بازیافت باتری، ایران را صادرکننده سرب کرد| سردرگمی تولیدکنندگان سرب از تغییر مداوم قوانین و مقررات

بازار؛ گروه صنعت: ایران تا همین چند سال گذشته به عنوان وارد کننده سرب شناخته می شد اما طی سال های گذشته با بازیافت باتری ها، نه تنها کمبودی در زمینه سرب وجود ندارد بلکه به عنوان یک کشور صادر کننده نیز در حوزه سرب فعال است. در این رابطه حسین حسینقلی، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرآورده های سرب و روی در گفتگو با بازار اظهار داشت: در دنیا حدود ۱۵ میلیون تن سرب تولید می شود و بیشتر آن هم در باتری های سرب اسیدی همان باتری خودرو ها استفاده می شود و مقدار کمی از سرب در اکسید سرب برای صنایع دیگر و مقداری هم در آلیاژ ها و دیوارهای رادیولوژی ها یا صنایع اتمی و... مصرف می شود.

وی اضافه کرد: بنابراین عمده ترین مصرف سرب در دنیا، یعنی حدود ۸۰ درصد در باتری ها است، البته این عدد در کشور های مختلف متغیر است. قیمت سرب در یک بازه حدودا ۵ ساله نوسان خیلی زیادی داشته است و علت آن هم این است که با توجه به عرضه و تقاضایی که در دنیا وجود دارد و شیوع کرونا، تولید خودرو و غیره قیمت ها خیلی بالا و پایین داشته است.

حسینقلی با اشاره به قیمت فعلی فلز سرب در بازار گفت: اکنون قیمت سرب حدود دو هزار و ۳۰۰ دلار است البته این رقم تا چندی پیش بالاتر بود اما تحت تاثیر جنگ اوکراین و این موضوع که در دنیا به دلیل ترس چه اتفاقی رخ می دهد قیمت فلزات افزایش یافته بود اما اکنون قیمت فلز هایی همچون سرب، نیکل، روی، آهن و... کاهش پیدا کرده است.

وی ادامه داد: در مورد کنسانتره سرب در ایران ۶۰ هزار تن کنسانتره سرب داریم و ۴۰ هزار تن نیز کنسانتره اکسیده تولید می شود که مقداری از آن در شرکت ملی سرب و روی ایران ذوب می شود که حدودا سالی ۷ الی ۸ هزار تن از آن سرب بیرون می آید. این درحالی است که مصرف سرب در ایران بالای ۲۵۰ هزار تن است و این میزان بیشتر از بازیافت باتری به دست می آید.

اکنون حدود ۲۰ درصد محصول تولیدی باتری را صادر می کنیم و قیمت های باتری هم تابع سرب است و قیمت سرب هم تابع زمان است، یعنی یک ماه پیش قیمت سرب خیلی پایین بود اما از حدود پنج روز گذشته قیمت سرب افزایشی شده است؛ چرا که تقاضاهای تولید کنندگان باتری وارد بازار شده است و درخواست سرب برای تولید دارند

صادرات جای واردات را گرفت
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرآورده های سرب و روی در خصوص صادرات سرب به خارج از کشور گفت: با توجه به سیاست غلطی که وزارت صمت داشته است که جلوی صادرات کنسانتره سرب را گرفته است که این سیاست ها شامل این است که یا آن را شامل عوارض کرده و یا گفته حتما در بورس باشد و مشکل درست کرده است؛ بنابراین اکنون واحد های کوچکی در حال راه اندازی هستند تا کنسانتره سرب سولفیدی که مقدار زیادی گوگرد دارد را ذوب کنند و به همراه مشکلات محیط زیستی بالا سرب تولیدی را افزایش یابند. در نتیجه به رغم اینکه زمانی وارد کننده باتری بودیم اکنون صادر کننده هستیم.

