بازار، گروه استانها: دانش‌بنیان‌ها ویژگی‌های متعددی دارند که از جمله آنها ایده پردازی و همچنین شغل آفرینی با کمترین امکانات و هزینه‌ها و اعتبارات است برای مثال یک شرکت فعال در زمینه الکترودهای جوشکاری در طول ۱۸ ماه توانسته ۲۶ فرصت شغلی ایجاد کند در حالی که یک کارخانه صنعتی با میلیاردها تومان اعتبار و با حجم کثیری از مشکلات نه تنها نمی‌تواند اشتغال جدیدی ایجاد کند بلکه همان اشتغال خودش را هم نمی‌تواند نگه دارد.
دیگر ویژگی دانش‌بنیان‌ها این است که از ریسک نمی‌ترسند اما آنقدر سهم شأن از اقتصاد استان سمنان اندک است که هرگز جدی گرفته نشده‌اند کارشناسان اعتقاد دارند که دانش‌بنیان‌ها در واقع مصداق بارز اقتصاد مقاومتی هستند چرا که درون‌گرای برون گر محسوب می‌شوند یعنی با تکیه بر داشته‌های درون، نیم نگاهی هم به توسعه صادرات و تجارت بین‌المللی و منطقه‌ای دارند اما به شرط آنکه دولت در نقش تسهیلگر ظاهر شده و مشکلات شأن را دست کم کاهش دهد.
اعتماد به نوپاها
نگاه تک بعدی دولت به دانش‌بنیان‌ها در سال‌های اخیر سبب شده تا بسیاری از این شرکت‌های نوپا و جوان نتوانند به درستی نقش خود را در زمینه تولید و اقتصاد استان سمنان، بدانند حال آنکه همین جوانگرایی و اعتماد به جوانان اگر در دوران دفاع مقدس نبود، ما با مشکلات فراوانی روبرو می‌شدیم. برخی کارشناسان اعتقاد دارند که تحقق شعار سال ۱۴۰۱ بیش از آنکه اقتصادی باشد، می‌بایست فرهنگی باشد یعنی ما به فرهنگ اعتماد به جوانان بازگردیم و در نتیجه دولت مردان ما هم به دانش بنیان‌های عمدتاً جوان میدان بدهند.
در ادامه با حسن همتیان کارشناس اقتصادی درباره شعار سال و همچنین تحقق آن در استان سمنان به گفتگو نشستیم و سعی داریم به این پرسش پاسخ دهیم که چگونه می‌توان تحقق شعار سال ۱۴۰۱ مد نظر رهبر معظم انقلاب اسلامی را در استان سمنان داشت شعاری که اعتقاد دارند تولید دانش بنیان و اشتغال زا، باید سرلوحه مسئولان دستگاه‌های اجرایی و قوای سه گانه باشد.
* همه می‌دانند که دانش‌بنیان‌ها را باید حمایت کرد اما راهکار چیست؟
مهمترین راهکار دولت در سال جدید برای تحقق شعار سال در استان، تسهیل گری است. یکی از راهکارهای تسهیل گری باید سهولت و رفع موانع برای صدور مجوزهای کسب و کار در استان سمنان باشد نماینده دامغان چند روز قبل خبر از بازنگری در قانون بعد از ۱۳ سال داد که نشان می‌دهد عزم خوبی برای کمک به دانش‌بنیان‌ها در استان سمنان وجود دارد و تنها باید به راهکار و برنامه ریزی جامع برسیم.
ویژگی دانش بنیان‌ها این است که از ریسک نمی‌ترسند اما آنقدر سهم شأن از اقتصاد استان سمنان اندک است که هرگز جدی گرفته نشده اند
حمایت از کالای ایرانی، مهمترین رکن دانش‌بنیان‌ها است دانش‌بنیان‌ها می‌بایست تقویت شوند تا بتوانند تولید داخل را تقویت کنند و از سوی دیگر باید بدانیم که زمانی می‌توانیم اشتغال پایدار و اقتصاد پویایی داشته باشیم که به داخل تکیه کنیم که راه آن توسعه شرکت‌های دانش بنیان محسوب می‌شود.
