خبرگزاری بازار- سابقه وجود ملخ‌ها به قبل از دایناسورها برمی‌گردد و بر اساس فسیل‌های کشف شده این حشرات از ۳۰۰ میلیون سال قبل وجود داشته‌اند. حشره‌ای که این روزها جنوب کشور را هدف قرار داده از نوع ملخ صحرایی شاخ کوتاه مهاجم است که در تیره کج صورتان از راسته راست بالان قرار می‌گیرد.
این حشره از طریق تخم‌ریزی گسترش پیدا می‌کند و ملخ ماده در هر دوره صدها تخم را در یک غلاف وارد خاک می‌کند. کپسول تخم ملخ صحرایی کمی خمیده است و از دو قسمت تشکیل یافته؛ قسمت پایین محتوی تخم و قسمت بالای آن از ماده کف مانندی به ارتفاع ۳۰تا۴۰ میلی‌متر و قطر هفت میلی‌متر پر شده‌است.
ملخ ماده در طول زندگی خود که سه تا پنج ماه طول می‌کشد، بین دو تا پنج بار تخم‌ریزی می‌کند؛ در نتیجه هر ملخ به صورت بالقوه قادر به تولید بیش از هزار حشره دیگر است. نکته عجیب‌تر آنجاست که این تخم سال‌ها در زمین می‌ماند و هنگامی که شرایط مرطوب باشد، به شفیره تبدیل می‌شود.
قدرت تخریب این حشره آنقدر بالا است که در صورت عدم مقابله با آن به نابودی میلیون‌ها هکتار زمین کشاورزی و قحطی منجر می‌شود بر اساس تحقیقات بین‌المللی ملخ صحرایی می‌تواند حداقل روی زندگی یک نهم جمعیت کره زمین اثر منفی بر جای بگذارد
چرخه زندگی ملخ صحرایی شامل سه مرحله تخم، شفیره و بزرگسال بالدار است. در دوران بزرگسالی طول حشره از سر تا انتهای شکم بین ۵۸ تا ۷۲ میلی‌متر و از سر تا انتهای بال‌ها ۶۲ بین ۷۸ میلی‌متر است. در این دوران ملخ بزرگسال یکی از بدترین آفات محسوب می‌شود چرا که نه تنها از سرعت و قدرت تخریب بالایی برخوردار است بلکه گاهی اوقات در گروه‌های چند میلیونی به زمین‌های کشاورزی و منابع طبیعی هجوم می‌برند.
قدرت تخریب این حشره آنقدر بالا است که در صورت عدم مقابله با آن به نابودی میلیون‌ها هکتار زمین کشاورزی و قحطی منجر می‌شود. بر اساس تحقیقات بین‌المللی ملخ صحرایی می‌تواند حداقل روی زندگی یک نهم جمعیت کره زمین اثر منفی بر جای بگذارد.
توصیف جنگی
«انبوهی از ملخ‌ها در حالی که طنابی پنج تا شش سانتی به آنها وصل است روی زمین، درون سوراخ‌های باریک در حال جداسازی این طناب‌ها هستند. آدم از دیدن این همه ملخ وحشت می کند» این جملات را کشاورز نهبندانی با التهاب و استرس بیان می‌کند و آنچه از صحنه تخم‌گذاری ملخ‌های صحرایی در مزرعه‌اش دیده را به مین گذاری تشبیه می‌کند.
حیدری که عضو شرکت تعاونی کشاورزان قدمگاه در شهرستان نهبندان است، تنها یکی از کشاورزانی است که این روزها از هراس ملخ‌های صحرایی مدام در حال سم‌پاشی و نظارت مزرعه جو و گندمش است.
به گفته این کشاورز هنوز نمی‌توان درباره خسارت ملخ‌ها عدد دقیقی اعلام کرد. چرا که بحران واقعی زمانی خواهد بود که به قول او مین‌ها منفجر شود.
او در توصیف هجوم ملخ‌ها به مزارع نهبندان می‌گوید: نمی‌دانم این دیگر چه بلایی بود که بر سرمان آمد. خدا را شاکر بودیم که با بارندگی‌های خوب امسال محصولاتمان چند برابر خواهد شد.