وی اضافه کرد: اکنون حدود ۲۰ درصد محصول تولیدی باتری را صادر می کنیم و قیمت های باتری هم تابع سرب است و قیمت سرب هم تابع زمان است، یعنی یک ماه پیش قیمت سرب خیلی پایین بود اما از حدود پنج روز گذشته قیمت سرب افزایشی شده است؛ چرا که تقاضاهای تولید کنندگان باتری وارد بازار شده است و درخواست سرب برای تولید دارند.

این کارشناس ادامه داد: فروش باتری در پاییز و زمستان بیشتر می شود؛ در نتیجه سه تابع زمانی داریم و یک تابعیت هم از قیمت های LME در دنیا است. در ایران باتری ها اغلب توسط شرکت هایی که تولید کننده باتری هستند مثل نیرو، صبا، پاسارگاد و... بازیافت می شود. این درحالی است که نیاز داخلی را در گذشته از طریق واردات از عراق، افغانستان و ازبکستان تامین می کرد که دولت این واردات را محدود کرد و مشکلاتی به وجود آمدد.

کوچ تولیدکنندگان باتری به کشورهای همسایه
حسینقلی تاکید کرد: برخی از تولیدکنندگان داخلی ناچار شدند به عراق بروند و در آنجا کوره راه اندازی کردند و باتری سرب را تولید می کنند و به کشورهای دیگر از جمله ایران صادر می کنند. بنابراین بخشی از مشکلاتی که برای تولید کنندگانی که باتری را بازیافت می کردند را دولت به وجود آورده که به نظر من کار درستی نیست. بنابراین وقتی دولت وارد پروسه تولید می شود و و محدودیت هایی را برای عده ای ایجاد می کند و وارد قیمت گذاری و تعرفه و عوارض می شود در بازار تاثیر گذار است.

وی اضافه کرد: این درحالی است که بازار بر اساس عرضه و تقاضا پیش برود و اگر کمبود سرب بود واردات انجام شود واگر زیاد بود صادر کنیم ولی اینکه دولت بخواهد با عرضه و تقاضا و عوارض و مالیات تنظیم بازار انجام دهد شخصا موافق نیستم.

رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرآورده های سرب و روی ادامه داد: ضمن اینکه در این بخش هم دولتی ها هستند و هم خصوصی ها، بنابراین با توجه به اینکه مواد ناریه(مواد منفجره مورد نیاز در صنعت معدن) در دست دولتی ها و ارتش است، شرکت های خصوصی امکان رقابت با آن ها را ندارند. همچنین هر روز قوانین، مقررات و محدودیت ها تغیر می کنند که بازار سرمایه این حوزه را دچار عدم امنیت کرده است.

وی تاکید کرد: آن چیزی که برای یک اقتصاد مهم است ثبات و امنیت است، این دو کلمه بسیار بسیار بار سنگینی دارد و اینکه قیمت دلار هر روز بالا و پایین می رود و مقررات هر روز عوض می شود بازار سرمایه گذاری را دچار عدم امنیت می کنند. در شرایطی که متولیان باید در مورد وضعیت بازار عوارض و ...با بخش خصوصی و تشکل مربوطه صحبت کنند و نظر آن ها را بگیرند و کارشناسی شود اما متاسفانه در گذشته همینطور بوده اکنون هم همینطور است کار کارشناسی نمی شود.

این مسئول ادامه داد: یک عده ای براساس برداشت های غلط خود و یا اطلاعات ضعیف خود یا برخی اوقات ممکن است یک رانت هایی هم در تصمیمات داشته باشند و بازار را تحت تاثیر قرار دهند لذا اکنون وضعیتی که در بازار سرب وجود دارد خیلی وضعیت روشن و واضحی نیست.

قوانین گمرکی سدی در مسیر فعالان صنعت سرب
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرآورده های سرب و روی در پاسخ به این سوال که آیا با مشکلات گمرکی هم مواجه هستند بیان کرد:هر روز قوانین گمرکی که نیز عوض می شود و گاهی همین تغییرات باعث بروز خطاهایی می شود که اغلب به ضرر تولیدکنندگان و فعالان این صنعت است؛ به طوری که اگر در محاسبات شان اشتباهی انجام داده باشند و حاضر به برگرداندن هزینه هایی که دریافت کرده اند نیستند.

