بازار؛ گروه کشاورزی: با توجه به بحران غذایی پیش رو در پی خشکسالی های اخیر و همچنین چنگ روسیه و اوکراین، و از سوی دیگر با روند رو به رشد جمعیت جهانی، افزایش تولید محصولات کشاورزی و انواع مواد غذایی در دستور کار دولتهای مختلف در سراسر دنیا قرار دارد. در حوزه کشاورزی راهکارهای بسیاری برای بالا بردن بهره وری در تولید و کاهش ضایعات از سوی کارشناسان جهانی مطرح می شود. با این وجود یکی از بخش هایی که مورد توجه دولتهای مختلف است بخش دام و طیور و آبزیان است که اگرچه دنیا سالها است به سوی استفاده از خوراک صنعتی پیش رفته است اما ایران کماکان بخش عمده ای از تولیدات در این حوزه را با استفاده از خوراک های سنتی پیش می برد. این در حالی است که یکی از اصلی ترین عواملی که موحب کاهش ضریب تبدیل و افزایش بهره وری در بخش دام، طیور و آبزیان می شود استفاده از خوراک های با کیفیتی صنعتی آماده است.
سالانه حدود ۱۰میلیون تن خوراک دام، طیور و آبزیان در سطح کارخانجات خوراک دام کشور تولید می شود
عدم اطمینان از کیفیت تولیدات کارخانه ای؛ یکی از عوامل موثر بر عدم استقبال مرغداران از خوراک آماده صنعتی
بر اساس آمارهای موجود در حالی که سالانه حدود ۱۰ میلیون تن خوراک دام، طیور و آبزیان در سطح کارخانجات خوراک دام کشور تولید می شود و از آن طرف ظرفیت تولید نیز حدود ۲۴ میلیون تن است، فعالان بخش دام، طیور و آبزیان هنوز آنطور که شایسته است به سمت استفاده از این تولید ترغیب نشده اند و این امر خود عاملی بر بالا نرفتن بهره وری در این حوزه است.
ناصر نبی پور فعال دامپزشک و فعال صنعت طیور کشور در خصوص دلایل منفی بودن نگاه اغلب مرغداران به خوراک صنعتی به خبرنگار بازار می گوید: زمینه بدی که قبل از انقلاب داشتند موجب شده مرغداران نسبت به خوراک آماده ذهنیت خوبی نداشته باشند. در واقع کارخانه های خوراک دامدر آن زمان معمولا تقلب می کردند و کیفیت خوب تحویل مرغداران نمی دادند.
نبی پور می افزاید: دلیل بعدی این است که بعد از انقلاب همه مرغداری ها در واحدهای پرورشی خود «آسیاب میکسر» دایر کردند و شروع به دان گرفتن برای خود کردند.
وی ادامه می دهد: عامل موثر بعدی در این امر این بود که دولت سهمیه را به خود مرغدار تحویل می داد و به کارخانه های خوراک نمی داد. در واقع وقتی سهمیه به مرغدار می دهد بهترین کار این است که فعالان این صنعت در مرغداری خود دان آماده کنند و هزینه های جانبی به کارخانجات نپردازند. مهمتر از همه اعتمادی است که مرغدار به آنچه خود تولید و استفاده می کند دارد و از کالای با کیفیت پایین استفاده نمی کند.
بهترین اقدام این است که خوراک از کارخانجات گرفته شود به خصوص اینکه طی سالهای اخیر کارخانجات خوبی نیز وجود دارد که می توانند هم ضریب تبدیلها را اصلاح کنند و هم کیفیت را بالا ببرند
با برداشته شدن ارز ترجیحی مرغداران به استفاده از خوراک آماده صنعتی ترغیب می شوند
بر اساس این گزارش در دنیا استفاده از خوراک خام نسبتا منسوخ شده است و استفاده از خوراک های آماده صنعتی جایگزین روشهای سنتی شده است. نبی پور با تایید این اتفاق می افزاید: مهم این است که در همه جای دنیا خوراک دام را از کارخانجات می گیرند و این اقدام از همه نظر بهتر از این است که خود مرغدارها به اصطلاح دان بگیرند.
وی خاطر نشان می کند: با این وجود مطمئنا وقتی که ارز ترجیحی برداشته شود و ارز آزاد گردد مرغداران اجبارا به سمت دان صنعتی رو می آورند. البته به شرطی که کارخانجات نیز خوب کار کنند و آنچه می گویند انجام دهند؛ نه اینکه فرمولهایی که اصولی نیست به کار بگیرند و خوراک با کیفیت پایین تحویل مرغدار بدهند.
رئیس اتحادیه مرغ تخمگذار استان تهران اذعان می دارد: به نظر بنده بهترین کار این است که خوراک از کارخانجات گرفته شود به خصوص اینکه طی سالهای اخیر کارخانجات خوبی نیز وجود دارد که می توانند هم ضریب تبدیلها را اصلاح کنند و هم کیفیت را بالا ببرند.
نبی پور در پاسخ به این سوال که در روشهای سنتی استفاده از دان ضریب تبدیلها در مقایسه با استفاده از خوراک آماده صنعتی چقدر تفاوت دارد، می گوید: به یکسری عوامل بستگی دارد؛ در واقع الان اکثریت پرورش دهندگان مرغ ما که «دستگاه پلت» ندارند اما مرغداری هایی که به سمت مصرف پلت رو آورده اند وقتی از پلت استفاده کنند ضریب تبدیل بهتر و از آن طرف ریخت و پاش دان کمتر می شود.
