بازار؛ گروه صنعت: هر چند این روزها حال و روز بازار دارویی کشور خوب نیست و بیماران ناچار هستند در صف های عریض و طویل دریافت دارو انتظار بکشند و بعضا هم با جمله «این دارو موجود نیست» مواجه شوند اما با قرار گرفتن موضوع کمبود دارو صدر موضوعات مهم کشوری و تلاش نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی و ورود رئیس جمهور به رفع بحران پیش آمده خبرهای امیدوار کننده ای از این حوزه شنیده می شود.
مالیات بر ارز افزوده ۹ درصدی با همت نمایندگان مردم در مجلس به یک درصد کاهش یافته و بانک مرکزی هم تخصیص ۱۵ هزار میلیارد تومان تسهیلات به شرکت ها را در برنامه قرار داده است. اتفاقاتی از این دست که هرچند نیاز بود زودتر رخ می داد اما باز هم اگر تمام بخش های دولتی و غیر دولتی برای رفع معضل تامین دشوار دارو دست در دست هم دهند باز هم می توان امیدوار بود که مشکلات سریع تر برطرف شود و جان تعداد کمتری از مردم در خطر بیفتد.
محمد عبده زاده، رئیس هیئت مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران با اشاره به اینکه در خصوص چالش های نقدینگی، بانک مرکزی دستور العمل هایی اعمال کرده است به بازار گفت: «بانک مرکزی دو دستور عمل ابلاغ کرده که شامل تخصیص ۱۵ هزار میلیارد تومان تسهیلات به صنعت داروسازی و دریافت تسهیلات دو برابر صورت های مالی شرکت ها می شود. همچنین بر این اساس بانک ها از محدودیت تراز منفی منابع خودشان خارج می شوند و می توانند تسهیلات خوبی را در اختیار شرکت های داروسازی قرار دهند.»
وی در پاسخ به این سوال که آیا این تسهیلات بر مبنای صورت های مالی سال گذشته شرکت های داروسازی است که مبنای ارزشان ارز دولتی بوده است، افزود: «این تسهیلات دوبرابر صورت های مالی شرکت های داروسازی در نظر گرفته است. یعنی تا ۲۰۰ درصد مجاز کرده اند و اگر بیشتر هم نیاز باشد دستور العمل دارد که به شرکت ها تسهیلات اختصاص داده شود.»
تسهیلات بانک مرکزی ناجی بازار دارویی
عبده زاده گفت: «بانک مرکزی دستورالعمل هایی که ابلاغ کرده، دستورالعمل های خیلی خوبی است اما نکته ای که وجود دارد و ما و بانک مرکزی باید پیگیری کنیم اجرایی و عملیاتی شدن آن ها در بانک های عامل است. خیلی از شرکت ها که به بانک ها مراجعه می کنند با کمبود نقدینگی آن ها مواجه می شوند. این موضوع هم باید از طریق شرکت ها پیگیری شود و هم از طریق فشاری که باید از بانک مرکزی به بانک های عامل وارد شود تا این موضوع عملیاتی شود.»
بانک مرکزی دستورالعمل های خوبی برای صنعت دارو ابلاغ کرده اما موضوع مهم تر این است که بانک های عامل چطور به دستورالعمل ها عمل می کنند؟
رئیس هیئت مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران اضافه کرد: «سال گذشته چنین دستورالعملی نبود که بانک مرکزی نامه بزند و ۱۵ هزار میلیارد تومان را برای صنعت دارو قرار دهد. بانک ها بر اساس منابعی که دارند حد اعتباری به شرکت ها می دادند و کارهایشان را انجام می دادند اما این موضوع خارج از منابعی است که قبلا بانک ها در اختیار شرکت ها می دادند.»
