بازار؛ گروه استان ها: سال ها است که در نظام اقتصادی کشور برای تامین برخی از اقلام و مایحتاج ضروری مردم سیاست‌های حمایتی خاص مانند اختصاص یارانه اجرا می شود.
در دولت گذشته و در ادامه راهکارهای حمایتی از اقشار کم برخوردار جامعه مقرر شد تا منابع ارزی با قیمت چهار هزار و ۲۰۰ تومان در اختیار تعدادی از واردکنندگان و تولیدکنندگان اقلام ضروری و خواربار مردم و همچنین دارو در نظر گرفته شود اما با وجود اختصاص میلیاردها دلار ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی در سال های اخیر دامنه افزایش قیمت اقلام خوراکی و پر مصرف در جامعه روز به روز بیشتر شد.
به زعم کارشناسان ساختارهای ضعیف نظارتی اجازه نداد تا اهداف پیش بینی شده برای تخصیص ارز ترجیحی تومانی به نتیجه برسد. گسترش قاچاق انواع محصولات و اختلاف قیمت ارز ترجیحی با ارز آزاد از دیگر دلایل ناکارآمدی این طرح بود.
به دلیل ضعف‌های شدید طرح ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی، دولت سیزدهم تصمیم گرفت تا آن را حذف کرده و به جای آنها یارانه مستقیم برای مردم در نظر بگیرد.
هرچند در خصوص استمرار یا حذف ارز ترجیحی برای کالاهای اساسی بین کارشناسان اختلاف نظر وجود دارد اما همه بر این اعتقاد هستند که حذف ارز ترجیحی نیازمند بستری مناسب و آماده کردن زیرساخت‌ها نرم و سخت افزاری در بازار است.
به عقیده کارشناسان برای موفقیت طرح یارانه مستقیم به مردم و حذف ارز ترجیحی باید شفاف‌سازی و روشنگری مناسبی در جامعه انجام و ابهامات و سوالات متعدد مردان در خصوص چگونگی اجرا و تبعات پیاده سازی آن پاسخ داده می شد.
حذف ارز ترجیحی نیازمند بستری مناسب و آماده کردن زیرساخت‌های نرم و سخت افزاری در بازار است
کم توجهی دولت به شفاف سازی این موضوع و مصاحبه‌های دیر هنگام متولیان سبب شد تا با اجرای این طرح التهاب کاذب در بازار ایجاد شده و «تورم هیجانی» بالایی برای بسیاری از اقلام اتفاق بیفتد.
از دیگر اثرات اجرای یکباره این سیاست در بازار می‌توان به رجوع گسترده مردم به بازار و گسترش «احتکارهای خانگی» اشاره کرد؛ موضوعی که در چند روز اخیر مشکلات عدیده ای را برای آحاد جامعه به ویژه دهک های کم درآمد پدید آورده است.
مردم نگران هستند
یک شهروند گرگانی در این خصوص به خبرنگار بازار گفت: دولت با حذف ارز ترجیحی جلوی رانت خواری و چپاول عده ای سودجو از منابع ارزی کشور را گرفته و این مسأله جای بسی امیدواری است اما انتظار می‌رود که با حذف این ارز زندگی مردم سخت تر نشود.
میلاد زارع افزود: افزایش چند برابری قیمت روغن، ماکارونی، مرغ و تخم مرغ در بازار فشار زیادی را بر دهک‌های پایین جامعه تحمیل می کند و مردم از بابت اجرای این طرح بسیار نگران هستند.
وی بیان کرد: در روزهای اخیر مسئولان توضیح شفافی در خصوص چگونگی اجرای این طرح و ثمرات آن ارائه نداده و همین مسأله به شایعات و گمانه زنی ها، دامن می زند.
زارع با بیان این که تشریح ثمرات و فواید این طرح و سبب می شود مردم بدون مردان اعتماد کنند، گفت: اگر مدیران به سوالات و ابهامات مردم پاسخ دهند همراهی مردم در اجرای این طرح بیشتر شده و شاید دیگر به سراغ خریدهای انبوه و تشکیل صف و احتکارهای خانگی نروند.
مسئولان پاسخ شفاف ندارند
این شهروند گرگانی ادامه داد: این که از دو ماه آینده قرار است کارت یارانه به مردم داده شود تا بخشی از قیمت کالا توسط دولت پرداخت شود، ابهامات زیادی را برای مردم به وجود آورده است.
وی افزود: سهمیه بندی نان با توجه به متنوع بودن شرایط زندگی خانواده ها قدری سخت به نظر می رسد و ممکن است خانواده هایی باشند که نان را از نانوایی تهیه نکنند، تکلیف آن ها چه می شود؟
زارع ادامه داد: ممکن است خانواده ها برای یارانه نقدی خود از قبل برنامه ریزی کرده و حذف آن و تخصیص کالا برای آنها مشکلاتی را ایجاد کند و آنها توان پرداخت مابه التفاوت کالا را نداشته باشند این در حالی است که مدیران پاسخ شفاف نداشته و تنها به مباحث کلی بسنده می کنند.