* چرا دانش‌بنیان‌ها برای استان سمنان مهم هستند؟
مهمترین ویژگی دانش‌بنیان‌ها همان ویژگی‌های اقتصاد مقاومتی یعنی نگاه به داشته‌های درون با نیم نگاهی به برون گرایی و صادرات در سایه تولید مبتنی بر فناوری است، افزود: دولت‌ها در سال‌های اخیر کم کاری مشهودی در قبال دانش‌بنیان‌ها داشته اند و بخشی از آن نیز به نوپایی و جوانی این نوع شرکت‌ها باز می‌گردد که سبب شده تا دولت‌ها به دشواری به آنها اعتماد کنند.
۱۰ سال است که سرمازدگی محصولات کشاورزی استان سمنان را نابود می‌کند ده‌ها شرکت دانش بنیان فقط در حوزه کشاورزی مدرن در همین استان فعالیت دارند و ما در کنار آنها ۷۰ دانشگاه و محفل علمی و فناوری نیز داریم که مهمترین آنها مرکز تحقیقات کشاورزی است اما سوال اساسی اینجا است که تا چه زمان باید همچنان سرمازدگی بیاید و محصولات ما را از بین برود؟ چه زمان بالاخره قرار است به این نتیجه برسیم که دانش بنیان‌های جوان با ایده‌های نو می‌توانند مشکلات ما را حل کنند؟
* چرا موفق نبوده‌ایم؟
وقتی ۱۰ سال است که سرمازدگی محصولات ما را از بین می‌برد اما ۱۰ کیلومتر آن سو تر دانش‌بنیان‌ها فناوری روز را تولید می‌کنند که فقط به نمایش بگذارند، یعنی ما نه برنامه‌ای برای استفاده از دانش بنیان‌ها داریم و نه اصلاً نیازی به استفاده از آنان دیده ایم. جنگ نوین بر مبنای اقتصاد است و اقتصاد نیز ابزار نوین می‌خواهد دیگر نمی‌توان با اسلحه‌های قدیمی جنگید امروز باید به علم روز تکیه داشت اما همچنان آمارها نشان می‌دهد بخش قابل توجه باغات ما غرقابی آبیاری می‌شوند آن هم در ششمین استان خشک کشور؛ لذا تمام اینها نشان می‌دهد که نتوانسته ایم از دانش‌بنیان‌ها بهره کافی ببریم.
وقتی ۱۰ سال است که سرمازدگی محصولات ما را از بین می‌برد اما ۱۰ کیلومتر آن سو تر دانش بنیان‌ها فناوری روز را تولید می‌کنند که فقط به نمایش بگذارند، یعنی ما نه برنامه‌ای برای استفاده از دانش بنیان‌ها داریم و نه اصلاً نیازی به استفاده از آنان دیده‌ایم
برای نمونه خاطرمان است که تقریباً چهار سال قبل شرکت دانش بنیانی یک دکل بزرگ درست کرده بود که به صورا خودکار و ماهواره‌ای نوع سرمای ورودی به باغات را تشخیص می‌داد که تشعشعی است یا انتقالی؛ پس از آن با فن بزرگی که داشت هوای بالا ۲۰ متر سطح زمین را به باغ می دمید و اگر سرما تشعشی بود، المنت‌های گرمایشی خودکار روشن می‌شد و سپس هوای گرم به داخل باغ دمیده می‌شد این کار حتی در روستای ابر شاهرود امتحان هم شد اما نهات کار چه شد؟ چند دستگاه از آن در استان سمنان به کار گیری شد؟ چه کسی از این شرکت حمایت کرد؟ چه کسی ایرادات و نواقص آن را گوشزد کرد تا با ارائه تسهیلات بتواند مشکلات را حل و محصولش را ارتقا ببخشد و در نهایت سوال مهمتر اینکه امروز این شرکت کجاست و وضعیت کشاورزی استان سمنان کجا؟
