اسدالله خسروی؛ خبرگزاری بازار- کاهش شدید قیمت جهانی نفت، کم تحرکی صنایع و مراکز تولید، فشارهای ناشی از تحریم های بین المللی و از همه مهمتر شیوع ویروس مرموز کرونا که فعالان اقتصادی را خانه نشین کرده است موجب شده تا اهداف درآمدهای مالیاتی برای سالجاری همچون سالهای گذشته تا حدی محقق نشود.
درآمدهایی که تامین کننده منابع مالی برای اداره امور کشوراست و درصورت کاهش این منابع، مشکلات فراوانی متوجه کل کشور می شود. کسری بودجه سالانه، استقراض از بانک مرکزی، تغییر ردیف های بودجه ای از بخش عمران به جاری بخشی از تبعات منفی عدم تحقق درآمدهای مالیاتی کشور به شمار می رود.
به عقیده کارشناسان مدیریت در دخل و خرج کشور، کاهش هزینه های غیر ضروری دولت، تلاش در راستای بهره وری، جلوگیری از ریخت پاش ها و نیز اجرای سیاست هایی چون عرضه شرکت های دولتی در بورس و ... می تواند در شرایط نامناسب اقتصادی کمک یار دولت در تامین منابع مالی و مدیریت منابع شود.
ضرورت شناسایی فراریان مالیاتی
از طرفی ضرورت شناسایی دقیق فعالان اقتصاد زیرزمینی که خیلی ها با فعالیت در این بازار بی حساب و کتاب پولهای کلانی را جا به جا کرده و به سودهای هنگفتی می رسند بدون این که ریالی مالیات به دولت بدهند، در چنین شرایطی الزامی است.
دکتر سیاوش غیبی کارشناس مسائل اقتصادی و مالیاتی در گفتگو با " بازار" درباره پیش بینی اهداف درآمدهای مالیاتی سالجاری، با توجه به مشکلات موجود چون کاهش تحرک چرخ اقتصاد کشور در پی شیوع ویروس کرونا و نیز مسایلی نظیر سیر نزولی قیمت جهانی نفت و تجارتهای جهانی ... گفت: شیوع ویروس کرونا مثل خیلی از حوادث غیر مترقبه طبیعی نظیر سیل، زلزله، جنگ و...تاثیر متقابل خود را بر روی وصول درآمدهای مالیاتی به جای می گذارد. اکنون که این بیماری خطرناک موجب شده است که خیلی از صنوف، مشاغل، مراکز تولید و بنگاههای اقتصادی را تعطیل کند، بنابراین مشکلات زیادی را هم برای دست اندرکاران این بخش ها و هم دولت ایجاد کرده است.
کرونا برنامه درآمدهای مالیاتی دولت را به هم ریخت
وی ادامه داد: مشکلاتی نظیر رکود، کاهش میزان تولید و خدمات و کسب درآمد برای فعالان اقتصادی از یک طرف و از طرفی افزایش میزان هزینه های دولت برای مبارزه با این بیماری به جای کسب درآمد حاصل از فعالیت های اقتصادی در قالب دریافت مالیات و...متاسفانه مشکلاتی را برای اقتصاد کشور بوجود آورده است.
این کارشناس مالیاتی به کاهش فعالیت خیلی از مشاغل (از لحاظ ساختار قانون مالیات های مستقیم) چون بازار، واحدهای کارگری، پزشکان، وکلا و... اشاره کرد و افزود: خیلی از این مشاغل و کسب و کارها به دلیل شیوع ویروس کرونا با کاهش شدید درآمد مواجه شده اند و نمی توانند سهم خود را در قالب مالیات به دولت بپردازند که این موضوع باعث می شود درآمدهای دولت را در سالجاری کم کند.
تلنبار اقساط مودیان بدهکار مالیاتی
غیبی افزود: علاوه بر این کرونا باعث شده است تا پرداخت اقساط مالیاتی مودیان بدهکاری که مالیتشان را قسط بندی کنند دوباره به تعویق بیفتند چرا که آنها توان بازار پرداخت اقساط خود را در این شرایط سخت اقتصادی ندارند.
