اکبر محمودی؛ بازار: اخذ عوارض از صادرات سیمان در ماههای گذشته موجب گلایه و نارضایتی تولیدکنندگان داخلی شد. آنها بر این باور هستند که حالا که ایران از واردکننده سیمان به صادرکننده سیمان تبدیل شده است و تولید از مصرف پیشی گرفته است نباید برای صادرات سیمان با اخذ عوارض سنگ اندازی کرد.
حسینی مدیر عامل سیمان تهران در گفتگویی تفصیلی با خبرگزاری بازار با اشاره به اینکه ظرفیت تولید سیمان در کشور در حال حاضر ۸۸ میلیون تن و میزان مصرف ۵۸ میلیون تن است. حال اگر مازاد سیمان تولیدی صادر شود به نفع اقتصاد کشور و به نفع صنعت سیمان خواهد بود.
او با اشاره به اینکه صنعت سیمان از واردکننده سیمان به صادرکننده سیمان تبدیل شده است و این یک افتخار بزرگ برای ایران محسوب می شود ادامه داد: شرکت سیمان علاوه بر اینکه به سمت متنوع سازی تولید سیمان حرکت کرده است توانسته است علیرغم تمام تحریم های ظالمانه موفق به تولید و بومی سازی سیمان چاه نفت در کلاس بالا شود.
او معتقد است اگر بازارهای صادراتی را از دست بدهیم برای به دست آوردن مجدد آن باید فرهنگ سازی و تبلیغات فراوانی صورت گیرد پس خواهش ما از دولت این است که این صنعت مادر را که در کشور فرصت های شغلی بالایی ایجاد کرده است و ارز آوری خوبی می تواند برای کشور داشته باشد را حمایت کند.
متن کامل گفتگوی خبرنگار خبرگزاری «بازار» با «سید عباس حسینی» مدیر عامل سیمان تهران را با هم می خوانیم:
* برای ورود به بحث ابتدا بفرمایید که سیمان تهران از چه سالی تاسیس شد. در حال حاضر میزان تولید و سهم او در بازار سیمان چقدر است؟
شرکت سیمان تهران در سال ۱۳۳۳ تاسیس شد و از عمر آن حدود ۷۰ سال می گذرد. شرکت سیمان تهران یک گروه و هلدینگ است که مجموعا ظرفیت تولید آن ۱۱ میلیون تن کلینکر در طول سال است که ۱۳ درصد از سهم بازار سیمان کشور را به خود اختصاص داده و در اختیار دارد. مهمترین شرکت این هلدینگ در تهران واقع شده و بازار سیمان تهران را تامین می کند. سیمان هگمتان در استان همدان و سیمان نهاوند هم در شهر نهاوند واقع شده است. شرکت سیمان ایلام در شهر ایلام و شرکت سیمان گلستان در شهر گلستان و گالیکش و شرکت سیمان گیلان سبز در استان گیلان واقع شده است.
