خرید تضمینی راهکار توسعه زراعت چوب در گلستان | پالونیا فورتونی سوددهی خوبی دارد

مریم رضایی؛ بازار: از آنجایی که مساحت محدود جنگل‌های ایران پاسخگوی نیاز چوبی کشور نیست و زراعت چوب با گونه‌های سریع الرشد می‌تواند تا حدودی فشارهای موجود بر منابع طبیعی و جنگل‌های کشور را کمتر کند. دولت تلاش کرده تا با تشویق کشاورزان و زارعان این صنعت را در کشور توسعه دهد با این حال زارعان هنوز میلی به کشت گونه‌های تند رشد در زمین‌های خود ندارد.

اما در این میان بخش خصوصی در در اختیار گرفتن زمین بیکار ننشسته و در این حوزه فعالیت می‌کند. «محمد ابراهیمی» کارشناس مهندسی صنایع یکی از تولیدکنندگان گونه پالونیا است که به زراعت چون در استان می‌پردازد. آنچه در زیر می‌خوانید ماحصل گفتگوی خبرنگار بازار است.

* از فعالیت‌هایتان بگوئید
تولید و نگهداری نهال گلدانی انجام می‌دهم و از سال ۹۶ کشت زراعت چوب با گونه پالونیا در وسعت ۱۰ هکتار در منطقه علی آباد کتول، فاضل آباد و فندرسک را انجام می‌دهم در ایران بیشتر زراعت چوب با صنوبر، اکالیپتوس و پالونیا انجام می‌شود. صنوبر کاری در گذشته بیشتر رواج داشته و کشاورزان با عنوان صنوبر کاری به نوعی زراعت چوب را انجام می‌دادند.

دولت تلاش کرده تا با تشویق کشاورزان و زارعان این صنعت را در کشور توسعه دهد

در گلستان زراعت چوب بیشتر با اکالیپتوس انجام می‌شد که با وقوع سرما و یخبندان سال ۸۶ متأسفانه همه درختان از بین رفت. متأسفانه شرایط اقلیمی به گونه‌ایی شده است که نتیجه کشت محصول قابل پیش‌بینی نیست اما با تحقیقات و بررسی‌هایی که انجام شده، زراعت چوب را مناسب دیدم.

* چرا گونه پالونیا را برای زراعت چوب انتخاب کردید؟
گونه پالونیا فورتونی دارای مزایای بیشتری نسبت به دیگر گونه‌های درخت پالونیا در حجم برداشت چوب است. انتخاب گونه یکی از مهم‌ترین مسائلی است که باید در ابتدا با تحقیق انجام شود. این گونه با توجه به مناطق مختلف متفاوت است.

پالونیا فورتونی سوددهی خوبی دارد حتی نسبت به دیگر نژادها تا ۴۰ درصد بازده بیشتری داشته است. البته چون گونه جدید و بومی نیست خیلی از زارعان نسبت به آن اظهار علاقه برای کاشت می‌کنند. این گونه رشد بالاتری دارد و میزان چوب دهی آن نیز بسیار است. پالونیا فورتونی در مناطق مرطوب بسیار خوب رشد می‌کند و قابلیت کشت و رشد در دیگر مناطق را نیز دارا است.

* آیا می توان در کنار زراعت چوب گونه‌های دیگر کشت کرد؟
بله، امتیاز کشت گونه پالونیا در این است که به صورت تلفیقی می‌توان کشت کرد. به این ترتیب سایر محصولات کشاورزی به غیر از شالی را می‌توان کاشت. من در زیر پای نهال‌ها، پنبه کشت کردم و می‌توانم در سال‌های اول و کوتاه مدت از این محصول نیز برداشت کنم. به نظر می‌رسد با توجه به افزایش واردات چوب به کشور و طرح تنفس و ممنوعیت برداشت چوب از جنگل‌های شمال کشور، باید زراعتگران در زمینه تولید چوب اقدام کنند.

گونه پالونیا فورتونی دارای مزایای بیشتری نسبت به دیگر گونه‌های درخت پالونیا در حجم برداشت چوب است

* درآمد اقتصادی و اشتغالزایی از زراعت چوب چگونه است؟
هر هکتار چوب پالونیا بعد از پنج سال در شرایط متوسط ۳۰۰میلیون تومان درآمد برای کشاورز دارد و به صورت متوسط برای در هر هکتار ۲ تا ۳ نفر اشتغالزایی می‌شود و به صورت غیر مستقیم در سال نزدیک به ۲۰۰ کارگر فصلی نیاز است.

* زمان کاشت و برداشت این محصول و نوع فاصله کاشت نهال‌ها چگونه است؟
زمان کاشت که در یک سال کشت انجام می‌شود و در سال پنجم می‌توان برداشت کرد. فاصله کشت نهال‌ها هم می‌تواند در محصول نهایی تأثیرگذار باشد. اگر کشت برای صنعت مبلمان باشد پیشنهاد کشت یک در سه متر است. برای تولید زغال مثلاً دو در دو متر پیشنهاد می‌شود. اما بهترین فاصله کاشت برای الوار صنعتی چهار در چهار متر است.

* برای یک هکتار زراعت چوب با گونه پالونیا چه تعداد نهال احتیاج است؟
با فاصله مناسب و برای کاشت فضایی به میزان چهار متر در چهار متر مربع (۱۶ متر مربع) ۶۲۵ نهال پالونیا لازم است که در حال حاضر هر نهال در بازار از ۱۰ هزار تومان تا ۲۵ هزار تومان به فروش می‌رسد.

* چگونه می‌شود کشاورزان دیگر را به زراعت چوب ترغیب کرد؟
پدران ما از زمان‌های قدیم در زمین‌های کشاورزی خود یا در اطراف زمین‌های کشاورزی خود صنوبر کشت می‌کردند و در سال‌های بعد این درختان سوددهی بالایی داشت. البته زراعت چوب دیر بازده است و مثل محصول کشاورزی نیست که هر ساله درآمد داشته باشد. کشاورز هم می‌خواهد که درآمدی سالانه برای خودش داشته باشد. کشاورزان باید یک کشاورز پیشرو را ببینند که به درآمد رسیده است و از زراعت چوب سود می‌گیرد و یا اینکه کشت چند منظوره انجام دهند.

* دولت چگونه می‌تواند از زراعت چوب حمایت کند؟
دولت باید در سال‌های ابتدایی زارعان را حمایت کند، مثلاً محصول را به صورت پیش محصول خریداری کند چرا که زراعت چوب بعد از پنج سال بازدهی دارد و در پنج سال اول بیشتر باید هزینه برای زمین و درخت پرداخت کند. همین مسأله باعث می‌شود که کشاورزان تمایل زیادی به زراعت چوب از خودشان نشان ندهند.

دولت با خرید تضمینی محصول چوب می‌تواند کشاورز را ترغیب به اینکار کند. سالانه چندین میلیارد ارز برای واردات چوب از کشور خارج می‌شود و اگر دولت خرید تضمینی داشته باشد شرایط برای زراعت چوب بهتر می‌شود چرا که کشاورز نگران فروش محصول خود است و اگر این دل نگرانی برطرف شود تمایل بیشتری برای زراعت چوب دارد.