بازار؛ گروه آب و انرژی: «شرکت هایی که برای انجام فرآیند دوگانه سوز کردن ۱.۵ میلیون خودروی عمومی تعیین شده اند، استاندارد سازمان ملی استاندارد را ندارند.» این بخشی از گفته های مصطفی نخعی سخنگوی کمیسیون انرژی است که معتقد است تخلفات بسیاری در شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی رخ داده است. از فروش بنزین به قیمت هر لیتر ۱۶۰۰ تومان گرفته تا طرح های توجیهی اشتباهی که برای شورای اقتصاد ارسال شده است.
او در ادامه گفتگوی خود با بازار گفت: وقتی بعد از دو سال از اجرای طرحی تنها ۲۰۰ هزار خودروی عمومی دوگانه سوز شده اند، یعنی طرح توجیهی که بر اساس آن شورای اقتصاد قانع به اجرای آن شده، اشتباه بوده و محاسبات درستی در آن صورت نگرفته است.
او همچنین با انتقاد به ارزان فروشی بنزین در سال های گذشته اظهار داشت: ما سالهاست که از طرف مسئولین می شنویم که قیمت بنزین در ایران ارزان بوده و باید به فوب خلیج فارس برسد. اما به نظر می رسد که سود این ارزانی بیش از اینکه برای مردم کشور باشد برای خارجی ها بوده است. به عنوان مثال هر بشکه بنزین با اکتان ۸۷ به قیمت ۱۲ دلار یعنی لیتری ۱۶۰۰ تومان فروخته می شده است.
متن کامل گفتگوی خبرگزاری «بازار» با مصطفی نخعی سخنگوی کمیسیون انرژی درباره چرایی تحقیق و تفحص از شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی را در ادامه می خوانید:
شرکت هایی که برای اجرای طرح دوگانه سوز کردن ۱.۵ میلیون خودروی عمومی انتخاب شده اند، استاندارد سازمان ملی استاندارد را ندارند. با این وجود پول هنگفتی پیش از اجرای کار به عنوان پیش پرداخت به آنها پرداخت شده است
*نمایندگان مجلس مدعی اند که شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ۵۷۰ میلیارد یورو اعتبار برای اجرای طرح دوگانه سوز کردن ۱.۵ میلیون خودروی عمومی دریافت کرده است. اما مسئولین شرکت پخش این ادعا را رد کرده و مدعی اند این طرح بر اساس ماده ۱۲ بوده است. بدین صورت که بعد از صرفه جویی حاصل از کاهش مصرف سوخت، پول سرمایه گذار پرداخت می شده است. این ادعای آنها درست است؟
گزارشات ما چیزی برخلاف ادعای مسئولین شرکت پخش است. به خاطر همین تناقض ها هم بود که مساله تحقیق و تفحص در دستور کار مجلس قرار گرفت تا زوایای مختلف ابهامات موجود به نوعی رفع شود. جدای از ابهاماتی که درباره دریافت و نحوه هزینه کرد اعتبار اجرای این طرح وجود دارد، جدای از مساله ابهامات موجود در منابع اختصاص یافته برای اجرای این طرح، ما گزارش های متعددی از بروز تخلفاتی در فرآیند انتخاب شرکت هایی فعال در این طرح دریافت کرده ایم. برخی از این شرکت ها که مسئولیت انجام فرآیند دو گانه سوز کردن خودروهای عمومی را بر عهده دارند، فاقد استانداردهای لازم از طرف موسسه ملی استاندارد هستند. اما با کمال تعجب از طرف شرکت پخش به عنوان متولیان اجرای این طرح انتخاب شده اند. مساله دوم این است که پیش پرداخت هایی هنگفتی پیش از انجام هیچ گونه کاری به این شرکت ها پرداخت شده است. این پیش پرداخت تا مدت طولانی بدون اینکه کاری انجام شده باشد در حساب این شرکت ها بود. در واقع هدف ما از این تحقیق و تفحص بررسی زوایای پنهان ادعای دوستان در شرکت پخش و البته گزارش های رسیده به ماست.
*منظور شما این است که در فرآیند انتخاب این کارگاه ها دقت لازم صورت نگرفته و کارگاه ها و شرکت ها تنها بر اساس روابط انتخاب شده اند؟
۵ الی ۶ شرکت برای دوگانه سوز کردن خودروها انتخاب شده اند اما مشخص نیست که انتخاب این شرکت ها بر اساس چه استانداردی صورت گرفته است. در واقع مسئولین وقت شرکت پخش باید دراینباره شفاف سازی کنند تا مشخص شود انتخاب ها آیا بر اساس صلاحیت و توانایی بوده یا رانتی در کار بوده است؟
*مبالغی که به حساب شرکت های واریز شده، چقدر بوده است؟
عدد دقیق را خاطرم نیست اما می دانم که رقم هنگفتی بوده است. به طور طبیعی پرداخت اعتبارات باید بر اساس پیشرفت فیزیکی صورت می گرفت، ولی به نظر می رسد که اینطور نبوده است.
