خبرگزاری بازار؛ طی فروردین‌ماه امسال ۱۲۷ میلی‌متر باران در مناطق مختلف استان خراسان رضوی باریده است که این میزان نسبت به دوره آماری بلندمدت ۳۷ میلی‌متر افزایش داشته است و لذا بنا بر اعلام مدیرکل سازمان هواشناسی وضعیت بارش‌های این استان پس از ۱۸سال خشک‌سالی متوالی در سال گذشته با ترسالی گزارش‌شده است، این در حالی است که بسیاری از کارشناسان عنوان می‌کنند افزایش بارش‌ها نباید ما را از صرفه‌جویی و حفظ ذخایر آبی غافل کند.
توجه به مصرف‌کنندگان ۹۳ درصدی
در همین راستا رامین رضوی یکی از کارشناسان حوزه آب بابیان اینکه دشت‌های فرونشسته به‌ویژه در منطقه کاشمر در استان خراسان رضوی خود گواه این است که چه به‌روز سفره‌های زیرزمینی آوردیم بیان می‌کند: اگرچه برای هفت درصد آبی که در بخش شرب مصرف می‌شود قانون داریم و به ازای هر مترمکعب استفاده و یا مصرف بیشتر جریمه‌های سنگین می‌تراشیم ولی برای ۹۳ درصدی که در بخش کشاورزی مصرف می‌شود هیچ قانونی نداریم حال‌آنکه بدون شک جلوی برداشت بی‌رویه آب در بخش کشاورزی باید گرفته شود.
وی بابیان اینکه در استان خراسان رضوی ۳۷ دشت وجود دارد که بسیاری از آن‌ها ازجمله دشت کاشمر،«ریوش» و «بردسکن» جزو دشت‌های ممنوعه هستند می‌افزاید: این در حالی است که هنوز کشاورزی به‌صورت سنتی در برابر کشت‌های گلخانه‌ای ارجحیت داشته و هنوز کشت گلخانه‌ای برای استفاده بهینه از آب جدی گرفته نشده است.
رضوی اظهار می‌کند از چاه‌های غیرمجازی که جان سفره‌های زیرزمینی را می‌گیرند که عبور کنیم حتی سازمان‌های متولی توزیع آب به دلیل فرسودگی شبکه توزیع آب را هدر می‌دهند اما ازآنجاکه این آب زیرزمین به چشم نمی‌آید جریمه‌ای برای آن صادر نمی‌شود.
وی ادامه می‌دهد: بنا بر اعلام مسئولان از ۲۴ هزار کیلومتر طول شبکههای روستایی و شش هزار کیلومتر طول شبکههای شهری آب این استان حدود ۱۵ هزار کیلومتر دچار فرسودگی است که بخشی از آب شرب را هدر می‌دهد.
این کارشناسان حوزه آب با اشاره به اینکه برای هدر رفت این آب‌ها هیچ اهمیتی قائل نیستیم بیان می‌کند: بسیاری از مردم تصور می‌کنند که همین بارندگی‌های اخیر تمام چاه‌ها را پرکرده است و نیاز آبی استان تا سال‌های آتی تأمین‌شده است.
تخصیص اعتبار برای کشت گلخانه‌ای
در همین رابطه رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی بابیان اینکه توسعه کشت‌های متراکم و گلخانه‌ای جزو اولویت نخست این سازمان است به بازار گفت: گلخانه و ترویج این روش کشت یکی از سیاست‌های محوری و بخشی از طرح‌های مصوب اقتصاد مقاومتی است.
محمدرضا اورانی بابیان اینکه سال گذشته ۹۵۰ میلیارد ریال تسهیلات یارانه‌ای برای توسعه کشت گلخانه‌ای به خراسان رضوی تخصیص یافت افزود: در همین راستا به صاحبان چاه‌های کشاورزی و منابع آب به‌ویژه در دشت‌های مشهد، چناران، فریمان، تربت‌جام، نیشابور، فیروزه، تربت‌حیدریه و سبزوار توصیه شد تا از این تسهیلات استفاده کنند.
وی با اشاره به مزایای کشت گلخانه‌ای افزود: هر هکتار گلخانه برای ۱۰ نفر اشتغال مستقیم و غیرمستقیم ایجاد می‌کند و برداشت محصول در این سامانه در تمام ایام سال انجام می‌شود.
