بازار، گروه استان ها: جامعه عشایری در طول چند دهه گذشته، علیرغم کاهش سهم آن در جمعیت کشور در فرایند توسعه نقش مهمی داشته است، از لحاظ عرضه مواد غذایی نقش عشایر به سبب دارا بودن یک سوم دام های موجود در کشور و پاسخ گفتن به تقاضای فزاینده گوشت و مواد لبنی در جریان توسعه اقتصادی قابل ملاحظه بوده است.
استان خراسان جنوبی با توجه به داشتن آب و هوای خشک و بیابانی، زندگی عشایری با اسکان دائم را به خود اختصاص داده است که دارای قبایل مشخص شده ای در شهرستان های استان ساکن و در روستاها به دامداری و کشاورزی مشغول هستند.
در حالی که ۲۵ درصد دام استان از طریق عشایر تامین می شود اما مشکلاتی از قبیل کمبود علوفه، خشکسالی، قیمت بالای نهاده های دامی و بیمه حوادث دام انگیزه عشایر استان را برای پرورش دام کاهش داده است.
اولین منبع درآمد عشایر و زندگی عشایری در خراسان جنوبی مواد لبنی چون شیر، ماست، کره، روغن حیوانی، کشک و گوشت قرمز است که وجود دلالان در بازار و قیمت پایین خرید توسط دولت معیشت عشایر استان را دچار مشکل کرده است.
سود عشایر در جیب دلالان
یکی از عشایر سربیشه با گلایه از عدم توجه دولت در گفتگو با بازار می گوید: پرورش دام برای عشایر هیچ گونه منفعتی ندارد و تمام سود از دام و محصولات دامی نصیب دلالان بازار می شود و عشایر فقط به دلیل علاقه و عرقی که به شغل دامداری دارند این کار را ادامه می دهند.
فدایی با گلایه از این که قیمت علوفه دام به شدت افزایش پیدا کرده است، ادامه می دهد: هم اکنون کاه در بازار آزاد تنی هشت میلیون تومان است و سازمان عشایری برای ۳۰۰ گوسفندی که دارم ۷۰۰ کیلو علوفه یارانه ای واگذار کرده است که با خواهش و التماس ۵۰۰ کیلوی دیگر دریافت کردم اما این میزان پاسخگوی گوسفندان نیست.
وی با نارضایتی از قیمت گوشت قرمز و محصولات دامی که همخوانی با افزایش قیمت علوفه ندارد، می گوید: با افزایش قیمت علوفه که برابر با قیمت دام در میدان دام است هیچ سودی برای دامدار وجود ندارد و به همین دلیل دامدار و عشایری باقی نمانده است.
وی ادامه می دهد: سال گذشته ۹۰ میلیون تومان برای آذوقه دام هزینه کرده ام که هیچ سودی از دام سال گذشته نداشتم.
حمایتی وجود ندارد
یکی دیگر از عشایر با گلایه از اینکه حمایتی از عشایر و دامدار وجود ندارد به بازار گفت: هفته گذشته بره و میش متولد شده فروردین ماه امسال را برای فروش به امور دام جهاد کشاورزی شهرستان بردم که کیلویی ۳۰ هزار تومان از من خریداری می کردند که پول آن هم ۶ ماه تا یک سال دیگر توسط سازمان پرداخت می شود.
وی ادامه داد: با توجه به قیمت گوشت قرمز در بازار آزاد که کیلویی ۱۷۰ هزار تومان به بالا می باشد و با این شرایط خرید دولتی، دام را نفروختم زیرا همه آن ضرر است.
شیر و محصولات لبنی به قیمت بسیار پایین از عشایر خریداری می شود و سود آن در جیب دیگران است به عنوان مثال هم اکنون شیر گاو کیلویی ۱۷ هزار تومان است که از عشایر کیلویی چهار هزار تومان خریداری می شود
وی قیمت دام را در میدان دام کیلویی ۵۵ تا ۶۰ هزار تومان عنوان کرد و گفت: گوشت قرمز در بازار با قیمتی بالا در اختیار مردم قرار می گیرد که این سود نصیب دامدار و عشایر نمی شود و در جیب دلال و یا به نفع دولت است که با قیمت پایین و اقساطی خریداری می کند و دولت باید فکری اساسی برای سود دامدار بردارد.
