بازار؛ گروه استانها: عمده ظرفیت‌های معدنی فلزی خراسان رضوی در سنگ‌آهن، مس و کرومیت و در بخش معادن غیرفلزی در سنگ تزئینی و خاک صنعتی است که این حوزه توانسته حداقل ۱۱ هزار نفر به‌صورت مستقیم اشتغال ایجاد کند لذا ازآنجاکه بسیاری از معادن استان راکد بوده و فعالیتی ندارند لذا با فعال‌سازی آن‌ها می‌توان این آمار اشتغال را افزایش داد.
ضرورت حمایت از بخش خصوصی
حسین سعادت یکی ازبهره برداران بخش معدن در گفت و گو با بازار اظهار می‌کند: در کشورهای پیشرفته در حوزه معدن مانند کانادا، استرالیا، شیلی و روسیه، اطلاعات‌پایه زمین‌شناسی و اکتشاف و نقشه‌های مرتبط با آن توسط دولت تهیه می‌شود، همچنین دولت مطالعات دورسنجی را انجام و در اختیار بخش خصوصی قرار می‌دهد، سپس بخش خصوصی در یک بستر شفاف وارد سایت زمین‌شناسی مربوطه شده و اطلاعات لازم را در اختیار می‌گیرد.
وی با تأکید بر این موضوع که در ایران مسئولیت تهیه اطلاعات‌پایه زمین‌شناسی و اکتشاف بر عهده سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی است ادامه می‌دهد: ایمیدرو یا سازمان توسعه معادن و صنایع معدنی ایران چندین برابر سازمان زمین‌شناسی بودجه در اختیار دارد اما از نیروی متخصص کافی برای اکتشاف برخوردار نیست، بنابراین هر نهادی که وارد کار اکتشاف معدنی شده صرفاً برای خود فعالیت نموده لذا یکپارچگی لازم در حوزه اکتشاف معدنی در کشور ایجاد نشده است.
سعادت با اشاره به این موضوع که موازی کاری‌های متعدد و پراکنده‌ای در حوزه اکتشاف معدنی در کشور انجام می‌گیرد بیان می‌کند: متأسفانه فعالیت‌هایی نیز که تاکنون سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی در ایران انجام داده آن‌طور که باید به‌صورت شفاف در اختیار بخش خصوصی قرار نگرفته است.
این بهره‌بردار در خصوص مشکلات معدن کاران به بازار می‌گوید: در حال حاضر ماشین‌آلات مربوط به اکتشاف در کشور ضعیف است و در این زمینه ۴۰ سال از فناوری‌های روز دنیا عقب هستیم، این مهم باعث شده است عمق اکتشافات در سایر کشورهای جهان بیش از ۱۰۰ متر در عمق زمین باشد اما در کشور ما عمق اکتشاف بسیار کم است.
وی یادآور می‌شود: از آن جا که متولی بخش اکتشاف یعنی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی چندان قوی نیست، بودجه مربوط به اکتشاف نیز به بخش‌های دیگر اختصاص‌یافته است، نهادهایی که فعالیت‌های اکتشافی انجام می‌دهند باید اطلاعاتی که به آن دست‌یافته‌اند را به‌صورت شفاف و آنلاین در اختیار بخش خصوصی قرار دهند اما این مهم انجام نمی‌گیرد و مفسده انگیز شده است.
این بهره‌بردار بابیان اینکه بروکراسی اداری هم چنان سد راه معدن داران است اظهار می‌کند: برای دریافت پروانه بهره‌برداری حداقل از ۱۶ دستگاه دولتی باید مجوز بگیرید و این موضوع خود گواه موانع سد راه بهره‌برداران است.
ریشه مشکلات کجاست؟
سرپرست معاونت امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در گفت‌وگو با بازار پیرامون ریشه مشکلات معدن داران اظهار کرد: تعطیلی و رکود معادن به میزان ۵۰ درصد متأسفانه موج فراگیری است که تمامی معادن کشور را در برگرفته است.
محمد توکلی بیان کرد: از طرفی با توجه به افزایش قیمت دلار و موضوع تحریم‌ها ، قیمت ماشین‌آلات معدنی به‌عنوان مهم‌ترین رکن بهره‌برداری از معادن در کشور به‌شدت افزایش یافت و برخی وسایل و ماشین‌آلات ۴۰۰ الی ۵۰۰ درصد افزایش قیمت را تجربه کردند که افزایش هزینه‌های تولید و قطعات یدکی را نیز به همراه داشته است و این موضوع باعث تعطیلی بسیاری از معادن شد.