شرکت سیمان تهران یک گروه و هلدینگ است که مجموعا ظرفیت تولید آن ۱۱ میلیون تن کلینکر در طول سال است که ۱۳ درصد از سهم بازار سیمان کشور را به خود اختصاص داده و در اختیار دارد
* سال گذشته بحث ورود سیمان به بورس کالا بسیار داغ و پر حرارت دنبال شد. به هر حال از سوی برخی که اکثرا هم انبوه ساز بودند مورد انتقاد قرار گرفت. واکنش های منفی زیاد صورت گرفت. جنابعالی تصور می کنید که ورود سیمان به بورس کالا برای سیمانی ها مفید بود؟ و اینکه آیا برای این صنعت در سال های آتی این وضعیت بهتر خواهد شد؟
لازمه ماندن در این عصر به روز شدن است. نمی توان با روش های سنتی همچنان به فعالیت خود ادامه داد. شرکت های سیمانی شرکتهایی هستند که با سابقه حدودا کم بیش ۱۰۰ سال در کشور فعالیت می کنند. یعنی از عمر صنعت سیمان در کشور حدودا ۱۰۰ سال می گذرد. پس لازم است در این عصر جدید از روش های سنتی فروشی عبور کنیم. یکی از روش ها عرضه مستقیم است. در دنیا بحث فروش کالا و روش فروش مستقیم و نهایی در دنیا اعمال می شود. ما شاید در این زمینه عقب هم بودیم. پس کار خوبی بود که از روش سنتی گذر کردیم و روش فروش سیمان در بورس کالا به صورت شفاف عرضه شود. نظام مالیاتی در آنجا شفاف تر و بهتر عمل خواهد کرد. سیمان در بورس کالا هم به تامین کننده و هم مصرف کننده مستقیم و ارزان تر خواهد رسید. این اتفاق سال گذشته اتفاق خوبی بود که صنعت سیمان آنرا انجام داد و خوشبختانه موفق هم بود. فواید آن را هم حتی آنهایی که مخالف بودند حس کردند. چون حتی ارزان تر به دست همان افرادی که به هر دلیلی مخالف بودند می رسد و شفاف تر هم به لحاظ قیمتی می رسد. الان مشتری و متقاضی خرید سیمان می تواند با ۱۰ تن هم وارد بورس کالا شود. این اتفاق خوب و مفیدی بود.
* سیمان تهران سال گذشته چه میزان سیمان در بورس کالا عرضه کرد؟
سیمان تهران جزو اولین شرکتهایی بود که در بورس کالا به همراه چند شرکت سیمانی بزرگ ورود کرد. همه فروش خود را از خرداد پارسال در بورس کالا انجام دادیم و سعی شد که در این زمینه مشوق شرکتهای دیگر باشیم.
شاید مهمترین عوامل این دو موضوع بود. اما حقیت اینکه گفته می شود بازار سیمان در اختیار ۱۵ نفر است بنده از آن اطلاعی ندارم
* چرا پس اگر این اتفاق اتفاق خوبی بود انبوه سازان به فروش سیمان در بورس کالا واکنش منفی داشتند. حتی عنوان می کردند که بازار سیمان دست ۱۵ نفر است و مافیای حوزه سیمان وجود دارد.
شاید یکی از علتها کم اطلاعی از نحوه عرضه سیمان در بورس کالا باشد. نکته بعدی بحث مالیات و شفاف سازی است که در این مساله رخ می دهد. شاید برخی از افراد دوست دارند که جایی فعالیت کنند که شفاف نباشد و سود زیادی ببرند. اما نظامهایی که در دنیا وجود دارد باید از این نظامات استفاده کرد. شاید مهمترین عوامل این دو موضوع بود. اما حقیقت اینکه گفته می شود بازار سیمان در اختیار ۱۵ نفر است بنده از آن اطلاعی ندارم. اما به هر حال سیمان یک کالای حجیم است و مصرف آن مدت زمان دارد و نمی شود خیلی آنرا دپو کرد چرا که انبارداری شرایط خاصی دارد. لذا تاکنون صنعت سیمان و یا سیمان تهران در این ۷۰ سال عمر خود با همکاران کار کردیم. به هر حال انبوه سازان بودند و عوامل فروش هم بودند. الان هم لازم است که همه ما با هم به روزآوری شویم و با شرایط روز دنیا خود را هماهنگ کنیم و راهی که می تواند ما را به این سمت ببرد بورس کالا است.
* در حال حاضر به هر حال ما مافیای سیمان داریم یا نداریم؟
بنده نمی شناسم. اطلاعی ندارم.
یک سری عامل فروش در صنعت سیمان محصول را قبلا خریداری می کردند و الان نظام بورس کالا این را محدود کرده است و هر کسی می تواند خرید سیمان از بورس کالا داشته باشد
* در هر حوزه ای معمولا یک مافیا شکل می گیرد. حالا که سیمان وارد بورس کالا شده است می تواند با مافیای سیمان مقابله کند؟
یک سری عامل فروش در صنعت سیمان محصول را قبلا خریداری می کردند و الان نظام بورس کالا این را محدود کرده است و هر کسی می تواند خرید سیمان از بورس کالا داشته باشد. وقتی ۱۰ تن هم در بورس کالا به فروش می رسد کسی که سازنده آپارتمان است می تواند وارد بورس کالا شود. پس محدودیتی نیست. الان هیچ محدودیتی وجود ندارد.
