بازار، گروه استانها: با توجه به تبیین شعار سال از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی و همچنین نیازهای کشور در این برهه حساس اقتصادی و سیاسی پرسش‌های فروانی در زمینه کسب و کارها به خصوص کسب و کارهای کوچک در کشور و بالتبع استان سمنان پدید می‌آید یکی از این پرسش‌ها اما این است محیط کسب و کار در سال ۱۴۰۱ باید چگونه باشد که با معیارها و شاخص‌های کنونی اقتصاد کشور از جمله کاهش قدرت شدید مردم، افزایش تورم، ریسک‌های کسب و کار و … همخوانی داشته باشد.
ریسک‌های کلان و خرد محیط کسب و کار، شرایط حاکم بر اقتصاد هر چند نگران کننده است اما کاهش محدودیت‌های کرونایی در سال ۱۴۰۱ و شکل‌گیری فرصت‌های جدید و … از جمله مواردی هستند که در فضای کسب و کار سال جاری نسبت به سال قبل در وضعیت متفاوتی قرار دارند و روزنه امیدی را ایجاد کرده‌اند اما صاحبان می‌بایست مشاغل چطور از این فرصت‌ها و ظرفیت‌ها استفاده کنند؟ و از همه مهم‌تر شرایط امروز حاکم بر بازار کسب و کار ما چگونه است؟
خبرگزاری بازار در میزگردی مجازی با حضور علی داوری و مهدی صانعی اساتید دانشگاه و مدرسان حوزه مدیریت و اقتصاد موضوع کسب و کار در سال جاری را به گفتگو گذاشته است این دو کارشناس در یک گزارش مفصل با نام دیده‌بان کسب و کار به صورت میدانی فضای کسب و کار را مورد ارزیابی قرار داده و نزدیک به یک هزار و ۱۰۰ مورد پرسش نامه را نیز تهیه کرده‌اند که در ادامه درباره این پژوهش‌ها و همچنین نحوه توزیع پرسش نامه‌ها صحبت خواهد شد.
فضای حاکم بر کسب کار
داوری: ابتدا برای ورود به موضوع کسب و کارها باید فضای اقتصادی حاکم بر جامعه را ببینیم ۷۱ درصد از کسانی که در نظر سنجی پژوهش پرسش نامه‌ای که ما تهیه کرده بودیم شرکت کردند اعتقاد دارند که قدرت خرید مردم در سال جاری کاهش نیز خواهد یافت از سوی دیگر ۵۵ درصد اعتقاد دارند که بیکاری نیز بیشتر می‌شود و تنها ۲۳ درصد اعتقاد دارند که وضعیت مانند سال ۱۴۰۰ باقی خواهد ماند و حتی ۲۲ درصد اعتقاد دارند که بیکاری کم می‌شود.
۷۱ درصد از کسانی که در نظر سنجی پژوهش پرسش نامه‌ای که ما تهیه کرده بودیم شرکت کردند اعتقاد دارند که قدرت خرید مردم در سال جاری کاهش نیز خواهد یافت
در ادامه ریسک‌های موجود در بازار کسب و کار باید گفت که ۴۴ درصد از شرکت کنندگان در این نظرسنجی اعتقاد دارند که رکود اقتصادی کشورمان در سال ۱۴۰۱ تشدید هم می‌شود و تنها ۲۴ درصد اعتقاد به رونق تولید دارند ۳۷ درصد هم اقتصاد دارند که صادرات کشور رونق می‌گیرد و در برابر آن ۳۱ درصد می‌گویند که اصلاً تجارت خارجی ما کمتر هم می‌شود. ۴۹ درصد از افراد شرکت کننده که در واقع صاحبان مشاغل و کسب و کارها هستند معتقد هستند که رکود مانند سال قبل خواهد بود اما جالب اینجا است که ۵۳ درصد افراد اعتقاد دارند که تحریم‌ها علیه ایران اسلامی کاهش خواهد یافت و تنها ۳۷ درصد معتقدند وضعیت تحریم‌ها مانند سال قبل خواهد بود.
رشد اقتصادی منفی خواهد بود
۳۹ درصد از افرادی که در این نظرسنجی حضور دارند اعتقاد دارند که ما در سال جاری هم با رشد منفی اقتصادی روبرو خواهیم بود و ۷۱ درصد اعتقاد دارند که تورم افزایش هم خواهد یافت در زمینه دلار تنها سه درصد معتقد هستند که قیمت دلار به زیر ۲۰ هزار تومان کاهش پیدا خواهد کرد و ۳۹ درصد دلار را بین ۲۶ تا ۳۰ دلار می‌دانند مجموع این عوامل نشان می‌دهد که فضای حاکم بر تفکر کسب و کار ما در سال ۱۴۰۱ به چه سمت و سویی رفته است.
فضای حاکم بر کسب و کار ما به این سمت رفته که ۵۱ درصد اعتقاد دارند وضعیت در بخش حمایت دولتی‌ها از تولید و تسهیلات بانکی و … مانند سال قبل خواهد بود و فقط ۲۵ درصد اعتقاد دارند که حمایت‌ها افزون خواهد شد. از سوی دیگر ۲۴ درصد اعتقاد دارند که وضعیت تامین مالی کسب و کارها از سوی بانک‌ها بهبود خواهد یافت و ۷۶ درصد می‌توان گفت در خوش بینانه ترین حالت اعتقاد دارند که وضعیت بدتر نمی‌شود.