وی در پاسخ به این سئوال که پیش بینی شما از تحقق اهداف مالیاتی برای سالجاری چگونه است؟ گفت: پیش بینی تحقق اهداف مالیاتی سخت است، چرا که معلوم نیست طی ۱۱ ماه آینده چه بر سراقتصاد کشور خواهد آمد. اما از آنجایی که مشاغل و کسب و کارها در کشور بدنبال شیوع کرونا دچار مشکل جدی شده اند بنابراین نباید انتظار داشت که درآمدهای منظوره و پیش بینی شده مالیاتی دولت برای سالجاری محقق شود.
کاهش منابه درآمدی دولت از محل مالیات بر مصرف
این کارشناس مالی خاطرنشان کرد: علاوه بر کاهش فعالیت مشاغل و کسب وکارها، تاثیر دوم کاهش منابع درآمدی دولت از محل مالیات بر مصرف و ارزش افزوده، نظیر فعالیت رستوران ها طلا فروشی و...است که با اضافه شدن تعطیلی اردیبهشت ماه ۳ ماه فعالیت یا به نوعی درآمدی زایی آنها صفر شده است. این موضوع باعث می شود تا دولت در سالجاری یک فصل از کسب درآمدهای مالیاتی (ارزش افزوده مالیات بر مصرف) را از دست بدهد.
غیبی اضافه کرد در بخش دیگر کسب درآمد از محل درآمدهای مالیاتی سهم شرکت های بزرگ است که البته این شرکت ها نیز در پی شیوع ویروس کرونا آسیب جدی دیده اند، شرکت هایی نظیر خودروسازان، فولادی ها، بانک ها و ... که سهم بالایی در پرداخت مالیات دارند نیز کم شده است. البته نباید در کسب درآمدهای دولت از محل مالیات ناامید بود و باید به دوره های رونق اقتصاد نیز امیدوار بود چون این نوسانات همیشه افتاده است اما امسال سال سختی برای اقتصاد است.
بودجه ای که نیازمند به اصلاح ساختاری بود
به گزارش" بازار" بودجه سال جاری مانند سنوات گذشته بوده و تغییرات آنچنانی نکرده است به جز این که پایه های مالیاتی جدید در آن ایجاد شده است.
سهم مالیات در بودجه ۹۹ حدود ۱۳ درصد افزیش یافته اما با توجه به عدم اصلاح نظام مالیاتی این میزان افزایش درآمدهای مالیاتی تنها به تولید و عموم مردم فشار وارد می کند. پیش بینی میزان درآمدهای مالیاتی از ۱۷۶ به ۱۹۸ هزار میلیارد تومان برای سالجاری افزایش یافته است. همچنین مالیات های مستقیم ۱۹ درصد و مالیات‌های غیرمستقیم ۸ درصد افزایش یافته است.
طبق لایحه بودجه ۹۹ مالیات بر ثروت ۷۵ درصد افزایش پیدا کرده است. اما در واقع این مالیات واقعی نیست. این مالیات از ۴ هزار میلیارد تومان به ۷ هزار میلیارد تومان افزایش یافته در حالی که ظرفیت مالیاتی این پایه مالیاتی بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان است.
امید به محقق شدن بودجه درسالجاری!
یکی دیگر از مشکلات اصلی مالیات در بودجه ۹۹ میزان تحقق پذیری آن است. با توجه به این که در این لایحه هیچ گونه اصلاحی در نظام مالیاتی صورت نگرفته، اگر قرار باشد که مانند سنوات گذشته مالیات علی‌الرأس و ارزش افزوده را بدون محاسبه دقیق درآمدها و مخارج دریافت شود، تحقق درآمدهای مالیات پیشنهاد شده در بودجه، امکان‌پذیر نخواهد بود.
بررسی های کارشناسی نشان می دهد که بدون کاهش معافیت های مالیاتی و ایجاد پایه های مالیاتی جدید، افزایش درآمدهای مالیاتی تنها باعث فشار بیشتر به دهک های متوسط و ضعیف جامعه می شود. جلوگیری از فرار مالیاتی و افزایش مالیات ثروتمندان نیز از دیگر راهکارهایی است که در این زمینه باید در دستور کار قرار گیرد.
نظر شما