* سال گذشته قطع برق به صنعت سیمان ضرر و زیان زیادی وارد کرد. آیا آماری دارید که از بابت قطع برق چه میزان ضرر و زیان به صنعت سیمان وارد شد؟
صنعت سیمان از ۱۲ تیر سال قبل با محدودیت قطع برق مواجه شد و تا ۲۵ شهریور هم این محدودیت ادامه داشت. متاسفانه در این مدت صنعت سیمان و شرکت سیمان تهران نتوانست با ظرفیت کامل فعالیت کند اما هزینه های سربار و هزینه های ثابت سر جای خود بود. از آن سوی هم در زمستان متاسفانه از نیمه دوم آبان ماه بحث قطع گاز رخ داد و این موضوع و محدودیت تا ۱۰ اسفند ادامه یافت. عملا حدودا ۴ تا ۵ تولید سیمان تحت الشعاع قرار گرفت. برخی از سیمانی ها شاید از مازوت به جای گاز استفاده کردند اما شرکت سیمان تهران به خاطر بحث محیط زیست داوطلبانه از مازوت استفاده نکرد. مصرف مازوت علاوه بر اینکه بحث محیط زیستی دارد و قیمت آن هم با قیمت گاز برابری می کند، هزینه تولید سیمان با مازوت بالاتر هم می رود. اما بین تولید کردن و تولید نکردن با هزینه بالاتر ما تولید با هزینه بالاتر و مناسب با محیط زیست را انتخاب کردیم. سال سختی از بابت قطع گاز و قطع برق در سال گذشته داشتیم.
* عدد ضرر و زیان تولید نشدن سیمان به دلیل قطع برق در سال گذشته چقدر بود؟
صنعت سیمان کشور از بابت عدم تولید در تابستان سال گذشته ۳۹۰ میلیارد تومان متضرر شد. این رقم، رقم بزرگی است. صنعت سیمان با همین منوال که هزینه های جانبی به آن تحمیل می شود مشکلات زیادی را باید تحمل کند. هزینه گاز صنعت سیمان از متر مکعبی ۱۱۹ تومان به ۵۶۰ تومان افزایش یافته است. این صنعت ۲۱ میلیون متر مکعب روزانه مصرف گاز دارد و این عدد در کنار هزینه برق چند برابر شده است. هزینه های حمل و نقل هم ۳۵ درصد افزایش یافته است. هزینه ها سرسام آور در حال بالا رفتن است و دستمزد هم ۵۷ درصد رشد کرده است و به طور میانگین ۴۵ درصد رشد دستمزد داشته ایم. باید در دو حوزه دولت به ما باید کمک کند که در حوزه بهره وری کار کنیم و ارتقاء راندمان دهیم. از سوی دیگر هم باید بحث مصرف انرژی را باید مدیریت کنیم. از سوی دیگر انتظار داریم که دولت به ما کمک کند. نمی شود که شما قیمت را نگه دارید و همه عوامل هزینه ای را بالا ببرید.
صنعت سیمان کشور از بابت عدم تولید در تابستان سال گذشته ۳۹۰ میلیارد تومان متضرر شد. این رقم، رقم بزرگی است. صنعت سیمان با همین منوال که هزینه های جانبی به آن تحمیل می شود مشکلات زیادی را باید تحمل کند
* یعنی قیمت پایه سیمان باید تغییر کند؟
قیمت پایه سیمان باید تغییر کند. اگر این اتفاق رخ ندهد صنعت سیمان که موجبات افتخار کشور است و زمانی در کشور واردکننده سیمان بودیم الان به صادرکننده نمونه تبدیل شده ایم. این یک مزیت برای کشور است چرا که سیمان یک صنعت مادر است. هر ساخت و سازی در کشور نیازمند سیمان است. ۲۸۰ هزار میلیارد تومان هزینه جایگزینی این صنعت است پس بنابراین نباید اجازه دهیم که این صنعت از بین برود. باید صنعت سیمان نوسازی و به روز شود. باید در همه حوزه ها تلاش شود. هم در بحث محیط زیست و هم فناوری روز و هم طراحی های خاص باید کار شود.
