بازار؛ امیررضا اعتمادی: تنگه هرمز یک آبراه بین المللی بسیار ویژه و مهم است که روزانه ۴۳درصد از نفت فوب جهان و ۳۰درصد از کل نفت جهان را از خود عبور میدهد.
بررسی موقعیت استراتژیک تنگه هرمز!
تنگه هرمز در میان تنگه های استراتژیک جهان، از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ این تنگه از ارزش های خاص ارتباطی، اقتصادی، نظامی و ژئوپلیتیکی برخوردار است.
هر قدرتی که به تنگه هرمز سلطه داشته باشد به خلیج فارس تسلط خواهد یافت و هر قدرتی که به خلیج فارس دست یابد از منابع عظیم انرژی بهره‌مند خواهد شد و هر قدرتی که به منابع عظیم انرژی جهانی تسلط یابد بر اقتصاد جهان تسلط خواهد داشت.
جمهوری اسلامی ایران به عنوان بزرگترین قدرت در میان هشت کشور ساحلی دریای عمان و خلیج فارس شناخته میشود و با امکاناتی که موقعیت جغرافیایی سرزمین در اختیارش می گذارد باعث شده دسترسی و تسلط به امکانات و ظرفیت های عظیم تمام کرانه های شمالی تنگه هرمز و خلیج فارس داشته باشد، همچنین ایران با در اختیار داشتن جزایر استراتژیک و خصوصاً شش جزیره در دهانه تنگه هرمز توانسته از این امکانات در راستای تأمین امنیت ملی و تثبیت تسلط بر بازار انرژی جهانی برای جمهوری اسلامی ایران به خدمت گرفته شوند.
اهمیت تنگه هرمز در اقتصاد جهانی!
بنده معتقدم اختلال در تنگه هرمز باعث میشود تا معاملات تجاری کشورهای حوزه خلیج فارس به طور کل قطع و اقتصاد جهانی با سقوط چشمگیری مواجه شود، از آنجایی که بیشترین نفت خام صادر شده توسط کشورهای حوزه خلیج فارس به سوی اروپا و ایالات متحده از تنگه هرمز عبور می‌کند نشان از اهمیت و قدرت دریایی ایران و تسلط بر مسیر تردد نفتکش ها در دنیا دارد.
تردد سالانه ۶۰ هزار کشتی تجاری اقیانوس‌پیما و روزانه عبور بیش از ۳۵ میلیون بشکه نفت خام از کشورهای ایران، عربستان سعودی، قطر، کویت، عراق و امارات و ... به سمت مقصد های فرامرزی خود نشان از اهمیت بالای تنگه هرمز دارد.
اختلال در تنگه هرمز چه تأثیری بر انرژی جهان میگذارد؟
در ادامه بحث قدرتنمایی ایران در مرز های دریایی باید بگویم اگر کوچکترین اختلالی در تنگه هرمز پیش بیاید، بازار جهانی انرژی با کمبود ۳۵ میلیون بشکه نفت در روز مواجه میشود و بهای تمام شده نفت از مرز ۲۷۰ دلار عبور خواهد کرد.
همچنین کشورهای حوزه خلیج سالها است از این آبراه برای عبور حامل های سوخت و انرژی خود استفاده میکنند و تنها مسیر مطمئن و قابل موجود را برای مبادلات دریایی خود عبور از تنگه هرمز میدانند که از اهمیت بالای این تنگه و سلطه جمهوری اسلامی ایران بر این آبراه اطلاع دارند.
اهمیت تنگه هرمز برای دوحه و قطری ها!
علاوه بر صادرات نفت، یک‌چهارم محموله‌های ال ان جی دنیا از تنگه هرمز عبور می‌کند. به همین دلیل، این آبراه برای قطری‌ها بیش از سایر دولت‌های حاشیه خلیج‌فارس از اهمیت بالای برخوردار است. دوحه که سال‌هاست رهبری بازار ال ان جی دنیا را در اختیار دارد، خواهان ثبات و امنیت در این منطقه است.
حضور ایالات‌متحده، روسیه، موزامبیک و استرالیا به عنوان مدعیان بازار جهانی ال ان جی، رقابتی تنگاتنگ را در این بازار تشکیل داده‌اند و با مسدود شدن تنگه هرمز و حذف قطر از این بازار، به‌سرعت شاهد تصاحب سهم بازار قطری‌ها توسط رقبا همراه با افزایش قیمت‌ها خواهیم بود.
قطری‌ها فاقد توانایی صدور ال ان جی با خط لوله هستند و تنش در خلیج‌فارس، یک کابوس برای آن‌ها خواهد بود. اما باتوجه به اینکه حدود ۶۸ درصد ذخایر نفت و گاز دنیا در خلیج فارس قرار دارد و همچنان بیشتر صادرات نفتی کشورهای حوزه‌ی خلیج فارس با نفتکش‌ها انجام میشود، امنیت این تنگه در تأمین انرژی دنیا اهمیت بالایی دارد.
وابستگی چین به تنگه هرمز!
حدود ۴۵ درصد نفت وارداتی چین از تنگه هرمز عبور می‌کند، چین به عنوان یک قدرت مصرفی انرژی شناورهای حامل نفت خریداری‌شده خود را از عربستان سعودی، ایران، عراق، امارات متحده عربی و کویت باید از این تنگه عبور بدهد
همچنین چین برای امنیت انرژی و رشد اقتصادی خود به عنوان مصرف‌کننده انرژی به خوبی می‌داند که تنگه هرمز آبراه کلیدی برای کشورش می‌باشد.
امنیت این تنگه برای نفتکش ها
یکی از پر خطر ترین و پر ریسک ترین فضای اقتصادی قدرت ها و کشور ها در بحث امنیت انرژی جهان متعلق به نفتکش‌های دریایی است که هر گونه خلل در حمل و نقل ضررهای سنگینی را برای کشورهای تولید کننده و مصرف کننده در پی دارد.
هر چند عربستان با احداث خط لوله ای تلاش داشت تا روزانه با انتقال دو میلیون بشکه نفت خام، تنگه هرمز را دور بزند، اما زمانی که پهبادهای یمنی این خط لوله را که وظیفه تأمین نفت اروپا و آمریکا را بر عهده داشت هدف قرار دادند امیدها برای دور زدن تنگه هرمز به حداقل خود رسید. این در حالی است که بندر فجیره امارات متحده عربی نیز اساس احداث آن کاهش اهمیت تنگه هرمز بود، این روزها محل امنی برای نفتکش‌ها محسوب نمی‌شود.
جمع بندی صحبت ها
حال با این همه می‌توان گفت مسیر دریایی تنگه هرمز در بین هفت مسیر دیگر، (شاهراه انتقال محموله‌های نفتی جهان محسوب میشود.)
وابستگی قدرت ها به وجود این آبراه این پیام را به خوبی میرساند که هرگونه تنش در این منطقه می‌تواند به‌شدت موجب افزایش قیمت نفت و به هم خوردن تعادل فعلی عرضه و تقاضا در بازار جهانی نفت شود.
همچنین وابستگی دنیای صنعتی غرب به نفت خلیج فارس برای رفع نیازهای صنعتی، دفاعی و خدماتی خود به تنگه هرمز به عنوان یک نقطه کنترل و اعمال فشار ویژه مطرح میشود. همچنین اگر این تنگه در اختیار هر یک از قدرت های جهانی باشد، می تواند موازنه استراتژیک را به نفع خود تغییر بدهد.
نظر شما