* اگر تسهیل‌گری شود می‌توانیم موفق باشیم؟
امسال به نظر من خیر؛ باید صادقانه گفت که اصلاً زیرساخت‌ها مهیا نیست و رهبر معظم انقلاب اسلامی هم این نکته را تذکر دادند تا مسئولان به خودشان بیایند و در واقع این امر نوعی تلنگر بود. دلیل این ادعا هم این است که نگاه ما متاسفانه دست کم در دو دهه اخیر درست و مبتنی بر برنامه مدون نبوده است لذا وقتی تخمی نکاشته ایم چه چیزی قرار است در سال ۱۴۰۱ درو کنیم؟
دیر زمانی است که مشکلات دانش‌بنیان‌ها را عمدتاً در وام دیده ایم گویا تمام مشکلات دانش‌بنیان‌ها در نقدینگی است روز قبل در همین خبرگزاری بازار استان سمنان مطلبی مطالعه می‌کردم که به درستی بیان شده بود دانش‌بنیان‌ها مشکلات چند وجهی دارند و نه تنها نقدینگی؛ اما دولت در این سال‌ها چه کرده است؟ به محص اینکه صحبت از رونق و حمایت از تولید شده، فقط وام و وام و وام؛ کسی نمی پرسد که این شرکت دانش بنیان اصلاً باید چطور اقساط آن را پس بدهد؟ چطور باید محصولات خود را بفروشد؟
* مشکل را بیان کردید اما ریشه آن در کجاست؟
مشکل اینجا است که ما نه تنها برنامه‌ای برای حمایت از دانش‌بنیان‌ها نداریم بلکه در عمل هم نمی‌توانیم حمایت و تسهیل گری کنیم به عبارت دیگر هنوز دو مقوله مهم را نمی‌دانیم نخست اینکه دانش بنیان‌های فعال در استان سمنان چه مزیت اقتصادی دارند و دوم اینکه مشکلات و موانع این نوع شرکت‌ها چیست تا آنها را بشناسیم و برای رفع آن راهکار ارائه کنیم، افزود: عجیب اینجا است که ما تنها شعار داده ایم اما از دانش بنیان‌های همین استان سمنان بپرسید که چقدر دولت در تسهیل گری برای امور شما موفق بوده است؟
* باید چه کرد؟
باید تسهیل گری دولت در راستای رفع موانع از تولیدات دانش‌بنیان‌ها و رفع مشکلات شان در دستور کار قرار گیرد در صورتی که برنامه مدونی نداشته باشیم موفق نخواهیم بود که شعار سال جدید را محقق سازیم و این شعار هم به کنار دیگر شعارهایی می‌رود که فقط مسئولان دولتی حرف آن را زدند و در عمل کاری نتوانستند انجام دهند.
دیر زمانی است که مشکلات دانش بنیان‌ها را عمدتاً در وام دیده ایم
مسئولان باید از خودشان بپرسند که اصلاً دانش بنیان‌های ما چه نیازی از استان سمنان و کشور را تامین می‌کنند و سپس به آن بپردازند این شرکت‌ها به دلیل جوانی کمتر مورد توجه هستند در حالی که همین مسئولانی که امروز بر راس کار هستند زمانی خودشان با ۲۳ سال سن فرمانده یک گروهان بودند و لذا آن زمان برایشان جوانگرایی اصل بود اما خودشان که به سن بالای ۵۰ و ۶۰ سال رسیده اند یکباره جوان گرایی بد شده است و باید تجربه گرا بود حال آنکه اگر همین جوانگرایی در دفاع مقدس نبود ما نمی‌توانستیم کاری از پیش ببریم.
نظر شما