وی ادامه داد: در واقع الان بسیاری از مرغداران گوشتی از کارخانجات دان را تهیه می کنند. اما واحدهای پرورش مرغ تخم گذار مادر بیشتر از آسیاب میکسری که در مرغداری های خود دارند استفاده می کنند.
گفتنی است به گفته کارشناسان «پلت» در واقع دانی است که به صورت رشته های کلفت در می آید و مرغ وقتی یکی از آنها را می خورد بخش زیادی از احتیاجات اش برآورده می شود و به اصطلاح پرتی دان هم ندارد. لذا چون همه مواد به صورت کنستانتره در آن گنجانده شده هم ضریب تبدیل پایین می آید و هم کیفیت غذا بهتر می شود و هم ریخت و پاش هم ندارند.
برای پرورش یک مرغ دو کیلوگرمی با خوراک صنعتی تا نیم کیلوگرم دان کمتر مصرف می شود
در تولید هر کیلوگرم مرغ تا ۳۰۰ گرم خوراک آماده صنعتی کمتری نسبت به خوراک خام استفاده می شود
نبی پور با اشاره به اینکه ضریب تبدیل مرغداری های گوشتی بین ۱و ۷ تا ۲ است، افزود: یکی از مشکلاتی که در مملکت داریم این است که کشتارگاه های ما مرغ سبک کشتار نمی کنند؛ یعنی اگر مرغ را در وزن یک و نیم تا یک کیلو و ۶۰۰ گرم کشتار کنند قطعا ضریب تبدیل بسیار پایین است.
وی ادامه داد: با این وجود مصرف کنندگان غالبا خواهان مرغ درشت هستند و مرغداران مرغ درشت می فرستند کشتارگاه ها و این دقیقا همان چیزی است که کشتارگاه می خواهد چون پرتی یک مرغ ۳ کیلوگرمی بسیار کمتر از مرغ یک و ۷۰۰ گرمی است. لذا در حالی که ممکن است وقتی مرغ به ۳ کیلوگرم برسد ضریب تبدیل به بالای ۲ کیلوگرم هم برود اما بازار و کشتارگاه تحمیل می کند که این کار انجام شود.
این فعال بخش طیور کشور در پاسخ به این سوال که اگر در مرغداری ها از دان صنعتی استفاده شود ضریب تبدیل چقدر تغییر می کند، می گوید: ضریب تبدیل قطعا تغییر می کند. در حقیقت وقتی دان از کارخانه می آید چون حرارت های مختلف دیده و عاری از هر گونه میکروب و ویروس است و از آن طرف رطوبت دیده و به اصطلاح خوش خوراک است به طور قطع ضریب تبدیلها خیلی تغییر خواهد کرد.
وی تصریح می کند: ضریب تبدیل ها در مرغ های گوشتی از ۱و۷ تا ۲ است و کسانی که خوب کار می کنند حتی تا ۱ و ۶ هم می گیرند؛ یعنی یک کیلو و ۷۰۰ گرم دان می دهند و یک کیلوگرم گوشت می گیرند. اما آنهایی که دان مِش (پودری) استفاده می کنند قطعا ضریب تبدیل شان بالای ۱ و ۹۰۰ تا ۲ است یعنی به مرغ ۲ کیلوگرم دان می دهند تا یک کیلوگرم گوشت بگیرند.
نبی پور تاکید کرد: به این ترتیب برای هر کیلوگرم گوشت حداقل ۲۵۰ تا ۳۰۰ گرم با هم اختلاف در میزان خوراک دارند. یعنی برای پرورش یک مرغ دو کیلوگرمی با خوراک صنعتی تا نیم کیلوگرم دان کمتر مصرف می شود.
بین مصرف خوراک خام و خوراک آماده صنعتی دولت بیشتر خوراک خام را ترویج می کند و به همین دلیل شاهد هستیم که بخش عمده ای از خوراک طیور به سمت خام خوری می رود و مستقیما به مرغدار تحویل داده می شود
کارخانجات خوراک دام در اولویت تصمیم گیری های دولت قرار نگرفته اند
حسین کیهانی رئیس هیات مدیره اتحادیه کارخانجات خوراک دام، طیور و آبزیان کارخانجات خوراک آماده صنعتی نیز در خصوص اصلی ترین چالشهایی که دارند به خبرنگار بازار گفت: متاسفانه کارخانجات خوراک دام در اولویت تصمیم گیری های دولت قرار نگرفته است و در حالی که می توان از پتانسیل این بخش برای بالا بردن بهره وری و کاهش ضریب تبدیل استفاده کرد، اما شاهد هستیم که بین مصرف خوراک خام و خوراک آماده صنعتی دولت بیشتر خوراک خام را ترویج می کند.
او می افزاید: به همین دلیل شاهد هستیم که بخش عمده ای از خوراک طیور به سمت خام خوری می رود و مستقیما به مرغدار تحویل داده می شود.
کیهانی می گوید: البته در بخش دامی تا حدودی موثر تر بوده و در اینجا دولت این فضا را در اختیار گذاشته که حداقل برای دامداری های سنتی و عشایری خوراک آماده تهیه شود اما در بخش طیور به صورت کلان متاسفانه هیچگونه اراده ای جهت استفاده از پتانسیل و ظرفیت نیست.
این مقام مسئول با بیان اینکه با استفاده از خوراک دام آماده به ازای تولید هر کیلوگرم مرغ زنده می توانیم ۴۰۰ گرم کمتر غذا به طیور بدهیم و محصول بیشتری بگیریم، می افزاید: همانطور که می دانید ۹۰درصد اقلام علوفه ای وارداتی است و لذا در این شرایط می‌توانیم در بحث واردات نیز صرفه جویی داشته باشیم.
نظر شما