بازار؛ گروه استانها: عطر، طعم و کیفیت سیب سمیرم همواره در کشور و حتی دنیا شهره بوده است به نوعی که باغ‌های سرخ و زرد قطب باغداری استان اصفهان همیشه سهمی از صادرات سیب به کشورهای حاشیه خلیج فارس را به خود اختصاص داده اند.
در حال حاضر ۱۰ درصد از سیب کشور در باغ های شهرستان سمیرم تولید می‌شود اما این روزها با کاهش برداشت سیب در این شهرستان عطر و بوی سیب در این منطقه کمتر به مشام می رسد.
خشکسالی و سرما گرچه موجب زیان باغداران در این منطقه شده است اما حضور واسطه‌ها و دلالانی که به قیمت پایین از کشاورزان و باغداران سیب خریداری می کنند و با قیمت بالا به مشتریان و مردم عرضه می‌کنند، تبر به ریشه سیب سمیرم زده است و موجب بی رغبتی آنها به تولید شده است.
باغات سمیرم به مساحت ۱۸ هزار و ۵۰۰ هکتار، هر ساله بیشترین تولید سیب ممتاز و درجه یک صادراتی را دارد که اگر تولید، فروش و صادرات آنها در مسیر درست خود قرار گیرند می‌تواند منجر به درآمد و اشتغال‌زایی بالایی در شهرستان سمیرم شوند اما اگر نگاهی به این شهرستان ۹۴ هزار نفری بیاندازیم به خوبی متوجه می شویم که اثرات اقتصادی این تولیدات بسیار کمتر از میزان انتظار بهره‌وری از این سرمایه تولیدی است.
بازار سیب در دست دلالان!
مسعود مرادی، از جمله کشاورزانی است که در این منطقه چند هکتار باغ سیب دارد؛ او در گفت و گو با خبرنگار بازار در ارتباط با واسطه هایی که بازار سیب را خراب کرده‌اند، می گوید: برخی از این واسطه‌ها با حضور بین کشاورزان و باغداران و تطمیع برخی از کشاورزان تلاش می‌کنند قیمت سیب را پایین بیاورند تا سود بیشتری به جیب بزنند.
وی می افزاید: اما سود بیشتر دلالان در سرمایه‌ای است که از دست کشاورز زحمت کش سمیرمی خارج می‌کنند؛ بنابراین بسیاری از کشاورزان این منطقه که روزگاری با رغبت زیاد اقدام به کاشت و برداشت سیب می کردند بی‌انگیزه شده‌اند.
این باغدار سمیرمی ادامه می‌دهد: در این ارتباط جای خالی نظارت و بازرسی سازمان جهاد کشاورزی به وضوح پیداست؛ اداره جهاد کشاورزی سمیرم به عنوان متولی بخش کشاورزی و مدافع باغداران می‌تواند نسبت به قانونمند کردن عرضه سیب از باغات برای به حداقل رساندن ضرر و زیان کشاورز اقدام کند اما به دلیل عدم هماهنگی و وحدت کشاورزان فرصتی ایجاد شده که دلالان با حداقل قیمت سیب را از تولید کنندگان خریداری کنند.
وی ادامه می دهد: در واقع دلالان همیشه در کمین نشسته اند تا محصول کشاورز را با قیمت اندک خریداری و به قیمت چند برابر بفروشد در حقیقت درآمد اصلی به جیب اینها می‌رود و در این میان سازمان تعاون روستایی که مسئولیت خرید توافقی محصول کشاورزان را به عهده دارد بسیار دیر به خرید وارد می شود.
سابقه باغداری سیب در سمیرم به چندین دهه و شاید چندین سده می رسد اما نبود صنایع تبدیلی و سیاست‌های صادراتی مناسب در شهرستان سمیرم باعث شده که باغداران مجبور به دورریزی محصولاتشان شوند
مشکلات سیب سمیرم تنها به همین جا ختم نمی‌شود؛ با وجود اینکه سابقه باغداری سیب در سمیرم به چندین دهه و شاید چندین سده برسد اما هنوز که هنوز است کارخانجات تولید وسایل و لوازم بسته‌بندی سیب مانند سبد، شانه و گراف در این شهرستان وجود ندارد و کشاورز سمیرمی مجبور است این تجهیزات را با قیمت های بالایی که هر سال با تورم روبرو است خریداری کند تا بتواند سیب تولیدی خود را عرضه کند.
از سویی دیگر نبود صنایع تبدیلی و سیاست های صادراتی مناسب باعث شده که باغداران مجبور به دورریزی محصولاتشان شوند.
مجید محمدی، از دیگر باغدارانی است که به بازار می گوید: یکی از مسائلی که کشاورزان و باغداران با آن روبرو هستند این است که بخش اعظمی از محصولاتشان هدر می رود و دورریز می شود.
دزدان درختی، آفت جدید تولید سیب
به گفته این باغدار دزدان درختی اصطلاحی است که آنها ساخته‌اند به این خاطر که این افراد در زمان‌هایی که هنوز سیب ها به قدر کافی نرسیده اند به درختان حمله ور می شوند و بخش زیادی از این سیب ها پای درخت می ریزد و باغدار دیگر نمی تواند آنها را در پروسه عرضه قرار دهد و هدر می رود و حیف و میل می شود.
یک کارشناس اقتصادی نیز در این ارتباط به بازار می گوید: نبودن صنایع تبدیلی کافی، سیاست‌های صادراتی مناسب و ورود دیر هنگام مراکز دولتی برای خرید محصول کشاورزان سه عاملی است که در باعث گلایه‌های باغداران و دور ریزی محصولاتشان شده است؛ محصولاتی که گاهی خام فروشی هم گریبانشان را می گیرد و فرصت های سرمایه ای که در آن نهفته است را از بین می برد
یزدان اسدیان می افزاید: به گفته کارشناسان خام فروشی همان طور که در کالاهایی مانند نفت و گاز و صنایع پتروشیمی موجب از دست دادن فرصت‌های سرمایه‌ای است باعث شده صادرات سیب با مشکل مواجه شود.