اورانی اظهار داشت: راه‌اندازی هر هکتار گلخانه هم‌اکنون بین ۱۲۰ تا ۳۰۰ میلیارد ریال سرمایه‌گذاری نیاز دارد. و لذا سازگاری با اقلیم کشور در این نوع کشت، بازار مصرف خوب برای محصولات گلخانه‌ای، بهره‌وری مناسب و صرفه‌جویی آب تا ۹۰ درصد، تولید مستمر، تولید خارج از فصل، تولید کنترل‌شده و کاهش میزان آلودگی و خسارات درکشت گلخانه‌ای تنها بخشی از ویژگی‌های این روش است.
صرفه‌جویی آب
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی نیز بابیان اینکه مدیریت مشارکتی به‌خصوص همراهی کشاورزان در سال گذشته و با تصویب سند سازگاری با کم‌آبی اقدام قابل‌توجهی در راستای صرفه‌جویی و کاهش مصرف آب بود به بازار گفت: در همین راستا و در سال گذشته میزان ۴۰۱ میلیون مترمکعب توسط کشاورزان و ۶۲ میلیون مترمکعب آب با مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز، کاهش برداشت داشتیم.
بنا بر اعلام مسئولان از ۲۴ هزار کیلومتر طول شبکههای روستایی و شش هزار کیلومتر طول شبکههای شهری آب این استان حدود ۱۵ هزار کیلومتر دچار فرسودگی است که بخشی از آب شرب را هدر می‌دهد
محمد علایی با اشاره به دستاوردهای تصویب این سند با اشاره به این موضوع که ارتباط مؤثر و اعتماد با مردم و کشاورزان در کاهش برداشت آب تأثیرگذار بوده است ادامه داد: این حجم از صرفه‌جویی توسط کشاورزان معادل هزینه‌ای حدود شش میلیارد یورو بابت انتقال آب از دریای عمان به مشهد بود که خوشبختانه بدون هیچ هزینه‌ای شاهد کاهش برداشت آب بودیم.
مهار سیلاب‌ها
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی هم‌چنین با اشاره به اینکه ایجاد بندهای خاکی و سد در مناطق خروج آب از مرز با محوریت منابع طبیعی و هماهنگی شرکت آب منطقه‌ای استان باید انجام بگیرد، ادامه داد: صدور مجوزهای لازم برای مهار آب‌های سطحی، ساخت بندهای انحرافی و سدهای زیرزمینی و نقاط طبیعی قابل ذخیره‌سازی آب در مناطق نزدیک به خارج از حوضه آبریز توسط شرکت آب منطقه‌ای استان انجام پذیرفته است.
وی اظهار کرد: به‌طور مثال برای مهار آب در شهرستان کلات دومرتبه فراخوان زدیم و مقرر کردیم تا هر شخصی در آن محدوده بند یا سد احداث کند تمامی آب آن سد تا زمان سرپاشی به فرد مذکور تخصیص یابد.
علایی بابیان اینکه ذخیره آب در پشت سدهای استان پس از حدود ۱۵ سال به رقم یک میلیارد مترمکعب رسیده است بیان کرد: سال جاری معادل سال گذشته پرباران‌ترین سال آبی به شمار می‌رود.
ترسالی در خراسان رضوی
مدیرکل هواشناسی خراسان رضوی نیز در این رابطه به خبرنگاران گفت: در تابستان سال گذشته بارش‌ها در بیشتر نقاط استان خراسان رضوی شرایط عادی نسبت به دوره آماری بلندمدت داشته است درحالی‌که طی این مدت شهرستان‌های مشهد، چناران، تربت‌جام و گناباد با ترسالی همراه بوده‌اند اما شهرستان خواف شرایط خشک‌سالی را سپری کرده است.
محسن عراقی زاده با اشاره به وضعیت بارش‌های استان در دیگر فصل‌های سال ۹۸ ادامه داد: در پاییز سال گذشته وضعیت بارش‌ها در بیشتر نقاط استان شرایط طبیعی داشته است درحالی‌که در شهرستان‌های تربت‌جام، نیشابور و فریمان ترسالی و شهرستان سرخس در این فصل با خشک‌سالی همراه بوده است.
مدیرکل هواشناسی خراسان رضوی اظهار می‌کند: بررسی وضعیت بارش‌ها در استان خراسان رضوی به تفکیک ماه‌ها در سال گذشته نشان می‌دهد که در ماه‌های فروردین، خرداد، تیر، مرداد، شهریور، دی، بهمن و اسفندماه بیشتر مناطق استان شرایط ترسالی را سپری کرده‌اند.
عراقی زاده بابیان اینکه میانگین بارندگی استان خراسان رضوی در سال زراعی جاری تاکنون ۲۷۰ میلی‌متر گزارش‌شده است که نسبت به میانگین دوره آماری ۵۱ درصد افزایش و نسبت به سال گذشته پنج درصد کاهش داشته است.
نظر شما