محمدرضا علی اشرفی؛ بازار: بخش معدن یکی از مهمترین ارکان توسعه آذربایجان شرقی محسوب می‌شود. ذخایر معدنی موجود در استان آذربایجان شرقی مشتمل بر ۵۲ ماده معدنی در دو حوزه بهره برداری و اکتشاف بوده که منابع سرشاری از کانیهای فلزی و استراتژیک از قبیل طلا، مس، مولیبدن و منگنز را در کنار کانیهای با ارزش غیر فلزی اعم از سنگ‌های تزئینی، کائولن، نفلین سینیت، سیلیس، پرلیت، دیاتومیت، گچ و پوکه معدنی تشکیل داده اند.
مجموع ذخایر قطعی موجود در معادن استان بالغ بر ۸.۷ میلیارد تن است که این میزان، آذربایجان شرقی را معدنی ترین استان کشور کرده است.
با وجود این پتانسیل‌ها و ظرفیت‌ها آذربایجان شرقی چندان عایدی از معادن خود ندارد و ذخایر معدنی این استان با خام فروشی به دیگر مناطق کشور ارسال می‌شود.
با اینکه معادن مهمترین منبع برای تأمین مواد اولیه بسیاری از بخش‌های اقتصادی هستند ولی با خام فروشی فرصت‌های توسعه از آذربایجان شرقی سلب شده و این ثروت به حراج گذاشته می‌شود.
معدن مس سونگون، معدن مس انجرد اهر، معدن مس باشماق هشترود، معدن آلومینای نفلین سینیت شهرستان سراب، معدن طلای سوناجیل هریس و معدن سنگ آذرشهر تنها بخشی از معادن بزرگ استان هستند که چندان استفاده‌ای از ظرفیت آنها نمی‌شود و با خام فروشی ثروت خدادادی مردم هدر می‌رود.
صنعت مس آذربایجان باید مستقل شود
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری آذربایجان شرقی در گفتگو با خبرنگار بازار گفت: تا پایان سال ١۴٠٠ کل معادن استان ٨٣۵ مورد با ذخیره قطعی ٨.٧ میلیارد تن بوده است.
محمد کلامی با بیان اینکه معادن از ظرفیت‌های اصلی توسعه استان هستند، گفت: مس سونگون به تنهایی یک میلیارد تن ذخیره مس دارد که شامل ۳۳ درصد ظرفیت معادن مس کشور می‌شود ولی با این حال مس در استان ما نتوانسته آن طور که باید و شاید ثروت ایجاد کند و ارزش آفرینی داشته باشد.
مس سونگون به تنهایی یک میلیارد تن ذخیره مس دارد که شامل ۳۳ درصد ظرفیت معادن مس کشور می‌شود ولی با این حال مس در استان ما نتوانسته آن طور که باید و شاید ثروت ایجاد کند و ارزش آفرینی داشته باشد
وی گفت: مس باید دو مسیر را طی کند تا استان از آن منتفع شود، اول اینکه صنایع زیردست مس مثل لوله‌های مسی و مس کاتد باید در داخل استان ایجاد شد. نباید مس به صورت خام و کنسانتره از استان خارج شود.
کلامی ابراز داشت: دوم اینکه صنعت مس استان نیز باید مستقل شود. فرمان صنعت مس استان باید در دست خود استان باشد. برای تحقق این موضوع باید پیش شرط‌های حقوقی و مالی توسط خبرگان مالی استان تدوین شود.
کلامی ادامه داد: در شش ماهه دوم سال ۱۴۰۰ تعداد ٣۵ فقره پروانه اکتشاف معدن در استان صادر شده که از رشد حدودی ١٧ درصد نسبت به شش ماه اول سال برخوردار است.
معادن بهترین جایگزین برای درآمدهای نفتی
یک کارشناس اقتصادی نیز در گفتگو با خبرنگار بازار در خصوص پتانسیل معادن در کشور و استان آذربایجان شرقی افزود: تحریم‌ها باعث کاهش درآمدهای نفتی شده که بهترین راه برای نجات اقتصاد کشور رونق صادرات از طریق دیگر بخش‌ها به ویژه فروش مواد معدنی است.
رستم علیپور با تاکید بر اینکه معادن بهترین جایگزین برای درآمدهای نفتی است، ادامه داد: اگر مواد معدنی فرآوری شوند ارزش افزوده چند برابری خواهند داشت. فرآوری، در زنجیره ارزش صنایع معدنی زمینه ساز ارزش افزوده بالایی است که می‌تواند در بحران بد اقتصادی برای کشور مفید باشد.
وی همچنین ادامه داد: سنگ‌های معدنی پس از فرآوری از ارزش بالایی برخوردار می‌شوند و این امری است که سال‌ها در آذربایجان شرقی به آن نگاه ویژه ای نشده است.
آذربایجان شرقی بهشت سرمایه گذاری در صنایع معدنی
معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان آذربایجان شرقی نیز گفت: فرصت‌ها و پتانسیل‌های سرمایه‌گذاری و قابل توجهی در بخش معدن استان فراهم بوده و این استان همواره بستر جذابی برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی برای ورود به عرصه معدن بوده است.
مهرانگیز رحمانی افزود: برنامه ریزی دقیق جهت بهره گیری از پتانسیل‌های بالقوه نهفته در این حوزه که از لازمه‌های لاینفک توسعه اقتصادی استان به شمار می‌رود، ضروری است.