وی تاکید کرد: «بحث نقدینگی یک بخش آن مرتبط با منابع بانکی است، بحث دیگری که غیر از منابع بانکی وجود دارد موضوع بازپرداخت مطالبات سازمان های بیمه گر است که به شکل همزمان در حال انجام است. همچنین بدهی دانشگاه های علوم پزشکی و مراکز دولتی به شرکت های پخش است که همه با هم این چرخه نقدینگی را باید مدیریت کند. وگرنه بانک مرکزی که مهمترین دستور العملی که باید ابلاغ می کرده را ابلاغ کرده و در بحث اجرای آن نیازمند پیگیری جدی است.»
عبده زاده ادامه داد: «همچنین همزمان با پیگیری اجرای دستور العمل بانک مرکزی تخصیص بودجه کافی توسط سازمان برنامه و بودجه به سازمان های بیمه گر و پرداخت بدهی مراکز دولتی به شرکت های پخش است که باید به زنجیره تامین برگردد و نیاز است که با جدیت بیشتری پیگیری شود. اگر این موضوعات به صورت همزمان پیگیری شود تا حد زیادی مشکلات حل می شود اما اگر نشود به طور حتم مشکلات جدی تر می شود.»
تامین دارو اولویت نظام سلامت کشور
شکوفه نیکفر، استاد دانشگاه و کارشناس اقتصاد دارو نیز به بازار گفت: «شنیده ها حالی از این هست که کمبود چرخش مالی و نقدینگی در صنعت دارو وجود دارد و یک راه حلی هم پیش بینی شده بود برای اینکه شرکت های دارویی وام بگیرند. اشکال بر این بوده که اخذ وام را به بانک های عامل محول می کنند و بانک های عامل هم خودشان بخاطر مشکلات عمومی اقتصادی کشور با مشکل نقدینگی مواجه هستند.»
وی اضافه کرد: «بر همین اساس شرکت ها نتوانستند از مصوبات قبلی بانک مرکزی استفاده کنند و در حال حاضر اگر بانک مرکزی بتواند نقدینگی را تامین کند بخشی از مشکلات صنعت داروی کشور نیز مرتفع می شود. البته چالش نقدینگی شرکت های داروسازی فقط به تسهیلات بانک مرکزی محدود نمی شود.»
شرکت های پخش نمی توانند مطالبات شان را از مراکز دولتی و دانشگاهی دریافت کنند بنابراین خرید هم انجام نمی دهند و این چرخه انقدر ادامه می یابد تا گریبان داروخانه ها و شرکت های داروساز را هم می گیرد
نیکفر با اشاره به اجرای طرح دارویار و عدم بازگشت منابع مالی از بیمارستان ها و دانشگاه های دولتی ادامه داد: « شرکت های پخش نمی توانند مطالبات شان را از مراکز دولتی و دانشگاهی دریافت کنند بنابراین خرید هم انجام نمی دهند و این چرخه انقدر ادامه می یابد تا گریبان داروخانه ها و شرکت های داروساز را هم می گیرد. با این حال به نظر می رسد در صورتی که بحث اخذ وام از بانک ها تسهیل شود جلوی مشکلات صنعت گرفته می شود.»
این کارشناس اقتصاد دارو از متولیان درخواست کرد: «از مسئولان دولتی می خواهیم تامین درست، به موقع و جاری منابع مالی طرح دارویار را انجام دهند در غیر این صورت به رغم اینکه طرح خوبی است با شکست مواجه خواهد شد. دغدغه مند بودن در مورد تامین داروی بیماران باید اولویت نظام سلامت کشور باشد.»
بدون تسهیلات بانکی مشکل صنعت تشدید می شود
سید علی فاطمی، نایب رئیس انجمن داروسازان ایران به بازار گفت: «با یک سری از کارهایی که اکنون انجام شده و کاهش مالیات بر ارزش افزوده واردات مواد اولیه از ۹ درصد به یک درصد که مجلس تصویب کرد و قول تسهیلاتی که داده شد امیدواریم مشکلات شرکت ها برای واردات مواد اولیه شان حل شود. اما قبل از این شرایط خیلی دشوار شده بود، بخصوص که قیمت ارز از دولتی به نیمایی تغییر یافته بود و حدود ۷ و ۸ برابر شده بود.»
