین در آن منطقه بسیار زیاد بوده است. بر همین اساس، دولت با کمک نیروهای مسلح به ویژه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به مین زدایی و پاکسازی قابل توجهی دست زده و این خط آهن را به پشت دروازه مرز عراق رسانده است. علاوه بر این، جمهوری اسلامی با اعلام آمادگی اقدام به ایجاد یک کنسرسیوم بین دو یا چند شرکت ایرانی و عراقی در حوزه مین زدایی، پل سازی و نصب و راه اندازی این خط آهن کرده تا توسعه همکاری های دوجانبه صورت گیرد.
با توجه به اینکه امریکاییها و برخی از کشورهای اتحادیه عرب راضی به راه اندازی خط آهن شلمچه_بصره نبودند، دولتهای گذشته عراق هم نتوانستد به اتخاذ تصمیم قاطعی در جهت اتصال شلمچه به بصره عراق و تکمیل این راه آهن بپردازند
از این رو، حال دیگر وظیفه عراق است تا آن قسمت از خط آهن که متراژی در حدود ۳۲ تا ۳۳ کیلومتر دارد، را در خاک عراق تکمیل کند. لذا، در این راستا، با توجه به اینکه در عراق، تعداد مین های کار گذاشته شده کمتر و فاصله های مین ها از یکدیگر بیشتر است. لذا، امکان مین روبی قابل توجهی از سوی عراقی ها وجود دارد. از طرفی، اگر یک پل بر روی رودخانه احداث شود تا امکان اتصال به بصره فراهم شود، در این صورت، این خط آهن تا بغداد نیز امتداد خواهد یافت.
به طور کلی با توجه به اینکه امریکاییها و برخی از کشورهای اتحادیه عرب راضی به راه اندازی خط آهن شلمچه_بصره نبودند، دولتهای گذشته عراق هم نتوانستد به اتخاذ تصمیم قاطعی در جهت اتصال شلمچه به بصره عراق و تکمیل این راه آهن بپردازند. اما اینکونه که به نظر می رسد و با توجه به این سفر و رویکرد دولت السودانی، عراق علاقه مند به راه اندازی این خط آهن است.
* نقش ایران در بازسازی و نوسازی عراق در دولت جدید عراق و همچنین الویت قرار دادن همسایگان در دولت سیزدهم ابراهیم رئیسی تا چه اندازه است ؟
ظرفیتهای موجود در ایران بسیار زیاد است در حالی که از طرفی نیازهای عراق هم قابل توجه و انتظارات مردم از دولت عراق بالا است. بر همین اساس، انتظار می رود که با توجه به اینکه دو کشور به لحاظ تمدنی، مسائل فرهنگی، سیاسی و مذهبی نزدیکی بسیار زیادی با یکدیگر دارند، جمهوری اسلامی با کمک عراق بتواند در نوسازی و بازسازی عراق اقدامات عملیاتی و اجرایی را انجام دهند، چرا که عراقی ها معتقدند که با وجود مردمانی هوشمند و ظرفیت تمدنی گذشته، حق دارند تا از وضعیت کنونی خارج شده و به عنوان یک کشور توسعه یافته شناخته شوند.
ما می توانیم برای پاسخ به نیازهای عراق، در حوزه مسائل غیرتجاری به موضوعاتی مانند توریسم درمانی هم توجه کنیم که در حقیقت، خود آن هم خود نوعی تجارت به حساب می آید زیرا زمانی که توریسم درمانی صورت گیرد، غیر از مسائل و تجهیزات پزشکی و پیراپزشکی، موضوع هتلداری، ایات و ذهاب، ترمینالها و فرودگاههای ما می تواند در این زمینه توسعه قابل توجهی پیدا کرده و خدمات لازم را به مردم عراق ارائه دهد؛ در حالی که دولت آقای السودانی هم در مذاکرات اخیر بر روی این مسائل تاکید کرده است.
نظر شما