* صنعت سیمان کشور با چند درصد ظرفیت کار می کند؟
ظرفیت تولید کشور در حال حاضر ۸۸ میلیون تن است و ۸۳.۵ میلیون تن کلینکر. اما سال گذشته با صادرات ۷۳ میلیون تن بود و ۵۸ میلیون تن سیمان در کشور عرضه شد. افت مصرف در کشور داشتیم. لازم است که در این زمینه فرهنگ سازی شود ما رکود ساخت و ساز داریم که امیدواریم با استارت نهضت ملی مسکن اتفاق مثبتی رخ دهد. الان می توان به جای سازه های فلزی در ساخت و ساز مسکن از بتن استفاده کرد. یا جاده ها مثل جاده تهران_ شمال می توانیم تمام جاده ها را بتنی کنیم که می تواند عمر مفید جاده ها را بالا ببرد.
* سیمان تهران با چه میزان ظرفیت کار می کند؟
اگر شرکت ها نوسازی شود می تواند ظرفیت تولید سیمان بالاتر برود. بحث محدودیت برق و گاز هم علت دیگر کاهش ظرفیت تولید سیمان بوده است. شرکت سیمان تهران پارسال ۴۰۰ هزار تن زیر ظرفیت به دلیل کمبود و محدودیت برق و گاز بود.
در خصوص چاه نفت که واردکننده سیمان مخصوص چاه نفت بودیم سال گذشته بعد از چندین سال توقف سیمان چاه نفت را باز تولید و احیاء کردیم و جلوی واردات آنرا گرفتیم
* امسال با توجه به نامگذاری سال تولید، اشتغال آفرین و دانش بنیان، سیمان تهران روی بحث استفاده از دانش بنیان ها برای افزایش تولید و راندمان و کیفیت تولید اقداماتی کرده است؟
شعار امسال از سوی مقام معظم رهبری بسیار ارزشمند است. ما نیز در این راستا اقداماتی انجام دادیم که یک سری از نتایج بیرون آمده است و یک سری اقدامات تا پایان سال مشخص خواهد شد. سال گذشته یک اقدام ارزشمندی انجام دادیم و یکی از خطوط تولید را که متوقف شده بود نه دانش و نه قطعات آنرا خارجی ها به دلیل تحریمهای ظالمانه به ایران تحویل نمی دادند این خط را با کمک متخصصان داخلی طراحی مجدد کردیم و قطعات را مجددا تولید و خط را راه اندازی کردیم. یک انتقال دانش را با کمک متخصصان داخلی انجام دادند و روزانه ۳۵۰۰ تن به ظرفیت تولید شرکت سیمان تهران اضافه شد. یا در خصوص چاه نفت که واردکننده سیمان مخصوص چاه نفت بودیم سال گذشته بعد از چندین سال توقف سیمان چاه نفت را باز تولید و احیاء کردیم و جلوی واردات آنرا گرفتیم. شرکت سیمان تهران امروز تنها تولیدکننده سیمان چاه نفت کلاس A در خاورمیانه است. این را هم متخصصان داخلی انجام دادند. در بحث سیمان سفید هم اقداماتی انجام دادیم و یکی از تجهیزات ما سالها بود که متوقف شده بود این را تغییراتی داده و به روزرسانی کردیم. با این خط می توانیم تولید سیمان سفید داشته باشیم. در سالن سنگ هم با ارتقاء توانستیم روزانه ۶۰۰ تن به ظرفیت تولید کلینکر اضافه کنیم. اعتقاد داریم که باید کار ما بهره وری داشته باشد. برای این کار باید به دانش روز روی بیاوریم. نباید در تولید سیمان به دو نوع تیپ و یا پنج تیپ محدود شویم بلکه باید متنوع تولید کنیم. سیمان تهران تنوع تولید بالایی دارد و دنبال این هستیم که تنوع تولید را بالا بریم. با ایجاد مرکز پارک فن آوری که در دستور کار ما است انشاء الله امسال را که سال تولید و دانش بنیان نام گذاری شده است این را در سیمان شدت بیشتری بدهیم. اتفاقی که سال گذشته رخ داد و امسال هم در دستور کار ما است ما ۲۷ پروژه بومی سازی در صنعت سیمان تعریف کردیم و اجرایی کردیم. یعنی ۲۷ نوع قطعه ای که از خارج وارد کشور می شد سیمان طراحی و ساخت آنرا با کمک متخصصان داخلی انجام دادیم و در صنعت سیمان ساری و جاری شد.
