بازار؛ گروه ایران: برنامه هفتم توسعه نیز ابلاغ شد و دولت وظیفه دارد این برنامه را تدوین کند ولی سوالاتی مطرح است که مهمترین این سوال آیا دولت می تواند این برنامه را اجرایی کند و منبع درآمد مشخصی برای برنامه رشد اقتصادی که در این برنامه اشاره شده دارد.
در این باره خبرنگار بازار با «پرویز جلیلی کامجو» تحلیلگر اقتصادی و استاد دانشگاه به گفتگو پرداخته است:
*یکی از معضلات بزرگی که در اقتصاد با آن مواجه‌ایم بحث رشد اقتصادی که در برنامه هفتم توسعه نیز به ۸ درصد رشد اقتصادی اشاره شده است. به نظر شما چه اقداماتی برای رسیدن به رشد هشت درصد باید انجام بدهیم؟
اگر یک بررسی از برنامه‌های ۵ ساله توسعه داشته باشیم تقریبا در ۹۰ درصد موارد هیچ کدام از این برنامه‌ها به اهداف خودشان نرسیدند و جالب است بدانید در بیشتر برنامه‌های ۵ ساله توسعه بعد از انقلاب رشد ۸ یا ۸.۱ دهم درصدی را در برنامه‌ها داشتیم. مطالعات مختلفی انجام شده برای اینکه ما بدانیم برای یک درصد رشد اقتصادی ما نیاز به چند میلیارد دلار سرمایه گذاری داریم. حالا این اعداد و ارقام مختلف است و برخی از مطالعات می گویند که ما برای هر یک درصد رشد اقتصادی نیاز به ۱۰۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری داریم. البته مطالعات ۶۰ و ۷۰ میلیارد دلار هم هست ولی اگر ما همین ۱۰۰ میلیارد دلار را در نظر بگیریم برای رشد ۸ درصدی نیاز به حدود ۸۰۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری داریم. جالب این است که وقتی رئیس جمهور در مورد این موضوع صحبت می کند یا وقتی سازمان برنامه و بودجه رشد ۸ درصدی در برنامه ششم و هفتم می گذارد واقعا نمی گوید منابع آن کجا است و نمی گوید بر چه اساسی این عدد را می گذارد.
در برنامه هفتم توسعه اشاره نمی شود برای این رشد منبع درآمد باید از کجا تامین بشود؟ البته نه تنها در این برنامه بلکه در برنامه های اقتصادی دیگر نیز چنین موضوعی دیده می شود
*مهمترین دیدی که در برنامه هفتم توسعه باید باشد چیست؟
این نکته را اشاره کنم، در برنامه هفتم توسعه اشاره نمی شود به اینکه برای این رشد منبع درآمد باید از کجا تامین بشود؟ البته نه تنها در این برنامه بلکه در برنامه های اقتصادی دیگر نیز چنین موضوعی دیده می شود. متاسفانه بیشتر یک دید پوپولیستی در این برنامه دارند و بیشتر شبیه به شعار است. وگرنه دو سال دیگر پایان برنامه ۲۰ ساله سند چشم انداز است که در سال ۱۳۸۴ شروع شده و در قالب ۴ برنامه توسعه یک سند چشم انداز ۲۰ ساله نوشتیم که قرار است در سال ۱۴۰۴ در ۱۰۰ شاخص اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی سیاسی رتبه اول خاورمیانه باشیم. ما به اندازه تعداد انگشتان یک دست هم در خاورمیانه در هیچ شاخصی رتبه اول نمی شویم یعنی این برنامه‌ها بیشتر آرمانی نوشته می شوند و بیشتر شعارزدگی درون آنها دیده میشود. زمانی که تورم را هم بانک مرکزی و هم مرکز آمار اعلام می کردند کلی با هم اختلاف دارند. بنابراین، با این سیستم اقتصادی هیچ وقت نمی توانیم رشد ۸ درصدی بدون نفت داشته باشیم.
اقتصاد ایران در دست دولت نیست و مشکلات فرادولتی و فرا قوه‌ای است. اقتصاد ایران از مشکلات بسیار عمیق و مزمنی رنج می برد که حل آن در دست دولت‌ها نیست
*راهکاری که دولت باید اجرا کند تا رشد ۸ درصدی تحقق پیدا کند چیست؟
دولت‌ها در ایران قدرت چندانی ندارند و قدرت اصلی در دست سیستم شبه دولتی است. روحانی رئیس جمهور سابق وقتی بنزین گران می شود، می گوید من صبح جمعه فهمیدم. در حذف ارز ۴۲۰۰ دیدید دولت هیچ برنامه‌ای برای حذف ارز ۴۲۰۰ نداشت. یا برای آزاد کردن قیمت حامل‌های انرژی دولت هیچ برنامه‌ای ندارد و نمی داند اصلا باید چکار کند و دلیل آن این است که قدرتی ندارد. در اقتصاد ایران قدرت در دست سیستم شبه دولتی است و علت اینکه هیچ کدام از این برنامه ها به اهداف خودش نمی رسد به دلیل شبه دولتی بودن آن است. مانند این است که شما از یک فرد ضعیف وظیفه خطیر و مهم را می خواهید و این فرد نمی تواند این کار را انجام بدهد. واقعیت این است که مشکلات اقتصادی ایران در دست دولت نیست و مشکلات فرادولتی و فرا قوه‌ای است. اقتصاد ایران از مشکلات بسیار عمیق و مزمنی رنج می برد که حل آن در دست دولت‌ها نیست.
*تیم اقتصادی دولت برای اجرایی کردن برنامه هفتم توسعه چطور ارزیابی می کنید؟
تیم اقتصادی تقریبا از دانشگاه امام صادق(ع) که تقریبا یک دست و یک سویی است. به دلیل اینکه دانشکده اقتصاد امام صادق یک دانشکده معارف اسلامی و اقتصادی است و اصلا دانشکده تخصصی اقتصادی نیست. دانشجویانی که از این دانشگاه فارغ التحصیل می شوند تخصص اقتصاد محض ندارند. به دلیل اینکه این دانشکده، دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد است. دارای گرایش‌های خاص فکری که در دولت اول احمدی نژاد هم همه این افراد سرکار بودند. سیستم اقتصادی یک سیستم اقتصادی موافق و یکدست و از یک دانشکده خاص و با یک دانش خاص است.
نظر شما