بازار؛ گروه استان ها: باوجوداینکه در طی سال‌های گذشته در قالب برپایی اجلاس کمیته مشترک اقتصادی استان خراسان رضوی و ولایت هرات بسیاری از موانع سد راه صادرکنندگان در این جلسات به حل‌وفصل می‌رسید اما تغییر حکومت در افغانستان و عدم برپایی این اجلاس منجر به انباشت برخی مشکلات ازجمله کاهش روابط تجاری بین ایران و افغانستان شد.
تا قبل از روی کار آمدن دولت طالبان مرز های شرقی و گمرک دوغارون با ازدحام عجیبی برای صادرات کالاهای ایرانی همراه بود که حتی تردد ۷۰۰ کامیون در طول روز قادر به کاهش صف های طولانی در این مرز شرقی نبود.
با روی کار آمدن طالبان متاسفانه به دلایل متعدد از روند تردد این کامیون ها و کالاهای صادراتی به مروز زمان کاسته شد تا آن جا که تعداد کامیون های صادراتی از ۷۰۰ خودرو در روز به تعداد ۱۷۰ کامیون رسید و این موضوع گواه این اینست که تمایل افغانستان برای خریرد و واردات کالاهای ایرانی بسیار کم شده است
تعطیلی بانک‌ها با ورود طالبان به کابل، خروج سرمایه‌داران از این کشور، کاهش قدرت خرید مردم و برخی از دلایل دیگر مانند گران تمام شدن کالاهای ایرانی همگی دست به دست هم داده تا مراودات تجاری افغانستان با ایران رو به کاهش بگذارد.
همین مسائل در کنار عواملی چون تنش‌های گاه و بیگاه مرزی به دلیل ناآگاهی طالبان از قوانین، موجب کاهش چشمگیر صادرات ایران به افغانستان شد به گونه ای که تاکنون به دلیل تردد های غیرمجاز ها بار ها مرزبانان ایران و افغانستان دچار تنش شده و این درگیری های موقتی و سطحی با تعطیلی گمرک دوغارون و یا کندی تردد کامیون های صادراتی همراه بوده است.
رایزنی‌های غیررسمی
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی در این رابطه توضیح می دهد: از آنجاکه بخش زیادی از تجارت خارجی ما با کشور افغانستان است لذا اتفاقات اخیر افغانستان همه را غافلگیر و این روابط تجاری را تحت تأثیر خود قرارداد.
ابوالفضل چمندی با اشاره به این موضوع که دولت تلاش کرده تا با دیپلماسی غیررسمی روابط خود با افغانستان را ترمیم کند به بازار گفت: رفت‌وآمدهای غیررسمی حتی در سطح وزرا و حضور وزرای جدید افغانستان در ایران زیاد بود؛ هرکدام از این هیئت‌ها به مشهد نیز سفر داشتند تا نسبت به بهبود روابط اقدام شود.
وی بیان کرد: از زمان تغییر حاکمیت در افغانستان برخی مناسبات تجاری به‌خصوص در حوزه حمل‌ونقل ترانزیت با کاهش چشمگیری روبرو شده بود که با مذاکرات دوجانبه و چندجانبه موفق شدیم سطحی از این کاهش را جبران کنیم.
وی با اشاره به اقدامات انجام پذیرفته در این رابطه اذعان کرد: کمیته مشترک اقتصادی ولایت هرات و خراسان رضوی پس از وقفه‌ای چندساله با حضور والی هرات و جمعی از مدیران و فعالان اقتصادی استان خراسان رضوی باری دیگر در ولایت هرات از سر گرفته شد.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی اذعان کرد: در همین راستا با اعزام هیئتی اقتصادی متشکل از مسئول هماهنگی بازارچه‌های مرزی، مدیرکل راهداری و حمل‌ونقل، مدیرعامل سازمان همیاری شهرداری‌ها، مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی، ناظر گمرکات، رئیس سازمان جهاد کشاورزی، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی و مدیر اجرایی منطقه ویژه اقتصادی دوغارون به ولایت هرات در افغانستان برای ازسرگیری این اجلاس سفر داشتند.
