فاطمه علیزاده؛ بازار: توسعه کشاورزی به عنوان کانون و محور اصلی توسعه استان از جایگاه خاصی برخوردار است که صنایع تبدیلی را می‌توان به عنوان شرط لازم و محرک توسعه این بخش برشمرد.
تبیین صنایع تبدیلی در بخش کشاورزی هرچند ضروری و اساسی برای توسعه به شمار می‌رود اما خراسان جنوبی علی‌رغم داشتن ظرفیت‌های کشاورزی بالقوه و به اصطلاح استراتژیک همچنان از داشتن این صنایع بی‌بهره است.
بدون تردید ایجاد صنایع تبدبلی و تکمیلی یکی از سودمندترین راهکارهای افزایش توسعه اشتغال و اقتصاد به شمار می‌رود.
عامل توسعه خوشه خشکبار(عناب و زرشک) در خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار بازار گفت: خراسان جنوبی علی‌رغم داشتن محصولات استراتژیک از جمله عناب، زرشک و زعفران همچنان بی‌نصیب از صنایع تکمیلی و تبدیلی است.
اما و اگرهای تعاونی فراگیر محصولات استراتژیک
سبحان مصطفایی در پاسخ به اینکه در خصوص تشکیل تعاونی فراگیر این محصولات در استان چرا تاکنون هیچ‌گونه اقدام موثری صورت نگرفته است، افزود: تعریف یک هدف کاربردی در ایجاد تعاونی‌ها ضروری است که متاسفانه در راستای تشکیل تعاونی فراگیر محصولات استراتژیک در استان این مهم محقق نشده است.
وی بیان داشت: یکی از دلایل محقق نشدن این امر نبود مطالعه کارشناسی بر روی امکان‌پذیری و امکان‌سنجی ایجاد تعاونی در استان بوده است.
وی با بیان اینکه اهدافی که کلی مطرح می شوند کارگشا نخواهند بود، اذعان داشت: صرف اینکه قصد داریم با ایجاد این تعاونی مشکلات را حل کنیم تنها راهکار مناسب نیست و باید بدانیم اصل مشکل چیست و آیا این مشکلات درست احصاء شده است؟
مصطفائی گفت: برای ایجاد تعاونی باید ابتدا به شناخت مشکلات پی برد و بعد برای رفع آنها استراتژی مناسب طراحی و منابع انسانی، مالی و سرمایه‌ای برای آن را شناسایی و مورد توجه قرار داد.
عامل توسعه خوشه خشکبار(عناب و زرشک) در خراسان جنوبی با اذعان به اینکه آیا تنها هدف از ایجاد تعاونی صرفاً خرید تضمینی زرشک و عناب بوده است، ادامه داد: فرض می‌گیریم تعاونی ایجاد و خرید تضمینی را انجام دهد؛ آیا مشکل استان ما برای زرشک و عناب تنها نبود زیرساخت و نبود یک واحد برای خرید تضمینی است؟ اگر تنها مشکل این است چرا یک نهاد واحد یا تشکل دولتی، نیمه دولتی و یا خصوصی برای این امر ایجاد نشده است؟
مصطفائی با بیان اینکه در تمام ساختارهای بازاری دنیا اهرم و محرک اصلی تقاضا است، ادامه داد: تا زمانی که تقاضایی برای محصول نیست صحبت برای خرید تضمینی صحیح نبوده و جایگاهی ندارد.
وی گفت: اگر یک نهاد یا تشکل همه محصول را بخرد آیا فکر شده است که این تشکل کجا محصول را ارائه دهد و آیا جایگاهی متفاوت برای آن تعریف شده است؟
مصطفائی با بیان اینکه هر تعاونی برای ایجاد و فعالیت نیاز به زیرساخت‌سازی دارد، افزود: هر تعاونی برای فعالیت باید چندین سال برنامه‌ریزی کند تا بتواند زیرساخت‌های صادراتی، فروش محصول و فرآوری را ایجاد کند.
وی با تاکید بر اینکه مهیا کردن این زیرساخت‌ها نیز نیازمند وجود حداقل منابع مالی است، افزود: در اینجا نیز باید مشخص شود که این منابع مالی وجود دارد و اگرمنابع وجود دارد چرا تاکنون بدون وجود این تعاونی تزریق نشده است و آیا تعاونی قرار است منابع مالی را تامین و جذب کند؟
مصطفائی گفت: باید محل تامین منابع مالی مشخص شود که در این صورت شاید اصلا نیاز به تشکیل تعاونی مجزایی نباشد و همین تعاونی‌های موجود بتوانند مشکل را برطرف کنند.
به گفته وی در این مدت آنچه برای ما مشخص شده این است که متاسفانه منابع مالی وجود ندارد و هیچ سازمانی نتوانسته به قول خود در تامین بودجه عمل کند.
خرید تضمینی دردی را دوا نمی‌کند
مصطفائی اصل مسیر خرید تضمینی را اشتباه دانست و افزود: خرید تضمینی دردی را دوا نمی.کند و در واقع محصول تنها از جایی به جای دیگر منتقل می‌شود.
وی با بیان اینکه از بنا تعریف تشکیل این تعاونی با مشکل مواجه بوده است، افزود: هیچگاه مخالف ایجاد تعاونی نیستم اما تشکیل تعاونی در بازه چند ماهه مقدور نیست و باید مجموعه ای از کارشناسان در رابطه با این موضوع مطالعه و بحث و بررسی کنند.
وی بیان داشت: تعاونی‌های متعددی در استان داریم که اگر راهکار مناسبی ارائه شود می‌توان در قالب همین تعاونی‌ها نسبت به ارائه خدمات مناسب برای رفع مشکلات محصولات استراتژیک اقدام کرد.
