تهمینه غمخوار؛ بازار: بسیاری از دولت ها در شرایط کنونی و بحران فعلی اوکراین روسیه را در سطوح مختلف تحریم کرده اند. اما این دولت ها تا به امروز نفت و گاز روسیه را تحریم نکرده اند؛ به جز کشورهای ایالات متحده، بریتانیا و کانادا. در مورد انگلیس البته باید گفت که تحریم روسیه را به شکل برنامه ٩ ماهه برای حذف نفت و فرآورده های نفتی روسی تا پایان سال ۲۰۲۲ است. این گزیده ای از صحبتهای «دکتر فریدون فشارکی» بنیانگذار و رئیس FGE، شرکت مطرح مشاوره بازار جهانی انرژی در گفتگو با خبرنگار بازار است.
وی که از پیشگامان تحلیل بازار نفت و گاز و مطالعات بازارهای انرژی آسیا، اقیانوسیه و خاورمیانه از ۱۹۸۰ است، افزود: پس چرا بخش خصوصی فراتر از دولت ها در حال حرکت است و موجب خود تحریمی نفت روسیه شده است؟
رئیس شرکت انرژی FGE ادامه داد که بدون شک انزجار از تصاویر تکان دهنده اوکراین و خشم علیه دولت روسیه همه جا هست اما، به هر حال شرکت های نفتی و تجار نفتی لازم نیست از قوانین تعیین شده توسط دولت ها فراتر بروند. به طور کلی، این اقدامات می تواند به مصرف کنندگان و اقتصاد جهانی بیشتر از روسیه آسیب برساند.
وی گفت: رئیس جمهور امریکا با اکراه تحریم هایی را علیه نفت روسیه اعمال کرد. در حقیقت، فشار جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها و اتحاد بی‌سابقه آنها در اعمال تحریم‌ها، بایدن را وادار به پیروی از خواسته آنها کرد در حالی که هزینه‌های زیادی را برای مصرف کنندگان آمریکایی به منظور جلب رضایت احساسات و خشم علیه پوتین به همراه داشت.
دکتر فشارکی اضافه کرد: در یک بازار کاملاً ملتهب و تحت فشار، امتناع از خرید نفت روسیه منجر به افزایش قابل توجه قیمت نفت بدون ارتباط با عوامل بنیادین بازار می شود. قبل از عقب نشینی اخیر قیمت، قیمت نفت به دلیل خود تحریمی به ۱۳۰ دلار در هر بشکه رسید. مصرف کنندگان ۲۰ تا ۳۰ دلار به ازای هر بشکه بیشتر بخاطر خودتحریمی توسط شرکت های نفتی کمی پردازند و در حالی که تورم بیداد می کند، به اقتصاد جهانی ضربه بزرگی وارد می شود.
فریدون فشارکی تصریح کرد که روس ها نفت کمتری می فروشند اما با قیمت بالاتر! ما هنوز تاثیر کامل این موضوع را مشاهده نکرده ایم، زیرا نفتی که امروز و طی چند هفته اخیر بارگیری و تحویل شده پیشاپیش معامله شده است. اما به زودی تولید مقدار قابل توجهی از نفت روسیه خریده نخواهد شد و به ناچار به مخازن خواهد رفت و پس از پر شدن مخازن خشکی و روی آب روسیه، تولید برخی میادین متوقف خواهد شد.
این کارشناس برجسته انرژی تصریح کرد: احتمال دارد میزان نفت خارج شده از بازار به جهت خودتحریمی تا چهار میلیون بشکه در روز برسد و این حتما قیمت ها را دوباره بالا خواهد برد. علاوه بر این، بسیاری از بانک‌ها از صدور اعتبار اسنادی برای خرید نفت و گاز مایع شده (LNG) روسیه خودداری می‌کنند.
وی افزود: این موضوع بسیار فراتر از تحریم های مالی اعمال شده در حال حاضر توسط دولت ها است و در واقع لایه خود تحریمی دیگری است که توسط بانک ها اعمال شده است.
البته دیر یا زود تولید نفت روسیه افزایش خواهد یافت. روسیه هفت میلیون بشکه در روز نفت خام و محصولات نفتی صادر می کند. در حقیقت، تصور اینکه دنیا می تواند بدون این حجم از نفت به حیات خود ادامه دهد، احمقانه است.
دکتر فشارکی اذعان کرد: در کوتاه مدت تا میان مدت، جهان به نفت، گاز و زغال سنگ روسیه نیاز دارد. خود تحریمی معادلات جهانی را تغییر نخواهد داد. مسئله کاملاً واضح است!
اگرچه ظاهرا نشانه‌هایی از پیشرفت در روزهای اخیر به گوش میرسد، اما روس‌ها برای مدتی است که توافق هسته‌ای میان ایران و ۱+۴ را با درخواست متن اضافی در این توافق مبنی بر اینکه تحریم های اعمال شده و یا آتی بر روسیه نباید هیچ تأثیری بر نقش روسیه و منافع حاصل از این توافق داشته باشند، به حالت تعلیق درآورده و دلیل این امر این است که احتمالا قصد دارند تا اهمیت نفت خود را برای جهان ضروری تر جلوه دهند.
وی گفت: به نظر میرسد این ضمانت طی روزهای اخیر توسط ایالات متحده داده شده است، اما همین تقاضای دقیقه ٩٠ روسیه کل فرآیند توافق بالقوه را برای هفته‌ها به تعویق انداخته و بسته به سرعت بازگشت همه کشورهای مذاکره کننده به نقطه ای که اواخر فوریه بودند، ممکن است حتی بیشتر نیز به تعویق بیفتد.
