کف ها سوراخ شدن؛شاخص همچنان یک میلیون و ۵۰۰ هزار! شاخص کل چگونه دستکاری می شود

سمیه شوریابی؛ بازار: سید سلمان نصیرزاده کارشناس بازار سرمایه در خصوص ارتباط روند شاخص و سهام بیان کرد: در روند ها شاهد هستیم اصلاح هایی که در بازار انجام می‌شود و نیز افت هایی که وجود دارد با شاخص کل مطابقت ندارند، شاخص کل فرمول مشخصی دارد و در دل خود DPS شرکت ها را گنجانده است و همین موضوع باعث می‌شود مقداری از وزن افت بازار را بگیرد و نیز اصطلاحی وجود دارد که گفته می شود اگر همه قیمت ها صفر شوند شاخص صفر نمی‌شود چون در دلش DPS است.

دستکاری در بازار

وی افزود: شاخص یک فرمول مشخص و غیر قابل دستکاری دارد پس دستکاری در مارکت انجام می شود و این بدان معنی است که وقتی بازار تحت تأثیر ریسک های سیستماتیک یا مؤلفه‌های بنیادی با اصلاح مواجه می‌شود متأسفانه نقش بازارگردان های حمایتی مانند صندوق توسعه بازار یا صندوق هایی به این شکل که یک نهاد حاکمیتی ناظر بر آنها می باشد به شکل دستوری از تعداد محدودی از نمادها که بیشترین وزن را بر روی شاخص دارند بر خلاف رویه بازار حمایت های تصنعی شکل می گیرد و این موضوع باعث می‌شود میانگین اصلاح نمادها در روز، دو تا سه درصد کاهش یابد ولی شاخص کل کمتر از نیم درصد کاهش پیدا می‌کند.

نصیرزاده تأکید کرد: هر اندازه به بازار اجازه داده شود که طبق مکانیزم عرضه و تقاضا و طبق فاکتور های بنیادی، کنش و واکنش ها را داشته باشد، می‌تواند به سرعت به سطح تعادل خود برسد، در حقیقت تغییرات مبنایی در حجم مبنا و دامنه نوسانات می‌تواند بازار را از هیجانات اضافی و کاذب دور کند و بحث بازار گردانها هم در این بین بسیار مهم است.

شاخص مبنای درستی نیست

این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه شاخص کل در حال حاضر مبنای درستی برای نشان دادن وضعیت بازار نیست، گفت: چنانچه از نیمه دوم سال ۹۹ در نظر بگیریم اصلاح شاخص با اصلاح بسیاری از نمادها مطابقت ندارد به خصوص از اواسط مرداد ماه سال ۹۹ تا به امروز که بازار در یک فضای ساید حرکت کرده است که در مجموع نه افت و نه بازدهی جدی داشته است شاهد هستیم که بیشتر نمادها بازار حتی نماد های شاخصی بازار نسبت به آن زمان با اصلاح بیشتری همراه بوده اند و این نشان می‌دهد که شاخص مبنای درستی نیست و قطعاً در بحث حمایت های ساختاری که از برخی نمادها به شکل دستوری انجام می شود،باید تجدید نظر شود.

این فعال بازار سرمایه در ادامه اظهار داشت: نماگر بازار می‌تواند آیینه بازار باشد و نشان دهنده روند کلیت بازار و سهام نیز باشد و این تناقض آزار دهنده است بعلاوه اینکه در شاخص کل بسیاری از نماد ها را داریم که چند باره حساب می شوند، به عنوان مثال سرمایه گذاری غدیر در دلش پارسان است و نیز در دل پارسان، شرکت های اوره ساز، متانولی و پالایشگاهی است، وقتی که یک گروه پالایشگاهی با افزایش و یا کاهش ارزش مواجه می شوند به تناسب بر روی پارسان و غدیر مؤثر است یعنی این تأثیرات چند باره حساب می شوند ولی اثر واقعی آن را در بازار نمی‌بینم.

نصیرزاده در انتها خاطر نشان کرد: فارغ از فرمول شاخص که فرمول مشخصی است و نمی‌توان دستکاری شده باشد باید یک نگاه جدی‌تری به حرکات بازارگردان داشت و یک مقدار حاکمیت بازار نگاهش را نسبت به حمایت های تصنعی اصلاح کند.