وی ادامه داد: شیر و محصولات لبنی هم به قیمت بسیار پایین از عشایر خریداری می شود و سود آن در جیب دیگران است به عنوان مثال هم اکنون شیر گاو کیلویی ۱۷ هزار تومان است که از عشایر کیلویی چهار هزار تومان خریداری می شود.
بیمه گران شد
یکی دیگر از عشایر خراسان جنوبی از گران شدن بیمه دام عشایر گلایه مند است و می گوید: ۲۰ روز است که بیمه دام ها تمام شده و بیشتر ۱۰ مرتبه به دفتر بیمه امور عشایری مراجعه کردم اما برای بیمه دام مراجعه نمی کنند در حالی که در سال های قبل برای بیمه دفاتر بیمه التماس دامدار و عشایر را می کردند.
وی در مورد وام هایی که برای خرید علوفه در اختیار عشایر قرار می گیرد هم می گوید: برای بیش از ۳۰۰ گوسفند محاسبه کردند و برای دریافت ۶۷ میلیون تومان به بانک معرفی شدم که هزینه تنها حدود ۶ ماه خوراک دام می شود.
وی ادامه می دهد: هزینه یک تن و ۳۰۰ کیلو گرم علوفه ۱۰ میلیون تومان می شود که با وام های بانکی فقط می توان آذوقه چند ماه را فراهم کرد.
وی در مورد این که مسئولان خواسته بودند تا عشایر زمین های در اختیار خود را به کشت علوفه اختصاص دهند می گوید: عشایر حاضرند تا زمین و دام را در اختیار مسئولان قرار دهند اما خودشان وارد میدان شده و آب مورد نیاز کشت علوفه را تامین کنند و اقدام به کشت کنند.
کم‌آبی، کمبود علوفه، درخواست افزایش سهمیه آرد، خرید تضمینی دام عشایر، کشتار دام مولد عشایر به دلیل خشکسالی، واگذاری چاه کشاورزی به عشایر برای کشت علوفه، مهاجرت عشایر و ناکارآمدی بیمه از دیگر مشکلات عشایر خراسان جنوبی می باشد که در ۳۰ اردیبهشت ماه امسال در نشست با استاندار مطرح شد اما تاکنون برخی از مشکلات همچنان بر قوت خود باقی است.
تولید ۹ هزار تن گوشت قرمز
مدیر کل امور عشایر خراسان جنوبی در گفتگو با بازار در رابطه با سهمیه عشایر در تولید گوشت قرمز استان، گفت: ۹ هزار و ۵۰۰ تن از گوشت قرمز خراسان جنوبی توسط عشایر تولید می شود که ۲۵ درصد گوشت قرمز استان از این مقدار تامین می شود.
مهدی عصمتی پور ادامه داد: سرانه دام به ازای هر خانوار عشایر ۶۱ راس می باشد که سرمایه دامی عشایر استان ۵۰ هزار و ۳۱۳ میلیارد ریال است.
به گفته وی تولید شیر و فرآورده های لبنی عشایر در استان سالانه ۱۱ هزار و ۵۰۰ تن و کرک، مو و پشم ۵۰۰ تن است.
وی مجموع دام سبک و سنگین عشایر استان را یک میلیون و ۵۰ هزار و ۳۸ راس عنوان کرد و ادامه داد: از این تعداد یک میلیون و ۱۹ هزار و ۷۵۵ راس دام سبک و ۳۰ هزار و ۲۸۳ راس را دام سنگین به خود اختصاص داده است.
