افزایش ۱۰۰ میلیون کاربر جدید به اقتصاد دیجیتال خاورمیانه تا سال ۲۰۲۷؛ نقش پر رنگ امارات

بازار، وحید پورتجریشی: رشد فناوری های دیجیتال و صنایع مبتنی بر آن، طی سال های اخیر سرعت شتابزده ای را تجربه کرده و با ایجاد همه گیری کرونا در جهان نیز، نرخ سرعت توسعه اقتصاد دیجیتال بنا به دلایل مختلف، افزایش دو چندان یافت.

از سوی دیگر، یکی از شاخص های مهم برای اندازه گیری میزان پتانسیل توسعه فناوری های نوین در کشورها و مناطق جغرافیایی مختلف جهان، متوسط سنی شهروندان است که منطقه خاورمیانه از این حیث، یکی از جوانترین مناطق جهان به حساب آمده و لذا به همین دلیل، بازار فناوری های دیجیتال خاورمیانه از جمله بزرگترین بازارهای جهان در این بخش بوده و آینده روشنی نیز برای آن متصور است.

رشد کاربران خدمات دیجیتال در خاورمیانه تا سال ۲۰۲۷

بر اساس تحقیقات انجام شده توسط شرکت مشاور بین المللی «رِدسیر» (Redseer)، طی پنج سال آینده دستکم ۱۰۰ میلیون کاربر جدید به بازار خدمات دیجیتال از جمله وب سایت های فروش اینترنتی، استارت آپ ها و ... در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) اضافه خواهد شد که بخش عمده این کاربران را جوانان تشکیل می دهند.

ردسیر همچنین اعلام کرده که طی یک سال آینده، بیش از ۱۵ درصد به رشد پلتفرم ها واستارت آپ های مبتنی بر تجارت الکترونیک اضافه خواهد شد که رقمی بسیار چشمگیر محسوب می شود.

در متن این گزارش آمده است: منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا دارای جمعیت نسبتاً جوان با میانگین سنی ۲۶ سال است که این میانگین سنی بسیار کمتر از سایر بازارهای جهانی است. این موضوع، منجر به ایجاد سود جمعیتی بسیار قوی خواهد شد که می تواند باعث رشد پایدار (در پذیرش فناوری های دیجیتال) در میان مدت تا بلند مدت شود.

این شرکت مشاور هندی که در زمینه تحقیقات بازارهای آنلاین و مبتنی بر اینترنت فعالیت می کند، در بخش دیگری از این گزارش آورده است که جمعیت جوان خاورمیانه به شدت به فناوری های دیجیتال وابسته بوده و هر فرد به طور متوسط بیش از ۸ ساعت از وقت روزانه خود را در شبکه های دیجیتال (اجتماعی یا تجاری) سپری کرده و برای حل مسائل روزمره، به دانش دیجیتال بیش از هر منبع دیگری اعتماد دارد.

«آکشِی چایا پراکاش» مدیر دفتر ردسیر در دوبی در گفتگو با نشریه عرب بیزینس گفت: پذیرش فناوری های دیجیتال این منطقه در مقایسه با سایر بازارهای نوظهور بیشتر است. با وجود این، ۱۰۰ میلیون کاربر کاملاً جدید دیگر بازارهای دیجیتال، طی ۵ تا ۶ سال آینده به منطقه اضافه خواهد شد که در این صورت، حتی آمارها و نمودارهای فعلی نیز تا حد زیادی تغییر خواهند کرد.

این مدیر ارشد شرکت ردسیر در ادامه تاکید کرد: حتی در میان کاربران فعلی فناوری های دیجیتال، شاهد افزایش استفاده آنها از کیف پول های آنلاین هستیم که نشان دهنده آماده شدن منطقه برای تجربه رشدی پایدار در زمینه توسعه اقتصاد دیجیتال در میان مدت است.

در بخش دیگری از گزارش ردسیر آمده است: تداوم جذب مشتری، همراه با پذیرش متقابل خدمات دیجیتال و کاهش هزینه های مشتری، با بهبود کیفیت محصول و تجربه خدمات بهتر در سمت عرضه، باعث رشد پایدار اقتصاد دیجیتال در منطقه طی ۵ تا ۶ سال آینده خواهد شد.

احتمال پیشی گرفتن کاربران فناوری های دیجیتال خاورمیانه از هند و اندونزی!

اما ردسیر در بخشی از گزارش خود با تاکید مجدد بر اهمیت تعداد کاربران فناوری های دیجیتال در خاورمیانه و شمال آفریقا در قیاس با دو کشور پر جمعیت و البته فناوری محور هند و اندونزی اعلام کرد که که حجم بازار دیجیتال در منطقه خاورمیانه حدود ۹۰ میلیارد دلار است که می تواند حتی به رقیبی قدرتمند برای بازارهای نو ظهور دیجیتال مانند هند و اندونزی تبدیل شود.

لازم به ذکر است حجم بازار اقتصاد دیجیتال در هند حدود ۱۳۵ میلارد دلار و در اندونزی نیز ۷۰ میلیار دلار برآورد شده است. این در حالیست که با توجه به قدرت خرید بیشتر در خاورمیانه در قیاس با هند، احتمال پیشی گرفتن این منطقه از دو اقتصاد بزرگ آسیایی مذکور زیاد است.

لزوم استفاده پلتفرم های دیجیتال از پتانسیل بازار کشورهای همسایه

بخش دیگری از گزارش ردسیر مربوط به نکته ای می شود که خلاء آن در اکثر نقاط منطقه به خوبی احساس می شود و آن، استفاده از پتانسیل کشورهای همسایه برای بسط و توسعه بازار پلتفرم های فروش دیجیتال است.

