بازار، گروه استانها: دو سال بود که به دلیل شیوع ویروس کرونا و محدودیت‌ها در سفرهای نوروزی و تابستانی و طبیعتاً کاهش زائران رضوی و مسافران عبوری از استان سمنان، اقتصاد گردشگری و بوم گردی این استان دستخوش مشکلات و مسائل متعددی شد.
اقتصاد گردشگری که قبل از کرونا هم روزگار خوبی نداشت، با تلاطم اقتصادی ناشی از کرونا به راحتی زیر بار فشار خم شد زیرا به عقیده کارشناسان ساز و کار درستی برای گردشگری استان سمنان در نظر گرفته نشده است این امر سبب شده تا نتوانیم به آینده اقتصادی استان در سایه فقدان برنامه‌ریزی در زمینه گردشگری، خوشبین باشیم.
دولت برای استان سمنان رشد بیش از هشت و نیم درصدی را در نظر گرفته که قدری عجیب به نظر می‌رسد چرا که شرایط استان سمنان در بخش‌های مختلف صنعتی، معدنی و تولیدی چندان چنگ به دل نمی‌زند اما برخی اعتقاد دارند که شاید بتوانیم با تکیه بر اقتصاد گردشگری، شرایط بهتری را رقم بزنیم.
با رضا حسن زاده کارشناس اقتصادی و فعال بازار گردشگری برای بررسی شرایط رشد اقتصادی و گردشگری استان سمنان به گفتگو نشستیم.
* قدری از شرایط کنونی استان سمنان بگویید
دولت رئیسی تاکید ویژه‌ای بر توسعه و رشد اقتصادی دارد و سهم هر استان را معین کرده است برای استان سمنان طبق اعلام استاندار رشد هشت و نیم درصدی در نظر گرفته شده که محورهای آن هم صنعت، معدن، کشاورزی و گردشگری است در حالی که خشکسالی از یک سو و تغییر اقلیم و سرمازدگی از سوی دیگر سبب کاهش شدید تولیدات کشاورزی استان سمنان شده است.
اقتصاد گردشگری که قبل از کرونا هم روزگار خوبی نداشت، با تلاطم اقتصادی ناشی از کرونا به راحتی زیر بار فشار خم شد
اقتصاد استان سمنان با آنچه دولت در نظر دارد، فاصله بسیاری دارد زیرا اصلاً نمی‌توان روز اقتصاد کشاورزی استان سمنان به جز پسته دامغان حساب باز کرد تمام گندمی که در کل استان سمنان برداشت می‌شود به ۹۰ هزار تن نمی‌رسد در حالی که این میزان یک دهم تولید گندم استان همسایه یعنی گلستان و یک ششم کل گندم تولیدی استان خراسان شمالی است و لذا آنقدر ناچیز است که بهتر است آن را در معادلات در نظر نگرفت. از سوی دیگر خشکسالی و سرمازدگی چیزی از باغداری استان هم نگذاشته در نتیجه باید به صنعت معدن و گردشگری تاکید داشت.
رنگ زرد صنعت خبر از سر درونش می‌دهد صنعت و معدن استان سمنان آنقدر درگیر مشکلات تأمین مواد اولیه، ناتوانی در تولید و بازاریابی، فروش محصولات و … است که به نظر می‌رسد اگر بتواند خرج خودش را در بیاورد، شاهکار کرده است لذا به نظر نمی‌رسد بخش عظیمی از صنعت استان هم بتواند به کمک توسعه اقتصادی بیاید چرا که به گفته مسئولان استان سمنان بیش از نیمی از صنایع استان با نصف و شاید کمتر، از ظرفیت خود تولید می‌کنند.
* شما اعتقاد داریم نتوانستیم از ظرفیت‌ها استفاده کنیم؟
قطعاً؛ در زمینه معدنی هم نتوانسته ایم اصلاً برنامه درستی در راستای جذب سرمایه گذار و صنایع فرآوری داشته باشیم و به خصوص در شرق استان که معادن فلزی وجود دارد، حتی یک قرار داد در اشل بزرگ هم با بخش خصوصی یا شرکت‌های خارجی به امضا نرسیده که بتواند توسعه خوب اقتصادی را برای استان به ارمغان بیاورد، در اینجا تنها گردشگری برای استان سمنان می‌ماند که باید تقویت شود تا به کمک صنعت، معدن و کشاورزی نیمه جان استان سمنان بیاید.
