بازار؛ گروه صنعت: اواسط تیرماه سال جاری بود که طرح دارویار برخلاف تصور عموم فعالان صنعت دارویی کشور که به آن ها وعده شده بود تخصیص ارز ترجیحی ادامه دارد، آغاز و برنامه اختصاص ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی دارو هم منتفی شد. بر این اساس وعده شد که طرح دارویار بدون فشار مضاعف به مردم و فعالان صنعت دارویی کشور اجرایی شود و یارانه دارو به طور مستقیم به مصرف کننده واقعی برسد.
در این راستا به داروخانه ها هم اعلام شد که نگران نباشند و نه تنها معوقات آن ها به سرعت پرداخت می شود بلکه چندین همت بودجه هم برای جلوگیری از کمبود نقدینگی در داروخانه ها و پرداخت سریع مطالبات از سوی سازمان برنامه و بودجه کشور اختصاص خواهد یافت. هرچند در ابتدا نگرانی هایی در این زمینه وجود داشت که سازمان برنامه و بودجه زیر بار پرداخت نرود اما با اختصاص اولیه چهار همت برای طرح دارویار این نگرانی هم برطرف شد.
البته بعد از رفع این چالش، به رغم اینکه انتظار می رفت بیمه ها همکاری مناسبی با صنعت دارویی کشور داشته باشند اما پرداخت ها را به سرعت انجام ندادند. این درحالی است که مجریان طرح دارویار همواره از پرداخت به موقع مطالبات داروخانه ها می گویند اما وقتی پای درد و دل فعالان این صف می نشینیم متفاوت صحبت می کنند و از عدم همکاری سازمان تامین اجتماعی اظهار ناراحتی می کنند و ادامه این روند را برای طرح دارویار روشن نمی بینند.
اعتراض انجمن داروسازان از بدعهدی بیمه ها
پیرو همین ماجرا نیز چندی پیش، رئیس انجمن داروسازان نامه ای به رئیس جمهور نوشته اند و از بدعهدی سازمان تامین اجتماعی در طرح دارویار گلایه و از احتمال شکست طرح دارویار با ادامه این روند ابراز نگرانی کردند.
در پاسخ به این نامه شهرام غفاری، مدیرکل درمان غیرمستقیم سازمان تامین اجتماعی با رد برخی از ادعا های مطرح شده در این نامه با ادعای تاخیر یا تعلل بیمه های پایه در اجرای طرح دارویار گفت: مطالبات داروخانه های طرف قرارداد سازمان تامین اجتماعی بدون تاخیر در حال پرداخت است.
وی افزود: کلیه مطالبات داروخانه های طرف قرارداد سازمان تامین اجتماعی تا تیر ماه پرداخت شده و مطالبات مرداد ماه نیز از هفته آینده پرداخت می شود. همچنین بیش از ۱۲ هزار داروخانه مستقل در سراسر کشور وجود دارد که طرف قرارداد سازمان تامین اجتماعی هستند که در اکثر استان ها مطالبات تیر ماه به صورت کامل و در برخی استان ها از جمله در استان تهران، به صورت علی الحساب پرداخت شده و تنها بخش اندکی از مطالبات باقی مانده است.
سازمان بیمه سلامت همه تعهدات خود را به داروخانه ها به موقع داده و مطالبات ماه های تیر و مرداد را نیز پرداخت کرده است، اما با گذشت دو ماه از اجرای این طرح سازمان تأمین اجتماعی هیچ پرداختی نداشته است
این درحالی است که علی فاطمی، نایب رئیس انجمن داروسازان ایران در تازه ترین اظهارات خود از عدم پرداخت سازمان تامین اجتماعی در ماه های تیر و مرداد به داروخانه ها پرده برداشت و گفت: سازمان بیمه سلامت همه تعهدات خود را به داروخانه ها به موقع داده و مطالبات ماه های تیر و مرداد را نیز پرداخت کرده است، اما با گذشت دو ماه از اجرای این طرح سازمان تأمین اجتماعی هیچ پرداختی نداشته است.
بودجه اختصاص یافته در حساب بیمه ها
در این راستا برخی از کارشناسان صنعت داروی کشور در خصوص احتمال عدم هماهنگی سازمان های برنامه و بودجه و تامین اجتماعی در روند پرداختی های طرح دارویار اظهار نگرانی کرده اند. در پاسخ به این نگرانی حسین شمالی، سرپرست اداره کل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو گفت: ابتدای شروع طرح دارویار نگرانی های زیادی در جنبه های مختلف وجود داشت که مبادا مسائلی مانع موفقیت این طرح شوند. برای مثال ابتدا این نگرانی وجود داشت که سازمان برنامه و بودجه زیر بار پرداختی های طرح دارویار نرود. اما با توجه به پیش پرداخت ۴ همتی که انجام داد این نگرانی مرتفع شد.
وی اضافه کرد: با توجه به پرداخت سازمان برنامه و بودجه، بیمه ها بهانه ای ندارند که پول را به موقع به داروخانه ها ندهند. البته این نگرانی در مورد داروخانه ها هم وجود داشت که در پرداخت ها تاخیر داشته باشند. البته بیمه سلامت بر اساس مشاهدات و گفته های داروخانه داران به موقع پرداخت ها را انجام داده است اما هنوز سازمان تامین اجتماعی مرداد ماه را پرداخت نکرده است.