اگر مدیران به سوالات و ابهامات مردم پاسخ دهند همراهی مردم در اجرای این طرح بیشتر می شود
جراحی ارز ترجیحی چاره همه مشکلات نظام اقتصادی نیست
استادیار رشته اقتصاد دانشگاه آزاد علی آبادکتول هم به خبرنگار بازار گفت: برنامه دولت سیزدهم این است که یارانه ناشی از اختصاص ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی به جای هدررفت در چرخه معیوب اقتصادی به طور مستقیم در اختیار مردم قرار بگیرد و سرمایه‌های ملی به تاراج نرود.
مجید نصیری افزود: جراحی ارز ترجیحی چاره همه مشکلات نظام اقتصادی ایران نیست و اگر خواهان رسیدن به یک سیستم مطلوب اقتصادی هستیم، در کنار یکسان سازی باید مولفه‌های دیگری چون اصلاح نظام بانکی و اصلاح نظام بودجه ریزی دولت را هم در نظر داشته باشیم.
وی ادامه داد: دستگاه های نظارتی باید توجه کنند که برخی از افراد و یا کارترهای اقتصادی از اجرای حذف ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی متضرر می شوند لذا محتمل است که به سراغ تشدید فعالیت های هیجانی در بازار رفته و تورم مصنوعی خلق کنند.
مردم جواب واحد دریافت کنند
نماینده مردم گرگان و آق قلا در مجلس شورای اسلامی هم به خبرنگار بازار گفت: در ایام اجرای طرح حذف ارز ترجیحی تدوین یک مدل جامع پاسخگو با توجه به سوالات و شبهات موجود در بین مردم، ضرورت دارد تا مردم با هیچ کاستی و نقصی روبرو نشوند.
غلامرضا منتظری افزود: مدیران دیگر دستگاه‌های اجرایی هم باید آگاه شده و نسبت به شبهات به وجود آمده در بین مردم پاسخگو باشند.
وی اضافه کرد: بعضاً مشاهده می‌شود مسائلی که عنوان شده متفاوت بوده و دولت باید و در زمینه مسائلی که با سفره مردم سر و کار دارد طوری برخورد کند که مردم پاسخ واحد بشنوند تا زمینه سوءاستفاده فراهم نشود.
منتظری با بیان این که دولت باید به زیرساخت‌ها توجه بیشتری کند، افزود: استفاده از کارت یارانه نان مطرح شده که براساس سامانه‌های طراحی شده شهروندان نان را با قیمت فعلی خریداری می‌کنند و دولت تعهد کرده قیمت نان افزایش نیابد و سهمیه براساس نیاز طراحی شده و نظارت الکترونیکی هم انجام می‌شود.
دولت باید و در زمینه مسائلی که با سفره مردم سر و کار دارد طوری برخورد کند که مردم پاسخ واحد بشنوند
وی عنوان کرد: باید این مسائل به درستی تبیین شود و آن را به شکل صحیح اجرا کنیم و ببینیم آیا در فروشگاه، کاربر، امکانات و زیرساخت‌های لازم وجود دارد که مردم دچار مشکل نشوند و این مسائل به صورت پایلوت در برخی از استانها در حال اجراست.
امکان اطلاع رسانی زودهنگام وجود نداشت
استاندار گلستان هم در جلسه شورای اداری استان گفت: در راستای جراحی اقتصادی که تکلیف قانونی است جبهه و جریان‌های زیادی شکل گرفت تا این امر محقق نشود.
علی محمد زنگانه با بیان این که طرح عادلانه سازی یارانه‌ها در بهترین زمان اطلاع رسانی و اجرا شده است، افزود: اگر اجرای این طرح زودتر از زمان ممکن رسانه‌ای می‌شد عده‌ای افراد سودجو دست به احتکار زده و تعادل جامعه را بر هم می‌زدند.
وی با بیان اینکه بدون شک در اجرای کاری عظیم ما با چالش‌هایی روبرو هستیم، گفت: ایجاد قرارگاه شهید امانی یکی از دلایل تنظیم بازار، شفاف سازی و اقناع سازی مردم است که به نتایج مثبت آن بسیار خوش بین هستیم.
استاندار گلستان همچنین بر ضرورت شفاف سازی حذف ارز تأکید کرد و افزود: مدیران دستگاه‌های اجرایی به عنوان یک حلقه میانی باید این موضوع را برای دستگاه خود شفاف کرده و نیروهای خدماتی آنها به عنوان کسانی که با مردم در ارتباط هستند، مردم را قانع کنند.
به گزارش خبرنگار بازار، با توجه به حذف ارز ترجیحی امکان سوءاستفاده برخی از این شرایط وجود دارد لذا برای رفع این معضل و همچنین آگاهی و رفع نگرانی های مردم، مسئولان باید آثار و پیامدهای حذف ارز را به طور شفاف برای مردم تشریح کنند.
نظر شما