* میزان صادرات سیمان تهران چقدر است؟
یک میلیون تن میزان صادرات سیمان تهران است. معادن ارزشمندی داریم و خطوط ما هم خطوط روز دنیا هستند. تولیدات ما تولیدات با کیفیت و مقاومت آن ۲۵۰ است. کشورهای همسایه که تولیدکننده سیمان هستند برای پروژه های خود باز هم از محصولات ایرانی استفاده می کنند. ما معادن ارزشمند و نیروهای متخصص ارزشمندی داریم. در اوایل انقلاب اپراتورهای ما و اتاق فرمان ما در اختیار خارجی ها بود. امروز نه تنها تولیدکننده سیمان هستیم بلکه قطعات را هم در داخل تولید می کنیم.
صادرات لحظه ای نیست. اگر بازار سیمان را در کشورهای دیگر از دست بدهیم سایر کشورها و رقبا آن بازار را از ما می گیرند. در عراق حضور نداشته باشیم ترکیه بازار را از ما می گیرد
* توقف صادرات به خاطر عوارض صادراتی مشکلات زیادی ایجاد کرده است؟
عوارض صادرات کلینکر از ۱۱درصد به ۵ درصد و صادرات سیمان به دو درصد کاهش یافت. تازه نامه آن ابلاغ شده است. در کشور ما مازاد تولید سیمان داریم.
صادرات لحظه ای نیست. اگر بازار سیمان را در کشورهای دیگر از دست بدهیم سایر کشورها و رقبا آن بازار را از ما می گیرند. در عراق حضور نداشته باشیم ترکیه بازار را از ما می گیرد. در تلاش هستیم که این عوارض برداشته شود و هم تلاش می کنیم که بازار صادراتی را از دست ندهیم. سیمان تهران با این اوضاع برق و اوضاع گاز موفق شد ۸۵۰ هزار تن به تولید کلینکر خود نسبت به سال ۹۹ افزایش دهد.
* بازار سیمان عراق را ترکیه ایها از ما گرفته اند؟
بخشی را گرفتند. باید حضور ما مستمر باشد. این پایداری و حضور مستمر در بازارها مهم است. مقطعی نمی تواند ما را موفق کند. متاسفانه در صنعت سیمان و کشور همسایه به خاطر قوانینی که وضع می شود رخ می دهد. اگر کشوری هستیم که سیمان کم دارد باید صادرات سیمان متوقف شود اما وقتی مازاد تولید داریم باید به فکر صادرات باشیم. سال گذشته ۵۸ میلیون تن مصرف شده است. مازاد تولید ما باید در کجا مصرف شود؟ ۸۸ میلیون تن ظرفیت تولید سیمان داریم و این مازاد تولید بهترین مسیر، مسیر صادرات است. باید تشویق کنند تا صادرات شود و ارزآوری شود. گذاشتن عوارض صادراتی برای سیمان اشتباه بود باید جایزه صادراتی داشته باشیم. باید مشوق هایی برای صادرات داده شود اما با این سختگیریها باعث می شود بازار سیمان در کشورهای همسایه را از دست بدهیم. بازار صادراتی نیازمند زمان است و باید حضور ما حضور مستمری باشد. به افغانستان، عراق، قزاقستان و ترکمنستان سیمان صادر می شود.