وی اظهار کرد: پس از یک وقفه چندساله و کاهش روابط تجاری ایران و افغانستان، پنجمین اجلاس کمیته مشترک اقتصادی استان خراسان رضوی و ولایت هرات برگزار شد.
چمندی بابیان اینکه این اجلاسیه تاکنون در ۴دوره برگزارشده افزود: کمیته مشترک اقتصادی ولایت هرات و خراسان رضوی در این چند سال اخیر تشکیل نشده بود که با پیگیری‌های انجام‌شده، سرانجام موفق شدیم پنجمین دوره این اجلاس را با حضور والی هرات و جمعی از مدیران و فعالان اقتصادی استان در ولایت هرات برگزار کنیم.
افزایش ظرفیت دوغارون
معاون اقتصادی استاندار خراسان رضوی با اشاره به اهمیت این اجلاسیه در بهبود روابط دو کشور در حوزه‌های مختلف اقتصادی و تجاری گفت: یکی از مهم‌ترین توافق‌های صورت گرفته افزایش ظرفیت عبور خودروهای حمل بار از مرز دوغارون است که در اوایل سال به سطح بسیار پایینی رسیده بود و در مذاکرات اولیه آن را ۲ برابر و اکنون در حال مذاکره برای افزایش ۴ برابری آن هستیم.
این سفر منجر به انعقاد تفاهم‌نامه ۴۷ بندی رسمی بین ولایت هرات و خراسان رضوی شد و یکی از مهم‌ترین محورها تسهیل حمل‌ونقل خراسان رضوی در مرز دوغارون است.
وی ادامه داد: با تحولات اخیر افغانستان تعداد کامیون‌های رفت و برگشتی به کمتر از ۳۰۰ کامیون در روز رسیده بود اما امروز این تعداد به ۶۰۰ کامیون در روز رسیده است و در این سفر تفاهم شد این تعداد به ۱۲۰۰ کامیون در روز نیز برسد.
بهبود شاخص‌های صادرات
وی اضافه کرد: میزان صادرات از خراسان رضوی به افغانستان در هشت ماه نخست سال ازنظر ارزشی ۲۴ درصد کاهش داشت اما شیب آن بهبود داشته است.
چمندی ادامه داد: همچنین در مهر امسال صادرات ما به این کشور نسبت به سال قبل ۳۴ درصد رشد داشته است و میزان صادرات استان در چهار ماه ابتدایی سال وضعیت به‌شدت منفی داشت که در حال حاضر وضعیت بسیار رو به رشدی داریم.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی بابیان اینکه صادرات کالا به افغانستان ازنظر ارزشی ۲۴ درصد کاهش داشته و این میزان در ابتدای سال منفی ۴۵ درصد بود، تصریح کرد: در هشت ماه نخست امسال صادرات ما به تاجیکستان ۲۲۰ درصد، روسیه ۲۰۴ درصد، قطر ۲۴۲ درصد و سوریه ۹۵۹ درصد افزایش و به قرقیزستان منفی ۱۷ درصد کاهش داشته است. در ۱۱ کشور اول مقصد صادراتی از استان افزایش صادرات کالا را در این مدت شاهد هستیم.
چمندی خاطرنشان کرد: ترانزیت خارجی استان در هشت ماه امسال نسبت به سال قبل ۵۳ درصد رشد داشته است. مرز سرخس سالانه هفت میلیون تن ظرفیت جابه‌جایی دارد که اکنون ظرفیت آن حدود ۲.۵ میلیون تن است و تلاش می‌کنیم این میزان به حداکثر برسد. سرمایه‌گذاران خارجی بسیاری در سرخس در حال سرمایه‌گذاری هستند. وضعیت کشور و تمرکز دولت بر کشورهای همسایه قابل‌ملاحظه است.
ریل‌گذاری اقتصادی
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی اضافه کرد: دولت سیزدهم در تلاش است مسیر سرخس را به چابهار متصل کند. بخشی از این مسیر که از خاش تا زاهدان است، به بهره‌برداری رسیده و مابقی آماده ریل‌گذاری است. امیدواریم سریع‌تر این هدف محقق شود زیرا ازنظر اقتصادی برای استان درآمدزایی دارد.
