هنگامه خاندوری؛ بازار: از آنجایی که صنایع وابسته به کشاورزی به عنوان شرط لازم و محرک توسعه محسوب می‌شود توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی در بخش کشاورزی می‌تواند جایگاه کشور را در بازارهای منطقه‌ای و بین المللی و تجارت جهانی روز به روز پررنگ‌تر جلوه دهد. به همین خاطر است که توجه به این حوزه همواره در برنامه‌های پنج ساله توسعه کشور دیده می‌شود.
اما استانی مانند گلستان به دلیل کشت و تامین محصولات استراتژیک کشور همیشه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است. با این حال این اهمیت و توجه سال‌هاست که فقط در حد کشت و تامین محصول مانده و در نتیجه آنچه برداشت می‌شود به صورت خام به سایر استانها ارسال می‌شود. ظرفیتی که در صورت ایجاد آن در استان جدای از افزایش اشتغال و ارزش افزوده موجب تحولی در صنایع استان خواهد شد.
برای بررسی ضرورت ایجاد صنایع تبدیلی در گلستان و برنامه‌ریزی‌های که در این خصوص تاکنون انجام شده گفتگویی با «نقی اسدی» مدیر صنایع تبدیلی و غذایی جهاد کشاورزی گلستان ترتیب دادیم.
* درباره ضرورت ایجاد صنایع تبدیلی در گلستان بفرمائید؟
استقرار صنایع تبدیلی کمک می‌کند تا کشاورزان محصولات خود را در بهترین زمان با کیفیت مناسب برای بهره‌وری عرضه کنند که این امر به افزایش راندمان اقتصادی، جلوگیری از خام فروشی محصولات و افزایش بهره‌وری نیز کمک بسیار زیادی خواهد کرد.
درحالیکه الان محصولات کشاورزی به صورت خام به دیگر استانها فروخته می‌شود که هدر رفت بخشی از محصول در هنگام حمل و نقل یکی از مشکلات آن است.
اگر بتوانیم صنایع تبدیلی را در نقاطی که کشت محصولات انجام می‌شود مستقر کنیم، سبب کاهش قیمت برای مصرف کننده خواهد شد و جلوی ضایعات محصول نیز گرفته می‌شود.
صنایع تبدیلی وابسته به کشاورزی به عنوان شرط لازم و محرک توسعه این بخش در استان محسوب می‌شود و در واقع صنعتی شدن کشاورزی و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی دارای ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر است.
تولید سالانه چهار میلیون و ۷۰۰ هزار تن انواع محصول زراعی و باغی، گلستان را به یکی از ارکان کشاورزی کشور تبدیل کرده است
* استان چه میزان قابلیت ایجاد صنایع تبدیلی را دارد؟
تولید سالانه چهار میلیون و ۷۰۰ هزار تن انواع محصول زراعی و باغی، گلستان را به یکی از ارکان کشاورزی کشور تبدیل کرده در این راستا توجه بیش از گذشته به توسعه صنایع تبدیلی می‌تواند راهکار موثری برای شتاب رونق تولید و اقتصاد استان باشد.
گلستان ۶۶۷ هزار هکتار اراضی کشاورزی و باغی دارد که بخش عمده این تولیدات به دلیل نبود امکان تبدیل به محصول بهتر به صورت خام مصرف می‌شود و ایجاد ارزش افزوده آن در سبد درآمدی تولیدکنندگان و رونق اقتصادی استان کم رنگ است.
این استان در تولید ۱۶ محصول راهبردی کشور شامل دانه‌های روغنی کلزا، سویا و آفتابگردان، هلو، توتون و گوشت مرغ رتبه اول، گندم، چغندرقند و خرمالو مقام دوم، شلتوک (برنج)، پیله تر ابریشم، میگو و پنبه رتبه سوم، ماهیان پرورشی و خاویاری رتبه چهارم و جو و زیتون رتبه پنجم کشوری را دارد که نشان دهنده نقش و اهمیت کشاورزی منطقه در توسعه و خودکفایی کشور است.