وی افزود: «بنابراین خیلی از شرکت ها توان مالی این را که بخواهند واردات انجام دهند یا مواد اولیه را از گمرک ترخیص کنند به خاطر نقدینگی برای خرید و عدد خیلی بزرگ مالیات بر ارزش افزوده نداشتند اما با دو تمهیدی که از سوی مجلس و نظام بانکی انجام شد امیدواریم مشکل کارخانه ها برای تامین نقدینگی مواد اولیه برطرف شود.»
اگر نتوانیم تسهیلات لازم را در اختیار کارخانه ها قرار دهیم مشکلات کمبودهای دارویی به این زودی ها حل نمی شود
فاطمی در پاسخ به این سوال که چقدر به نظر او بانک ها توان عمل به تعهدات شان را دارند؟ ادامه داد: «هیچ قضاوتی در این زمینه نمی توانم کنم و این موضوع به تصمیم دولت بستگی دارد که چقدر در تخصیص تسهیلات صنایع جدی باشد. اما فکر می کنم این تصمیم در هیئت وزیران و شورای پول و اعتبار گرفته شده باشد که این تسهیلات در اختیار کارخانه ها قرار بگیرد. فکر می کنم چاره دیگری هم نباشد چون اگر نتوانیم تسهیلات لازم را در اختیار کارخانه ها قرار دهیم مشکلات کمبودهای دارویی به این زودی ها حل نمی شود.»
انبار خالی مواد اولیه دارویی
نایب رئیس انجمن داروسازان ایران تاکید کرد: «حسن طرح دارویار این بود که شرکت ها را از دریافت ارز دولتی بی نیاز کرد اما عیبی که داشت این بود که همزمان با آن باید پیش بینی لازم برای نقدینگی یا توان مالی شرکت ها هم می شد که بتوانند با قیمت چند برابر مواد را وارد کنند. این کار با چند ماه تاخیر انجام می گیرد و امیدواریم موثر باشد. البته باید ببینیم و منتظر باشیم که این تسهیلات به اندازه کافی و در زمان مناسب تخصیص داده می شود یا نه؟ چون وقت زیادی هم شرکت ها برای تامین مواد اولیه ندارند چرا که در این چند ماه موجودی انبار خیلی از شرکت ها کم شده است.»
فاطمی در خصوص زمان رفع کامل مشکلات دارویی اضافه کرد: «زمان دقیقی نمی توان عنوان کرد چون حل مشکلات دارویی فقط به نقدینگی منتهی نمی شود که بگوییم اگر مشکل کمبود نقدینگی از طریق سیستم مالی یا هزینه ها کم شود از طریق کاهش مالیات بتوانیم مشکل کمبود دارویی را حل کنیم. بخشی از کمبود دارویی به قیمت گذاری دارو هم بر می گردد که قیمت دارو باید متناسب با تورمی که در جامعه وجود دارد به روز رسانی شود.»
وی ادامه داد: «اواخر تابستان دیدیم که قیمت گذاری مورد رضایت شرکت های تولید کننده نبود و آن ها تولیداتشان را کم کردند. همینطور برنامه ریزی وزارت بهداشت هم تاثیر گذار در کاهش کمبودهای دارویی است و امیدواریم این چند عامل به خوبی مدیریت شود. هم برنامه ریزی برای تولید و وارداتی که توسط وزارت بهداشت صورت می گیرد به درستی انجام شود و هزینه ها برای تولیدکنندگان کاهش یابد و نقدینگی لازم به آن ها داده شود و قیمتی که دولت می گذارد متناسب با نرخ تورم باشد. اگر همه این ها با هم به درستی عمل کند می توانیم انتظار داشته باشیم که کمبودها در زمان کوتاه مدت برطرف شود.»
نظر شما