*بر اساس طرحی که در شورای اقتصاد به تصویب رسیده باید ۱.۵ میلیون خودروی عمومی در قالب این طرح دوگانه سوز شوند، اما بر اساس آمارهای اعلامی تنها ۲۰۰ هزار خودروی عمومی دوگانه سوز شده اند. دلیل استقبال کم از این طرح با وجود رایگان بودن آن چیست؟
پیش بینی ها، پیش بینی های درستی نبوده است. برای افزایش سهم سی ان جی در سبد سوخت مصرفی کشور باید انگیزه لازم ایجاد شود. بدون شک زمانی انگیزه ایجاد خواهد شد که طرحی توجیه اقتصادی داشته باشد. آمارها نشان می دهد که حدود ۱۲ درصد هدف گذاری صورت گرفته محقق شده است دلیلش هم این است که اختلاف قیمت معنا داری بین بهای بنزین و سی ان جی وجود ندارد که رانندگان خودروهای عمومی را به سمت دوگانه سوز کردن خودروهایشان هدایت کند. به عبارت دیگر وزارت نفت پیش از این که شرایط و مقدمات و ساز و کار لازم برای اجرای این طرح را فراهم کند، طرح توجیهی اشتباه و ناپخته ای را به شورای اقتصاد برد. آنها مدعی بودند که می خواهند تا سال ۱۴۰۴حدود ۱.۵ میلیون خودروی عمومی را به صورت رایگان دوگانه سوز کنند. بر اساس طرح توجیهی آماده شده باید تا سال ۱۴۰۰ حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار خودرو دوگانه سوز می شد. اما بر اساس آمار موجود حداکثر ۲۰۰ هزار خودرو دوگانه سوز شده اند. اینها نشان می دهد که طرح توجیهی ارائه شده اشتباه و بر اساس مطالعات غیر کارشناسی آماده شده و هدف تنها جلب رضایت شورای اقتصاد به هر قیمتی بوده است
*منظور شما این است که قیمت بنزین در ایران باید افزایش یابد؟
به جای گران کردن قیمت بنزین می توانستیم قیمت سی ان جی را بالا نبریم و فاصله مناسبی را بین بهای این دو سوخت ایجاد کنیم. به هر حال باید ابتدا جاذبه لازم ایجاد می شد و بعد برای آن برنامه ریزی می کردیم.
هر بشکه بنزین با اکتان ۸۷ حدود ۱۲ دلار یعنی لیتری ۱۶۰۰ تومان فروخته شده است. این ارزان فروشی در شرایطی اتفاق افتاده که بسیاری از مسئولین نفتی مدام می گویند که بنزین ۳ هزار در ایران ارزان بوده و باید مردم این سوخت با ارزش را به قیمت واقعی و بر اساس فوب خلیج فارس دریافت کنند
*یکی دیگر از سرفصل های تحقیق و تفحص از شرکت پخش مساله ارزان فروشی بنزین است. هرچند که مسئولین نفت در اینباره توضیحات کاملی را ارائه نمی دهند اما مدعی اند که آمار ارائه شده اشتباه است. داستان از چه قرار است؟
در سال ۱۳۹۹ متوسط قیمت نفت خام ۴۲ دلار بوده است اما مدیریت بازرگانی شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، محصول استراتژیک و با ارزش بنزین را حتی از متوسط قیمت نفت خام در این سال دست کم حدود ۱۲ دلار ارزان‌تر و به طور متوسط به قیمت ۳۰ دلار فروخته است. این ارزان فروشی تنها محدود به بنزین نبوده و فرآورده‌هایی همچون نفت سفید، سوخت جت و گاز مایع ۲۷.۶ دلار در هر شبکه ارزان‌تر از قیمت نفت خام به فروش رسیده است. حتی در بسیاری از موارد بنزین با اکتان ۸۷ به قیمت بسیار ناچیز ۱۲ دلار در هر بشکه یعنی ۱۶۰۰ تومان در لیتر به فروش رسیده است. این ارزان فروشی در شرایطی اتفاق افتاده که بسیاری از مسئولین نفتی مدام می گویند که بنزین ۳ هزار در ایران ارزان بوده و باید مردم این سوخت با ارزش را به قیمت واقعی و بر اساس فوب خلیج فارس دریافت کنند. این آمار ها نشان می دهد که سود ارزان فروشی بیشتر از مردم کشور خودمان باشد برای عده ای خاص بوده است.
نظر شما