بازار؛ گروه بین الملل: برخی کارشناسان معتقدند که پیامدهای کلی تصمیم اوپک پلاس در جهت کاهش تولید نفت و در صورت پافشاری عربستان بر چنین تصمیمی، باعث تیرگی روابط روابط سعودی با امارات متحده عربی خواهد شد.
بر این اساس پیامدهای تصمیم اوپک‌پلاس برای کاهش تولید نفت در مقادیر بی‌سابقه همچنان در سطح منطقه و جهان بیشتر می‌شود، امری که انتظار می‌رود باعث تغییرات آشکار در روابط بین‌المللی شود. اثر این تصمیم به روابط آمریکا و عربستان محدود نشد، بلکه به نظر می‌رسد که ممکن است به روابط این پادشاهی با مهم‌ترین متحد عربی خود، یعنی امارات نیز کشیده شود.
«جان کربی» سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید در این باره می‌گوید که کشورهای عضو اوپک به طور پنهانی به ایالات متحده گفته‌اند که با تصمیم عربستان سعودی مخالف هستند، اما احساس می‌کنند مجبور هستند از رویکرد عربستان حمایت کنند.
طبق گزارش روزنامه انگلیسی فایننشال تایمز، امارات و عراق تمایلی به تداوم تصمیم عربستان و روسیه برای کاهش تولید نفت نداشتند، زیرا نمایندگان دو کشور در نشست اوپک پلاس نسبت به این تصمیم ابراز تردید کردند. این روزنامه به نقل از منابع متعددی که در این جلسات حضور داشتند، افزود که نماینده ابوظبی در زمانی که نتوانست روند اتخاذ این تصمیم را متوقف کند، تلاش کرد تا آن را به تعویق بیندازد، اما او موفق به انجام این کار هم نشد.
منابع آگاه دیگری به «وال استریت ژورنال» اطلاع داده‌اند که امارات عربی متحده با کاهش تولید نفت مخالف است و به طور مخفیانه خواستار تاخیر یک ماهه این تصمیم در راستای همکاری با درخواست آمریکا شده است. آن‌ها گفتند که در روزهای منتهی به نشست ۵ اکتبر اوپک پلاس در وین، مقامات اماراتی به طور گسترده با همتایان سعودی و آمریکایی خود در تماس بوده و تلاش کردند تا جلوی چنین تصمیمی را بگیرند.
بر این اساس مواضع امارات، روابط ابوظبی با همسایه خلیج‌فارس خود یعنی عربستان را پس از سال‌ها توافق بین دو کشور بر سر بیشتر پرونده‌های منطقه‌ای و مشارکت‌شان در جنگ یمن، مورد تردید قرار می‌دهد.
چندی پیش سازمان اوپک پلاس اعلام کرد تولید نفت خود را کاهش می‌دهد. در پی اعلام این تصمیم، «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا در مصاحبه با شبکه «سی‌ان‌ان» گفت این اقدام عواقبی برای روابط واشنگتن و ریاض در پی خواهد داشت.
وزارت خارجه عربستان در واکنش به این اظهارات بیانیه‌ای صادر و اعلام کرد که هرگونه اظهارات درباره جانبداری ریاض در نزاع‌های بین‌المللی پس از تصمیم اوپک پلاس در خصوص کاهش تولید نفت را رد می‌کند؛ این اظهارات مبتنی بر واقعیت نیست. تصمیم اوپک پلاس به اجماع همه کشورهای عضو این مجموعه گرفته شده نه توسط یک کشور.
این در حالی است که روز جمعه، ۱۴اکتبر سخنگوی رسمی «احمد ابوالغیط» دبیرکل اتحادیه عرب اعلام کرد که این نهاد، حملات رسانه‌ای منفی علیه عربستان سعودی در پی تصمیم گروه اوپک‌پلاس برای کاهش بخشی از تولید نفت را محکوم کرده و از تصمیم اقتصادی ریاض کاملاً حمایت می کند.
با این حال، اظهارات رسانه‌ای سران کاخ‌سفید علیه ریاض ادامه دارد. «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا شب گذشته گفت: واشنگتن در حال بررسی پیامدهایی برای اقدام عربستان سعودی در اوپک پلاس است. سعودی‌ها می‌دانستند که کاهش تولید نفت، منافع روسیه را به‌شدت تقویت خواهد کرد و به‌طور بالقوه اثرات تحریم‌های ما را کاهش می‌دهند.
در خصوص این موضوع خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور «پل پیلار» استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا انجام داده که در ادامه می آید.
«پل پیلار» یکی از سردبیران نشریه نشنال اینترست، و عضو ارشد مرکز تحقیقات امنیتی دانشگاه جورج تاون و نیز مرکز سیاست‌های امنیتی ژنو است. وی در سال ۲۰۰۵ پس از ۲۸ سال فعالیت در جامعه اطلاعاتی ایالات متحده از سازمان اطلاعات مرکزی (DCI) بازنشسته شد و پس از آن به عنوان استاد مهمان در برنامه مطالعات امنیتی در دانشگاه جورج تاون حضور یافت.