این کشاورز که امسال روی محصولات دیم خود نیز حساب ویژه باز کرده است. هم اکنون دچار بحران پس از تخم‌گذاری ملخ‌ها شده است.
حیدری اضافه می‌کند: جهاد کشاورزی در سم‌پاشی کمکمان می‌کند و هزینه سم بر عهده دولت است اما داشتن ماشین آلات مناسب نیز لازمه این سم‌پاشی است که تعداد زیادی از کشاورزان این ماشین‌ها را ندارند.
وی ادامه می‌دهد: هر روز گزارش‌هایی از سرایت ملخ‌ها به مزارع دیگر را می‌شنویم. هر چند تاکنون خسارت در حد دو تا سه هکتار به هر کشاورز بوده است اما روزهای خوبی را پیش بینی نمی‌کنم.
هجوم ملخ‌ها و تخریب مراتع
کشاورز دیگری نیز با این توضیح که این ملخ‌ها قدرت تخریب زیادی دارند، می‌گوید: امیدوارم دوره‌های سم‌پاشی مؤثر باشد.
بخشی پور که دامدار و مرتع دار نیز هست از وجود نوعی دیگر از این ملخ‌ها در مراتع منطقه خبر می‌دهد.
ملخ‌هایی که به مراتع حمله کردند هم در حال خوردن علف‌ها و نابودی سبزینگی مراتع هستند و به این ترتیب دامداران نیز دچار بحران خواهند شد
وی می‌گوید: ملخ‌هایی که به مراتع حمله کردند هم در حال خوردن علف‌ها و نابودی سبزینگی مراتع هستند و به این ترتیب دامداران نیز دچار بحران خواهند شد.
وی با اشاره به سم‌پاشی هایی که انجام می‌شود تاکید می‌کند: این سم‌پاشی ها هرچند نابودی ملخ‌ها را در پی دارد اما آلودگی زیست محیطی‌اش را هم نباید فراموش کرد و به همین دلیل چرای دام در منطقه‌ای که سم‌پاشی شده ممنوع می‌شود.
کشاورز دیگری در سربیشه وقتی از او درباره هجوم ملخ‌ها می‌پرسم می‌گوید: سال‌ها پیش به یاد دارم پدر بزرگم از هجوم ملخ‌ها به ایران می‌گفت. پس این موضوع نشان می‌دهد، هجوم ملخ‌ها بی سابقه نیست.
حسینی که چندین هکتار زمین کلزا دارد از اقدامات جهاد کشاورزی برای سم‌پاشی قدردانی می‌کند اما به این نکته نیز اشاره دارد که دوره سم‌پاشی اگر کامل نباشد عملاً راه به جایی نبرده ایم.
وی اضافه می‌کند: خبرهایی از کمبود اعتبار و ماشین آلات به گوش کشاورزان می‌خورد که بسیار هراس برانگیز است.
حسینی شعری از سعدی را می‌خواند: «چنان قحط سالی شد اندر دمشق که یاران فراموش کردند عشق؛ نه در کوه سبزی نه در باغ شخ ملخ بوستان خورده مردم ملخ».
درست عمل نشود بحرانی بزرگ خواهیم داشت
وی ادامه می‌دهد: فعلاً ملخ‌ها در فاز تخم‌گذاری هستند و خسارتشان در حد دو تا سه هکتار است که البته آن هم جبران ناپذیر است اما اگر کنترل و سم‌پاشی به خوبی انجام نشود. به طور حتم با بحرانی بسیار بزرگ رو به رو خواهیم بود.
وی معتقد است حمله ملخ‌ها کمتر از سیل و تگرگ نیست پس باید تمام بخش‌ها از بسیج و سپاه گرفته تا ارتش در کنار جهاد کشاورزی این بحران را کنترل کنند.
حسینی با اشاره به اینکه از دست رفتن مرتع و مزرعه مساوی نابودی و قحطی است، می‌گوید: باید تدابیری اندیشیده شده با پشتوانه‌های مالی عملیاتی شود.
هر هزار و ۱۰۰ ملخ بزرگسال در روز غذای یک انسان را می‌خورند در نتیجه لشکر میلیونی آنها طی چند ماه می‌تواند خسارت هنگفتی به کشور تحمیل کند.