اما تصمیم‌گیری درباره اینکه چه صنایعی در چه مکانی احداث شود از موارد بسیار با اهمیت به شمار می‌رود. هر چند در این بین بخشی از این محصولات برای مصرف مستقیم و صنایع موجود استفاده می‌شود، بازهم مازاد تولید در بسیاری از محصولات وجود دارد که بیانگر قابلیت بالای استان در استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی است.
به نظر می‌رسد در گلستان شهرستان‌های علی آبادکتول، گرگان و رامیان برای استقرار صنایع بخش کشاورزی اولویت بالایی دارند.
* وضعیت صنایع تبدیلی و غذایی استان چگونه است؟
از سال‌های گذشته تاکنون ۳۷۸ واحد صنایع تبدیلی از جمله در بخش‌های زراعی با ظرفیت تولید یک میلیون و ۳۴۰ هزار تن، باغی با ظرفیت تولید ۱۸۸ هزار تن، دامی با ظرفیت تولید دو میلیون و ۷۴۴ هزار تن راه اندازی شده که در نهایت منجر به اشتغال مستقیم بیش از ۱۳ هزار و ۸۷۴ نفر شده است.
به همین خاطر فعالان حوزه اقتصادی گلستان همواره بر اهمیت سرمایه گذاری و حمایت از توسعه صنایع تبدیلی استان در حذف خام فروشی محصولات کشاورزی منطقه تاکید فراوان دارند تا آثار مثبت آن در زندگی بهره برداران و رونق اقتصادی استان بیشتر دیده شود.
با ایجاد صنایع تبدیلی در منطقه و تزریق تسهیلات ارزان قیمت، نوسازی، بازسازی و خرید ماده خام در فرایند فرآوری می‌توان بخشی از عقب افتادگی استان را جبران کرد
* برای حفظ صنایع تبدیلی موجود در گلستان با چه مشکلاتی مواجه هستیم؟
از آنجایی که در زمان حاضر این واحدها با ظرفیت بین ۲۰ تا ۳۰ درصد فعالیت دارند. مهم‌ترین مشکل نداشتن سرمایه در گردش برای تامین مواد اولیه است که به نظر می‌رسد با ایجاد صنایع تبدیلی بخش کشاورزی در منطقه و تزریق تسهیلات ارزان قیمت، نوسازی، بازسازی و خرید ماده خام در فرایند فرآوری و همچنین ارایه مشوق‌های لازم برای حوزه صنایع تبدیلی کشاورزی استان می‌توان بخشی از این عقب افتادگی را جبران کرد.
* به نظرتان گلستان نیازمند چه میزان صنایع تبدیلی جدید است؟
با توجه به ظرفیت ماده خام تولیدی و بررسی کارشناسان تخصصی مدیریت صنایع تبدیلی جهاد کشاورزی استان به نظر می‌رسد گلستان ظرفیت ایجاد صنایع تبدیلی نظیر فرآوری و بسته بندی تخم مرغ، انواع فرآورده‌های لبنی، خوراک آماده دام و طیور، کشتارگاه صنعتی دام، بسته بندی و انجماد و فرآوری آبزیان، بسته بندی عسل و سایر محصولات حاصل از زنبور، بسته بندی و فرآوری گیاهان دارویی و فرآوری و بسته بندی انواع میوه و سبزیجات را دارد.
* بیشترین کمبود صنایع تبدیلی در کدام بخش‌هاست؟
با توجه به ظرفیت فرآوری موجود نسبت به محصولات کشاورزی تولید شده در استان بیشترین کمبود صنایع تبدیلی در حوزه‌های بسته بندی و فرآوری گیاهان دارویی، درجه بندی، بسته بندی و فرآوری سیب زمینی، کشتارگاه صنعتی دام، کنسانتره میوه‌جات، اسانس و افزودنی‌های طبیعی غذایی و همچنین تولید انواع فرآورده‌های گوشتی از ماهی و سایر آبزیان است.
نظر شما