مناصب ارشد دولتی پیلار، شامل افسر اطلاعات ملی خاورنزدیک و آسیای جنوبی، رئیس واحدهای تحلیلی در CIA در حوزه‌های خاورنزدیک، خلیج فارس و آسیای جنوبی، معاون رئیس مرکز ضد تروریستی DCI و دستیار اجرایی مدیر اطلاعات مرکزی بوده است. پروفسور پیلار همچنین در شورای اطلاعات ملی به عنوان یکی از اعضای اصلی گروه تحلیلی آن فعالیت می‌کرد. وی کهنه‌سرباز جنگ ویتنام و افسر بازنشسته ارتش ایالات متحده نیز هست.
پل پلار دارای مدرک افتخاری از کالج دارتموث، لیسانس فلسفه از دانشگاه آکسفورد، و کارشناسی ارشد و دکتری از دانشگاه پرینستون است. کتاب های پل پیلار عبارتند از: «مذاکره برای صلح: خاتمه جنگ بعنوان یک روند چانه‌زنی (۱۹۸۳)»؛ «تروریسم و سیاست خارجی ایالات متحده (۲۰۰۱)»؛ «اطلاعات و سیاست خارجی ایالات متحده: عراق، ۱۱ سپتامبر و اصلاح اشتباهات (۲۰۱۱)» و «چرا آمریکا جهان را اشتباه می‌فهمد: تجربه ملی و ریشه‌های سوءبرداشت (۲۰۱۶)».
*تصمیم اوپک‌پلاس برای کاهش تولید دو میلیون بشکه ای باعث بروز اختلافات میان امریکا و عربستان شده است. این اختلافات چقدر جدی است؟
تفاوت های جدی وجود دارد که تنها به دلیل مسائل مربوط به تولید نفت نیست. در سال‌های اخیر، مواردی مانند قتل جمال خاشقجی، سایر موارد نقض حقوق بشر در عربستان سعودی و مخرب بودن جنگ هوایی عربستان علیه یمن، همگی به طور فزاینده‌ای به عنوان مشکل تلقی شده‌اند. تصمیم در مورد تولید نفت به عنوان یک توهین دیگر تلقی می شود.
*تصمیم اوپک‌پلاس چقدر در بالا نگه داشتن قیمت انرژی در سطح جهانی موثر است؟
در حال حاضر، به طور کلی در بالا نگه داشتن قیمت ها موثر خواهد بود. اگر یک رکود عمیق جهانی اتفاق بیفتد، که قطعی یا حتی محتمل نیست، انتظار می رود قیمت ها کاهش یابد. در بلندمدت، قیمت‌های بالا باعث می شود تا کشورهای مصرف کننده سوخت‌های فسیلی، به سمت منابع انرژی جایگزین، سریعتر حرکت کنند. این ملاحظات اخیر به این دلیل بود که چرا عربستان سعودی - قبل از اینکه وضعیت مالی آن سخت شود - برای سال‌های متمادی طرفدار حفظ قیمت‌ها تا حدودی پایین‌تر از آنچه دیگر اعضای اوپک مانند ایران ترجیح می‌دهند، بود تا بازار بزرگی برای آن وجود داشته باشد.
*به نظر می رسد عربستان با این تصمیم این ارزیابی را دارد که دولت بایدن، دولتی یک دوره ای است و با این اقدام زمینه حضور جمهوری خواهان در کاخ سفید را نیز فراهم می آورد. آیا با این ارزیابی موافق هستید؟
بله موافق هستم. رژیم سعودی قطعاً سهم خود را با جمهوری خواهان (به همان اندازه که دولت اسرائیل نتانیاهو انجام داد) انجام داده است. محمد بن سلمان به وضوح با همتای مستبد خود یعنی ترامپ راحت بود. انگیزه دیگر عربستان برای تصمیم اخیر در مورد کاهش تولید نفت این بود که با تشدید تورم در آمریکا به جو بایدن و دموکراتها در انتخابات ماه آینده آسیب وارد کند.
*برخی مقامات امریکایی از تجدیدنظر در روابط با عربستان سخن می گویند. آیا این تهدیدات جدی است یا اساساً ناشی از کم اهمیت شدن خلیج فارس در استراتژی امنیت ملی آمریکاست؟
تحرکات جدی در میان دموکرات‌های کنگره برای محدود کردن روابط با عربستان سعودی و به‌ویژه کاهش فروش تسلیحات وجود دارد. این حرکات با صداهای دیگری از جمله در دولت بایدن که می گویند علیرغم ناامیدی ما از سعودی ها، آمریکا نیاز به ادامه روابط اساسی با پادشاهی دارد، مقابله خواهد کرد.
*بر اساس برخی گزارشها تصمیم جدید اتخاذشده در اوپک‌پلاس مبنی بر کاهش تولید نفت می‌تواند سبب بروز اختلافاتی در روابط ریاض و ابوظبی شود. آیا این اختلافات می تواند جدی شود؟
تا کنون، به نظر می رسد تاکید در داخل اوپک پلاس بر وحدت باشد و تاکید بر اینکه تصمیم برای کاهش تولید نفت، تصمیمی است که همه اعضا گرفته اند، علیرغم تمرکز ایالات متحده بر عربستان سعودی به صورت انفرادی. منافع عربستان و امارات در بسیاری از موارد موازی هستند اما به وضوح یکسان نیستند و هر اختلافی که بین این دو پدیدار شود نه تنها بر اساس مسائل نفتی بلکه بر اساس موضوعات دیگری مانند دیپلماسی در منطقه خلیج فارس و روابط با ایالات متحده است.
نظر شما