غیر از اصل محصول در استان برای ایجاد صنایع تبدیلی هیچ نداریم
عامل توسعه خوشه خشکبار(عناب و زرشک) در خراسان جنوبی در خصوص پیش‌نیازهای ایجاد صنایع تبدیلی در استان نیز اظهار داشت: تقریبا هیچ چیزی برای ایجاد صنایع تبدیلی هدفمند و پایدار برای محصولات استراتژیک در استان نداریم.
مصطفائی با بیان اینکه تاکنون چند محصول فرآوری برای زرشک ثبت شده است، ادامه داد: متاسفانه هیچ کدام از این محصولات تجاری‌سازی نشده و حتی فرآوری‌های ابتدایی هم به صورت تجاری نبوده و یا کیفیتش بسیار پایین است.
تقریبا هیچ چیزی برای ایجاد صنایع تبدیلی هدفمند و پایدار برای محصولات استراتژیک در استان نداریم
وی با بیان اینکه در استان برای محصولاتمان به پژوهش کاربردی اعتقادی نداریم و کارشناسی نمی‌شود، افزود: برخی از واحدهایی که تلاش کردند وارد چرخه فرآوری شوند به سبب اینکه امر ارائه به بازار، قیمت‌گذاری و تولید یک محصول باکیفیت را نادیده گرفتند، موفق نشدند.
مصطفائی بر اصل بازارشناسی و سپس بازارسازی در ارائه محصولات تاکید کرد و گفت: برای محصولات استراتژیک استان باید در ابتدا نسبت به جذب مشتری و قرارگیری محصول به عنوان یک کالا در سبد خانوار تلاش کرد .
وی با بیان اینکه گاها قیمت این محصولات نسبت به برخی محصولات دیگر بالاتر است، گفت: ابتدا باید مطلوبیت و مزیت رقابتی برای این محصول ایجاد شود تا بتواند حتی به صورت جایگرین در سبد خرید خانوارها قرار گیرد.
مصطفائی با بیان اینکه ما در استان تنها اسم محصول استراتژیک را داریم و نتوانسته‌ایم به بازار ورود پیدا کنیم، گفت: موقعیت‌های خوبی برای شناسایی محصولات وجود داشته اما به درستی از آنها بهره نگرفته‌ایم.
وی با اشاره به در پیش بودن مسابقات جام جهانی اظهار داشت: تاکنون موقعیت‌های خوبی برای شناسایی این محصولات به دنیا داشته‌ایم که به درستی استفاده نشده اما امیدواریم با توجه به بعد مسافتی کم و ارتباطات مناسب با قطر بتوانیم با برنامه‌ریزی درست نسبت به ایجاد فضای بازاری و فروش و ارائه محصول به دنیا اقدام کنیم.
مصطفائی یادآور شد: تا زمانی که بازارشناسی و بازارسازی انجام نشود صنایع تبدیلی ما به راحتی در این حوزه ورود پیدا نخواهند کرد.
زرشک و عناب برای فرآوری در کشور هم جایگاهی ندارند
عامل توسعه خوشه خشکبار(عناب و زرشک) در خراسان جنوبی در خصوص بحث خام‌فرشی محصولات نیز بیان داشت: در خصوص محصول زرشک و عناب بحث خروج مواد اولیه ارزان قیمت و ورود محصولات ثانویه گران قیمت صدق نمی‌کند و متاسفانه نه تنها در استان بلکه در کشور نیز این محصولات جایگاهی ندارد که بتواند فرآوری شود.
آفت زنگ زرشک که در آینده دغدغه اصلی استان در زمینه زرشک خواهد شد و به شدت در حال افزایش است، بارها در جلسات مطرح شده اما جدی گرفته نمی‌شود
مصطفائی با اشاره به اینکه چین بزرگترین تولید کننده و مهد تولید عناب بوده و محصولات متنوعی فرآوری کرده است، ادامه داد: متاسفانه در استان علی‌رغم داشتن توانایی بالقوه، انگیزه و خواستنی برای این مقوله نیست و صرفاً تلاش‌ها برای خروج و فروش محصولات به کار می‌رود.
وی در راستای حمایت و ارائه تسهیلات برای ایجاد صنایع تبدیلی در استان نیز بیان داشت: متاسفانه بودجه‌ای در این خصوص نیست و برنامه‌ای طراحی نشده است.
زنگ زرشک خطری که جدی گرفته نمی‌شود
مصطفائی به بیماری زنگ زرشک اشاره و تاکید کرد: آفت زنگ زرشک که در آینده دغدغه اصلی استان در زمینه زرشک خواهد شد و به شدت در حال افزایش است، بارها در جلسات مطرح شده اما جدی گرفته نمی‌شود.
وی گفت: در این راستا جهاد کشاورزی اعلام کرده، چون این آفت اختصاصی و مشکل استانی بوده وزارتخانه برای آن بودجه‌ای در نظر نگرفته است.
مصطفائی بیان داشت: وقتی یک مجموعه استانی نتواند برای محصولی که سنگ استراتژیک بودنش را به سینه می‌زند بودجه‌ای برای مبارزه با آفت آن بگیرید ما نباید توقع توسعه در ابعاد صادرات و صنایع تبدیلی را داشته باشیم.
وی با بیان اینکه باید در این راستا مطالبه‌گری انجام شود، افزود: اگر سازمان‌های متولی نتوانند در این راستا اقدام مناسبی انجام دهند، شکاف بین بخش خصوصی که تولیدکنندگان و کشاورزان هستند با سازمان‌های دولتی بیشتر خواهد شد و این به نفع هیچ کسی نیست.
نظر شما