هیچ دلیلی ندارد سهم یارانه ای که دولت پرداخت کرده را بیمه ها با تاخیر پرداخت کنند. البته برای رفع این معضل قبل تر این مساله مطرح شده که سهم یارانه دولت تفکیک شود و از نظر مالی بیمه گر واسطه گر نباشد
شمالی ادامه داد: این درحالی است که در جلسات متعدد تاکید کرده ایم که هیچ دلیلی ندارد سهم یارانه ای که دولت پرداخت کرده را بیمه ها با تاخیر پرداخت کنند. البته برای رفع این معضل قبل تر این مساله مطرح شده که سهم یارانه دولت تفکیک شود و از نظر مالی بیمه گر واسطه گر نباشد. بر این اساس بیمه ها فقط کار حساب رسی را انجام می دهند و سازمان برنامه و بودجه به صورت مستقیم مطالبات داروخانه ها را در بازده زمانی کوتاه برای مثال هفتگی پرداخت کند. هرچند ساز و کار این اقدام موجود است و پیچیدگی چندانی ندارد اما هنوز آغاز نشده است.
این مقام سازمان غذا و دارو تاکید کرد: اینکه پرداخت یارانه دولت به داروخانه ها از سوی بیمه تامین اجتماعی عقب افتاده توجیهی ندارد و دلیلی برای تعویق وجود ندارد. همچنین یکی بحث پیش پرداخت دارویار بود که همان یارانه ارزی می شود که آن به مبلغ به مقدار چهار همت پرداخت شد. یک مبحث هم بحث بیمارستان های دولتی و به طور کلی دولت به زنجیره تامین بود که نزدیک به چهار همت آن هم به شرکت های پخش پرداخت شده است.
بهانه ای برای دیر کرد بیمه ها نیست
سرپرست اداره کل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو در پاسخ به این سوال که اگر دارویار با مشکلی مواجه شود کدام سازمان باید پاسخگو باید؟ گفت: مهمترین مساله در مورد دارویار، بحث های فنی است با تمام فراز و نشیب ها و فشاری که روی داروخانه ها و مردم آمد تا حدودی حل شده است.
شمالی ادامه داد: الان مساله اصلی دارویار بحث جریان مالی است که قطع و وصل نشود؛ یعنی هم بیمه ها به موقع پرداخت انجام دهند و هم سازمان برنامه و بودجه به تعهدات خود عمل کند. حالا سازمان برنامه و بودجه چهار همت پرداخت کرده که هزینه دارویار بیشتر از بیمه ها است. اکنون هم بیمه ها باید پرداخت را انجام دهند و صورت حساب به سازمان برنامه و بودجه ارائه دهند تا بتوانند بودجه بعدی را بگیرند. بنابراین الان توپ در زمین بیمه ها است که کارشان را درست انجام دهند و گزارش کنند.
در خصوص اینکه طرح دارویار در ابتدای کار از دست برود، به نظر می رسد چنین اتفاقی رخ نمی دهد؛ چرا؟ چون قبل از طرح دارویار تقریبا ۳۰ درصد بازار دارویی را بیمه ها پوشش می دادند و مابقی پرداختی ها از جیب بیماران بود اما اکنون تعهدات بیمه ها افزایش یافته است
وحید محلاتی، داروساز و مدیرعامل یک شرکت دارویی نیز در پاسخ به این نگرانی که اگر بیمه ها همین روند پرداخت دیر هنگام را ادامه دهند امکان شکست دارویار وجود دارد؟ گفت: در خصوص اینکه طرح دارویار در ابتدای کار از دست برود، به نظر می رسد چنین اتفاقی رخ نمی دهد؛ چرا؟ چون قبل از طرح دارویار تقریبا ۳۰ درصد بازار دارویی را بیمه ها پوشش می دادند و مابقی پرداختی ها از جیب بیماران بود.
وی اضافه کرد: در این طرح نسبت ها برعکس شده و عدد بیمه ها قرار است بیشتر از قبل شود. حالا هر چه سازمان برنامه و بودجه نتواند به موقع بودجه مورد نیاز را اختصاص دهد و بیمه ها با چالش مواجه شوند اتفاقی که رخ می دهد شکست طرح دارویار نیست فقط ممکن است بیمه ها به تدریج تعهدات خود را کم کنند.
دلیلی برای شکست دارویار وجود ندارد
محلاتی ادامه داد: هر چقدر که از تعهدات بیمه ها کم شود و حتی به ۵۰ درصد هم برسد باز از گذشته که طرح دارویار نبود حجم تعهدات بیشتر است. بنابراین بعید است که برای این طرح اتفاقی رخ دهد. همچنین باید به این نکته توجه کنیم که دارویار یک طرح پیشگیرانه بود که عواقب اجتماعی تغییر قیمت ها جلوگیری کند که موفق هم عمل کرد.
