بازار؛ گروه استان ها: بر اساس آمار و اطلاعات موجود، از استان فارس به عنوان خشک ترین استان کشور یاد می شود. طی چند سال اخیر کارشناسان مختلفی پیرامون وضعیت آب و بحران آب طی سال های آتی در این استان هشدارهای زیادی داده و اعلام کرده بودند که با ادامه این روند برخی از روستاها و حتی شهرهای فارس با تنش آبی روبه رو خواهند شد.
حال پس از گذشت مدت اندکی از پیش بینی های کارشناسان استان فارس روزهای بی آبی را سپری می کند و بر اساس اطلاعاتی که اخیرا از سوی دستگاه های متولی حوزه آب اعلام شده هم اکنون ۱۰۰ شهر و بیش از ۹۰۰ روستای این استان پهناور با مشکل تنش آبی مواجه است.
هدر رفت ۴۰ درصدی آب
فارس با چهار هزار روستا و ۱۱۷ شهر یکی از استان ها و مناطق پرچالش منابع آبی است و کارشناسان حوزه آب بر این باورند که میزان هدر رفت آب در استان فارس بالای ۴۰ درصد یعنی ۱۰ درصد بالاتر از میانگین کشور است و در صورت ادامه این روند شرکت آبفای استان چاره ای به جز جیره بندی آب در فارس نخواهد داشت.
البته این فقط گوشه ای از چالش های استان در حوزه کم آبی است، متاسفانه طی چند سال اخیر عمق برخی از چاه ها در استان فارس به بیش از ۶۰۰ متر رسیده در حالی که متوسط عمق چاه های آبرفتی تقریبا ۲۵۰ متر است که این موضوع نگرانی های زیاد کارشناسان را به همراه داشته است. این افزایش عمق چاه حکایت از این دارد که منابع آب در دشت های استان فارس دورتر و خارج از دسترس است.
نماینده مردم شیراز و زرقان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به وضعیت بحران آب در استان فارس در گفتگو با بازار گفت: متاسفانه طی چند سال اخیر به دلیل عدم توجه به خشکسالی و هشدارهای کارشناسان شاهد افزایش سطح زیر کشت محصولات کشاورزی در این استان بودیم که همین امر باعث ایجاد تنش آبی و پایین رفتن سطح سفره آب های زیرزمینی در فارس شده است.
در حال حاضر شرایط استان در حوزه تامین آب آنقدر بحرانی است که در برخی از دشت ها عمق حفر چاه حتی به ۶۰۰ متر هم رسیده است
جعفر قادری افزود: در حال حاضر شرایط استان در حوزه تامین آب آنقدر بحرانی است که در برخی از دشت ها عمق حفر چاه حتی به ۶۰۰ متر هم رسیده که این میزان بسیار نگران کننده است و به طور حتم در صورت ادامه این روند طی چند سال اخیر با چالش های بیشتری روبه رو خواهیم شد.
وی با تاکید بر اینکه کشت محصولات کشاورزی نیاز به تغییر دارد، ادامه داد: برای اینکه بتوانیم مدیریت مصرف آب داشته باشیم، باید برای کشت برخی از محصولات محدودیت ایجاد کرد نه اینکه در زمان های خشکسالی هم به کشاورزان اجازه داد که مانند گذشته کشت داشته باشند و سطح سفره های زیرزمینی را کاهش دهیم که متاسفانه تغییر الگوی مصرف و استفاده از شیوه های نوین آبیاری در سطح استان به صورت جد پیگیری نمی شود.
عمق چاه ها در برخی شهرها به بیش از ۶۰۰ متر رسیده است
نماینده مردم شیراز و زرقان در مجلس شورای اسلامی با انتقاد از کف شکنی های صورت گرفته برای رسیدن به آب نیز گفت: متاسفانه در برخی از شهرهای استان به ویژه جهرم و... شاهد هستیم که عمق چاه ها به بیش از ۶۰۰ متر رسیده و بعضا با کف شکنی های مدام سطح آب را بالا می آورند که این امر نگران کننده است.
قادری با اشاره به وضعیت ذخیره سازی آب در پشت سدها نیز افزود: در حال حاضر آبی در پشت سدهای استان فارس وجود ندارد و استان روزهای بحرانی را برای تامین آب مورد نیاز مردم سپری می کند.