هزینه تولید بیشتر می‌شود
صانعی: همکارم وضعیت حاکم بر اقتصاد کشور و همچنین فضای فکری که بر کسب و کارها است را شرح داد اما من می‌خواهم اشاره مستقیم تری به ریسک‌های صنعت داشته باشم جالب اینجا است که فضای حاکم بر صنعت ما هم چندان وضعیت خوبی ندارد و برای مثال ۶۴ درصد از شرکت کنندگان در نظرسنجی ما که صاحبان کسب و کارها و مشاغل و فعالان اقتصادی و تولیدی بوده اند اعتقاد دارند که صنعت در سال ۱۴۰۱ با کاهش تقاضا روبرو می‌شود ۸۰ درصد معتقد هستند که قیمت مواد اولیه و محصولات بالا می‌رود و در نتیجه تولید در سال ۱۴۰۱ در واقع گران‌تر از سال قبل خواهد بود.
تنها ۲۴ درصد اعتقاد به رونق تولید دارند
از سوی دیگر ۸۳ درصد اعتقاد دارند که هزینه کسب و کارها به دلیل افزایش سطح عمومی قیمت‌ها بالاتر خواهد رفت و تنها شش درصد به گزینه کاهش هزینه تولید رای داده اند که نشان از فضای کلی کسب و کار کشورمان دارد از سوی دیگر جالب اینجا است که ۴۱ درصد از این افراد به کاهش سرمایه گذاری تولیدی در سال جاری رای داده اند یعنی امید چندانی به بهبود وضعیت سرمایه گذاری هم ندارند.
فاصله تا سطح بلوغ
با توجه به مواردی که در بالا ذکر شد باید نسبت به ارائه یک مدل مبادرت ورزید و لذا این کار صورت گرفت و در آن سه نوع اهداف تعیین شد نخست کوتاه مدت شامل تعیین سطح بلوغ کسب و کار بر مبنای اجماع تیم ارزیابی دوم میان مدت شامل تدوین نقشه راه بهبود و تحول کسب و کار بر اساس گزارش‌های بازخورد ارزیابی و سوم اهداف بلندمدت شامل ارتقای سطح بلوغ کسب و کار متناسب با اقداماتی که باید صورت بپذیرد.
در این مدل ما نسبت به ارزیابی کسب و کارها با اصول بنیادینی مانند دانش افزایی، یکپارچه نگری و … مبادرت کردیم که در آن معیارهایی مانند رهبری سازمانی، شایستگی سازمانی، استراتژی، ساختار سازمانی، سیستم و فرآیندها، بازاریابی و فروش و زنجیره تامین و… لحاظ شد که در کنار شاخص‌های کلیدی مجموعاً در بهترین شرایط یک کسب و کار می‌توانست ۱۴۰۰ امتیاز کسب کند.
در وضعیت موجود کسب و کارهای ایرانی در شاخص‌های کلیدی از مجموع ۳۰۰ امتیاز موجود در بهترین حالت به عدد ۱۶۵ می رسند در شاخص‌های سخت افزاری از مجموع ۹۰۰ امتیاز به ۵۰۴ و در بخش نرم افزاری از ۲۰۰ امتیاز در بهترین شرایط ۱۱۲ امتیاز کسب شده است.
کسب و کارها از شاخص‌ها فاصله دارند
البته باید این توضیح را هم داد که در شاخص نرم رهبری سازمانی، شایستگی سازمانی، فرهنگ سازمانی و حاکمیت سازمانی دیده شده است در بخش سخت استراتژی، ساختار سازمانی، سیستم‌ها و فرایندها، بازاریابی و فروش، تولید و عملیات و … دیده شده است که در عمده این بخش‌ها شاهد هستیم که با وضعیت مطلوب فاصله زیادی وجود دارد. همچنین ارزیابی میزان بلوغ کسب و کارهای ایرانی در سطوحی که ذکر شد اولاً بر حسب خوداظهاری صورت پذیرفته و ثانیاً ۳۱ درصد از افراد حاضر در این نظرسنجی بنیان گذار یا کارآفرین، ۳۰ درصد مدیر، ۲۳ درصد کارشناس و ۱۶ درصد سایر بوده اند.
۸۳ درصد اعتقاد دارند که هزینه کسب و کارها به دلیل افزایش سطح عمومی قیمت‌ها بالاتر خواهد رفت
مدرک ۳۸ درصد افراد کارشناسی، ۴۷ درصد ارشد و مابقی دکترا بوده است و ۸۰ درصد از افراد مرد و ۲۰ درصد زن بودند. در این بخش همچنین باید گفت که ۲۳ درصد از افراد پاسخ دهنده به پرسش نامه‌ها در بخش دولتی، ۵۷ درصد در بخش خصوصی، ۱۲ درصد نیمه دولتی و هشت درصد در سایر بخش‌ها مشغول به کار بودند.
داوری: همانطور که در بالا نیز ذکر شد نتایج این تحقیقات نشان می‌دهد که کسب و کارهای ایرانی از لحاظ درجه بلوغ شرایط مطلوبی را تجربه نکرده اند و نیازمند توجه جدی به این موضوع هستند همچنین کسب و کارهای ایرانی هیچکدام موفق به کسب امتیازات کامل در شاخص‌های مورد بررسی نشد که نشان می‌دهد راه نسبتاً طولانی را باید در این بخش پیمود.
در نهایت نتایج این پژوهش میدانی نشان می دهد که وضعیت کسب و کارهای ایرانی نیازمند ساماندهی بهتر از طریق یک برنامه ریزی مدون و استراتژی دقیق است تا بتوانیم شرایط این کسب و کارها و در مجموع اقتصاد اشتغال زای کشورمان و بالتبع استان سمنان را بهبود ببخشیم.
نظر شما