این داروساز تاکید کرد: فکر می کنم خیلی نگرانی ای از جهت شکست خوردن طرح دارویار وجود ندارد؛ چرا که این طرح در واقع کارکرد خود را داشته است. در آینده هم تا هر کجا که کار کند به نفع بیماران است و عدد آن از قبل از اجرا بیشتر است؛ چون مبالغی اضافه تر برای بیمه ها اختصاص داده شده است.
خیلی نگرانی ای از جهت شکست خوردن طرح دارویار وجود ندارد؛ چرا که این طرح در واقع کارکرد خود را داشته است. در آینده هم تا هر کجا که کار کند به نفع بیماران است و عدد آن از قبل از اجرا بیشتر است
وی اضافه کرد: همچنین عدم موفقیت طرح دارویار در طول زمان است و یک شبه اتفاق نمیفتد و بالاخره اقتصاد ایران تورم بالایی را تجربه می کند و در طولانی مدت این اعداد و ارقام دیده نخواهد شد اما مشکل اصلی سر جای خود باقی می ماند و تشدید می شود به خصوص که قدرت خرید مردم در اقتصاد تورمی افزایش پیدا می کند.
محلاتی ادامه داد: چندی پیش دکتر یکتا دوست در خصوص سهم بازار دارویی از کل تولید ناخالص ملی عددی داد که در حدود ۱.۳ تا ۱.۵ هست. الان تولید ناخالص داخلی به دلار در حدود ۱۹۱ میلیارد دلار است و فرض می کنیم ۲۰۰ میلیارد دلار است. به این ترتیب اگر حتی ۱.۵ تا ۲ درصد هم در نظر بگیریم، می توانیم یک بازار ۳ میلیارد دلاری برای دارو در نظر بگیریم.
وی افزود: این ۳ میلیارد دلار، ۹۰ هزار میلیارد تومان است. بنابراین با توجه به اینکه عدد امسال مقداری بیشتر می شود تکلیف اینکه قیمت ها در بازار به کدام سمت و سو می رود و افزایش قیمت ها چطور است و داروهای جدید می تواند به بازار بیاید یا نه؟ مقداری در معادلات مالی کشوری مشکلاتی ایجاد می شود که به نظر می رسد باید یکسری تجدید نظرهایی در کل فرایند های مالی بازار دارو صورت بگیرد.
در طرح دارویار کمتر به فکر حاشیه سود باشید
مهدی عبدوس، پزشک و فعال صنعت دارو با اشاره به اینکه حالا که دولت سیزدهم طرح دارویار را پذیرفته است، گفت: دولت در این شرایط باید به هر نحوی نیاز بازار دارویی را تامین کند؛ یعنی حتی اگر نیاز به واردات است باید اجازه بدهد واردات را در کنار تولید قرار بگیرد.
بهتر است کمتر به سراغ محاسباتی که سود وارد کننده یا تولید کننده چقدر باشد برویم و مصالح کشوری را بیشتر در نظر بگیریم
وی اضافه کرد: بهتر است که فرایند ها را به گونه ای تعریف کنیم که کمبودها جلوتر پیش بینی شود و حتی گاهی اوقات با توجه به اینکه خیلی از داروها را بیمه می دهد یک مقدار کمتر به سراغ محاسباتی که سود وارد کننده یا تولید کننده چقدر باشد برویم و مصالح کشوری را بیشتر در نظر بگیریم. همچنین نیاز است شرایطی فراهم شود که مردم بتوانند از برند های اصلی دارو استفاده کنند.
بهروز ذوالفقاری، فعال صنعت دارو نیز بیان کرد: بخشی مهمی از صنعت داروی کشور داروسازانی هستند که در داروخانه ها مشغول هستند و اکنون با مشکلات عدیده ای مواجه شده اند. بنابراین این ارتباطی که بین سازمان غذا و دارو و مجموعه های صنفی خدشه دار شده است باید بازسازی شود و گفتگو ها شکل بگیرد.
وی اضافه کرد: در مورد داستان دارویار خواهش دارم که مسئولان ذی ربط پیگیر رفع مشکلات باشند، متاسفانه در رابطه با پرداخت داروخانه ها اطلاعات درستی به رسانه ها ارائه نمی دهند و می گویند پرداخت های داروخانه ها را انجام داده اند. این درحالی است که پرداختی انجام نشده و کسی هم چنین مسئولانی را بازخواست نمی کند که چرا اطلاعات نادرست ارائه می دهند. این انتظار از مجری دارویار است که پیگیر پرداختی های داروخانه داران باشند.
ذوالفقاری تاکید کرد: همچنین ورود پلت فرم های مجازی به فروش دارو چالش دیگری است که می خواهیم تجارب موجود در دنیا را ببینید. همه در یک کشتی نشسته ایم و اینکه یک دفعه پشت درهای بسته شاهد وقوع اتفاقات ناگهانی و تاثیرات آن باشیم درست نیست. اگر وضع حوزه دارو و خدمات دارویی بهتر شود باعث سربلندی همه ما است و اگر قصوری هم رخ دهد باعث سرافکندگی همه است.
نظر شما