سازمان خوار و بار جهانی (فائو) هشدار داده که حمله ملخ‌ها به جنوب ایران می‌تواند آسیب جدی به باغ‌ها و مزارع وارد کند.
آلودگی ۳۰ هزار هکتار از مزارع خراسان جنوبی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی در گفتگو با بازار با اشاره به اینکه نمی‌توان آمار دقیقی از سطح درگیری مزارع به این آفت عنوان کرد، می‌گوید: آمار هر روز در حال تغییر است در حالی که اکنون به طور دقیق ۳۰ هزار هکتار از مزارع استان درگیر این آفت شده و پیش بینی می‌کنیم این میزان به ۵۰ هزار هکتار در چند روز آینده برسد.
آمار هر روز در حال تغییر است در حالی که اکنون به طور دقیق ۳۰ هزار هکتار از مزارع استان درگیر این آفت شده و پیش بینی می‌کنیم این میزان به ۵۰ هزار هکتار در چند روز آینده برسد
قوسی تاکید می‌کند: مبارزه با این ملخ‌ها در سه شهرستان سربیشه، نهبندان و زیرکوه به عنوان سه کانون اصلی حمله ملخ‌ها در حال انجام است.
وی با بیان اینکه در چند روز اخیر شاهد حضور این ملخ‌ها در شهرستان مرزی درمیان نیز بوده ایم، گفت: با توجه به بارندگی‌های اخیر مراتع سبز، رطوبت کافی در حاشیه رودخانه‌های قدیمی، مسیل‌ها و دشت‌های دارای خاک نرم، وجود دارد که محیط مناسبی برای تخم ریزی آفت است.
وی با بیان اینکه تاکنون سه هزار و ۵۰۰ هکتار از سطح مبارزه انجام شده و در حال حاضر ملخ‌ها تغذیه زیادی نداشته اند، بیان داشت: ملخ ها در حال تخم‌ریزی هستند و عمده کار ما در ۲۰ روز آینده خواهد بود.
تجهیزات جوابگو نیست
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با بیان اینکه تجهیزات موجود کافی نبوده و در این راستا درخواست تجهیزات اعم از سم‌پاشی به وزارت شده است، ادامه داد: از سازمان حفظ نباتات کشور درخواست چند دستگاه سم‌پاش کردیم که در این راستا برخی از استان‌های همجوار اعلام آمادگی کردند.
قوسی با بیان اینکه دو باند برای نشستن هواپیمای سم‌پاش در نهبندان درخواست شده که در حال انجام است، افزود: در تلاش هستیم تا در صورت نیاز از طریق سم‌پاش هوایی استفاده کنیم.
وی با بیان اینکه هنوز خسارتی به بخش کشاورزی نداشته ایم ، گفت: با برنامه‌ریزی مناسب تلاش می‌شود ابتدا کانون‌ها مدیریت شود تا هرچه سریعتر این آفت استان دفع شود و اولویت اقدامات اجرایی در شهرستان‌های نهبندان، زیرکوه و سربیشه است.
رئیس سازمان جهادکشاورزی خراسان جنوبی بیان داشت: هر ملخ ۲۰۰ تخم می‌گذارد در صورتی که اکنون با این آفت مبارزه نشود یک ماه بعد پوره‌های ملخ نمایان شده و قدرت تخریب آنها بسیار بالا خواهد بود.
وی اعلام می‌کند: برای مبارزه و سم‌پاشی موفق نیاز به همت کشاورزان و نیروهای جهادی داریم.
به گفته‌ی وی در ستاد مدیریت مقابله با بحران ملخ‌ها مقرر شده دیگر ارگان‌ها از جمله نیروی انتظامی و بسیج در کنار جهاد کشاورزی تجهیزات و امکاناتشان را به کمک جهادکشاورزی بیاورند.
کشاورزان خراسان جنوبی سالهاست که با انواع بلایا و مشکلات رستم وار به کارشان ادامه می‌دهند و همان طور که تاکنون توانسته‌اند از پس عواقب خشکسالی‌های مداوم برآیند با همت جهادی همه متولیان امیدوارند این بحران را نیز پشت سر خواهند گذاشت.
نظر شما