به اعتقاد این شرکت مشاور، به جز امارات که طی چند دهه گذشته به هاب تجاری خاورمیانه تبدیل شده، مابقی کشورهای منطقه در بخش توسعه تجارت بین الملل از طریق تجارت دیجیتال غافل بوده و از پتانسیل بازار کشورهای همسایه بهره کافی نمی برند.

ردسیر به عنوان مثال، به نام شرکت های بزرگ اماراتی مانند «ساوولا» و «کریم» اشاره کرده که طی سال های گذشته، فعالیت چشمگیری در بخش فناوری های مالی دیجیتال (فینتک) در زمینه صنایع غذایی و توسعه دامنه فعالیت های بخش فروش خود در کشورهای همسایه کرده و حتی از این حیث، در میان شرکت های اماراتی نیزسرآمد هستند.

به گفته ردسیر، در حال حاضر بیش از ۴۰ درصد از سهم اقتصاد دیجیتال منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، تنها در اختیار سه کشور قرار داشته که امارات در صدر آنها است.

امارات، هاب بزرگ اقتصاد دیجیتال در خاورمیانه

یکی از کشورهای پیشرو در بسط و توسعه ملی اقتصاد دیجیتال، کشور امارات با محوریت پایتخت سیاسی و اقتصادی آن یعنی دوبی است که طی دهه های اخیر، همواره به عنوان هاب اصلی تجاری و ترانزیتی منطقه محسوب می شود.

امارات را می توان در زمره نخستین کشورهایی دانست که از مدت ها پیش، حرکتی منسجم و پر شتاب به سمت توسعه این نوع از اقتصاد داشته و تلاش های بزرگی نیز در سطح ملی برای آن انجام داده است.

از جمله این تلاش ها می توان به تنظیم و تصویب قوانین مربوط به فعالیت رمزارزها طی یک سال گذشته و البته تصویب «استراتژی اقتصاد دیجیتال» توسط دولت این کشور اشاره کرد که بر اساس استراتژی مذکور، سهم اقتصاد دیجیتال از کل درآمدهای غیر نفتی این کشور، باید طی ۱۰ سال از رقم فعلی یعنی ۹.۷ درصد به ۱۹.۴ درصد افزایش یابد.

همچنین در جریان برگزاری نشست کابینه امارات که در تاریخ ۱۲ آوریل به ریاست شیخ محمد بن رشید آل مکتوم و با حضور نخست وزیر و حاکم دوبی در قصر الوطن برگزار شد، ضمن تصویب استراتژی اقتصاد دیجیتال و طرح تشکیل «شورای اقتصاد دیجیتال امارات متحده عربی» بر لزوم راهیابی و توسعه این اقتصاد در تمامی بخش های اقتصادی این کشور تاکید شد.

به گفته مقامات امارات، این استراتژی شامل ۳۰ برنامه و ابتکار است که شش بخش عمده اقتصادی و پنج حوزه جدید مربوط به توسعه اقتصادی این کشور را در بر می گیرد. قرار است این استراتژی با نظارت شورای اقتصاد دیجیتال امارات و با همکاری وزارت هوش مصوعی، اقتصاد دیجیتال و اپلیکیشن های ارتباطی امارات اجرایی شود.

در ادامه این جلسه، کابینه امارات همچنین مورد مهم دیگری را به تصویب رسانده و آن، راه اندازی و اتصال شبکه پرداخت دیجیتال واحد میان تمامی کشورهای عضوی شورای همکاری خلیج فارس، برزیل و دانمارک بود که می تواند منجر به ایجاد تحولی عظیم در نظام پرداخت کشورهای عضو این شورا شود.

رشد روزافزون سهم امارات از اقتصاد دیجیتال

اما همانطور که در گزارش ردسیر نیز به آن اشاره شده، کشور امارات در حال حاضر بیشترین پتانسیل ممکن برای توسعه راه اهای کسب در آمد از طریق فناوری های دیجیتال را در اختیار دارد.

بر اساس آمارهای موجود، امروزه بیش از نیمی از ساکنین و شهروندان اماراتی، دارای ارز دیجیتال بوده و نسبت به معامله با آن اقدام می نمایند. از سوی دیگر، دو صرافی بزرگ رمزارزهای جهان یعنی بایننس و بایبیت اقدام به تاسیس شعب خود در دوبی کرده که تنها حضور بایننس به تنهایی، می تواند امارات را به هاب اصلی و بزرگ مبادلات رمزارزی منطقه تبدیل سازد.

به عنوان مثال، حتی چند ماه پیش از رخداد درگیری در اوکراین و بنا به مخالفت دولت روسیه با فعالیت رمزارزها در داخل این کشور، نشریات بزرگی چون رویترز و «کوین دسک» با انتشار گزارش هایی مدعی شدند که دوبی به مقصد اصلی معامله گران رمز ارزی روسیه بدیل شده و بسیاری از شهروندان این کشور از طریق دوبی به مبادلات رمز ارزی خود می پردازند.

اما دولت امارات ظاهرا به همین مقدار نیز بسنده نکرده و در آبان ماه سال گذشته، وزارت دارایی این کشور از راه اندازی درهم دیجیتال (E-Dirham ) خبر داد که از سوی دولت این کشور پشتیبانی شده و می توان از آن برای انجام مبادلات مالی استفاده کرد؛ اقدامی که می تواند درهم امارات را به یکی از ارزهای رایج در معاملات منطقه و هر نوع تراکنشی که مقصد یا مبدا آن شرکت های اماراتی باشند بدل کند.