یارانه علوفه پاسخگو نیست
عصمتی پور کمبود علوفه را از دیگر مشکلات جامعه عشایری خراسان جنوبی ذکر کرد و افزود: سال گذشته ۴۲ هزار و ۵۰۰ تن علوفه بین دام عشایر استان توزیع شد که از این مقدار ۳۳ هزار تن یارانه‌ای و ۹ هزار و ۵۰۰ تن به‌صورت آزاد با قیمت مناسب بوده است.
وی در پاسخ به گلایه عشایر در زمینه کمبود علوفه یارانه ای دولت، گفت: سهمیه نهاده های دامی یارانه ای پاسخگوی نیاز عشایر و دامداران نیست و بر اساس هر یک راس دام ۳ تا کیلو نهاده دامی توزیع می شود.
عصمتی پور از توزیع نهاده های دامی یارانه ای از یک هفته گذشته در استان خبر داد و افزود: بر اساس قانون ابلاغی عشایر دارای دامدار کارت برای دریافت وام تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان تسهیلات ۱۰ درصد و یک ساله به بانک کشاورزی معرفی می شوند که میزان وام پرداختی بر اساس راس دامی است که در اختیار دارند.
وی در مورد گلایه عشایر از خرید دام با قیمت پایین و اقساطی تصریح کرد: خرد دام به هیچ عنوان توسط ادارات امور عشایری صورت نمی گیرد و خرید محصولات دامی عشایری و روستایی توسط امور دام سازمان جهاد کشاورزی می باشد و سازمان عشایری پیگیری خرید را انجام می دهد.
عصمتی پور اضافه کرد: خرید محصولات دامی عشایر از جمله گوشت قرمز یک نوع خرید قرار دادی هست که بعد از توزیع نهاده دامی یارانه ای ۲ ماه بعد گوشت تحویل گرفته می شود.
وی در مورد خرید محصولات لبنی از جمله شیر از عشایر با قیمت پایین افزود: هیچ عشایری حاضر نیست تا شیری را که در بازار کیلویی ۲۰ هزار تومان به فروش می رسد با قیمت ۴ هزار تومان عرضه کند و حتی دلالان هم با ووجود اینکه در خرید محصولات عشایری سود می کنند اما با قیمت های بالاتری محصولات دامی را خریداری می کنند.
مدیر کل امور عشایر خراسان جنوبی افزود: بیشتر شیر دام عشایر در استان به صورت کشک و کره و دیگر محصولات لبنی عرضه و به فروش می رسد.
آبرسانی با ۲۸ تانکر
عصمتی پور از آبرسانی به ۷ هزار و ۶۰۰ خانوار عشایری استان در سال جاری خبر داد و اضافه کرد: این میزان آبرسانی با ۲۸ دستگاه تانکر که ۱۸ دستگاه متعلق به سازمان عشایری و ۱۰ دستگاه دیگر اجاره ای بوده است صورت گرفت.
وی از کمبود ۱۰ تانکر برای آبرسانی در حوزه عشایری اشاره کرد و گفت: مقداری از اعتبار تامین و خرید این تعداد تانکر از محل اعتبارات سفر رئیس جمهور پرداخت و مابقی از محل اعتبارات استانی در نظر گرفته شده که بعد از قطعی شدن هزینه تانکر ها تامین اعتبار می شود.
به گفته وی قیمت جدید هرتانکر یک میلیارد و ۸۵۰ میلیون تومان است که برای خرید ۱۰ تانکر کمبود در استان ۲۰ میلیارد تومان می باشد.
مدیر کل امور عشایری خراسان جنوبی ادامه داد: در حوزه آبرسانی سیار تمام بدهی های سازمان عشایری استان با پیگیری های استانداری پرداخت شده است.
عصمتی پور از نصب ۱۲۰۰ پنل خورشیدی در مناطق عشایری استان خبر داد.
عشایر خراسان جنوبی در چند سال اخیر به دلیل خشکسالی‌های پی‌درپی با معضلات گوناگونی از جمله تامین علوفه دامی و تبع آن مشکلات معیشتی مواجه شده‌اند که نیاز به توجه ویژه دولت به این قشر در مرزهای شرقی کشور است.
نظر شما