بازار جهانی نفت منتظر اضافه شدن حدود ۱.۳ تا ۱.۵ بشکه در روز نفت جدید به عرضه ایران تا نیمه دوم سال ۲۰۲۲ است
در مورد ایران، بازار جهانی نفت منتظر اضافه شدن حدود ۱.۳ تا ۱.۵ بشکه در روز نفت جدید به عرضه ایران تا نیمه دوم سال ۲۰۲۲ است.
رئیس شرکت مشاوره ای FGE بیان کرد: البته یادمان باشد که این خودتحریمی نفت به میزان بسیار بیشتری از آنچه نفت ایران می توانست اضافه کند، از بازارها خارج کرده است!
در نهایت، صادرات نفت روسیه به چین، هند و بسیاری دیگر از کشورهای آسیایی و افریقایی افزایش خواهد یافت. خودتحریمی باعث آشفتگی های زیادی در اقتصاد و بازار نفت و سایر کالاها خواهد شد اما موفقیت چندانی در قطع درآمد نفتی روسیه در پی نخواهد داشت. بازار جهانی نفت مانند یک استخر بزرگ است. اگر یک سطل آب را از یک طرف بردارید و به طرف دیگر بریزید، استخر همچنان همان حجم آب را دارد!
دکتر فشارکی تصریح کرد که تقاضای نفت تا اواسط دهه ۲۰۳۰ به اوج خود می رسد و سپس به آرامی کاهش می یابد. قطع اروپا و بقیه جهان از نفت روسیه قطعاً در آن زمان امکان پذیر است، البته در ازای وابستگی بیشتر به نفت خاورمیانه. وی خاطر نشان کرد که لطفاً به یاد داشته باشید، تنها پس از سال ۲۰۵۰ تقاضای نفت به سطحی کمتر از تقاضای نفت سال ۲۰۱۹ خواهد رسید!
طرح جامعه اروپا برای کنار گذاشتن دو سوم گاز روسیه در عرض یک سال و طرح توقف استفاده از نفت و گاز روسیه تا سال ۲۰۲۷، رویایی است که گمراه کننده بوده و به هیچ وجه کمکی به کسی نمی‌کند
وی گفت: در خصوص گاز، رویکرد مبتنی بر احساسات منجر به صدور بیانیه های واهی شده است. این امر که اروپا به شدت به خطوط لوله گاز روسیه وابسته است تاسف‌بار است، اما واقعیتی است باید برای سالهای پیش رو با آن زندگی کنند.
اروپا برای اینکه بتواند از دریافت گاز روسیه خودداری کند، باید شروع به ساخت چندین پایانه جدید دریافت گاز مایع شده کرده و در ضمن قراردادهای بلندمدت ۱۵ تا ۲۰ ساله را با صادر کننده های گاز مایع شده ایالات متحده امضا کند تا چندین پروژه جدید منتظر بازار را به مرحله اجرا برساند
این کارشناس برجسته حوزه انرژی بیان کرد: طرح جامعه اروپا برای کنار گذاشتن دو سوم گاز روسیه در عرض یک سال و طرح توقف استفاده از نفت و گاز روسیه تا سال ۲۰۲۷، رویایی است که گمراه کننده بوده و به هیچ وجه کمکی به کسی نمی‌کند.
رئیس این شرکت انرژی ادامه داد که برخلاف نفت، تقاضای گاز و گاز مایع شده تا چند دهه دیگر به اوج خود نخواهد رسید. گاز تنها سوخت اصلی دوران گذار از سوخت های فسیلی است که بدون آن جهان هیچ گزینه واقعی برای دستیابی به وضعیت کربن خنثی (carbon neutrality) ندارد. اروپا برای اینکه بتواند از دریافت گاز روسیه خودداری کند، باید شروع به ساخت چندین پایانه جدید دریافت گاز مایع شده کرده و در ضمن قراردادهای بلندمدت ۱۵ تا ۲۰ ساله را با صادر کننده های گاز مایع شده ایالات متحده امضا کند تا چندین پروژه جدید منتظر بازار را به مرحله اجرا برساند.
وی افزود: اینها همان تعهداتی است که اروپایی ها در گذشته با روسیه و سایر تامین کنندگان گاز مایع شده داشتند و زمانی که به دنبال کالای تجاری کردن گاز بودند آنها را از بین بردند. این امر مستلزم تغییر اساسی در رفتار و در قلب اروپا است. آیا اروپا برای انجام این کار آماده است؟
دکتر فشارکی گفت: اروپا به گاز مایع قطر نیاز دارد؛ فراتر از چهار فاز جدید که قطر در حال توسعه دارد و دو فازی که برایشان برنامه ریزی کرده است. حتی آرزوی دیرینه خط لوله گاز از ایران نیز ممکن است در نظر گرفته شود. همه اینها احتمالاً نه در کوتاه مدت تا میان مدت بلکه تا سال ۲۰۳۰ و پس از آن می توانند رخ دهند.
وی در پاسخ به سوال خبرنگار بازار مبنی بر اینکه آیا اروپا می تواند شاهد یک فشار بزرگ برای ساخت نیروگاه های هسته ای جدید باشد، گفت: احتمال این موضوع بسیار کم به نظر می رسد.
فریدون فشارکی در پایان تصریح کرد: در حالی که وضعیت در اوکراین وحشتناک است، ما باید به سمت منطق اقتصادی حرکت کنیم و از احساسات خالص دور شویم. جهان تا چند سال آینده به نفت و گاز روسیه نیاز دارد. خودتحریمی را کنار باید کنار گذاشت و آنچه را که دولت ها از شرکت ها می خواهند انجام دهند.
وی در پایان گفت: ای کاش دنیا به یاد داشته باشد که روسیه فقط پوتین نیست. فراتر از پوتین و همفکرانش، صداها و دیدگاه هم در روسیه وجود دارد.
نظر شما