زخمه ضعف سیاست‌های صادراتی بر تن سیب
وی تاکید می کند: در حقیقت ضعف سیاست‌های صادراتی در ارتباط با کالاهایی مانند سیب که می‌توان با فرآوری و صنایع تبدیلی ارزش افزوده بیشتری از آن به دست آورد باعث شده که این محصول نتواند آنطور که باید و شاید در بازارهای صادراتی بدرخشد.
صنایع تبدیلی و فراوری محصولات کشاورزی اکنون زیر مجموعه سازمان جهاد کشاورزی است. در این رابطه مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان در گفت و گو با بازار می گوید: در حال حاضر تنها یک کارخانه در سمیرم نسبت به فرآوری سیب سمیرم به صورت آبمیوه و کنستانتره فعالیت می‌کند که کافی نیست و همین موضوع باعث شده که ما نتوانیم به شکل درستی در فرآوری این محصول موفق باشیم.
سرما و گرما سیب را کال کرده است
در کنار تمامی این مشکلات امسال سیب سمیرم درگیر مشکلات سرما و خشکسالی بی سابقه هم شده است و به گفته مدیر جهاد کشاورزی شهرستان سمیرم این نکته باعث شد که برداشت سیب تا ۵۰ درصد کاهش یابد.
خشکسالی سال های اخیر و آفت ها مشکلات تولیدکنندگان سیب در سمیرم را که یکی از قطب های تولید سیب در کشور است چندین برابر کرده تا جایی که به گفته رئیس اداره جهاد کشاورزی سمیرم امسال با کاهش ۷۰ درصدی تولید سیب در باغات سمیرم نسبت به سال های گذشته مواجه بوده ایم.
در حال حاضر ۱۸ هزار و ۵۰۰ هکتار باغ در شهرستان سمیرم وجود دارد که به گفته مصطفی طائی پیش بینی می شود از این باغات بیش از ۹۰ هزار تن سیب «رد» و «گلدن» برداشت شود. عددهایی که او عنوان می کند نشان از رکود تولید سیب در باغات شهرستان سمیرم می دهد چرا که در سال‌های رونق بیش از ۳۰۰ تا ۴۹۰ هزار تن سیب از باغات سمیرم برداشت می شده است.
به گفته مسئولان جهاد کشاورزی سمیرم علت کاهش این میزان از تولید سیب در سال جاری، سرمازدگی و همچنین تنش آبی در این شهرستان بوده که تولید سیب را با مشکل روبه رو کرده است.
این همان موضوعی است که مدیر امور باغبانی اصفهان نیز می گوید. احمد رضا رئیس زاده در گفت و گو با بازار نیز مقصر اصلی کاهش تولید سیب سمیرم را بارش های کم، سرمازدگی و تگرگ دانسته و اعلام کرد: باغ‌های اصفهان از ابتدای امسال علاوه بر تأثیر خشکسالی، در معرض سرمازدگی و تگرگ قرار گرفت و ۱۰درصد از باغ‌های اصفهان خشک شدند.
وی می افزاید: در همین راستا به حدود ۲۰ هزار هکتار از باغ های استان اصفهان نیز خسارت وارد شد و محصولات باغی استان را دچار تنش کرد. تنشی که سیب سمیرم را هم با مشکلات عدیده روبه رو کرده و کشاورزان این منطقه را به بحران کشانده است.
مشکلی که جود دارد این است که سیب سمیرم فقط به بازار کشورهای منطقه خاورمیانه صادر می‌شود و ما نتوانسته‌ایم آن را به‌عنوان یک محصول خاص در بازار جهانی عرضه کنیم
کشاورزان اما می دانند که ممکن است این خسارت ها گاهی باغ هایشان را نابود کند و از آن گریزی نیست اما آنها می گویند خرید تضمینی سیب به شکل درست و مناسب و با قیمت های خوب می تواند آنها را از مشکلات و گرفتاری های معیشتی بیرون بیاورد. آنها می گویند دولت باید از باغداران سیب حمایت کند تا آنها هم بتوانند با تلاش بیشتر ارزآوری کنند و در تنگناهای معیشتی نمانند.
دولت تکیه گاه باغداران شود
به گفته کشاورزان و فعالان بازار سیب با توجه به مشکلات موجود، اگر دولت برای بسته بندی، صادرات سیب درختی، بازاریابی و حقوق گمرکی کشاورزان حمایت نکند، با توجه به کاهش تولید سیب در اصفهان خسارات سنگین‌تری به کشاورزان وارد می‌شود.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات کشاورزی اصفهان، نیز چندی پیش اعلام کرده بود که با اینکه صادرکنندگان سیب سمیرم تاکنون اقدامات مناسبی در این زمینه انجام داده‌اند اما مشکلی که در این‌باره وجود دارد، این است که سیب سمیرم فقط به بازار کشورهای منطقه خاورمیانه صادر می‌شود و ما نتوانسته‌ایم آن را به‌عنوان یک محصول خاص در بازار جهانی عرضه کنیم.
به گفته کارشناسان، رویکرد دولت باید بر تعامل سازنده با بخش خصوصی و سرمایه گذاران باشد تا سیب سمیرم که می تواند برندی در حد جهانی داشته باشد با هدف اشتغال زایی و توسعه درآمد پایدار مورد توجه قرار گرفته و قابلیت های منحصر به فرد گردشگری آن از دست نرود.
نظر شما