وی با اشاره به اتخاذ تصمیمات خلق‌الساعه به دلیل نبود بسته جامع در حوزه تولید صادرات و تأمین مواد در داخل تصریح کرد: باوجوداینکه ظرفیت استان برای تولید تخم‌مرغ بیش از نیاز است اما برای صادرات آن مشکل وجود دارد زیرا صادرکننده نیازمند ثبات است.
وی ادامه داد: در حال حاضر سازمان جهاد کشاورزی استان را مکلف کرده‌ایم زنجیره‌های ملی و فراملی را در این حوزه طرح‌ریزی کند تا این مشکلات را کاهش دهیم. باید نیاز داخلی و همچنین صادرات مشخص شود که برای این کار نیاز به بسته جامع داریم و امیدواریم تا پایان سال این بسته و طرح مشخص شود.
چمندی در خصوص بازارچه مرزی دوغارون نیز گفت: این بازارچه هیچ زیرساخت مناسبی ندارد. اکنون ۱۰۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری برای توسعه این بازارچه آغازشده و زیرسازی آن در فاز یک اتفاق افتاده که تا پایان سال طراحی کامل می‌شود.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی خاطرنشان کرد: در افغانستان سه حوزه معدن، ریل و حمل‌ونقل برای ما بسیار اهمیت دارد. کنسرسیوم ریلی زیر نظر نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امور افغانستان قرار دارد که آن را به داخل استان انتقال داده‌ایم. در بازدید از خط آهن خواف هرات آنچه در طرف افغانستان آسیب‌دیده بود، ترمیم شد. البته بخشی از تعهدات ما باقی‌مانده که ۱۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری نیاز دارد و تلاش می‌شود تا کمتر از سه ماه این موضوع نیز انجام شود.
کاهش صادرات
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز با بیان اینکه میزان صادرات کالا از این استان به افغانستان با کاهش بسیار زیادی همراه بوده است اظهار کرد: صادرات ما در هشت ماه نخست سال ۱۴۰۱ نسبت به سال قبل ۹ درصد منفی بوده است. البته صادرات استان در ابتدای سال ۵۵ درصد منفی بود که اکنون در حال رشد است و تا پایان سال حتماً مثبت خواهد شد.
امیررضا رجبی بابیان اینکه توافقات بسیاری برای همکاری‌های دوجانبه در این راستا بین مسئولان ایران و افغانستان انجام پذیرفته است اظهار کرد: توسعه صادرات و واردات با افغانستان نیازمند ایجاد تفاهم میان ۲ کشور است که در سفر اخیر مدیران اقتصادی این استان به هرات در دستور کار قرار داشت.
وی بابیان اینکه خوشبختانه در این سفر تفاهم‌نامه‌های قابل توجهی برای توسعه روابط اقتصادی و تجاری به امضاء رسید اذعان کرد: هم‌اکنون در تمام حوزه‌های کالایی اعم از پتروشیمی، صنایع غذایی، صنایع فلزی، ماشین‌آلات، پودر و شوینده‌ها و سایر کالاهای دیگر صادرات و واردات بین ۲ کشور برقرار است.
وی با اشاره به اینکه مقررشده است تا نمایشگاه محصولات ایرانی در شهر هرات و همچنین محصولات افغانستان در شهر مشهد در قالب طی ماه‌های آینده به نمایش درآید افزود: اگر روابط ما مجدداً با افغانستان افزایش یابد، حجم صادرات استان در چند ماه آینده افزایش خواهد یافت.
وی بابیان اینکه افغانستان علاوه بر تقاضای کالا خواستار دریافت خدمات فنی و مهندسی و همچنین انتقال دانش در حوزه‌های مختلف است اذعان کرد: ازآنجاکه دولت افغانستان به‌تازگی رویکرد تولید داخل را اتخاذ کرده است لذا یکی از بندهای تفاهم‌نامه به امضا رسیده با مسئولان این کشور در سفر به هرات ارائه خدمات فنی مهندسی از طرف کارشناسان ایرانی به همسایه شرقی بود.
نظر شما