صنعت و معدن استان سمنان آنقدر درگیر مشکلات تأمین مواد اولیه، ناتوانی در تولید و بازاریابی، فروش محصولات و … است که به نظر می‌رسد اگر بتواند خرج خودش را در بیاورد، شاهکار کرده است
اگر گردشگری بتواند به کمک اقتصاد استان بیاید، شاید بتوانیم در سال ۱۴۰۱ رشد نزدیک به پنج درصدی را هم تجربه کنیم زیرا دورانی است که مردم واکسن کرونا زده اند، محدودیت‌ها کاهش یافته، تقاضای سفر زیاد است و در نتیجه می‌توان از داشته‌های ماند در بخش گردشگری استفاده بهینه کنیم
* تا این حد گردشگری را مهم می‌دانید اما مشکل کجاست؟
بله؛ مشکل اینجا است که اگر نتوانیم از گردشگری و ظرفیت‌های پساکرونا استفاده کنیم، نمی‌توانیم به حجم توسعه و رشد اقتصادی که دولت مد نظر دارد، برسیم. شرایطی که به ما کمک می‌کند تا رشد اقتصادی مان را افزایش دهیم. در صورتی که نتوانیم از ظرفیت گردشگری بهره گیری کنیم، رشد اقتصادی حتی چهار درصد هم دور از دسترس است و این نشان از اهمیت مقوله گردشگری در اقتصاد استان سمنان دارد. صنعت، معدن و کشاورزی به تنهایی نشان داده اند که مولد بودنشان را از دست داده اند در نتیجه توان ارتقای شاخص‌های اقتصادی را نخواهند داشت
* برای ترویج باید چه کرد؟
در یک کلام برنامه ریزی؛ برای ترویج گردشگری اقتصادی باید به ظرفیت‌های استان سمنان و داشته‌هایمان دقت کرده و برنامه ریزی مدونی را صورت دهیم، متأسفانه چنین چیزی در استان سمنان دیده نمی‌شود یعنی برنامه‌ای که به ما بگوید در چه مکانی هستیم، قرار است به چه مکانی برویم و با چه ابزاری؛ در نتیجه در این فقدان عزم، اراده و برنامه نمی‌توانیم انتظار هم داشته باشیم که برای گردشگری استان اتفاقات خوبی رقم بخورد.
اگر نتوانیم از گردشگری و ظرفیت‌های پساکرونا استفاده کنیم، نمی‌توانیم به حجم توسعه و رشد اقتصادی که دولت مد نظر دارد، برسیم
امروز باید توسعه را بر مبنای گردشگری تعریف کنیم و برای این کار باید پیوست تمام اقدامات و طرح‌ها و برنامه‌های مان گردشگری باشد برای مثال اگر ورزش و جوانان در سال ۱۴۰۱ قرار است ۱۰ برنامه تعریف کند هشت برنامه باید پیوست گردشگری داشته باشد اگر قرار است طرح‌های صنعتی ایجاد شود حتماً باید پیوست‌های گردشگری آن ایجاد شود حتی اگر قرار است کارخانه‌ای مثلاً در دامغان ایجاد شود باید لوازم مورد نیاز گردشگری در آن تولید شود زیرا راه دیگری برای توسعه اقتصادی، جز نگاه تخصصی به گردشگری برای استان سمنان نمانده و بسیاری فرصت‌های توسعه اقتصادی در این استان از بین رفته است.
* موانع این امر چه بوده اند؟
عواملی در استان سمنان وجود دارد که نگذاشته از گردشگری بتوانیم بهره کافی را ببریم ضعف مفرط میراث فرهنگی و گردشگری استان به عنوان متولی نخست و همچنین نداشتن اراده و عزم کافی نزد مسئولان برای توسعه گردشگری اقتصادی در دوران بعد از کرونا که تقاضای گردشگری بیشتر است، از جمله این موارد محسوب می‌شود که ما را بسیار در زمینه استفاده از داشته‌های اقتصادی گردشگری استان سمنان، دور ساخته است.
از سوی دیگر دولت تنها ترویج زیرساخت‌های گردشگری را انجام داده مثلاً واحدهای بومگردی را به بانک‌ها معرفی کرده تا تسهیلات بگیرند اما برای مسافران و مهمانان آن، فکری نکرده است پس ما معضل بزرگ ترویج و شناساندن ظرفیت‌های گردشگری را هم در سایه بی برنامگی داریم که ضررهای بسیاری به اقتصاد گردشگری و اصولاً اقتصاد استان سمنان وارد آورده است.
نظر شما