* چه میزان از ایران به کشورهای دیگر سیمان صادر شد؟
۱۴ میلیون تن سیمان و کلینکر صادرات داشتیم.
* ورود وزارت خارجه می تواند کمک کند به افزایش صادرات؟
دیپلماسی اقتصادی بسیار نقش مهمی می تواند در رشد صادرات ایفا کند. فقط تولید نمی تواند به تنهایی و باید دیپلماسی به کمک بیاید.
* اینکه مباحثی پیش آمد و بارها اعلام شد که باید سیمان تهران از تهران خارج و به بیرون از شهر برود را قبول دارید؟ اصلا این کار شدنی هست؟
سیمان تهران امروز مورد تقدیر سازمان های ذیربط قرار دارد. سازمان های ذیربط قبول دارند که خود را در رعایت الزامات زیست محیطی مسئول می داند. هم بحث محیط زیست و هم میراث فرهنگی و صمت ، شرکت سیمان تهران را پیشگام می داند. اما برخی مواقع اظهاراتی مطرح می شود از سوی مقامات مسئول که اطلاع کافی ندارند. سیمان تهران اگر نباشد چه اتفاقی رخ می دهد؟ اگر نباشد چه میزان به co۲ کشور اضافه می شود. چقدر ناوگان حمل و نقل می خواهد؟ ۶۰ درصد سیمان شهر تهران را سیمان تهران تامین می کند. هزینه ایجاد آن ۲۰ هزار میلیارد تومان حداقل می خواهد. راحت می گوییم نباشد. این صنعت در مکان دیگر چگونه باید ایجاد شود با کدام سرمایه و کدام دانش؟ در تمام کشورهای اروپایی هم کارخانه های سیمان در داخل و وسط شهر قرار دارند. الزامات آن تمام موارد را رعایت کند موضوعی که ما اعتقاد داریم که در مورد الزامات محیط زیستی برای سیمان تهران بیشتر از بقیه باشد. تمامی خطوط سیمان تهران به صورت آنلاین با محیط زیست ارتباط داشته و وصل است. هر کسی می تواند میزان غبار خروجی از سیمان تهران متوجه و ببیند. ما خودمان داوطلبانه در این مسیر حرکت کرده و می خواهیم که حرکت خود را بیشتر از قبل ادامه دهیم.
در سیمان تهران به صورت مستقیم ۵ هزار فرصت شغلی ایجاد شده است. ایجاد شغل بصورت غیر مستقیم عدد بالایی را می تواند تشکیل دهد. در کارخانه سیمان تهران نیز ۲ هزار نفر مشغول کار هستند
* در سیمان تهران چه میزان فرصت شغلی ایجاد شده است؟
در سیمان تهران به صورت مستقیم ۵ هزار فرصت شغلی ایجاد شده است. ایجاد شغل بصورت غیر مستقیم عدد بالایی را می تواند تشکیل دهد. در کارخانه سیمان تهران نیز ۲ هزار نفر مشغول کار هستند.
* در خصوص نهضت ملی مسکن اگر استارت بخورد آیا میزان تولید را افزایش خواهد داد؟ چه میزان سیمان برای این پروژه نیاز است؟
قطعا ظرفیت تولید سیمان را به دلیل افزایش مصرف رشد خواهد داد. حدودا اگر آنطور که دولت اعلام کرده است سالانه یک میلیون واحد مسکونی تولید شود ۲۰ میلیون تن سیمان نیاز است که تولید شود.
*ممنون از وقتی که گذاشتید. اگر صحبتی با مسئولان دارید بفرمایید.
از مسئولان درخواست داریم که نگذارند صنعت سیمان دچار آسیب و یا تعطیلی شود چرا که ۸۰ درصد قطعات این صنعت بومی سازی شده و ایجاد اشتغال فراوانی کرده است. پس نگذاریم صنعت سیمان دچار مشکل شود. قیمت های دستوری مشکل زیادی برای صنعت سیمان ایجاد کرده است پس باید حمایت ویژه ای از صنعت سیمان شود و به سمت صادرات محور شدن حرکت کنیم.
نظر شما