وی با تاکید بر اینکه فارس هم از نظر کشاورزی و هم تامین آب شرب با مشکلات زیادی روبه روست، بیان کرد: در این راستا ضروری است مسئولان امر هر چه سریعتر تدابیر ویژه ای اتخاذ کنند زیرا در آینده برای تامین آب شرب نیز با مشکل روبه رو خواهیم شد.
پدر هیدرولوژی آبهای زیرزمینی ایران و استاد دانشگاه شیراز با اشاره به اینکه وضعیت بحرانی آب و کم شدن آبخوان این استان از ۵۰ سال قبل آغاز شده، به بازار گفت: طی چند دهه گذشته به دلیل وقوع پدیده خشکسالی در سطح استان فارس میزان آب تجدید پذیر کاهش چشمگیری داشته و فرونشست های ایجاد شده در نقاط مختلف استان حکایت از پایین رفتن سطح اب های زیرزمینی دارد.
عزت الله رئیسی با بیان اینکه زمانی که آب اضافه بر آب تجدید پذیر برداشت شود بیلان منفی می شود و این ذخیره هیدرولوژیکی با مشکل روبه رو شده به گونه ای که در برخی موارد افراد اقدام به کف شکنی برای کشاورزی می کنند، ادامه داد: متاسفانه عمق برخی از چاه ها که البته تعداد آنها زیادی نیست به ویژه در شهرستان جهرم به بیش از ۶۰۰ متر رسیده که این نگران کننده است.
متاسفانه برای پیدا کردن آب از عمق ۱۰۰ متری کف شکنی شروع می شود اما آبی بالا نمی آید بر این اساس مجبور هستند که اینقدر کف شکنی داشته باشند که در نهایت به عمق ۶۰۰ متر می رسد
جستجوی آب در اعماق زمین
وی ادامه داد: متاسفانه برای پیدا کردن آب از عمق ۱۰۰ متری کف شکنی شروع می شود اما آبی بالا نمی آید بر این اساس مجبور هستند که اینقدر کف شکنی داشته باشند که در نهایت به عمق ۶۰۰ متر می رسد و البته بازهم آب قابل توجهی بالا نمی آید.
این استاد دانشگاه شیراز با تاکید بر اینکه در گذشته از عمق ۳۰ تا ۴۰ متری آب خارج می شد، اظهار کرد: متاسفانه طی چند سال گذشته به دلیل کشاورزی های متعدد و بدون توجه به الگوی کشت سطح سفره آب های زیرزمینی استان فارس کاهش یافت به گونه ای که الان استان فارس به این روز افتاده است.
وی وجود چاه های غیرمجاز را از دیگر دلایل بحران آب در استان فارس عنوان کرد و ادامه داد: طی چند سال گذشته از سوی دستگاه های ذی ربط اقدامات زیادی برای پر کردن چاه های غیرمجاز در استان انجام شده اما بازهم تعداد این چاه ها زیاد است و شیره چاه های استان را مکیده است.
رئیسی بر ضرورت تعادل بخشی بین صنعت و کشاورزی در سطح استان تاکید کرد و افزود: اگر در استان صنعت وجود داشته باشد دیگر نیازی به کشاورزی نیست از این رو باید به سمت صنعتی شدن گام برداشت نه اینکه اجازه بدهیم استان با بحران تامین آب روبه رو شود.
پدر هیدرولوژی آبهای زیرزمینی ایران موثر برای مدیریت مصرف آب را تغییر الگوی کشت دانست و بیان کرد: در این راستا با نصب کتنور می توان میزان مصرف آب برای کشاورزان را مدیریت کرد.
با توجه به این موضوع، استان فارس در حوزه آب وضعیت خوبی ندارد و با ادامه این روند بحران اساسی در حوزه تامین آب مردم استان فارس را در بر خواهد گرفت که بر این اساس دستگاه های متولی باید کنترل و مدیریت آب ر با جدیت دنبال کنند.
اصلاح الگوی کشت، اصلاح الگوی مصرف آب، برنامه ریزی برای کشت جایگزین و نصب کنتور برای چاه های کشاورزی ازجمله مورادی است که باید در استان فارس با جدیت دنبال شود.
نظر شما