وی اذعان کرد: برای حل این مشکل به معدن کاران اجازه داده شد بدون پرداخت تعرفه گمرکی ابزار و ماشین‌آلات خود را به کشور وارد کنند که البته این موضوع با مشکلات بسیاری روبروست که نیازمند مساعدت مسئولان است.
وی با اشاره به این موضوع که حدود در این استان ۴۸۲ معدن به‌صورت فعال و حدود ۴۴۰معدن نیز به‌صورت راکد و نیمه فعال هستند ادامه داد: بیش از ۹۰ درصد معادن راکد و نیمه فعال، معادن سنگ لاشه و مصالح ساختمانی مانند گچ و شن و ماسه هستند.
وی دلیل تعطیلی این معادن را رکود در پروژه‌های ساخت‌وساز و کاهش بودجه‌های عمرانی دولت به‌عنوان بزرگ‌ترین پیمانکار کشور عنوان کرد و گفت: راکد بودن معادن به این معنا نیست پتانسیل چندانی ندارند بلکه بیشتر معادن مصالح ساختمانی هستند که به دلیل اقتضای کشور به‌صورت راکد یا نیمه فعال درآمده‌اند و سایر معادن ما فعال هستند .
توکلی بیان کرد: در حوزه فعال‌سازی معادن جدید در استان ، دو راهکار را پیش‌بینی کردیم اول برگزاری مزایده معادن به‌صورت مستمر و متوالی است تا افرادی که دارای سرمایه و صلاحیت مالی و فنی هستند به سمت معادن هدایت کنیم که این امر باعث می‌شود سرمایه‌های سرگردان مردم به این سمت بیاید و این استراتژی تا حد زیادی در استان اجراشده و تلاش‌های بسیار خوبی در این زمینه صورت گرفته است و قفل مزایده‌های معدنی در استان بازشده است.
وی افزود: یکی از مشکلات اساسی در کشور ما این است که تمام ذخایر ارزی ما اکتشاف شده‌اند برای همین نیاز به این داریم که شرکت‌های بزرگ اکتشافی در سطح کشور سرمایه‌گذاری کنند و معادن جدید زیرسطحی را اکتشاف کنند که البته در این رابطه از شرکت‌های فعال در این حوزه دعوت‌شده است.
سرپرست معاونت امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی افزود: در حوزه معادن فعال استان، استمرار اشتغال آن‌ها برای ما بسیار مهم است از همین رو دو استراتژی را پیش‌بینی کرده‌ایم اولین مورد افزایش واحدهای فرآوری مواد معدنی است که این واحدها باعث ایجاد ارزش‌افزوده، کاهش قیمت تمام‌شده، ایجاد ثروت و جلوگیری از خام فروشی برای معادن استان می‌شوند و تنها راه برای افزایش این واحدها ارائه تسهیلات ارزان‌قیمت به معدن داران و بهره‌برداران بود که هنوز در این زمینه به دستاورد چشم‌گیری دست نیافته‌ایم.
وی بیان کرد: دلیل این امر هم همکاری بانک‌هاست که متأسفانه این ارتباط و تعامل شکل نگرفته و بانک‌ها همکاری لازم را انجام نداده‌اند.
تعیین تکلیف معادن
استاندار خراسان رضوی نیز بابیان اینکه هم‌اکنون حدود هزار معدن در این استان وجود دارد که ۵۰ درصد آن راکد است به خبرنگاران گفت: با تلاش در چند ماه گذشته برخی از آن‌ها تعیین تکلیف شده و بقیه هم به‌زودی مشخص خواهد شد.
یعقوب علی نظری افزود: هر اقدامی که موجب تولید و رونق اقتصادی استان خراسان رضوی شود، ازنظر ما ارزشمند است.
وی بیان کرد: معدن موضوع تعیین‌کننده در جریان اقتصادی استان خراسان رضوی است و ما پذیرای سرمایه‌گذاری و همکاری در این بخش هستیم.
استاندار خراسان رضوی ادامه داد: هر کاری معایب و محاسنی دارد و تلاش می‌شود عیوب کار در کمترین حد خود باشد و به‌عنوان یک وظیفه اجتماعی و با همیاری خود مردم سعی در کاهش عارضه‌ها داشته باشیم.
نظری ادامه داد: رهبر انقلاب اسلامی بر موضوع معدن تأکید بسیار دارند تا به‌عنوان جایگزین نفت در اقتصاد کشور تأثیرگذار باشد.
وی گفت: خراسان رضوی از نعمت معادن برخوردار است و زنجیره کشف، فرآوری و بهره‌برداری معادن در استان باید تکمیل و نیازهای صنایع وابسته به معادن در استان نیز برطرف شود.
نظر شما