وی ادامه داد: توجه ویژه به این بخش جهت هدایت صحیح این سرمایه‌های خدادادی به سمت اهداف عالی کشور با محوریت رشد اقتصادی پایدار ضروری است.
معاون امور معادن و صنایع معدنی صمت آذربایجان شرقی ادامه داد: با توجه به وجود ذخایر فلزی قابل توجهی نظیر مس، طلا، مولیبدن و آهن در استان زمینه برای تغلیظ کانسنگ‌های معدنی و تولید کنسانتره‌های مختلف و متعاقب آن ایجاد صنایع تبدیلی پایین دستی جهت تکمیل زنجیره تولید فراهم است.
آنقدر مانع ایجاد کردیم که نفلین سینیت بلااستفاده مانده است
عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی تبریز نیز در گفتگو با خبرنگار بازار افزود: آذربایجان شرقی یکی از استان‌های معدنی کشور است و معادن بزرگ و مهمی در این استان داریم ولی استفاده‌ای از آنها نمی‌شود و یا شاهد خام فروشی هستیم. انواع صنایع تبدیلی مرتبط با معدن می‌توانیم در استان ایجاد کنیم.
مس سونگون اقدام به خام فروشی می‌کند و بعداز چندین سال هنوز صنایع تبدیلی در مس سونگون تکمیل نشده است
جمشید برزگر ادامه داد: آنقدر مانع ایجاد کردیم که نفلین سینیت بلااستفاده مانده است، یا اینکه مس سونگون اقدام به خام فروشی می‌کند و بعداز چندین سال هنوز صنایع تبدیلی در مس سونگون تکمیل نشده است.
وی افزود: اگر صنایع تبدیلی معادن در استان تکمیل شود شاهد بهبود فضای کسب و کار و اشتغال زایی برای جوانان خواهیم بود.
رئیس کانون انبوه سازان کشور ابراز داشت: البته در کنار این، اصلاح قوانین مربوط به بهبود فضای کسب و کار توسط نمایندگان مجلس نیز ضروری است. باید قوانینی که در مجلس تصویب می‌شود به بهبود فضای کسب و کار ختم شود.
سیمای معدن استان آذربایجان شرقی
سیمای معدن استان آذربایجان شرقی از نظر وجود ذخایر مختلف و متنوع معدنی یکی از مناطق غنی کشور است. تنوع عوامل زمین شناسی استان آذربایجان شرقی نظیر پدیده‌های ماگماتیسم و متامورفیسم و شرایط ویژه حوضه‌های رسوبی موجود در این مناطق باعث شده است تا مجموعه غنی از ذخایر معدنی فلزی و غیرفلزی در این منطقه ایجاد شود.
جدا از تنوع، فراوانی و ذخیره‌های غنی معدنی، یکی از ویژگی‌های معدنی این استان وجود ذخایری از قبیل پرلیت، دیاتومیت، نفلین سینیت، کائولن است که برخی از این ذخایر در سطح کشور منحصر به فرد هستند.
مناطق شمالی استان (ناحیه ارسباران) با قرار گرفتن بر روی کمربند آلپ و هیمالیا دارای اندیس‌های متعدد مس و عناصر فلزی دیگر نظیر سرب، روی و آهن است. به طوری که در ناحیه ورزقان بر روی این کمربند بیش از ۳۰ اندیس معدنی مس شناسایی شده است.
معدن مس سونگون در شمال ورزقان، بزرگترین معدن مس در شمال غرب ایران محسوب می‌شود. این معدن یکی از بزرگترین معدن‌های مس دنیا بوده و قابل مقایسه با معادن بینگهام در آمریکا و چوکی کوماتا در شیلی است. تا کنون ۵۲ نوع ماده معدنی از ۶۵ نوع ماده معدنی موجود در کشور در این استان شناسایی شده اند.
این مواد معدنی شامل مواد اولیه مصالح ساختمانی نظیر ماسه بادی، سنگ آهک، گچ، پوکه معدنی، سنگ لاشه، سنگ ساختمانی، پامیس، پوزولان و سنگ‌های تزئینی شامل تراورتن های منحصر به فرد رنگی آذرشهر، گرانیت و مرمر، مرمریت و سنگ چینی و کانی های فلزی مس، آهن، منگنز، سرب، روی، آنتیموان، مولیبدن، هماتیت، لیمونیت، جیوه، طلا و نقره و انواع خاک‌های صنعتی کائولن، زئولیت، بنتونیت و کانیهای غیرفلزی شامل خاک پیت، ذغالسنگ میکا، ورمیکولیت، باریتین، خاکنسوز، شیل، دولومیت، پیروکسن، سیلیس، زرنیخ و پرلیت است.
از مواد معدنی شاخص استان می‌توان به معادن دیاتومیت ممقان و تراورتن قرمز آذرشهر اشاره نمود که از شهرت جهانی برخوردار است. همچنین سواحل شرقی دریاچه ارومیه یک منبع بالقوه و لایزال برای استحصال نمک طعام است.
با وجود این همه پتانسیل و ظرفیت معدنی در این استان امیدواریم زمینه استفاده مردم استان از این موهبت خدادادی در جهت توسعه و آبادانی آذربایجان فراهم شود.
نظر شما