وی با اشاره به سال های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ اضافه کرد: در این سال ها گمرک نباید برای کنسانتره سرب عوارض می گرفت اما گرفت؛ بنابراین وقتی شکایت کردیم و حتی حکم گرفتیم که باید پول ها را برگردانند اما این کار را انجام نمی دهند و هر روز یک صحبتی می کنند و ایرادی می گیرند و می گویند این اتفاق مشمول مرور زمان شده؛ در صورتیکه که پول را نگه داشتند و ندادند بعد می گویند مشمول مرور زمان شده است .

حسینقلی ادامه داد: متاسفانه یک نوع تفکر وجود دارد که در روانشناسی می گویند روحیه غارت گری، چون در گذشته این کشور توسط گروه های مختلف دچار غارت گری شده اند ما کلا الان این روحیه را داریم که اگر مردم و یا بخش خصوصی بتوانند همدیگر را غارت کنند، می کنند، گران فروشی کم فروشی می کنند و یا چک بی محل می دهند اگر بتوانند دولت را غارت کنند این کار را می کنند؛ برای مثال بیمه نمی دهد مالیات پرداخت نمی کند و سر دولت کلاه می گذارد. از طرف دیگر انتظار نداریم دولت مردم را غارت کند یعنی مالیات، بیمه و عوارض اضافی و غیر قانونی بگیرد.

وی تاکید کرد: البته دولت نیز چندان تابع قانون نیست و مشکل ایجاد می شود و بعد که می خواهی علیه دولت در دیوان عدالت اداری شکایت کنید باید ۲ سال دوندگی کنید تا در مورد یک مساله غیر قانونی حق خودمان را بگیریم در نتیجه این مشکل هم در قوه قضاییه وجود دارد که زمان رسیدگی را باید کاهش دهند.

در زمستان گاز را قطع کردند و کوره ای که کار می کرد و در آن آجر چینی می شد و میلیارد ها تومان هزینه داشت در اثر خاموش و روشن شدن شکست و از بین رفت و هزینه گزافی روی دست تولیدکنندگان سرب ماند

خسارات ناشی از قطعی گاز و برق
حسینقلی با اشاره به نقش قطعی های گاه و بیگاه برق و گاز در افزایش هزینه های تولید و گرانی محصولی که به دست مصرف کننده می رسد بیان کرد: گرانی موجود هزاران دلیل دارد؛ زمانی که برق و گاز یک واحد تولیدی را قطع می کنند مشخص است که قیمت تمام شده افزایش پیدا می کند و دولت هم خود دست به افزایش تمامی قیمت ها اعم از برق، گاز، اینترنت و غیره می زند. از طرفی برق وجود ندارد و می خواهند برق ما را قطع کنند و یا در زمستان گاز را قطع کردند و کوره ای که کار می کرد و در آن آجر چینی می شد و میلیارد ها تومان هزینه داشت در اثر خاموش و روشن شدن شکست و از بین رفت.

رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرآورده های سرب و روی اضافه کرد: با این تفاسیر همه این مسائل باعث می شود دوباره نیاز به تعویض کوره داشته باشیم که ضرر مالی هنگفتی به تولیدکنندگان تحمیل شود و همین ضرر در قیمت تمام شده محصول و قیمتی که به دست مصرف کننده می رسد خود را نشان می دهد.

وی تاکید کرد: اگر دولت گاز و برق ما را به درستی تامین کند الان کنستانره در این ممکلت وجود دارد و این امکان وجود دارد که سرب را تولید کنیم و به واحد های تولید کننده باتری بدهیم و آنها هم تولیدات خود را صادر کنند، ما سرب را با قیمت بین المللی می فروشیم آنها هم باتری را با قیمت بین المللی می فروشند و اگر کسی می گوید با این سوخت رانت وجود دارد، بنابراین این رانت برای کل مملکت وجود دارد و فقط برای تولید کننده نیست.